ایران
نام حکومت
سازمان کنفرانس اسلامی در مورد جنگ ایران و عراق چه مواضعی داشت و چه اقدام هایی را برای پایان دادن به آن انجام داد؟
با آغاز جنگ ایران و عراق تقسیم‌بندی جدیدی در میان کشورهای اسلامی به وجود آمد که به تدریج انسجام و شدت بیشتری یافت. کشورهای قدرتمند و فعال این سازمان به دو جناح حامی عراق و طرفدار ایران تقسیم شدند. کشورهای طرفدار ایرن نیز خود به دو دسته تقسیم شدند. برخی همچون سوریه و لیبی شدیدا تجاوز عراق را محکوم کردند و برخی دیگر نیز چون الجزایر و سازمان آزادی بخش فلسطین موضعی میانه و واسطه گونه اتخاذ کردند. گروه دوم در عین حال که از حمله عراق به ایران خوشحال نبودند از محکومیت عراق نیز خودداری می‌کردند. اما از همان ابتدا کشورهایی همچون عربستان، کویت، مصر و اردن ضمن طرفداری از ادعاهای ارضی عراق، خواستار برقراری آتش بس فوری و بدون قید و شرط بودند که به معنای تثبیت موقعیت عراق در مناطق اشغالی بود. حمایت این کشورها از عراق در سازمان کنفرانس اسلامی بعد از فتح خرمشهر به وسیله رزمندگان اسلام، آشکارتر گردید و جناح‌بندی داخل سازمان نیز چارچوب واضح‌تری یافت. در این زمان اتخاذ سیاست مهار ایران از طرف آمریکا باعث شد که کشورهای میانه‌روی سازمان، وادار به حمایت کامل از عراق در مقابل ایران شوند به گونه‌ای که در اواخر جنگ فقط سوریه و تا حدودی نیز لیبی بود که از ایران حمایت جدی می‌کردند. همین امر آنها را در مقابل اکثریت حامی عراق و گروه بی‌تفاوت داخل سازمان قرار داد. به طور کلی مواضع سازمان را در مقابل جنگ ایران و عراق می‌توان در پنج محور زیر خلاصه کرد؛ این پنج محور شیوه‌ی برخورد سازمان و روند اقدامات آن درباره جنگ را مشخص می‌کند: 1- تأکید سازمان بر مسئله آتش بس. 2- عدم توجه به مرزهای شناخته شده بین‌المللی. 3- برخورد ضعیف سازمان با مسئله تجاوز و تعیین متجاوز. 4- قدردانی سازمان از مواضع عراق در مورد مصوبات سازمان. 5- بی‌تفاوتی سازمان به نقض قوانین بین‌المللی زمان جنگ به وسیله‌ی عراق. هر چند که سازمان در ابتدای جنگ بر آتش بس فوری تأکید می‌کرد که به معنای تثبیت تجاوزات عراق بود، اما بعد از اصرار ایران بر عقب‌نشینی نیروهای متجاوز به مرزهای بین‌المللی، سازمان با ارائه طرح‌هایی خواستار عقب‌نشینی نیروها گردید. سازمان در این طرح‌ها مرزهای شناخته شده‌ی بین‌المللی را به فراموشی سپرده، در ابهام قرار داد و درخواست مذاکره‌ی طرفین درباره‌ی تعیین مرزها و وضعیت اروندرود را نمود که این مسئله به معنای عدم قطعیت قرار داد 1975 بود و می‌توانست هر نوع عقب‌نشینی را تا تعیین مرزها به تعویق اندازد. به دنبال پیروزی‌های ایران در آزاد کردن مناطق اشغالی و فتح خرمشهر و عقب‌نشینی عراق از بخش‌هایی از خاک ایران، سازمان، تشکیل کمیته‌ی شناسایی متجاوز را پیشنهاد نمود، اما چون این موضوع را به اجرای آتش بس مشروط کرد ایران آن را نپذیرفت. به دنبال رد طرح سازمان، ایران از طرف سازمان به جنگ‌طلبی متهم گردید و از این پس سازمان هم آشکارا به نفع عراق تغییر جهت داد و در این باره می‌توان به قدردانی سازمان از موضع عراق در قبال مصوبات آن و بی‌تفاوتی به نقض قوانین بین‌المللی زمان جنگ به وسیله‌ی این کشور اشاره کرد. در مراحل پایانی جنگ نیز سازمان فعالیت خود را حول حمایت از قطعنامه 598 متمرکز ساخت و از ایران و عراق می‌خواست که قطعنامه فوق را بپذیرند. منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
با آغاز جنگ ایران و عراق تقسیم‌بندی جدیدی در میان کشورهای اسلامی به وجود آمد که به تدریج انسجام و شدت بیشتری یافت. کشورهای قدرتمند و فعال این سازمان به دو جناح حامی عراق و طرفدار ایران تقسیم شدند. کشورهای طرفدار ایرن نیز خود به دو دسته تقسیم شدند. برخی همچون سوریه و لیبی شدیدا تجاوز عراق را محکوم کردند و برخی دیگر نیز چون الجزایر و سازمان آزادی بخش فلسطین موضعی میانه و واسطه گونه اتخاذ کردند. گروه دوم در عین حال که از حمله عراق به ایران خوشحال نبودند از محکومیت عراق نیز خودداری می‌کردند. اما از همان ابتدا کشورهایی همچون عربستان، کویت، مصر و اردن ضمن طرفداری از ادعاهای ارضی عراق، خواستار برقراری آتش بس فوری و بدون قید و شرط بودند که به معنای تثبیت موقعیت عراق در مناطق اشغالی بود. حمایت این کشورها از عراق در سازمان کنفرانس اسلامی بعد از فتح خرمشهر به وسیله رزمندگان اسلام، آشکارتر گردید و جناح‌بندی داخل سازمان نیز چارچوب واضح‌تری یافت. در این زمان اتخاذ سیاست مهار ایران از طرف آمریکا باعث شد که کشورهای میانه‌روی سازمان، وادار به حمایت کامل از عراق در مقابل ایران شوند به گونه‌ای که در اواخر جنگ فقط سوریه و تا حدودی نیز لیبی بود که از ایران حمایت جدی می‌کردند. همین امر آنها را در مقابل اکثریت حامی عراق و گروه بی‌تفاوت داخل سازمان قرار داد. به طور کلی مواضع سازمان را در مقابل جنگ ایران و عراق می‌توان در پنج محور زیر خلاصه کرد؛ این پنج محور شیوه‌ی برخورد سازمان و روند اقدامات آن درباره جنگ را مشخص می‌کند: 1- تأکید سازمان بر مسئله آتش بس. 2- عدم توجه به مرزهای شناخته شده بین‌المللی. 3- برخورد ضعیف سازمان با مسئله تجاوز و تعیین متجاوز. 4- قدردانی سازمان از مواضع عراق در مورد مصوبات سازمان. 5- بی‌تفاوتی سازمان به نقض قوانین بین‌المللی زمان جنگ به وسیله‌ی عراق. هر چند که سازمان در ابتدای جنگ بر آتش بس فوری تأکید می‌کرد که به معنای تثبیت تجاوزات عراق بود، اما بعد از اصرار ایران بر عقب‌نشینی نیروهای متجاوز به مرزهای بین‌المللی، سازمان با ارائه طرح‌هایی خواستار عقب‌نشینی نیروها گردید. سازمان در این طرح‌ها مرزهای شناخته شده‌ی بین‌المللی را به فراموشی سپرده، در ابهام قرار داد و درخواست مذاکره‌ی طرفین درباره‌ی تعیین مرزها و وضعیت اروندرود را نمود که این مسئله به معنای عدم قطعیت قرار داد 1975 بود و می‌توانست هر نوع عقب‌نشینی را تا تعیین مرزها به تعویق اندازد. به دنبال پیروزی‌های ایران در آزاد کردن مناطق اشغالی و فتح خرمشهر و عقب‌نشینی عراق از بخش‌هایی از خاک ایران، سازمان، تشکیل کمیته‌ی شناسایی متجاوز را پیشنهاد نمود، اما چون این موضوع را به اجرای آتش بس مشروط کرد ایران آن را نپذیرفت. به دنبال رد طرح سازمان، ایران از طرف سازمان به جنگ‌طلبی متهم گردید و از این پس سازمان هم آشکارا به نفع عراق تغییر جهت داد و در این باره می‌توان به قدردانی سازمان از موضع عراق در قبال مصوبات آن و بی‌تفاوتی به نقض قوانین بین‌المللی زمان جنگ به وسیله‌ی این کشور اشاره کرد. در مراحل پایانی جنگ نیز سازمان فعالیت خود را حول حمایت از قطعنامه 598 متمرکز ساخت و از ایران و عراق می‌خواست که قطعنامه فوق را بپذیرند. منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
عنوان سوال:
سازمان کنفرانس اسلامی در مورد جنگ ایران و عراق چه مواضعی داشت و چه اقدام هایی را برای پایان دادن به آن انجام داد؟
پاسخ:
با آغاز جنگ ایران و عراق تقسیم‌بندی جدیدی در میان کشورهای اسلامی به وجود آمد که به تدریج انسجام و شدت بیشتری یافت. کشورهای قدرتمند و فعال این سازمان به دو جناح حامی عراق و طرفدار ایران تقسیم شدند.
کشورهای طرفدار ایرن نیز خود به دو دسته تقسیم شدند. برخی همچون سوریه و لیبی شدیدا تجاوز عراق را محکوم کردند و برخی دیگر نیز چون الجزایر و سازمان آزادی بخش فلسطین موضعی میانه و واسطه گونه اتخاذ کردند. گروه دوم در عین حال که از حمله عراق به ایران خوشحال نبودند از محکومیت عراق نیز خودداری می‌کردند.
اما از همان ابتدا کشورهایی همچون عربستان، کویت، مصر و اردن ضمن طرفداری از ادعاهای ارضی عراق، خواستار برقراری آتش بس فوری و بدون قید و شرط بودند که به معنای تثبیت موقعیت عراق در مناطق اشغالی بود. حمایت این کشورها از عراق در سازمان کنفرانس اسلامی بعد از فتح خرمشهر به وسیله رزمندگان اسلام، آشکارتر گردید و جناح‌بندی داخل سازمان نیز چارچوب واضح‌تری یافت. در این زمان اتخاذ سیاست مهار ایران از طرف آمریکا باعث شد که کشورهای میانه‌روی سازمان، وادار به حمایت کامل از عراق در مقابل ایران شوند به گونه‌ای که در اواخر جنگ فقط سوریه و تا حدودی نیز لیبی بود که از ایران حمایت جدی می‌کردند. همین امر آنها را در مقابل اکثریت حامی عراق و گروه بی‌تفاوت داخل سازمان قرار داد.
به طور کلی مواضع سازمان را در مقابل جنگ ایران و عراق می‌توان در پنج محور زیر خلاصه کرد؛ این پنج محور شیوه‌ی برخورد سازمان و روند اقدامات آن درباره جنگ را مشخص می‌کند:
1- تأکید سازمان بر مسئله آتش بس.
2- عدم توجه به مرزهای شناخته شده بین‌المللی.
3- برخورد ضعیف سازمان با مسئله تجاوز و تعیین متجاوز.
4- قدردانی سازمان از مواضع عراق در مورد مصوبات سازمان.
5- بی‌تفاوتی سازمان به نقض قوانین بین‌المللی زمان جنگ به وسیله‌ی عراق.
هر چند که سازمان در ابتدای جنگ بر آتش بس فوری تأکید می‌کرد که به معنای تثبیت تجاوزات عراق بود، اما بعد از اصرار ایران بر عقب‌نشینی نیروهای متجاوز به مرزهای بین‌المللی، سازمان با ارائه طرح‌هایی خواستار عقب‌نشینی نیروها گردید. سازمان در این طرح‌ها مرزهای شناخته شده‌ی بین‌المللی را به فراموشی سپرده، در ابهام قرار داد و درخواست مذاکره‌ی طرفین درباره‌ی تعیین مرزها و وضعیت اروندرود را نمود که این مسئله به معنای عدم قطعیت قرار داد 1975 بود و می‌توانست هر نوع عقب‌نشینی را تا تعیین مرزها به تعویق اندازد.
به دنبال پیروزی‌های ایران در آزاد کردن مناطق اشغالی و فتح خرمشهر و عقب‌نشینی عراق از بخش‌هایی از خاک ایران، سازمان، تشکیل کمیته‌ی شناسایی متجاوز را پیشنهاد نمود، اما چون این موضوع را به اجرای آتش بس مشروط کرد ایران آن را نپذیرفت. به دنبال رد طرح سازمان، ایران از طرف سازمان به جنگ‌طلبی متهم گردید و از این پس سازمان هم آشکارا به نفع عراق تغییر جهت داد و در این باره می‌توان به قدردانی سازمان از موضع عراق در قبال مصوبات آن و بی‌تفاوتی به نقض قوانین بین‌المللی زمان جنگ به وسیله‌ی این کشور اشاره کرد. در مراحل پایانی جنگ نیز سازمان فعالیت خود را حول حمایت از قطعنامه 598 متمرکز ساخت و از ایران و عراق می‌خواست که قطعنامه فوق را بپذیرند.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
- [سایر] سازمان کشورهای غیر متعهد درباره جنگ ایران و عراق چه مواضع و اقداماتی اتخاذ کرد؟
- [سایر] دیدگاهها و مواضع سازمان مجاهدین خلق (منافقین) درباره جنگ ایران و عراق چگونه بود؟
- [سایر] علل، اهداف و انگیزههای عراق از جنگ با ایران چه بود؟پیامدهای جنگ ایران و عراق؟
- [سایر] آیا سازمان ملل قبل از شروع جنگ و یا در آغاز آن برای پیشگیری از درگیری عراق و ایران اقدامی کرد؟
- [سایر] بنده سؤالم در مورد قضیه مقابله به مثل می باشد، آیا در طول جنگ تحمیلی عراق بر علیه جمهوری اسلامی ایران که عراق مناطق مسکونی را مورد حمله نظامی قرار می داد، جمهوری اسلامی ایران نیز می توانست جهت جلوگیری
- [سایر] چرا در ایران به جنگ عراق و ایران، جنگ تحمیلی گفته می شود؟
- [سایر] علت شروع جنگ عراق علیه ایران چیست؟
- [سایر] اوضاع سیاسی عراق در آغاز جنگ، در سال 1359 چگونه بود و انقلاب اسلامی ایران چه تأثیری در اوضاع سیاسی این کشور داشت؟
- [سایر] آیا اسرائیل در تحریک عراق به راه اندازی جنگ ایران و عراق، نقشی داشت؟
- [سایر] جنگ ایران و عراق (8 سال) دقیقا از چه تاریخی آغاز شد و پایان یافت و چطوری آغاز شد مثلا به صورت زمینی یا موشک باران توسط عراق یا کشور دیگر؟
- [آیت الله جوادی آملی] .در غنائم جن گی نصابی نیست , بلکه به هر مقدار باشد , خمس دارد. حکم اموالِ گروههای منحرف در حال جنگ با نظام اسلامی
- [آیت الله اردبیلی] معاشرت سالم با کفّاری که در حال جنگ با مسلمانان نیستند و ایجاد روابط فرهنگی، سیاسی، تجاری و اقتصادی با آنها از طرف دولت اسلامی یا اشخاص، تا زمانی که خوف تقویت کفر و ترویج فساد و انحراف فکری یا عملی و ایجاد سلطه از ناحیه آنان بر مسلمانان و کشور اسلامی در بین نباشد، اشکال ندارد؛ ولی رابطه با کفّاری که در حال جنگ با مسلمانان میباشند، مخصوصا اگر موجب تقویت آنان شود، جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر مسلمانان به امر حکومت اسلامی با کفّار جنگ کنند و چیزهایی در جنگ به دست آورند، به آنها غنیمت گفته می‌شود و مخارجی را که برای غنیمت کرده‌اند مانند مخارج نگهداری و حمل و نقل آن و نیز مقداری را که امامعلیه السلام صلاح میداند به مصرفی برساند و چیزهایی که مخصوص به امام است باید از غنیمت کنار بگذارند و خمس بقیه آن را بدهند. 7 - زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد:
- [آیت الله اردبیلی] شهیدی که در میدان جنگ و در معرکه، پیش از آن که به سراغ او بیایند به شهادت رسیده و جان داده است، غسل و کفن ندارد و باید او را با لباسهای خود بدون غسل دفن کنند، چه جنگ در زمان امام علیهالسلام و به اذن و اجازه امام علیهالسلام باشد و چه برای دفاع از اسلام و کشور اسلامی به شهادت رسیده باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر معدن در زمین آبادی باشد که مسلمین آن را به زور و غلبه بدست آورده اند مانند اکثر اراضی ایران و عراق، چنانچه مسلمانی آن معدن را اخراج کند مالک می شود، و احتیاط واجب این است که به اذن ولی امر باشد، و باید خمس آن را بپردازد، و اگر غیر مسلمان اخراج کند مالک نمی شود. و اگر کافر معدنی را از زمینی که در حال فتح مسلمین موات است اخراج کند مالک می شود. 3 گنج
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مسلمانان با رضایت امام علیهالسلام با کافران جنگ کنند و غنایمی در جنگ بدست آورند، مخارجی را که بعد از بدستآوردن غنایم برای نگهداری یا حمل و نقل آن انجام داده و نیز مقداری را که امام علیهالسلام صلاح میداند به مصرفی برساند و اموال ممتاز و برجسته همچون وسایل جنگی فوقالعاده و اموال اختصاصی پادشاهان و حکمرانان که مخصوص امام علیهالسلام می‌باشد، از غنیمت کنار گذاشته و خمس بقیه را میپردازند و آنچه در زمان غیبت امام علیهالسلام در جنگ با کافران یا در هنگام دفاع از هجوم آنان به کشور اسلامی گرفته می‌شود خمس دارد، مرتد فطری یعنی کسی که در هنگام ولادت مسلمان بشمار آمده و پس از بلوغ کافر گردد، در این مسأله همچون دیگر کافران می‌باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .در این زمان که نظام جمهوری اسلامی ایران با کشورهای شرق و غرب و دولت های کفّار حربی , معاهده و پیمان عدم تعرّض و تجاوز بسته است، سرقت و نیرنگ و عدم وفا به تعهّد نسبت به حقوق و اموال کفّار حربی, جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] بر زنها و واماندهها و بچّهها، رفتن به جبهه جنگ واجب نیست و همچنین بر فقرا و ضعفا کمک به جبهه لازم نیست، ولی اگر دشمن به مملکت اسلامی هجوم آورد، بر همه افراد حتّی بر زن و بچّه و وامانده، در صورتی که قدرت داشته باشند، دفع آن دشمن لازم است، و همچنین بر همه چه متمکّنین و چه فقرا و ضعفا، در حدّ توان و قدرت واجب است کمک نمایند.
- [آیت الله جوادی آملی] .منافقان و ک سانی که در زمان غیبت امام معصوم (ع)،با حکومت اسلامیِ مبتنی بر ولایت فقیه مبارزه و جنگ می کنند، خونشان هدر است و اگ ر در حال مبارزه فرار کنند و پس از مدتی , بدون اینکه توبه کرده باشند دستگیر شوند، اعدام می شوند؛ ولی اموال آنان حکم غنائم جنگی را ندارد و باید به آنها یا ورثه آنان برگردانده شود. حکم مال انتقالی غیر معتقد به خمس
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . انسان میتواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول فقیر، و آن کسی است که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد، و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایهای دارد که میتواند مخارج سال خود را از منافع آن بگذراند فقیر نیست. دوم مسکین، و آن کسی است که از فقیر سختتر میگذراند. سوم کسی که از طرف امام علیهالسلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند، و آن را به امام علیهالسلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم کفاری که اگر زکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل میشوند، یا در جنگ به مسلمانان کمک می‌کنند ولی بعید نیست که اعطاء و دادن این قسم مخصوص به امام علیهالسلام باشد. پنجم خریداری بنده برای آزادکردن. ششم بدهکاری که نمیتواند قرض خود را بدهد. هفتم سبیل الله، یعنی هر کار خیر و عمل نیکی که از شارع مقدس نسبت به آن تشویق شده باشد، مثل ساختن مدرسه علوم دینیه و پل و منزلگاه برای مسافرین و زوار و مسجد و دارالایتام و تعظیم شعائر و طبع کتب دینی و نشر معارف اسلامی و هر کاری که موجب تقرب به خداوند متعال و اعلای کلمه اسلام باشد. هشتم ابن السبیل، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده و احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد.