چرا قرآن دستور اقتدا به پیامبراکرم(ص) داده است؟

خدای سبحان رسول اکرم(ص) را به عنوان اسوه معرفی کرده است : (لَقد کان لَکم فی رسول الله أُسوة حسنة) احزاب/21، چنانکه دستور اعتصام به (حبل الله) داده است: (واعتَصِموا بِحبل الله جمیعاً) آل‌عمران/103. (حبل الله) همان قرآن کریم است که عصاره رسالت است. شخصیت حقوقی رسول اکرم(ص) به صورت قرآن متجلّی شده است و چون قرآن و عترت از یکدیگر جدا نبوده، عدل قرآن کریم هستند، در حقیقت دستور اعتصام به عترت نیز داده شده است و چون هر بالعرضی باید به بالذات برسد و هر بالتبع باید به بالأصل منتهی گردد، قرآن که حبل الله است و ما مأمور به اعتصام آن هستیم خود به الله اعتصام می‌کند و رسول خدا که اسوه ماست و باید به او اقتدا کنیم او نیز به الله اقتدا می‌کند. پس باید به ریسمانی چنگ زد که در دست خداست و به رسولی اقتدا کرد که به الله اقتدا می‌کند؛ از این‌ رو خدای سبحان نوع اوصاف برجسته و اسمای حسنایی که در قرآن برای خود ثابت می‌داند برای پیامبر نیز ثابت دانسته، کار او را کار خود می‌شمرد، چنانکه در بیان خط اصلی، که خطوط فرعی به آن منتهی می‌شود، می‌فرماید: (انَّ ربی علی صراطٍ مستقیمٍ) هود/56؛ کار خدا، در مقام فعل، بر صراط مستقیم است. (صراط مستقیم) راهی است که نه بین اجزای آن اختلاف و تخلف باشد و نه در میان پویندگان آن مخالفت. مراد از بر صراط مستقیم بودن خداونداین است که در مقام عمل، نه اختلاف در کار اوست و نه تخلف و همین صفت برجسته که از اوصاف فعل خداست، برای رسول اکرم(ص) نیز بیان شده است: (انک علی صراطٍ مستقیمٍ) زخرف/43؛تو بر صراط مستقیم هستی. یعنی عقیده، خلق و عمل تو بر صراط مستقیم است.
انسان کامل، هم میزان قسطِ اعمال است و هم صراط مستقیم. پس کار خدا بر صراط مستقیم است، رسول او نیز بر صراط مستقیم است. کاری که خدا انجام می‌دهد رسول اکرم(ص) نیز که آیینه خدانما و مظهر حق است در نشئه امکان انجام می‌دهد، گرچه کار خدا بالذات است و کار رسول او بالعرض؛ یکی ظاهر است و دیگری مظهر، یکی خالق است و دیگری مخلوق، لیکن کار که صفت فعل است و از مقام فعل واجب انتزاع می‌شود، موجودی است مخلوق، ممکن و حادث.
بنابر این دستور اقتدای به پیامبر(ص) برای آن است که او صراط مستقیم و متخلق به اخلاق خداست و اقتدای به او پیمودن صراط مستقیم است؛ و فرمان اعتصام به ریسمان خدا برای این است که حبل خدا به عصمت الهی معتصم است.1
پی نوشت:
1. آیت الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن کریم ج 9 (سیرة رسول اکرم در قرآن)
منبع: www.payambarazam.ir