امام خمینی (رحمت الله علیه) درباره پیشنهادهای صلح و قطعنامه ‌های شورای امنیت چه مواضعی داشتند و چه برخوردهایی را توصیه می ‌کردند؟

باید توجه داشت که از اولین روزهای تهاجم عراق به ایران تا سال 1366 که قطعنامه 598 به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسید، هیچ‌گاه و از هیچ سازمان و کشوری پیشنهادی که متضمن صلح باشد ارائه نشد. تا زمانی که عراق بخش‌هایی از خاک جمهوری اسلامی را در تصرف داشت پیشنهادها در حد آتش بس و مذاکره بود و این امکان برای عراق وجود داشت تا با بهره‌گیری از برتری نظامی و امتیازی که به دلیل پیشروی در داخل ایران به دست آورده بود، به اغراض سیاسی خود دست یابد.
در مرحله بعد هنگامی که ایران توانست با همت فرماندهان و رزمندگان به برتری‌های عراق پایان بخشد و سرزمین‌های تصرف شده را در علمیات‌های فتح المبین و بیت المقدس آزاد کند، محور پیشنهادها تغییر کرد و موضوع آتش بس و عقب‌نشینی به مرزها و سپس آغاز مذاکرات صلح مطرح شد و این به معنای از بین بردن برتری‌های نظامی ایران و امتیازهای سیاسی برای مذاکرات صلح بود. در این حال اولین موضع امام خمینی (رحمت الله علیه) در قبال هر نوع پیشنهاد آتش بس، شناخت متجاوز و پرداخت غرامت بود. ایشان در دیدار با حبیب شطی دبیر کل کنفرانس اسلامی در 28 مهر 1359 درباره متجاوز بودن عراق گفتند: (دولت‌ها اگر چنانچه می‌خواهند عملی بکنند و صلح و صفا باشد باید آن کسی را که مهاجم بوده و بغی کرده است و هجوم کرده است با او قتال کنند تا اینکه بر گردد به امر خدا و برگشتن به امر خدا، این نیست که از کشور ما بیرون برود، بلکه باید خسارات مالی ایران را جبران کند ... ما با کسی دعوا نداریم، لکن خسارت ایران و عراق را مطالبه می‌کنیم. )
امام خمینی (رحمت الله علیه) تا پایان جنگ بر این موضع تأکید داشتند. در سال 1365 نیز این موضع با بیان دیگری طرح شد و امام حتی آتش بس را پذیرفتند ولی به شرطی که مسئله متجاوز مشخص شود. آقای محمد جواد لاریجانی قائم مقام وزارت خارجه در سال‌های جنگ، در این باره چنین توضیح می‌دهد:
علی رغم تجاوز ارتش عراق - که ایران قربانی اصلی این اقدام عراق بود - دولت این کشور با مانورهای سیاسی و حمایت رسانه‌های غربی به دروغ صلح‌طلب معرفی می‌شد. حدود دو سه سال قبل از پایان درگیری‌ها در جمع آیت‌الله خامنه‌ای و آقای هاشمی و اینجانب )دکتر لاریجانی( مسئله‌ای برای خروج از موضع انفعالی طرح شد و این در شرایطی بود که قسمت‌هایی از خاک عراق در تصرف جمهوری اسلامی ایران بود. نتیجه این نشست آن بود که ایران پیشنهادهایی را که جوامع بین‌المللی برای آتش بس ارائه می‌دهند رد نکند. این موضوع خدمت امام مطرح شد و ایشان فرمودند:
(آتش بس ضروری است منتها باید مسئله مشخص شود و آن اینکه مسئول تجاوز معرفی شود. ما اصلا غیر از واقعیت چیزی نمی‌خواهیم، ما می‌خواهیم معلوم شود که چه کسی به ایران تجاوز کرده است، بعد از آن ما آتش بس را قبول می‌کنیم، آتش بس که بد نیست. )
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ