نقش امام خمینی (رحمت الله علیه) در تداوم جنگ تحمیلی چه بود؟
ارتش عراق در ادامه تجاوز به سرزمین ایران، بیش از 15000 کیلومتر مربع از مناطق مرزی را اشغال کرد و همین زمینه ادامه‌ی جنگ را فراهم کرد. امام در این مرحله از جنگ، غلط بودن محاسبات صدام و حامیانش، مبنی بر آشفتگی اوضاع در ایران و امید به پیروزی سریع در جنگ، را حاصل غفلت از خدا و نادیده گرفتن ماهیت انقلاب اسلامی و درس نگرفتن از نحوه پیروزی ملت بر شاه و آمریکا ارزیابی کردند. امام خمینی (رحمت الله علیه) در این مقطع تمهیداتی برای مقابله با دشمن و غلبه بر این وضعیت پیش‌بینی کردند از جمله: ضرورت آزادسازی مناطق اشغالی با تأکید بر شکستن حصر آبادان، ضرورت کنار گذاشتن مناقشات سیاسی در داخل و توجه به جنگ به عنوان مسئله اصلی کشور و انقلاب . امام دو حرکت را به موازات هم رهبری کردند: اول، ایجاد انسجام و ثبات سیاسی با تأکید بر اینکه دشمن در کمین است. دوم، ایجاد تحول در جبهه‌های نظامی که پس از حذف بنی‌صدر از ساختار سیاسی قدرت به وجود آمد و زمینه حضور نیروهای مردمی و انقلابی در جبهه‌های جنگ فراهم شد. آزادسازی مناطق اشغالی طی چهار عملیات بزرگ حاصل همین تحول بود. ظهور علائم شکست عراق و پیروزی ایران، حامیان منطقه‌ای و جهانی عراق را نگران کرد و آمریکا فشار به ایران را برای پایان دادن به جنگ تشدید کرد. در این مرحله اگر چه عراق، آمریکا، شوروی و کشورهای منطقه خواهان اتمام جنگ بودند ولی روشی را در پیش گرفته بودند که برای ایران قابل پذیرش نبود. در حالی که ایران در موضع برتر قرار داشت و خواهان تعیین متجاوز و دریافت غرامت بود، حامیان عراق و شورای امنیت تنها بر تقدم آتش بس و سپس مذاکره تأکید می‌کردند. در این مرحله از جنگ مواضع راهبری امام خمینی (رحمت الله علیه) چنین بود: 1- امام ضمن تمایل و تأکید بر خاتمه دادن به جنگ، بر دستیابی به صلح شرافتمندانه با تنبیه متجاوز و تأمین خواسته بر حق ایران تأکید می‌کردند. این استراتژی معطوی به رفع تهدید عراق و سایر تهدیدات علیه انقلاب و نظام به طور کامل و تأمین ثبات منطقه خلیج فارس به صورت اساسی بود. حال آنکه قدرت‌های بزرگ و شورای امنیت با تأکید بر آتش بس به دنبال صلح ناقص بودند، زیرا انقلاب اسلامی همچنان آنها را نگران می‌کرد. 2- امام با تبیین استراتژی )راه قدس از کربلا می‌گذرد( از بروز یک خطای استراتژیک ممانعت کردند؛ اقدامی که بلافاصله پس از فتح خرمشهر، به تمرکز فکری و اختصاصی بخشی از قوای نظامی ایران برای حضور در لبنان و صحنه مبارزه با اسرائیل منجر شد. امام با بیان این استراتژی، تأکید کردند که مقدم بر هر مسئله‌ای از جمله آزادسازی قدس به عنوان یک مسئله مهم جهان اسلام و ایران، باید مسئله‌ی جنگ با عراق به سرانجام برسد. منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
عنوان سوال:

نقش امام خمینی (رحمت الله علیه) در تداوم جنگ تحمیلی چه بود؟


پاسخ:

ارتش عراق در ادامه تجاوز به سرزمین ایران، بیش از 15000 کیلومتر مربع از مناطق مرزی را اشغال کرد و همین زمینه ادامه‌ی جنگ را فراهم کرد. امام در این مرحله از جنگ، غلط بودن محاسبات صدام و حامیانش، مبنی بر آشفتگی اوضاع در ایران و امید به پیروزی سریع در جنگ، را حاصل غفلت از خدا و نادیده گرفتن ماهیت انقلاب اسلامی و درس نگرفتن از نحوه پیروزی ملت بر شاه و آمریکا ارزیابی کردند. امام خمینی (رحمت الله علیه) در این مقطع تمهیداتی برای مقابله با دشمن و غلبه بر این وضعیت پیش‌بینی کردند از جمله: ضرورت آزادسازی مناطق اشغالی با تأکید بر شکستن حصر آبادان، ضرورت کنار گذاشتن مناقشات سیاسی در داخل و توجه به جنگ به عنوان مسئله اصلی کشور و انقلاب . امام دو حرکت را به موازات هم رهبری کردند: اول، ایجاد انسجام و ثبات سیاسی با تأکید بر اینکه دشمن در کمین است. دوم، ایجاد تحول در جبهه‌های نظامی که پس از حذف بنی‌صدر از ساختار سیاسی قدرت به وجود آمد و زمینه حضور نیروهای مردمی و انقلابی در جبهه‌های جنگ فراهم شد. آزادسازی مناطق اشغالی طی چهار عملیات بزرگ حاصل همین تحول بود.
ظهور علائم شکست عراق و پیروزی ایران، حامیان منطقه‌ای و جهانی عراق را نگران کرد و آمریکا فشار به ایران را برای پایان دادن به جنگ تشدید کرد. در این مرحله اگر چه عراق، آمریکا، شوروی و کشورهای منطقه خواهان اتمام جنگ بودند ولی روشی را در پیش گرفته بودند که برای ایران قابل پذیرش نبود. در حالی که ایران در موضع برتر قرار داشت و خواهان تعیین متجاوز و دریافت غرامت بود، حامیان عراق و شورای امنیت تنها بر تقدم آتش بس و سپس مذاکره تأکید می‌کردند.
در این مرحله از جنگ مواضع راهبری امام خمینی (رحمت الله علیه) چنین بود:
1- امام ضمن تمایل و تأکید بر خاتمه دادن به جنگ، بر دستیابی به صلح شرافتمندانه با تنبیه متجاوز و تأمین خواسته بر حق ایران تأکید می‌کردند.
این استراتژی معطوی به رفع تهدید عراق و سایر تهدیدات علیه انقلاب و نظام به طور کامل و تأمین ثبات منطقه خلیج فارس به صورت اساسی بود. حال آنکه قدرت‌های بزرگ و شورای امنیت با تأکید بر آتش بس به دنبال صلح ناقص بودند، زیرا انقلاب اسلامی همچنان آنها را نگران می‌کرد.
2- امام با تبیین استراتژی )راه قدس از کربلا می‌گذرد( از بروز یک خطای استراتژیک ممانعت کردند؛ اقدامی که بلافاصله پس از فتح خرمشهر، به تمرکز فکری و اختصاصی بخشی از قوای نظامی ایران برای حضور در لبنان و صحنه مبارزه با اسرائیل منجر شد. امام با بیان این استراتژی، تأکید کردند که مقدم بر هر مسئله‌ای از جمله آزادسازی قدس به عنوان یک مسئله مهم جهان اسلام و ایران، باید مسئله‌ی جنگ با عراق به سرانجام برسد.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین