آیا هنگام ظهور امام زمان(عج) پیامبران دیگر و امامان هم به دنیا بازگشته‌ و زندگی‌ می‌کنند نیکوکاران چطور؟

قبل از پرداختن به پاسخ، تذکر چند مطلب اساسی را لازم می‌دانم:
1 . باید توجه داشت که موضوع رجعت و بازگشت به دنیا، یک امر تعبدی است که دلائل نقلی از آیات و روایات بر اثبات آن اقامه گردیده است.
2 . آنچه براساس دلائل قرآنی و روائی، قطعی و مسلم است، اصل مسأله رجعت فی الجمله است که جز مسلمات اعتقادات مذهب شیعه به شمار می‌رود اما جزئیات و خصوصیات دقیق مسأله، به طور کامل، روشن نگردیده است.
3 . در مورد اینکه چه کسانی رجعت می‌کنند؟ در روایات یک قاعده کلی بیان شده است و آن اینکه امام صادق علیه السلام می‌فرماید: بازگشت به دنیا برای همه نیست بلکه اختصاص به عده‌ خاصی دارد کسانی مجدداً به دنیا برمی‌گردند که یا از نظر ایمان به درجة خلوص رسیده باشند.)[1] و یا به حد شرک خالص رسیده‌ باشند. و نیز می‌فرماید: (بازگشت به دنیا مخصوص به مؤمنین خالص و کفار محض می‌باشد غیر از این دو گروه، دیگران به دنیا برنمی‌گردند تا روز قیامت.)[2]
بنابراین چون موضوع بازگشت مجدد به دنیا یک خبر غیبی است، ما در شناخت جزئیات قضیه و تطبیق آن قاعده بر مصادیق خاص، هیچ راهی نداریم جز تمسک به دلائل نقلی تعبدی و گفتار ائمه معصومین علیهم السّلام که خداوند آنان را به علوم غیبی و اسرار آفرینش آگاه نموده‌اند که ذیلاً به این روایات می‌پردازیم.
رجعت پیامبران علیهم السّلام : روایات مربوط به بازگشت انبیاء و پیامبران علیهم السّلام چند دسته می‌باشد:
1 . روایاتی که به ظهور عام، موضوع بازگشت انبیاء علیهم السّلام را مطرح نموده‌‌ است نظیر:
الف) امام صادق علیه السلام در ذیل آیه 80 آل عمران (و اذ اخذ الله میثاق النبیین...لتؤمنن به و تنصرنه)
می‌فرماید: (ما سبعت الله نبیا من لدنم آدم فهم اجراً الا و یرجع الی الدنیا و ینصر امیرالمؤمنین علیه السلام و هو قوله تعالی (لتؤمنن به) برسول الله صلی الله علیه و آله (و تنصرنهظ امیرالمؤمنین علیه السلام )[3]خداوند از زمان پیدایش آدم تا کنون پیامبری نفرستاده است مگر اینکه آنان را به دنیا بازگرداند تا در رکاب امیرالمؤمنین علیه السلام شمشیر زنند و او را یاری نمایند و مراد از آیه مبارکه پیامبر صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام است.
ب) امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه 51 سوره غافر (انا تبصرنا رسلنا و الذین آمنو فی الحیاة الدنیا) می‌فرماید: (به خدا سوگند این آیه در زمان رجعت عملی خواهد شد آیا نمی‌دانید که پیامبران در دنیا یاری نشدند و کشته شدند و نیز ائمه علیهم السّلام کشته شدند و نصرت نشدند. این یاری و پیروی در رجعت تحقق خواهد یافت.)[4]
2 . روایاتی که با ذکر عدد خاص رجعت انبیا را یادآور شده است. امام صادق علیه السلام می‌فرماید: هنگامی که امام حسین همراه با یاران شهیدش رجعت می‌کنند تعداد هفتاد پیامبر نیز با او رجعت می‌نمایند همچنانکه با موسی بن عمران هفتاد پیامبر همراه بودند.)[5]
3 . روایاتی که از بعضی پیامبران به طور خاص نام برده است نظیر: دانیال پیامبر و یونس پیامبر، الیاس پیامبر[6] که در بعضی از روایات از آنان نام برده شده است امام صادق علیه السلام به نقل از امام خمینی در روز عاشورا می فرماید: همانا دانیال و یونس[7] هر دو در زمان رجعت امیرالمؤمنین به دنیا باز می‌گردند و اقرار به رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله می‌نمایند و 70 نفر همراه آنان برانگیخته می‌شوند.)[8]
هم‌چنین از حضرت عیسی علیه السلام یاد شده است و در روایات از وی به عنوان یکی از بزرگترین یاران و مقامات حکومتی حضرت مهدی و وزیر دست راست وی نام برده است.[9] (البته بنابر اینکه بازگشت عیسی علیه السلام را ما جزء رجعت بحساب آوریم والّا حضرت عیسی نمرده است تا دوباره زنده شود بلکه رجعت او که در روایات بکار رفته است از باب بازگشت به صحنة زندگی طبیعی و عادی دنیا می‌باشد.) هم‌چنین قضیه خضر نبی علیه السلام
رجعت ائمه علیهم السّلام : روایاتی که رجعت ائمه معصومین علیهم السّلام را بیان نموده است نیز دو دسته می‌باشد:
دسته اول، روایاتی که بطور عام، رجعت را برای همه ائمه علیهم السّلام ثابت می‌کند و بیشتر در قالب زیارات و ادعیه وارد شده است.
اما روایات:
الف) امام صادق علیه السلام می‌فرماید: لیس منا لم یؤمن بکرتنا)[10] از ما نیست کسی که اعتقادی به بازگشت و و رجعت ماها نداشته باشد.
ب) امام صادق علیه السلام : (هیچ امامی نیست مگر اینکه در زمان خاص خودش رجعت می‌نماید و با او نیکوکاران و بدکاران زمانش نیز رجعت می‌کنند تا افراد مؤمن از کافر مشخص و جدا شوند.)[11]
ج) امام زین العابدین علیه السلام : (یرجع الیکم بنبیکم و امیرالمؤمنین و الائمه)[12] پیامبر شما و امیرالمؤمنین و امامان معصوم علیهم السّلام به سوی شما مجدداً باز می‌گردند.
اما زیارت و ادعیه:
1 . امام هادی علیه السلام در زیارت جامعه کبیره می‌فرماید: (... مؤمن بایابکم مصدق برجعتکم ... و احیانی فی رجعتکم... و جعلنی ممن... یحشر فی زمرتکم و یکر فی رجعتکم ... و تقرعینه غداً برؤیتکم)[13]
2 . امام صادق علیه السلام در زیارت وارث (امام حسین علیه السلام ) می‌فرماید: (انی بکم مؤمن و بایابکم موقن)[14] ما به آمدن شما یقین و ایمان داریم.
3 . امام صادق علیه السلام به ابی حمزه ثمالی در زیارت حضرت عباس می‌فرماید: (انی بکم و بایابکم من المؤمنین)[15] به شما و بازگشت شما ایمان داریم.
4 . امام صادق علیه السلام در مورد زیارت هر یک از ائمه و پیامبر صلی الله علیه و آله می‌فرماید: (انی بکم لمن القاتلین بفضل کم و مقر برجعتکم)[16] ما بفضل و بازگشت شما اقرار داریم.
5 . امام زمان(عج) در دعای رجبیه که از ناحیه مقدسه صادر شده است بوسیله حسین بن روح می‌فرماید: (حتی العود الی خضرتکم و الفوز فی کرتکم)[17]
دسته دوم: روایاتی که در آن بعضی از معصومین علیهم السّلام نام برده شده‌اند:
1 و 2: پیامبر صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام امام صادق علیه السلام می‌فرماید: (ان رسول الله و علیاً سیرجعان)[18] همانا پیامبر صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه السلام رجعت می‌نمایند. امام زین العابدین علیه السلام نیز می‌فرماید: (یرجع الیکم بینکم و امیرالمؤمنین)[19]
3 . امام حیسن علیه السلام بعنوان اولین رجعت کننده، امام صادق علیه السلام می‌فرماید: (اول من یرجع الی الدنیا الحسین بن علی)[20] اولین کسی که به دنیا بازمی‌گردد حسین بن علی است و نیز می‌فرماید: (اول من تنشق الارض عنه و یرجع الی الدنیا الحسین بن علی علیهما السّلام )[21]
رجعت دشمنان اهل بیت و کفار برای انتقام:
1 . امام صادق علیه السلام می‌فرماید: (یعنی هنگام ظهور حضرت مهدی خداوند همه کسانی که آزار و اذیت مؤمنین می‌پرداختند را به همان صورت اصلی آنان باز می‌گرداند تا از آنها بوسیله مؤمنین انتقام گرفته شود.)[22]
2 . امام صادق علیه السلام می‌فرماید: دشمنان را در زمان رجعت باز می‌گردانند تا آنها را بقتل برسانند و بوسیله دلهای مومنین ستمدیده تشفی پیدا کند.)[23]
رجعت یاران حضرت مهدی(عج): در برخی از افراد و گروه‌های خاصی نام برده شده‌اند مثل: سلمان، مقداد، مالک اشتر ، ابورفانه انصاری و اصحاب کهف[24]، شعیب بن صالح،[25] مفضل بن عمر،[26] عبدالله بن شریک[27] اسماعیل فرزند امام صادق،[28] مؤمن آل فرعون[29] عمران بن اعینی و مسیر بن عبدالعزیر[30] و حارث و عقیل و جبیر و[31]....
منابع برای مطالعه بیشتر به کتابهای ذیل مراجعه نمایید:
1 .چشم اندازی به حکومت مهدی، نجم الدین طبسی، چاپ اول، 1380، بوستان کتاب،قم.
2 . داستانهایی از بازگشت ائمه به دنیا، سید عبدالحسین،‌چاپ اول، 1379، انتشارات مهدی یار، قم.

-------------------------------------------
[1] . بحارالانوار، ج 53، ص 39، حدیث 1، مطبعة الاسلامیه، (1388 ه . ق) تهران.
[2] . معجم احادیث الامام المهدی، علی کورانی، و دیگران، ج 4، ص 83، شماره 1153، طبع اولی 1411 ه، مؤسسه المعارف الاسلامیه، قم.
[3] . الشیعة و الرجعة، ج 2، ص 92، محمدرضا طبسی، چاپ دوم،‌مطبعة الحیدریة ، 1395 ه . ق، نچف اشرف.
[4] . معجم احادیث الامام المهدی، ج 5، ص 384.
[5] . مجمع احادیث الامام المهدی،‌ج 3، ص 89،‌شماره 1158.
[6] . مجمع التجری، ص 316، (به نقل از بامداد بشریت)، ص 123، محمد جواد طبسی، چاپ اول 1381، دفتر تبلیغات اسلامی.
[7] . در نقل بحار به نقل از خرایج و الجرایح بحال یونس، یوشع ذکر شده است، رک بحار، ج 53، ص 62.
[8] . الخرائج و الجرایح، قطب الدین راوندی، متوفای 573 ه . طبع دوم، 1411 ه، 1991 م مؤسسه النور للمطبوعات، بیروت.
[9] . مجمع احادیث الامام المهدی، ج 1، ص 530.
[10] . مجمع احادیث الامام المهدی، ج 4، ص 84، شماره 1154، و بحار ج 53، ص 92، حدیث 101.
[11] . الایقاظ من الهجمه بالبرهان علی الرجعه، شیخ حرعاملی، ص 332، حدیث 112 طبع اول،‌1422 ق، 1380 ش، نشر دلیل ما، قم.
[12] . معجم احادیث الامام المهدی، ج 5، ص 327، شماره 1763.
[13] . بحار، ج 2، ص 131،‌ و مفاتیح الجنان جیبی، ص 910، ترجمه موسوی دامغانی،‌چاپ پنجم، 1376، فیض کاشانی.
[14] . بحار،ج 101، ص 200، و مفاتیح الجنان جیبی، شیخ عباس قمی، ص 705
[15] . بحار، ج 101، ص 277.
[16] . همان، ج 100، ص 189.
[17] . مفاتیح الجنان، ص 227، و الزام الناصب، ج 2، ص 357، شیخ علی یزدی حائری، طبع دوم، 1362 ش، مکیة الرضی، قم.
[18] . بحار، ج 53، ص 39.
[19] . معجم احادیث الامام المهدی، ج 5، ص 327، شماره 1763.
[20] . همان، ج 5، ص 328، شماره 1766.
[21] . میزان الحکمه، محمد ری‌شهری، ج 4، ص 58، شماره 6932، چاپ مکتبه الاعلام الاسلامی، 1362 ش.
[22] . معجم احادیث الامام المهدی، ج 4، ص 95، شماره 1162.
[23] . همان، ج 5، ص 214، شماره 1638.
[24] . بحار، ج 5، ص 90، حدیث 95.
[25] . الشیعة و الرجعه، ج 1، ص 211.
[26] . معجم احادیث الامام المهدی، ج 4، ص 98، شماره 1165.
[27] . اثبات الهداة، حر عاملی، ج 3، ص 561،‌بی تا، بی نا.
[28] . چشم اندازی به حکومت مهدی. ص 95.
[29] . دلائل الامامه، ص 247.
[30] . میزان الحکمه، ج 4، ص 58، شماره 6934.
[31] . بحار، ج 41، ص 296، الشیعة و الرجعه، ج 1، ص 158.
( اندیشه قم )