1- (اَطیعوا الله و الرَسول فَان تَولوا فان الله لایُحب الکافرین) آل عمران/32 . در این آیه، اعراض و روگرداندن از اطاعت رسول اکرم(ص) کفر تلقی شده است. یعنی اگر کسی از جهت اعتقادی رو برگرداند، کفر عقیدتی دارد و اگر کسی معتقد باشد ولی در مقام عمل اعراض کند، کفر عملی دارد و در هر دو حال از کافران (به معنای جامع) بشمار می‌رود.
2- (و أَطیعوا الله والرَسول لعلکم تُرحمون) آل عمران/132 . این رحمت خاصه است که در پرتو اطاعت ازخدا و پیامبر نصیب مردم میشود. رحمت خاص در قبال رحمت عام و مخصوص مؤمنان و سالکان صراط مستقیم است.
3- (ومن یُطع الله و رَسوله یُدخله جنات تَجری من تحتها الأنهار خالدین فیها و ذلک الفوز العظیم) نساء/13 . در این آیه جنبه تشویق ملحوظ شد، به این بیان که فوز عظیم که بهشت جاودان نموداری از آن است و در پرتو پیروی از خدا و رسول اکرم(ص) حاصل میشود، به پیروان خدا و رسول بشارت داده شد.
4- (ومَن یَعص الله و رَسوله و یَتعدّ حدوده یُدخله ناراً خالداً فیها وله عَذاب مُهین) نساء/14 . سرپیچی و نافرمانی در برابر خدا و پیامبر، مایه عذاب دردناک و ذلت و خواری است. عزّت بی جا، ذلت بجا را به همراه دارد، چنانکه فروتنی در برابر فرمان خدا و پیامبر، زمینه فوز برزگ و عزت راستین را فراهم می‌کند. هون و خواری در اطاعتِ از هوی نهفته است و انسان هوس مدار، از نهفتگی خواری و زبونی غافل است.
5- (یا أیها الذین امنوا أَطیعوا الله و أَطیعوا الرسول وأُولی الأمر مِنکم فَاِن ثَنازعتم فی شیء فردُّوه اِلی الله والرَسول ان کنتم تُؤمنون بالله والیوم الاخر ذلک خَیر و أَحسن تَأویلاً) نساء/59 . خداوند بعد از دستور پیروی از خود و رسول گرامی و أئمه اطهار(ع) چنین فرمود: برای فصل خصومت و حل نزاعهای علمی و عملی به خدا و رسول او رجوع کنید. ارجاع مورد نزاع به خدا و رسول، بازگشت خوبی برای شما دارد.
6- (ومَن یُطع الله و الرَسول فاولئک مَع الَذین أَنعم الله عَلیهم مِن النبیین و الصِدیقین و الشُهداء و الصالحین و حَسن أولئک رَفیقاً) نساء/69 . اگر کسی مطیع خدا و پیامبر باشد، همراهان خوبی دارد، زیرا انبیا و صدیقان و شاهدان اعمال و صالحان، رفقای او و همراه مرافقی بر ای او هستند. همراه مرافق به کسی گفته میشود که رفیق خود را هدایت و حمایت می‌کند. به عبارت دیگر قافله بشری به سوی لقای حق در حرکت است و طی این مرحله طولانی بدون همرهی خضرِ ولایت، میسور نیست، و همراهان ضعیف نواز، مایه شادابی و امید اعضای قافله‌اند.
7- (واَطیعوا الله وأَطیعوا الرَسول واحذَروا فَاِن تَولیتم فاعلموا أَنما عَلی رسولنا البلاغ المبین) مائده/92 .
8- (وأَطیعوا اللهَ ورَسوله اِن کنتم مؤمنین) انفال/1 .
9- (ویُطیعون اللهَ و رَسوله أولئک سیرحمهم الله) توبه/71 . این رحمت خاص است که در پرتو پیروی رسول اکرم(ص) ظهور می‌کند و بهره پیروان خدا و پیامبر می‌گردد.
10-(ومن یُطع الله و رَسوله و یخش الله و یَتقه فأولئک هم الفائزون) نور/52 ، (أَطیعوا الله و أَطیعوا الرسول فَاِن تَولّوا فانما علیه ما حمل و عَلیکم ما حَملتم و ان تطیعوه تهتدوا و ما علی الرسول الا البلاغ المبین) نور/54 . فائز و رستگار کسی است که پیرو خدا و رسول اکرم بوده و تقوای الهی را فراهم کند. هر کدام از رسول و امت مسئولیتی دارند؛ رسول گرامی(ص) مسئول تبلیغ آیات و احکام الهی است، و امت اسلامی مسئول فهم و پذیرش دعوت الهی است. پیامبر پیام خود را رساند و شما بکوشید که به هدف والای او برسید.
11- (و ما کان لِمؤمن و لا مُؤمنة اِذا قضی الله و رَسولُه أَمراً أن یکون لَهم الخیرة مِن أمرهم و مَن یعص الله و رَسوله فقد ضَلّ ضَلالاً مُبیناً) احزاب/36 . یعنی گرچه شما خردمند و عالمید، اما جهان بینِ کامل نیستید. بسیاری از اسرار چون دردسترس علوم انسانی یا تجربی نیست جامعه بشری نسبت به آنها امّی است و خداوند از میان امیین، پیامبر عالم و آگاه را مبعوث کرده است. بنابر این مؤمنان در برابر وحی آسمانی حق ندارند بگویند: ما نظرمان درباره ره آورد پیغمبر، چنین است، زیرا امّی نباید در برابر معلم اظهار نظر کند.
12- (ان الذین یُحادون الله ورَسوله أولئک فی الأَذلین کَتب الله َلأَغلبن أنا و رَسلی اِن الله قوی عَزیز) مجادله/20-21 . از آن جا که عزت از آن خدا و رسول و مؤمنان است: (و ِلله العِزّة و لِرسوله و لِلمؤمنین) منافقون/8 ، کسانی که از پذیرش رسالت رسول اکرم(ص) سرباز زده، منحرف شدند، ذلت دامنگیر آنها میشود. پس آن حضرت محور محبت و عداوت الهی نیز مدار عزت و ذلت است، بنابراین دوست داران و پیرو ان رسول اکرم(ص) عزیز و محبوبند: (اِن کنتم تُحبون الله فاتَبعونی یُحببکم الله) آل عمران/31 ، چنانکه منحرفان از رسالت آن حضرت، هم دشمنان خدایند و هم خوار و فرومایه: (ضُربت عَلیهم الذلة و المسکنة) بقره/61 ، و اگر مطیع رسول اکرم نبود و راهش را جدا کرد و در شق و مرز دیگری حرکت کرد عقاب خداوند سخت است: (ذلک بِأنهم شاقوا الله و رَسوله و َمن یُشاق الله فَاِن الله شَدید العِقاب) حشر/4 .
حاصل این که چون محور ارزش و کمال انسانی، فضایل نفسانی است: (اِن أَکرمَکم عِند الله أتقیکم) حجرات/13 ، و رسول گرمی(ص) که مؤدب به آداب الهی است و از خُلق عظیم بهره مند است (انّک لعلی خلق عظیم) قلم/4 ، از برجسته ترین مراحل تقوا متنعم است، پس کریمترین انسانها نزد خداوند می‌باشد، از این رو نمونه همه انسانهای کامل خواهد بود.
آیت الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن کریم ج 9 (سیرة رسول اکرم در قرآن)
www.payambarazam.ir
