شمه ای از سیمای چهره نورانی حضرت مهدی (عج) را بیان کنید؟ پاسخ : غیبت حضرت صاحب الامر (عج) و طول عمر آن حضرت از جمله مسائلی است که گاه ممکن است از سوی برخی مورد شک قرار گیرد لذا از آنجائی که ایمان به آن حضرت و وجود با برکت ایشان جزء ضروریات دین شمرده می شود. از این رو توسط حضرات معصومین علیهم السّلام اشارات فراوانی در مورد وجود مبارک حضرت مهدی(عج) صورت گرفته و از جنبه های مختلفی معرفی گردیده است تا مسلمین با آن حضرت انس و الفت احساس نمایند از جملة اخباری که وارد شده است، توصیف سیمای آن حضرت و مشخصات و خصوصیات ظاهری امام عصر (عج) می باشد که از میان این دسته از روایات به چند مورد آنها اشاره می کنیم: الف. بدن مبارک حضرت و چهره ایشان 1. حضرت امام باقر علیه السّلام می فرماید: روزی عمر بن خطاب از امیر المؤمنین(ع) در مورد حضرت مهدی (عج) سؤال نمود. آن حضرت فرمودند: (او جوانی است چهار شانه، دارای صورتی زیبا، و موئی نیکو، موهای مبارکش بر شانه هایش ریخته، چهره اش آن چنان نورانی است که بر سیاهی محاسن و مویش غلبه می کند).[1] 2. و نیز حضرت علی علیه السّلام می فرمود: در آخر الزمان مردی از فرزندان من قیام می کند که چهره اش سفید آمیخته با سرخی است... .[2] 3. رسول خدا (ص) فرمود: (بر گونة راست مهدی خالی است که گویی ستاره ای درخشان می باشد)[3] و نیز در جایی فرموده است (بر دست راست او خالی است).[4] 4. و نیز چون از رسول خدا صلّی الله علیه و آله در مورد مهدی (عج) پرسیدند فرمودند: مهدی (عج) مردی از اولاد من است. صورتی چون کوکب دری دارد. رنگ چهره اش بسان اعراب است امّا جسمش چون اجسام مردان بنی اسرائیل.)[5] (هیکل درشت و قوی). 5. و نیز رسول خدا(ص) فرموده است: مهدی پیشانی فراخ دارد و استخوان میانة بینی اش بر آمده است و چشمانی سرمه کشیده دارد...)[6] (چشمانی سیاه و درشت). 6. و بار دیگر آن حضرت می فرماید: خداوند مردی از عترت مرا مبعوث خواهد کرد که دندانهای ثنایای او از هم فاصله دارد.)[7] ب. سن آن حضرت 1. اباصلت هروی گوید از امام رضا علیه السّلام در مورد مهدی(عج) پرسیدم. فرمود: از علامات او این است که سنش زیاد است امّا سیمائی جوان دارد آن گونه که هر کس به او نگاه کند او را مردی چهل ساله یا کمتر خواهد پنداشت. علامت دیگر او، این است که با گذشت زمان پیر و سالخورده نمی شود تا زمان رحلتش فرا رسد.)[8] 3. در همین راستا امام باقر علیه السّلام فرموده است: نه در موهای سر مهدی و نه در موهای ریش او تار سفیدی نخواهد بود.)[9] ج. قدرت حضرت صاحب الامر علیه السّلام چنان چه گذشت. آن حضرت، بدنی قوی و درشت چون مردمان بنی اسرائیل دارد و قدرت او چنان است که رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرموده: (قوت و قدرت ده مرد به مهدی داده شده است)[10]. د. لباس و خوراک: امام صادق علیه السّلام می فرماید: (او همواره لباسی خشن (نه حریری تن آسا) می پوشد و غذای غیر لذیذی دارد و نفس و جسم خود را در طاعت و عبادت الهی به رنج و زحمت می اندازد.)[11] ه. شباهت به رسول اکرم صلّی الله علیه و آله : 1. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می فرماید: نهمین فرزند حسین، قائم خاندان من است. او شبیه ترین فرد است به من در شمایل و گفتار و کردار)[12] 2. و نیز فرموده است: مهدی از فرزندان من است. نام او نام من است و کنیه او کنیه من است و از حیث خوی و خصلت و آفرینش از همه به من شبیه تر است.) 3. همچنین در بیان سیرة آن حضرت آمده است که: چونان امیر المؤمنین علی علیه السّلام لباس می پوشد و چون او عمل می کند و سیره اش همانند سیرة اوست.[13] ه. و اینکه در توصیف بهشتیان چنین آمده است که ابن عباس می گوید پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می فرمود: مهدی طاووس اهل بهشت است.[14] یعنی زیباترین اهل بهشت است که در دنیا به جمال او کسی نمی رسد صلّی الله علیه و علی آبائه . معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر) 1 ترجمة ج53 بحارالانوار، علامه مجلسی. 2 ملاحم، سید بن طاووس. 3 امام مهدی (عج)، آقای رضوی، چاپ مرکز مطالعات حوزه. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . اربلی، کشف الغمه، بیروت، دارالامنواء، 1405، ج 3، ص 262. [2] . طبرسی، اعلام الوری، قم، آل بیت، چاپ اول 1417، ج 2، ص 294. [3] . اربلی، پیشین، ص 287. [4] . طبسی الشیعه و الرجعه، ترجمه سید محمد میرشاه ولد، قم، انصاریان، 1371، ج 1، ص 237. [5] . شرح الاخبار، قم مؤسسه نشر اسلامی، بیتا، ج 3، ص 378. [6] . طبسی، پیشین، ص 237. [7] . اربلی، پیشین، ص 289. [8] . شیخ طبرسی، پیشین، ص 294. [9] . نعمان مغربی، پیشین، ص 379. [10] . همان. [11] . نعمانی، الغیبة، تهران، مکتبه الصدق، بیتا، ص 244. [12] . مجلسی، بحار الانوار. [13] . احمد الرحمانی، امام علی علیه السّلام ، تهران، المنیر، 1417، ص 620. [14] . اربلی، پیشین، ص 282.
شمه ای از سیمای چهره نورانی حضرت مهدی (عج) را بیان کنید؟
پاسخ :
غیبت حضرت صاحب الامر (عج) و طول عمر آن حضرت از جمله مسائلی است که گاه ممکن است از سوی برخی مورد شک قرار گیرد لذا از آنجائی که ایمان به آن حضرت و وجود با برکت ایشان جزء ضروریات دین شمرده می شود. از این رو توسط حضرات معصومین علیهم السّلام اشارات فراوانی در مورد وجود مبارک حضرت مهدی(عج) صورت گرفته و از جنبه های مختلفی معرفی گردیده است تا مسلمین با آن حضرت انس و الفت احساس نمایند از جملة اخباری که وارد شده است، توصیف سیمای آن حضرت و مشخصات و خصوصیات ظاهری امام عصر (عج) می باشد که از میان این دسته از روایات به چند مورد آنها اشاره می کنیم:
الف. بدن مبارک حضرت و چهره ایشان
1. حضرت امام باقر علیه السّلام می فرماید: روزی عمر بن خطاب از امیر المؤمنین(ع) در مورد حضرت مهدی (عج) سؤال نمود. آن حضرت فرمودند: (او جوانی است چهار شانه، دارای صورتی زیبا، و موئی نیکو، موهای مبارکش بر شانه هایش ریخته، چهره اش آن چنان نورانی است که بر سیاهی محاسن و مویش غلبه می کند).[1]
2. و نیز حضرت علی علیه السّلام می فرمود: در آخر الزمان مردی از فرزندان من قیام می کند که چهره اش سفید آمیخته با سرخی است... .[2]
3. رسول خدا (ص) فرمود: (بر گونة راست مهدی خالی است که گویی ستاره ای درخشان می باشد)[3] و نیز در جایی فرموده است (بر دست راست او خالی است).[4]
4. و نیز چون از رسول خدا صلّی الله علیه و آله در مورد مهدی (عج) پرسیدند فرمودند: مهدی (عج) مردی از اولاد من است. صورتی چون کوکب دری دارد. رنگ چهره اش بسان اعراب است امّا جسمش چون اجسام مردان بنی اسرائیل.)[5] (هیکل درشت و قوی).
5. و نیز رسول خدا(ص) فرموده است: مهدی پیشانی فراخ دارد و استخوان میانة بینی اش بر آمده است و چشمانی سرمه کشیده دارد...)[6] (چشمانی سیاه و درشت).
6. و بار دیگر آن حضرت می فرماید: خداوند مردی از عترت مرا مبعوث خواهد کرد که دندانهای ثنایای او از هم فاصله دارد.)[7]
ب. سن آن حضرت
1. اباصلت هروی گوید از امام رضا علیه السّلام در مورد مهدی(عج) پرسیدم. فرمود: از علامات او این است که سنش زیاد است امّا سیمائی جوان دارد آن گونه که هر کس به او نگاه کند او را مردی چهل ساله یا کمتر خواهد پنداشت. علامت دیگر او، این است که با گذشت زمان پیر و سالخورده نمی شود تا زمان رحلتش فرا رسد.)[8]
3. در همین راستا امام باقر علیه السّلام فرموده است: نه در موهای سر مهدی و نه در موهای ریش او تار سفیدی نخواهد بود.)[9]
ج. قدرت حضرت صاحب الامر علیه السّلام
چنان چه گذشت. آن حضرت، بدنی قوی و درشت چون مردمان بنی اسرائیل دارد و قدرت او چنان است که رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرموده: (قوت و قدرت ده مرد به مهدی داده شده است)[10].
د. لباس و خوراک:
امام صادق علیه السّلام می فرماید: (او همواره لباسی خشن (نه حریری تن آسا) می پوشد و غذای غیر لذیذی دارد و نفس و جسم خود را در طاعت و عبادت الهی به رنج و زحمت می اندازد.)[11]
ه. شباهت به رسول اکرم صلّی الله علیه و آله :
1. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می فرماید: نهمین فرزند حسین، قائم خاندان من است. او شبیه ترین فرد است به من در شمایل و گفتار و کردار)[12]
2. و نیز فرموده است: مهدی از فرزندان من است. نام او نام من است و کنیه او کنیه من است و از حیث خوی و خصلت و آفرینش از همه به من شبیه تر است.)
3. همچنین در بیان سیرة آن حضرت آمده است که: چونان امیر المؤمنین علی علیه السّلام لباس می پوشد و چون او عمل می کند و سیره اش همانند سیرة اوست.[13]
ه. و اینکه در توصیف بهشتیان چنین آمده است که ابن عباس می گوید پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می فرمود: مهدی طاووس اهل بهشت است.[14] یعنی زیباترین اهل بهشت است که در دنیا به جمال او کسی نمی رسد صلّی الله علیه و علی آبائه .
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر)
1 ترجمة ج53 بحارالانوار، علامه مجلسی.
2 ملاحم، سید بن طاووس.
3 امام مهدی (عج)، آقای رضوی، چاپ مرکز مطالعات حوزه.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . اربلی، کشف الغمه، بیروت، دارالامنواء، 1405، ج 3، ص 262.
[2] . طبرسی، اعلام الوری، قم، آل بیت، چاپ اول 1417، ج 2، ص 294.
[3] . اربلی، پیشین، ص 287.
[4] . طبسی الشیعه و الرجعه، ترجمه سید محمد میرشاه ولد، قم، انصاریان، 1371، ج 1، ص 237.
[5] . شرح الاخبار، قم مؤسسه نشر اسلامی، بیتا، ج 3، ص 378.
[6] . طبسی، پیشین، ص 237.
[7] . اربلی، پیشین، ص 289.
[8] . شیخ طبرسی، پیشین، ص 294.
[9] . نعمان مغربی، پیشین، ص 379.
[10] . همان.
[11] . نعمانی، الغیبة، تهران، مکتبه الصدق، بیتا، ص 244.
[12] . مجلسی، بحار الانوار.
[13] . احمد الرحمانی، امام علی علیه السّلام ، تهران، المنیر، 1417، ص 620.
[14] . اربلی، پیشین، ص 282.
- [سایر] شمه ای از سیمای چهره نورانی حضرت مهدی (عج) را بیان کنید؟
- [سایر] چگونه میتوان توفیق مشاهده سیمای امام زمان (عج) را به دست آورد؟
- [سایر] در زمان ظهور چهره امام زمان (عج) چگونه است پیر یا جوان؟
- [سایر] سیمای نماز در بیان حضرت مهدی علیه السلام چگونه است؟
- [سایر] امام مهدی علیه السلام وجود جسمانی دارند یا نورانی؟
- [سایر] آیا امام مهدی وجود جسمانی دارند یا نورانی؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] حضرت مهدی (عج) دارای چه خوصیاتی است؟
- [سایر] نقش امام زمان(عج) در هستی چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [امام خمینی] "اشهد ان علیا ولی الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه "الله اکبر" یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنی شهادت می دهم که غیر خدایی که یکتا و بی همتا است، خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. "حی علی الصلاه"یعنی بشتاب برای نماز. "حی علی الفلاح" یعنی بشتاب برای رستگاری. "حی علی خیرالعمل" یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنی به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی همتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اشهدً انّ علیاً ولیً اللهِ جزء اذان و اقامه نیست ولی خوب است بعد از اشهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ ، به قصد قربت گفته شود . و چون در امثال زمان ما ، شعا ر تشیع محسوب می شود در هر جا که اظهار این شعار مستحسن و لازم باشد ، گفتن آن هم مستحسن و لازم است . ترجمه اذان و اقامه اللهَ اکبرً یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند اشهدً ان لا الهَ الاّ اللهً یعنی شهادت می دهم که غیر خدائی که یکتا و بی همتا است خدای دیگر سزاوار پرستش نیست . اشَهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی علیه و آله و سلم پیغمبر و فرستادة خداست . اشهدً ان علیاً امیر المؤمنینَ ولیّ الله یعنی شهادت می دهم که حضرت علی (علیه الصلاهَ و السلام ) امیر المؤمنین ولی خدا بر همة خلق است حیّ علیَ الصلاهِ یعنی بشتاب برای نماز . حیّ علی الفلاحِ یعنی بشتاب برای رستگاری . حیّ علی خیرِ العملِ یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است . قَد قامتِ الصلاهُ یعنی بتحقیق نماز بر پا شد . لا الهَ الاّ اللهُ یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اشهد ان علیا ولی اللّه جزو اذان و اقامه نیست؛ ولی خوب است بعد از اشهد ان محمدا رسول اللّه به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه اللّه اکبر: یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. اشهد ان لا اله الا اللّه: یعنی شهادت می دهم که خدائی سزاوار پرستش نیست جز خدائی که یکتا و بی همتا است. اشهد ان محمدا رسول اللّه: یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبداللّه (ص) پیغمبر و فرستاده خدا است. اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی اللّه: یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاه و السلام امیر مؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حی علی الصلاه: یعنی بشتاب برای نماز. حی علی الفلاح: یعنی بشتاب برای رستگاری. حی علی خیر العمل: یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قد قامت الصلاه: یعنی به تحقیق نماز بر پا شد. لا اله الا اللّه: یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است.