یازدهمین پیشوای شیعه، حضرت امام حسن عسکری علیه السلام در سال دویست و شصت هجری قمری دیده از دنیا بربست و مقام امامت و رهبری امت به فرمان خداوند بزرگ به فرزند ارجمند وی حضرت مهدی (عج)، موعود جهانیان انتقال یافت. روزی که امام پدر ارجمند خود را از دست داد، سن مبارک او از شش سال تجاوز نمی کرد، چون دشمنان امام در هر لحظه در کمین او بودند و تصمیم گرفته بودند که به هر قیمتی که باشد به زندگی او خاتمه دهند، وی به فرمان خداوند از دیدگان مردم غایب گردید. این غیبت تا مدتی طوری بود که شیعیان خاص آن حضرت می توانستند مسائل مورد نیازخود را به وسیله چهار نماینده خاص وی از حضرتش سوال کنند و پاسخ آنها را بطورکتبی دریافت نمایند. این جریان تا سال سیصد و بیست و نه هجری قمری ادامه داشت و نمایندگان چهارگانه آن حضرت، یکی پس از دیگری این مقام و منصب را حفظ نموده و با درگذشت آخرین نماینده وی، نیابت و نمایندگی خصوصی پایان یافت و اداره امور شیعیان و بیان حلال و حرام و رسیدگی به خصومات و اختلافات و کلیه شوون زندگی مردم به فقهای بزرگ شیعه که نمایندگان عام آن حضرت هستند واگذار گردید و به نیابت خصوصی که فردی بطور معین نماینده امام گردد، خاتمه داده شد. غیبت صغری از سال دویست و شصت که سال وفات امام عسکری علیه السلام است، آغازگردید و در سال سیصد و بیست و نه که سال وفات آخرین نماینده اوست پایان یافت واز آن به بعد تا امروز، دوران غیبت کبری می باشد و علت این نامگذاری روشن است؛ زیرا در قسمت اول از غیبت، اگر چه شیعیان از شرفیابی به حضور امام محروم بودندولی نمایندگان خصوصی امام می توانستند با او تماس بگیرند و مطالب و وقایع را به عرض امام برسانند و بعلاوه دوران آن نیز کوتاه بود؛ از این نظر، این غیبت را غیبت صغری می گفتند ولی پس از درگذشت آخرین سفیر خصوصی آن حضرت، این راه نیز به روی مردم بسته شد و فقهای اسلام به عنوان مرجع رسمی در امور دینی و دنیوی معرفی شدند و بر اثر بسته شدن همه نوع تماسهای خصوصی و طولانی بودن زمان غیبت، نام آن را غیبت کبری نهادند.
منبع: پاسخ به پرسشهای مذهبی، آیت الله ناصرمکارم شیرازی و آیت الله جعفر سبحانی
