شرح پرسش: آیا در قرآن آمده که در آخرالزمان، حضرت عیسی علیه السلام نزول خواهد کرد و همه ادیان (از جمله مسلمانان) باید از ایشان پیروی کنند؟ پاسخ: در قرآن به این که حضرت عیسی در آخرالزمان نزول میکند، صریحاً اشاره نشده است. در قرآن آمده است: (وَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسّاعَةِ فَلا تَمْتَرُنَّ بها وَ اتَّبِعُونِ هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ[1]؛ و او، سبب آگاهی به روز قیامت است (نزول عیسی، گواه نزدیکی روز رستاخیز است) هرگز، در آن تردید نکنید و از من پیروی کنید که این راه مستقیم است.) این آیه، به آمدن حضرت عیسی در آخرالزمان، تعبیر و تفسیر شده است، لکن روایات زیادی داریم که دلالت دارند بر این که هنگام ظهور حضرت مهدی علیه السلام، حضرت عیسی علیه السلام در پشت سر آن حضرت نماز خواهد خواند و برای نصرت ایشان تلاش خواهد کرد. جابر بن عبدالله میگوید: از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله شنیدم که میفرمودند: حضرت عیسی، نازل میشود و امیر مسلمانان (منظور از امیر، حضرت مهدی علیه السلام است) میگوید: (بیا با تو نماز بگذاریم.) میگوید: (نه؛ بعضی از شما، امام و امیر بعضی دیگرید و این، احترامی است که خدا به این امّت گذاشته است.)[2] باز از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نقل شده که حضرت فرمودند: (از ذرّیه من، مهدی علیه السلام وقتی قیام کند، حضرت عیسی برای نصرت او میآید و در پشت سراو نماز میخواند.)[3] با توجّه به این که در آن زمان، حجّت خداوند در میان مخلوقات عالم، حضرت مهدی علیه السلام است، بر همه واجب است که از ایشان پیروی کنند، نه از کس دیگر. شاهد بر این، بیانی است که مرحوم طبرسی در تفسیر مجمع البیان فرمودهاند. ایشان آورده است که حضرت عیسی علیه السلام در وقت خروج حضرت مهدی علیه السلام نزول میکند و در این زمان، همه ملل، ملت واحده که همان ملت اسلام حنیف و دین ابراهیم است، میگردند.[4] بنابراین، تفاوتی میان دعوت این دو بزرگوار نیست. علاوه بر آن که امامت و رهبری امّت، بر عهده حضرت مهدی علیه السلام است و حضرت عیسی علیه السلام با آن حضرت، همراه و همگام خواهد بود و برای برپایی حکومت دینی، به دعوت و ارشاد مردم به یاری امام زمان علیه السلام میپردازد. پینوشتها: [1]. سوه زخرف، آیه 61. [2]. مجمع البیان، ج 9، ص 91. [3]. بحارالأنوار، ج 14، ص 349. [4]. بحارالأنوار، ج 3، ص 236.
شرح پرسش:
آیا در قرآن آمده که در آخرالزمان، حضرت عیسی علیه السلام نزول خواهد کرد و همه ادیان (از جمله مسلمانان) باید از ایشان پیروی کنند؟
پاسخ:
در قرآن به این که حضرت عیسی در آخرالزمان نزول میکند، صریحاً اشاره نشده است. در قرآن آمده است: (وَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسّاعَةِ فَلا تَمْتَرُنَّ بها وَ اتَّبِعُونِ هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ[1]؛ و او، سبب آگاهی به روز قیامت است (نزول عیسی، گواه نزدیکی روز رستاخیز است) هرگز، در آن تردید نکنید و از من پیروی کنید که این راه مستقیم است.)
این آیه، به آمدن حضرت عیسی در آخرالزمان، تعبیر و تفسیر شده است، لکن روایات زیادی داریم که دلالت دارند بر این که هنگام ظهور حضرت مهدی علیه السلام، حضرت عیسی علیه السلام در پشت سر آن حضرت نماز خواهد خواند و برای نصرت ایشان تلاش خواهد کرد.
جابر بن عبدالله میگوید: از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله شنیدم که میفرمودند: حضرت عیسی، نازل میشود و امیر مسلمانان (منظور از امیر، حضرت مهدی علیه السلام است) میگوید: (بیا با تو نماز بگذاریم.) میگوید: (نه؛ بعضی از شما، امام و امیر بعضی دیگرید و این، احترامی است که خدا به این امّت گذاشته است.)[2]
باز از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نقل شده که حضرت فرمودند: (از ذرّیه من، مهدی علیه السلام وقتی قیام کند، حضرت عیسی برای نصرت او میآید و در پشت سراو نماز میخواند.)[3]
با توجّه به این که در آن زمان، حجّت خداوند در میان مخلوقات عالم، حضرت مهدی علیه السلام است، بر همه واجب است که از ایشان پیروی کنند، نه از کس دیگر. شاهد بر این، بیانی است که مرحوم طبرسی در تفسیر مجمع البیان فرمودهاند. ایشان آورده است که حضرت عیسی علیه السلام در وقت خروج حضرت مهدی علیه السلام نزول میکند و در این زمان، همه ملل، ملت واحده که همان ملت اسلام حنیف و دین ابراهیم است، میگردند.[4]
بنابراین، تفاوتی میان دعوت این دو بزرگوار نیست. علاوه بر آن که امامت و رهبری امّت، بر عهده حضرت مهدی علیه السلام است و حضرت عیسی علیه السلام با آن حضرت، همراه و همگام خواهد بود و برای برپایی حکومت دینی، به دعوت و ارشاد مردم به یاری امام زمان علیه السلام میپردازد.
پینوشتها:
[1]. سوه زخرف، آیه 61.
[2]. مجمع البیان، ج 9، ص 91.
[3]. بحارالأنوار، ج 14، ص 349.
[4]. بحارالأنوار، ج 3، ص 236.
- [سایر] آیا حضرت عیسی در آخرالزمان ظهور خواهد کرد؟
- [سایر] دیدگاه مذاهب اسلامی درباره نزول حضرت عیسی علیه السلام چیست ؟
- [سایر] وظایف حضرت عیسی (ع) بعد از نزول از آسمان چیست؟
- [سایر] زندگانی حضرت عیسی (ع) بعد از نزول چه مقدار است ؟
- [سایر] جایگاه حضرت عیسی(ع) در آخرالزمان از دیدگاه اهل سنت و شیعه را بیان نمایید؟
- [سایر] منجی آخرالزمان حضرت مهدی علیه السلام است یا حضرت عیسی علیه السلام؟
- [سایر] آیات وارده در لزوم پیروی از حضرت محّمد(ص) چیست؟
- [سایر] آیا مسلمانان باید پس از نزول حضرت عیسی (ع) در عصر ظهور از ایشان تبعیت کنند؟
- [سایر] زندگانی حضرت عیسی علیه السلام بعد از نزول چه مقدار است ؟
- [سایر] وظایف حضرت عیسی علیه السلام بعد از نزول از آسمان چیست ؟
- [آیت الله مظاهری] اگر پدر و مادر کافر یا گناهکار باشند، فرزند نباید پیروی در کفر آنها یا گناه آنها داشته باشد، بلکه اگر میتواند باید با لطف و مهربانی و با تسلّط بر اعصاب و صبر بر تندی آنها نهی از منکر کند، و اگر نهی از منکر اثر نداشت و یا نهی از منکر موجب غضب و تندی آنها شد، نهی از منکر لازم نیست و واجب است از نظر قرآن شریف، رفتار اولاد با آنها کریمانه و با تلطّف و مهربانی باشد: (وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفا)[2] (و در دنیا به خوبی با پدر و مادر معاشرت کنید.) صفحه 411
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بر جایی از بدن ایه قران یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد چنانچه بخواهد غسل ترتیبی به جا اورد باید اب را طوری به بدن برساند که مس ان نوشته نشود و همچنین است اگر بخواهد وضوی ترتیبی بگیرد و بر بعض اعضای وضو ایه قران باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد و در غسل و وضو مراعات احتیاط نسبت به اسماء انبیا و ایمه و حضرت زهرا علیهم السلام مستحب است
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بر جایی از بدن ایه قران یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد چنانچه بخواهد غسل ترتیبی به جا اورد باید اب را طوری به بدن برساند که مس ان نوشته نشود و همچنین است اگر بخواهد وضوی ترتیبی بگیرد و بر بعض اعضای وضو ایه قران باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد و در غسل و وضو مراعات احتیاط نسبت به اسماء انبیا و ایمه و حضرت زهرا علیهم السلام مستحب است
- [آیت الله مظاهری] هر چیزی را که مالیّت داشته باشد میتوان مهر قرار داد، کم باشد یا زیاد، عین باشد یا منفعت، حتّی تعلیم قرآن و یا صنعت دیگری را هم میتوان مهر قرار داد، و در عقد دائم خوب است بیشتر از مهر السّنه حضرت زهرا علیها السلام (پانصد درهم) نباشد که تقریباً دویست و شصت مثقال نقره میشود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بر بدن کسی که جنب است آیه قرآن یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد، حرام است دست به آن نوشته بگذارد و اگر بخواهد غسل کند، باید آب را به گونهای به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد و اسامی مبارک پیامبران و امامان و حضرت زهرا علیهمالسلام به احتیاط واجب حکم اسم خدا را دارند.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود. و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ولی بهتر است چیزهایی را که در کتابهای دعا دستور دادهاند بخواند، و از تعقیبهایی که سفارش بسیار شده است، تسبیح حضرت زهرا علیها السلام است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه اللَّه اکبر، بعد 33 مرتبه الحمدللَّه، و بعد از آن 33 مرتبه سبحان اللَّه، و امام صادق علیه السلام فرموده است: تسبیح مادرم حضرت زهرا علیها السلام نزد من بهتر از هزار رکعت نماز است.
- [آیت الله اردبیلی] قرض دادن از کارهای مستحبی است که در آیات قرآن و روایات درباره آن زیاد سفارش شده است. از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم روایت شده است که: (هر کس به برادر مسلمان خود قرض بدهد مال او زیاد میشود و ملائکه بر او رحمت میفرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند، بدون حساب و به سرعت از صراط میگذرد و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد، بهشت بر او حرام میشود.)(1)
- [آیت الله اردبیلی] صدقه دادن که یک اقدام خالصانه و صادقانه میباشد، مورد سفارش قرآن کریم و احادیث فراوان قرار گرفته و موجب خیر و برکت در زندگی، دفع بلا و مرگهای ناگهانی و شفای بیماران میشود و همان طور که پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرموده: (کلّ معروف صدقه)(1) یعنی هر کار خیر و پسندیدهای، صدقه محسوب میشود و اقداماتی که موجب هدایت گمراهان، حمایت نیازمندان و عمران و آبادانی مادی و معنوی جامعه گردد، ماندگارتر و مفیدتر میباشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تعزیه و شبیه خوانی اگر مشتمل بر آلات لهو از قبیل طبل و شیپور و صنج نباشد و اشعار دروغ و غنا نخوانند و مرد لباس زن نپوشد و اجتماع مرد و زن در یک جا نباشد، اشکال ندارد. ولی سزاوار است که به تعزیه خوانی تنها اکتفا نکنند و مجالس روضه که در آنها علاوه بر ذکر مصائب حضرت خامس آل عبا علیه السلام ، معارف و عقاید اسلامی و تفسیر آیات و احادیث و احکام شرعیه بیان می شود نیز تشکیل دهند.
- [آیت الله اردبیلی] پنج چیز بر جنب حرام است: اوّل: رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا و نیز بنابر احتیاط واجب، به اسامی مبارکه پیامبران و امامان علیهمالسلام و حضرت زهرا علیهاالسلام . دوم: رفتن در مسجدالحرام و مسجدالنبی صلیاللهعلیهوآلهوسلم ، اگرچه از یک در داخل و بدون توقف از در دیگر خارج شود. سوم: توقف در مساجد دیگر، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر بدون توقف خارج شود، مانعی ندارد و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان علیهمالسلام نیز توقف نکند. چهارم: ورود به مسجد به قصد گذاشتن چیزی در آن و احتیاط واجب آن است که از گذاشتن چیزی در مسجد بدون وارد شدن به آن نیز اجتناب کند. پنجم: خواندن بعض یا تمام سورهای که سجده واجب دارد و آنها چهار سورهاند: 1 سوره (سجده) یعنی سوره سی و دوم قرآن (الم تنزیل)، 2 سوره (فصّلت) یعنی سوره چهل و یکم قرآن (حم سجده)، 3 سوره (نجم) یعنی سوره پنجاه و سوم قرآن (و النجم)، 4 سوره (علق) یعنی سوره نود و ششم قرآن (اقرء) و خواندن یک حرف از این چهار سوره نیز حرام است.