چرا نامه اعمال ما را به امام زمان (عج) عرضه می‌کنند؟

در پاسخ باید گفت: پیروان مکتب اهل بیت (علیهم السلام)، با توجه به اخبار فراوانی که از امامان رسیده، عقیده‌شان این است که پیامبر و امامان (علیهم السلام) از اعمال همه امت آگاه می‌شوند. یعنی، خداوند از طریق خاصی اعمال امت را بر آنان عرضه می‌دارد. روایات، در این زمینه، بسیار است. قبل از آوردن حدیث، برای تأیید موضوع، آیاتی را که به موضوع عرض اعمال بر پیامبر و امام دلالت دارد می‌آوریم.
خدای سبحان در قرآن مجید می‌فرماید:
(وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ؛ بگو عمل کنید، خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را می‌بینند ...)(توبه، 105)
از طرفی نبی اکرم(صلی الله علیه و آله) شاهد و گواه امت است:
(یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْناکَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِیراً)(احزاب، 45)؛ ( فَکَیْفَ إِذا جِئْنا مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِیدٍ وَ جِئْنا بِکَ عَلی هؤُلاءِ شَهِیداً؛ حال آنان چگونه است آن روز که برای هر امتی، گواهی بر اعمال‌شان می‌طلبیم و تو را گواه بر اعمال آنان قرار خواهیم داد)(نساء، 41).

مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌گوید: (هر عملی که انسان انجام می‌دهد، از خیر یا شر، خدا و رسولش و مؤمنان، حقیقت عمل خیر یا عمل شر را مشاهده می‌کند).(المیزان، جلد9، ص398).

منظور از مؤمنون، در آیه 105 سوره توبه ائمه (علیهم السلام) هستند. یعقوب بن شعیب گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره آیه‌ی (قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ) پرسیدم، حضرت فرمود: (مؤمنان، ائمه هستند). (اصول کافی، جلد1، ص318) پس اعمال انسانی، از خیر و شر، به رسول خدا و ائمه (علیهم السلام) عرضه می‌شود.

ابوبصیر از امام صادق(علیه السلام) نقل می‌کند: (در هر بامداد کردار بندگان نیکوکار و فاسق بر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) عرضه می‌شود. پس بر حذر باشید از کردار ناشایست. همین است معنای قول خدای تعالی (قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ ...) و ساکت شد.(اصول کافی، همان)

بنابراین، پیامبر و امامان (علیهم السلام) از حقیقت اعمال بندگان، با خبر هستند و اعمال آنان را مشاهده می‌کنند.
پیامبر و ائمه (علیهم السلام) مظهر اسما و صفات الهی هستند و همان‌گونه که خداوند، ناظر بر اعمال مردم است، پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه (علیهم السلام) نیز چشم خدا در میان خلق هستند و اعمال آنان را می‌بینند.
ضمن آن که نظارت پیامبر و امام بر اعمال مردم، همانند نظارت خداوند، آثار سازنده‌ی فراوانی دارد؛ زیرا آنان هادیان امت از طرف خدایند، و فیض الهی از طریق آن بزرگواران به بندگان می‌رسد.