در حالات معنوی امام رضا (علیه‌السلام)، چنین بیان شده است که ایشان کم خواب بود و بسیار روزه می‌گرفت هیچ گاه سه روز روزه ماهیانه ایشان ترک نمی شد و می‌فرمود: این سه روز روزه معادل روزه یکسال است(1).
امام، نزدیکترین حالت بنده به خدای را زمانی می‌دانست که او برای خداوند سجده کند(2).
آن حضرت وقتی پیراهن خود را به دعبل هدیه داد؛ فرمود: احتفظ بهذا القمیص فقد صلیت فیه الف لیلة کل لیلة الف رکعة و ختمت فیه القرآن الف ختمة؛(3) دعبل! این پیراهن را قدر بدان و خوب محافظت کن! که من در آن هزار شب و هر شبی هزار رکعت نماز خوانده‌ام و در آن هزار ختم قرآن به جای آورده‌ام.
امام رضا(علیه‌السلام) در مورد آداب نماز نیز چنین می‌فرمود:
(اگر برای نماز ایستادی تلاش کن با حالت کسالت و خواب آلودگی و سستی و تنبلی نباشد. بلکه با آرامش و وقار نماز را بجای آور و بر تو باد که در نماز خاشع و خاضع باشی و برای خدا تواضع کنی و خشوع و خوف را برخود هموار سازی در آن حال که بین بیم و امید ایستاده‌ای و پیوسته با طمأنینه و نگران باشی. همانند بنده گریخته و گنهکار که در محضر مولایش ایستاده و در پیشگاه خدای عالمیان بایست. پاهای خود را کنار هم بگذار و قامتت را راست نگهدار و به راست و چپ توجه نکن! و چنان باش که گوئی خدا را می‌بینی، که اگر تو او را نمی‌بینی او تو را می‌بیند.)(4)
رجاء بن ابو ضحاک، که مامون وی را برای آوردن امام رضا (علیه‌السلام) ماموریت داده بود، در بخشی از گزارش خود به مامون می‌گوید:
من پیوسته از مدینه تا مرو با ایشان بودم، به خدا قسم کسی را باتقوی‌تر از او نسبت به خدا ندیدم، و کسی را که بیشتر از او در تمام اوقاتش ذکر خدا گوید؛ ندیدم، و ندیدم کسی را که خدا ترس‌تر و پارساتر از او باشد.(5).
نام و یاد خدا را در همه حال جاری می‌ساخت و این فرهنگ را به یاران خود منتقل می‌کرد؛ هر گاه می‌خواست یادداشتی برای نیازمندیهایش نویسد، می‌نوشت: بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم. ان شاء الله به یاد خواهم آورد. و سپس هر چه می‌خواست یادداشت می‌کرد.(6)
پی نوشت ها:
1) نورالابصار، ص 335.
2) کافی 3 264
3) بحارالانوار، ج 79، ص 309
4) فقه الرضا(علیه‌السلام)، ص 101
5) عیون اخبار الرضا(علیه‌السلام)، ج 2، ص 183.
6) رهاورد خرد(ترجمه تحف العقول)، ص 457
porseman.org
