حضرت قاسم علیه السلام فرزند امام حسن مجتبی علیه السلام نوجوان سیزده ساله ای بود که در روز عاشورا در رکاب امام حسین علیه السلام شربت شهادت نوشید. او بیش از حد عاشق شهادت بود. روز عاشورا با اصرار زیاد توانست اذن میدان بگیرد و جانش را در راه عمویش امام حسین علیه السلام فدا کند.
اما جمله زیبائی که به حضرت قاسم علیه السلام نسبت داده شده که ایشان فرموده اند: (مرگ برای من از عسل شیرین تر است)، در برخی از کتاب های معتبر تاریخی ذکر شده است. هر چند در بعضی از کتاب های تاریخی در وقایع شب عاشورا این واقعه را ننوشته اند. مانند مقتل ابی مخنف، ارشاد شیخ مفید و...
در کتاب (نفس المهموم) در وقایع شب عاشورا آمده است : امام حسین علیه السلام به اصحابش فرمود: ای مردم ! من فردا کشته می شوم و همه با من کشته می شوید...
پس قاسم بن حسن علیه السلام به امام گفت: آیا من هم از کشته شده‌گانم؟
دل حسین علیه السلام بر او بسوخت و گفت: ای پسرک من! مرگ در نزد تو چگونه است؟
گفت: ای عم از انگبین شیرین تر.
امام فرمود : آری به خدا سوگند. عم تو فدای تو باد. تو یکی از آن مردانی که با من کشته شوند، بعد از آنکه شما را بلای عظیم رسد...[1]
در کتاب (سوگنامه آل محمد صلی الله علیه و آله ) به نقل از کتاب (الوقایع و الحوادث) آورده است: حضرت قاسم بن حسن نوجوانی بود که هنوز به حد بلوغ نرسیده بود. شب عاشورا نزد عمویش آمد و عرض کرد: عمو جان من هم فردا کشته می شوم؟
امام او را به سینه اش چسبانید و فرمود: مرگ در نظر تو چگونه است؟
قاسم علیه السلام جواب داد: (احلی من العسل) ؛ (از عسل شیرین تر است)[2]
در کتاب (الوقایع و الحوادث) محمد باقر ملبوبی می نویسد: ... قاسم سیزده ساله بسخن درآمد: عمو من هم کشته می شوم؟
فرمود: مرگ در نظرت چگونه است؟
عرضه داشت: مرگ نزد من از عسل شیرین تر است... [3]
عباس اسماعیلی یزدی می نویسد: سید بحرانی از ابوحمزه ثمالی روایت کرده است که امام سجاد علیه السلام می فرمود: آن شبی که روز آن پدرم شهید شد، خویشان و یارانش را جمع کرد... قاسم بن حسن علیه السلام عرض کرد: من هم از کشته شدگانم ؟
حضرت بر او رقت کرده فرمود: پسر جانم مرگ نزد تو چگونه است؟
گفت: ای عمو از عسل شیرین تر است... .[4]
نتیجه گیری:
همان گونه که مشاهده شد در بعضی از کتب تاریخی این مطلب نقل شده است و نبودن این مطلب در برخی دیگر از کتاب های تاریخی دلیل عدم صحت این مطلب نیست. علاوه بر اینکه شدت علاقه و شوق حضرت قاسم علیه السلام در روز عاشورا برای رفتن به میدان که مورد اتفاق همه مورخان و محدثان می باشد. از طرفی این روایت از امام سجاد توسط ابوحمزة ثمالی نقل شده که معتبر می باشد.
پاورقی ها:
[1] . شیخ عباس قمی ؛ نفس الهموم، ترجمة میرزا ابوالحسن شعرانی، تهران ، کتابفروشی اسلامیه 1374، ه ق ، ص 116 و ص 139.
[2] . محمد محمدی اشتهاردی ؛ سوگنامه آل محمد صلی الله علیه و آله چاپ هفتم، قم، نشرناصر 1374، صفحة 284 به نقل از الوقایع و الحوادث، جلد 3، صفحة 62.
[3] . محمد باقر ملبوبی ؛ الوقایع و الحوادث، مؤسسه مطبوعاتی دین و دانش، 1345ه . ش ، ج 2 ، ص 187.
[4] . عباس اسماعیلی یزدی ؛ سحاب رحمت ، چاپ اول قم، نشر مسجد مقدس جمکران 1378، ص 34 به نقل از مدینه المعاجز، ج 4 ، ص 214، معجزه های امام حسین علیه السلام ش. 295، نفس المهموم ، ص230.
منبع: اندیشه قم
