آیا عقیده به مهدویت ناشی از پیاده نشدن حکومت جهانی اسلام بوده است؟
دکتر سلمان بدور -رئیس بخش فلسفه در دانشگاه اردن- درباره منشأ رواج پیدا کردن عقیده مهدویت در تاریخ مسلمین می‌گوید: (حکومت پیامبر اسلام(ص) صورت مجسم مدینه فاضله‌‌ای بود که اسلام و ادیان و مکاتب نوید آن را داده بودند. آرزوی بسیاری از مسلمانان این بود که در همان عصر، این مدینه فاضله در سرتاسر عالم گسترش پیدا کند، ولی این آرزو تحقق نیافت، امّا هرگز از ذهن متفکّرین اسلامی خصوصاً جامعه شیعه امامی بیرون نرفت).(دراسة عن الفرق فی تاریخ المسلمین، احمد محمّد جلّی، ص 222) پاسخ اول: گرچه اسلام در عصر رسول اکرم(ص) بر تمام عالم گسترش پیدا نکرد، ولی؛ اولاً: خبر اسلام و دعوت آن به گوش غالب بلاد اسلامی رسید و شخص رسول اکرم(ص) مردم عالم را به اسلام دعوت نمود. ثانیاً: خود قرآن و شخص پیامبر اکرم(ص) خبر از تحقق اسلام در سطح گسترده و در تمام روی زمین داده است، نه این ‌که مسلمانان بعد از یأس از فراگیری اسلام به این عقیده روی آورده باشند. دکتر عبدالجبار شراره می‌‌گوید: (آنچه جای تعجب است این ‌که برخی از مدعیان علم و معرفت از قدیم الایام و در این زمان درصدد ایجاد تشکیک در جامعه اسلامی برآمده و موجبات تشویش افکار جامعه را فراهم کرده‌‌اند، و این تنها به جهت قصور فهم آنان از درک اسرار این عقیده (مهدویت) و مقاصد عالی آن است، و یا این ‌که اسباب و اغراض دیگری دارند که ما از آن آگاهی نداریم. از جمله این افراد، مستشرقین و شاگردان آنانند از قبیل: "جولد زیهر"، "فلهاوزن"، "فان فلوتن"، "مک‌دونالد"، "برنارد لویس"، "مونتگری"، "وات وماسینیون" و دیگران از کسانی که از افکار مستشرقین پیروی کرده‌اند، با وجود آن ‌که ادعای مسلمان بودن دارند. و خوشبختانه هیچ گونه دلیل بر مدعای خود ندارند، بلکه دلیل بر خلاف مدعای آنان دلالت دارد. و نیز برهان آشکار و قطعی بر صحت عقیده مهدویت قائم است، زیرا به طور متواتر ثابت شده که در آخرالزمان، مهدی(عچ) ظهور خواهد کرد، همان گونه که جماعتی از اهل سنّت از قبیل برزنجی و شوکانی و دیگران بر تواتر آن تأکید دارند...).(بحث حول المهدی، ص 17) پاسخ دوم: 1. مطابق آنچه در قرآن و روایات متواتر اسلامی وارد شده، عقیده به ظهور مهدی موعود عقیده‌‌ای اصیل و اسلامی است که در ادیان دیگر نیز به آن اشاره شده است و لذا هرگز نمی‌‌توان آن را اسطوره و از عقاید ساختگی قرار داد. 2. این عقیده اختصاص به شیعه ندارد بلکه صحابه به تبع آیات قرآن و روایات نبوی معتقد به این عقیده بوده و در طول تاریخ اسلام عموم علمای اسلامی اعم از شیعی و سنی به این عقیده معتقد بوده‌‌اند. 3. اشتراک این عقیده بین یهود و نصارا و مسلمین دلیل بر آن نیست که مسلمانان از ادیان دیگر گرفته‌‌اند، بلکه دلالت بر آن دارد که موضوع انتظار منجی حقیقی مقتضای فطرت بشر بوده و لذا در هر دین و آیینی به آن اشاره شده است. 4. این کعب الاحبار نبوده که عقیده به مهدویت را در بین جامعه اسلامی منتشر ساخته است بلکه خدا و رسولان او خصوصاً پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت معصومش(ع) این عقیده را در جامعه منتشر ساخته‌اند.
عنوان سوال:

آیا عقیده به مهدویت ناشی از پیاده نشدن حکومت جهانی اسلام بوده است؟


پاسخ:

دکتر سلمان بدور -رئیس بخش فلسفه در دانشگاه اردن- درباره منشأ رواج پیدا کردن عقیده مهدویت در تاریخ مسلمین می‌گوید: (حکومت پیامبر اسلام(ص) صورت مجسم مدینه فاضله‌‌ای بود که اسلام و ادیان و مکاتب نوید آن را داده بودند. آرزوی بسیاری از مسلمانان این بود که در همان عصر، این مدینه فاضله در سرتاسر عالم گسترش پیدا کند، ولی این آرزو تحقق نیافت، امّا هرگز از ذهن متفکّرین اسلامی خصوصاً جامعه شیعه امامی بیرون نرفت).(دراسة عن الفرق فی تاریخ المسلمین، احمد محمّد جلّی، ص 222)

پاسخ اول:
گرچه اسلام در عصر رسول اکرم(ص) بر تمام عالم گسترش پیدا نکرد، ولی؛
اولاً: خبر اسلام و دعوت آن به گوش غالب بلاد اسلامی رسید و شخص رسول اکرم(ص) مردم عالم را به اسلام دعوت نمود.
ثانیاً: خود قرآن و شخص پیامبر اکرم(ص) خبر از تحقق اسلام در سطح گسترده و در تمام روی زمین داده است، نه این ‌که مسلمانان بعد از یأس از فراگیری اسلام به این عقیده روی آورده باشند.
دکتر عبدالجبار شراره می‌‌گوید: (آنچه جای تعجب است این ‌که برخی از مدعیان علم و معرفت از قدیم الایام و در این زمان درصدد ایجاد تشکیک در جامعه اسلامی برآمده و موجبات تشویش افکار جامعه را فراهم کرده‌‌اند، و این تنها به جهت قصور فهم آنان از درک اسرار این عقیده (مهدویت) و مقاصد عالی آن است، و یا این ‌که اسباب و اغراض دیگری دارند که ما از آن آگاهی نداریم. از جمله این افراد، مستشرقین و شاگردان آنانند از قبیل: "جولد زیهر"، "فلهاوزن"، "فان فلوتن"، "مک‌دونالد"، "برنارد لویس"، "مونتگری"، "وات وماسینیون" و دیگران از کسانی که از افکار مستشرقین پیروی کرده‌اند، با وجود آن ‌که ادعای مسلمان بودن دارند. و خوشبختانه هیچ گونه دلیل بر مدعای خود ندارند، بلکه دلیل بر خلاف مدعای آنان دلالت دارد. و نیز برهان آشکار و قطعی بر صحت عقیده مهدویت قائم است، زیرا به طور متواتر ثابت شده که در آخرالزمان، مهدی(عچ) ظهور خواهد کرد، همان گونه که جماعتی از اهل سنّت از قبیل برزنجی و شوکانی و دیگران بر تواتر آن تأکید دارند...).(بحث حول المهدی، ص 17)

پاسخ دوم:
1. مطابق آنچه در قرآن و روایات متواتر اسلامی وارد شده، عقیده به ظهور مهدی موعود عقیده‌‌ای اصیل و اسلامی است که در ادیان دیگر نیز به آن اشاره شده است و لذا هرگز نمی‌‌توان آن را اسطوره و از عقاید ساختگی قرار داد.
2. این عقیده اختصاص به شیعه ندارد بلکه صحابه به تبع آیات قرآن و روایات نبوی معتقد به این عقیده بوده و در طول تاریخ اسلام عموم علمای اسلامی اعم از شیعی و سنی به این عقیده معتقد بوده‌‌اند.
3. اشتراک این عقیده بین یهود و نصارا و مسلمین دلیل بر آن نیست که مسلمانان از ادیان دیگر گرفته‌‌اند، بلکه دلالت بر آن دارد که موضوع انتظار منجی حقیقی مقتضای فطرت بشر بوده و لذا در هر دین و آیینی به آن اشاره شده است.
4. این کعب الاحبار نبوده که عقیده به مهدویت را در بین جامعه اسلامی منتشر ساخته است بلکه خدا و رسولان او خصوصاً پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت معصومش(ع) این عقیده را در جامعه منتشر ساخته‌اند.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین