رسول اکرم(ص) همچون دیگران، دارای جسم و روح بوده و با این دو عروج کرده است: (... أسری بعبده...). خداوند نفرمود: (بروحه). عبد، همان مجموعه جسم و روح است.
ظاهر این است که عروج در بیداری صورت گرفته است نه در خواب. به تعبیر استاد علامه طباطبایی(قدّس سرّه) فخر این نیست که انسان عروج را خواب ببیند این خواب را دیگران نیز می‌بینند، تا صادق و کاذبش چه باشد. خدای سبحان از معراج با عظمت یاد می‌کند: (سبحان الذی أسری بعبده...) اسراء/1 و این با وقوع معراج در خواب سازگار نیست (المیزان13/24).
قرآن کریم به مشاهداتی که در خواب بوده تصریح می‌کند، مانند: (اذ یریکهم الله فی منامک قلیلاً) انفال/43 ؛ ما دشمنان را در خواب به تو اندک نشان دادیم؛ یا می‌فرماید: ما در خواب به تو نشان دادیم که وارد مکّه می‌شوی و فتح نهایی نصیب خواهد شد: (لَقَد صَدق الله رَسوله الرُءیا بالحق لتدخلنّ المَسجد الحَرام اِن شاء الله امنین) فتح/27 ؛ ولی آیه اسراء ظهوری قوی دارد که معراج در بیداری صورت گرفته است.
پس معراج، در بیداری بود نه در خواب، در مکه بود نه در مدینه، جسمانی و روحانی بود نه خصوص روحانی؛ گرچه ادراک و شهود غیب، از آنِ روح است نه جسم؛ چنانکه کسی که مشغول بحث در معارف عقلی است، معارف عقلی را جان او می‌فهمد نه جسم او، گرچه او در حال مطالعه و تأمّل جسم دارد ولی جسم او در فهم آن معارف نقشی ندارد؛ زیرا فهمیدن و کشف و شهود معارف غیبی، مربوط به جان است.
آیت الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن کریم ج 9 (سیرة رسول اکرم در قرآن)
www.payambarazam.ir
