امام حسین(علیه السلام) و یاران همراه او، در اوصاف گوناگونی ممتاز بودند، ولی یکی از عالی ترین خصیصه هایی که در آنان وجود داشت، ذلّت ناپذیری و نستوهی آنان بود. دشمن هر چه تلاش کرد که آنان را به تسلیم وادار کند و یا حتّی سخنی از آنان در تأیید خلافت یزید بشنود، موفّق نشد. حسرت شنیدن یک کلمه حاکی از پشیمانی یا ضعف را بر دل دشمن باقی گذاشتند!
شعار (هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةَ)(1) و همچنین کلام ماندگار (وَاللهِ لاَ أُعْطِیکُمْ بِیَدِی إِعْطاءَ الذَّلِیلِ، وَ لاَ أَفِرُّ فَرارَ الْعَبیدِ)؛ (به خدا سوگند نه به شما دست ذلّت می دهم و نه همچون بردگان فرار خواهم کرد)(2) برای همیشه بر تارک تاریخ می درخشد!
ابن ابی الحدید معتزلی در کتاب خود به مناسبت شرح خطبه 51 نهج البلاغه بحثی را با عنوان (أُباةُ الضَّیْمِ وَ أَخْبارُهُمْ) (سرگذشت ستم ناپذیران) مطرح می کند و جمعی از ستم ناپذیران را در تاریخ اسلام نام می برد. وی در ابتدای این بحث می نویسد:(سَیِّدُ أَهْلِ الاْباءِ الَّذی عَلَّمَ النّاسَ الْحَمِیَّةَ وَ الْمَوْتَ تَحْتَ ظِلالِ السُّیُوفِ،إِخْتِیاراً لَهُ عَلَی الدَّنِیَّةِ، أَبُوعَبْدِاللهِ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طالِب عَلَیْهِمَا السَّلامُ;عُرِضَ عَلَیْهِ الاْمانُ وَ أَصْحابُهُ فَأَنِفَ مِنَ الذُّلِّ)؛ (بزرگ و پیشوای ستم ناپذیران جهان که درس غیرت و برگزیدن مرگ درسایه شمشیرها را بر ذلّت و خواری به مردم جهان داد،حسین بن علی(علیهما السلام)بود. بر او و یارانش امان عرضه کردند، ولی آنان تن به ذلّت ندادند). (3)نه تنها امام حسین(علیه السلام) بلکه تمام یارانی که با او در عاشورای61 هجری کشته شدند، در اوجی از عزّت نفس و نستوهی شربت شهادت را نوشیدند. ردّ امان نامه (شمر) توسّط حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام) (4) نمونه ای از این حقیقت است. دشمن بدن های آنان را مثله و قطعه قطعه کرد، ولی نتوانست از عزّت و سربلندی و عظمت روحی آنان چیزی بکاهد. آن شاعر عرب چه زیبا این حقیقت را ترسیم کرده است: (قَدْ غَیَّرَ الطَّعْنُ مِنْهُمْ کُلَّ جارِحَة *** إِلاَّ الْمَکارِمَ فِی أَمْن مِنَ الْغِیَرِ) (ضربه ها (ی نیزه و شمشیر) تمام بدن آنان را دگرگون ساخت؛ ولی عظمت روحی و بزرگواری آنان را هرگز دستخوش تغییر نکرد).
پی نوشتها:
(1) . احتجاج طبرسی، ج 2، ص 99.
(2) . ارشاد مفید، ص 450.
(3) . شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 3، ص 249.
(4) . ارشاد مفید، ص 440.
کتاب عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، زیر نظر آیت الله العظمی مکارم شیرازی، ص32.
منبع:سایت انوار طاها
