مقدمه:
هدف از آفرینش مجموعه بزرگ هستی، کمال و نزدیکی هر چه بیشتر انسان به منبع همه کمالات یعنی خداوند می‌باشد و نیل به این آرمان بزرگ نیازمند ابزار و وسایلی است که حکومت جهانی حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)در پی فراهم آوردن اسباب تقرب به سوی خداوند متعال و برداشتن موانع از این مسیر است.
و با توجه به این که انسان موجودی است ترکیب یافته از جسم و جان، بنابراین رسیدن به کمال لازمه، همان عدالت است که ضامن سلامت رشد انسان در سیر مادی و معنوی است و اهداف حکومت حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)نیز در دو محور رشد معنوی و اجرای عدالت و گسترش آن قابل طرح است.
امام حسین(علیه السلام)می‌فرمایند: اگر از دنیا جز یک روز باقی نمانده باشد، خداوند آن روز را طولانی کند تا مردی از فرزندان من قیام کند و زمین را از عدل و داد پر کند پس از آن که از ستم آکنده شده باشد. این چنین از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)شنیدم.
امام کاظم(علیه السلام)در تفسیر آیه شریفه: ( اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ)(حدید/17) فرموده‌اند: مقصود این نیست که زمین را از باران زنده می‌کند بلکه خداوند مردانی را بر می‌انگیزد که عدالت را زنده می‌کنند پس به سبب جان گرفتن عدل در جامعه، زمین زنده می‌شود.
اما با توجه به روایات فراوانی که درباره دوران حکومت حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)موجود است، برنامه‌های حکومتی حضرت را در سه محور می‌توان خلاصه کرد:
1. برنامه فرهنگی 2. برنامه اقتصادی؛ 3. برنامه‌های اجتماعی.
1. برنامه فرهنگی:
در انجام برنامه فرهنگی، مهمترین محوری این برنامه عبارتند از:
الف. احیای کتاب و سنت:
امام علی(علیه السلام)می‌فرمایند: در روزگاری که هوای نفس حکومت می‌کند(امام مهدی(علیه السلام)ظهور می‌کند) و هدایت و رستگاری را جایگزین هوای نفس می‌سازد و در عصری که نظر اشخاص بر قرآن مقدم شده، افکار را متوجه قرآن می‌گرداند و آن را حاکم بر جامعه می‌سازد.
ب. گسترش معرفت و اخلاق:
امام باقر(علیه السلام)میفرماید: زمانی که قائم ما قیام می‌کند دست خود را بر سر بندگان خواهد نهاد و عقل‌های ایشان را جمع کرده و اخلاق آنها را به کمال خواهد رساند.
ج. رشد دانش بشر به طور چشمگیر و بی سابقه:
امام باقر(علیه السلام)فرموده‌اند: در زمان امام مهدی(علیه السلام)به شما حکمت و دانش داده می‌شود تا آن جا که زن در درون خانه‌اش مطابق کتاب خدا و سنت پیامبر قضاوت(رفتار) می‌کند.
می‌دانیم که رفتار صحیح ریشه در علم و دانش گسترده دارد که این روایت شریف حکایت از آگاهی و شناخت عمیق از آیات قرآن و روایات اهلبیت(علیهم السلام)دارد.
د. مبارزه با بدعت‌ها:
بدعت به معنای داخل کردن اندیشه و آرای شخصی در دین و دینداری است. آن چه از تمایلات شخصی و هواهای نفسانی وارد دین شده، حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)با آن مبارزه می‌کنند.
امام باقر(علیه السلام)می‌فرمایند: هیچ بدعتی را وا نگذارد مگر این که آن را از ریشه برکند و از هیچ سنتی (پیامبر) نمی‌گذرد مگر این که آن را برپا خواهد داشت.
2. برنامه‌های اقتصادی:
برنامه‌های اقتصادی در حکومت حضرت مهدی(علیه السلام)به صورت مطلوبی تدوین شده تا اولا امر تولید سامان یابد و از منابع طبیعی بهره بردای شود و ثانیا ثروت بدست آمده به شکل عادلانه بین همه طبقات توزیع گردد.
موارد اقتصادی دوران حاکمیت حضرت:
الف. بهره‌وری از منابع طبیعی:
در زمان حضرت مهدی(علیه السلام)و به برکت حکومت ایشان آسمان سخاوتمندانه می‌بارد و زمین بی دریغ ثمر می‌دهد.
امام علی(علیه السلام) فرمودند: و چون قائم ما قیام کند آسمان باران می‌ریزد و زمین گیاه بیرون می‌آورد.
امام باقر(علیه السلام)فرمودند: تمام گنج‌های زمین برای او آشکار می‌گردد.
ب. توزیع عادلانه ثروت:
از عوامل اقتصاد بیمار، انباشته شدن ثروت در نزد گروه خاصی است. در دوران حکومت عدل مهدوی اموال و ثروت بیت المال به طور مساوی بین مردم تقسیم می‌شود. امام باقر(علیه السلام)می‌فرمایند: وقتی قائم خاندان پیامبر قیام کند،(اموال را) به طور مساوی تقسیم می‌کند و در میان خلق به عدالت رفتار می‌کند.
و هم چنین فرمودند: امام مهدی(علیه السلام)میان مردم به مساوات رفتار می‌کند به گونه‌ای که کسی پیدا نشود که نیازمند زکات باشد.
ج. عمران و آبادی:
در حکومت حضرت مهدی(علیه السلام)تولید و توزیع به گونه‌ای ساماندهی می‌شود که همه جا به نعمت و آبادانی می‌رسد.
امام باقر(علیه السلام)می‌فرمایند: در تمام زمین هیچ ویرانه‌ای نمی‌ماند جز این که آباد می‌گردد.
3. برنامه‌های اجتماعی:
در حکومت عدالت گستر حضرت مهدی(علیه السلام)برنامه‌هایی بر اساس تعالیم قرآن و عترت(علیهم السلام)اجرا می‌شود که به سبب اجرای آنها محیط زندگی زمینه‌ای برای رشد و تعالی افراد خواهد بود. در این زمینه روایات فراوانی رسیده است. که به پاره‌ای از آنها اشاره می‌کنیم.
الف. احیاء و گسترش امر به معروف و نهی از منکر:
در حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) فریضه بزرگ امر به معروف و نهی از منکر به صورت گسترده به اجرا گذاشته خواهد شد.
امام باقر(ع) می‌فرمایند: مهدی(علیه السلام)و یاران او، امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند.
ب. مبارزه با فساد و رذائل اخلاقی:
حضرت مهدی(علیه السلام)در عمل به مبارزه با فساد و تباهی و زشتی می‌پردازد، چنان چه در دعای شریف ندبه می‌خوانیم: (این قاطع حبائل الکذب و الافتراء این طامس آثار الزیغ و الاهواء ...؛ کجاست آن که ریسمان‌های دروغ و افتراء را ریشه کن خواهد کرد. کجاست آن که آثار گمراهی و هوای و هوس را نابود خواهد ساخت).
ج. عدالت قضایی:
اوست که قسط و عدل را در سطح جامعه حاکم می‌کند و همه عالم را پر از عدالت و دادگری می‌کند.
امام رضا(علیه السلام)فرمودند: وقتی او قیام کند زمین به نور پروردگارش روشن گردد و آن حضرت ترازوی عدالت را در میان خلق نهد. پس (چنان عدالت را جاری کند که) هیچ کس بر دیگری ظلم و ستم روا ندارد.
مناسب است در پایان به یکی از تحولات چشمگیر زمان حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)که همانا بهداشت طبیعت و بهداشت روان است اشاره‌ای گذرا داشته باشیم. زیرا یکی از مشکلات جامعه بیش از ظهور امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)وضع تأسف بار بهداشت طبیعت و روان است که در نتیجه بیماریهای واگیر و مشکلات روانی زیادی جامعه بشریت را فرا می‌گیرد. بیماری‌‌هایی مانند جذام، طاعون، وبا، فلج، سکته، سرطان و صدها بیماری خطرناک دیگر. این اوضاع دلخراش و دردناک در اثر آلودگی محیط زیست و در نتیجه به کارگیری سلاح‌های شیمیایی. اتمی و میکربی پدید می‌آید.
امام سجاد(علیه السلام)در این باره می‌فرمایند: هنگامی که قائم(علیه السلام)ما قیام کند خداوند عزوجل بیماری و بلا را از شیعیان ما دور می‌سازد...
امام صادق(علیه السلام)می‌فرمایند: هنگامی که حضرت قائم(علیه السلام)قیام کند خداوند بیماری‌ها را از مؤمنان دور می‌سازد و تندرستی را به آنان باز می‌گرداند.
به امید روزی که بتوانیم آن دوران نورانی و سراسر معنوی را درک کنیم.
