علت شکست چند شوهری این است که نه با طبیعت مرد موافق است و نه با طبیعت زن. [در مورد ناسازگاری این وضعیت با روحیه] مرد [باید گفت:]
اولاً با روحیه انحصارطلبی مرد ناسازگار است.
ثانیا با اصل اطمینان پدری مخالف است.
علاقه به فرزند، طبیعی و غریزی بشر است. بشر طبعا می خواهد توالد و تناسل کند و می خواهد رابطه اش با نسل آینده و نسل گذشته مشخص و اطمینان بخش باشد. او می خواهد بداند پدر کدام فرزند است و فرزند کدام پدر. چند شوهری زن با این غریزه و طبیعت آدمی ناسازگار بوده است، برخلاف چند زنی مرد که از این نظر نه به مرد لطمه می زند و نه به زن... .
می گویند گروهی از زنان در حدود چهل نفر گرد آمدند و به حضور علی بن ابی طالب علیه السلام رسیدند. گفتند: چرا اسلام به مردان اجازه چند زنی داده، ولی به زنان اجازه چند شوهری نداده است؟ آیا این امر یک تبعیض ناروا نیست؟ علی علیه السلام دستور داد ظرف های کوچکی از آب آوردند و هر یک از آنها را به دست یکی از آن زنان داد. سپس دستور داد همه آن ظرف ها را در ظرف بزرگی که وسط مجلس گذاشته بود، خالی کنند. دستور اطاعت شد. آن گاه فرمود: اکنون هر یک از شما [بار دیگر] ظرف خود را از آب پر کنید، ولی باید هر کدام از شما عین همان آبی که در ظرف خود داشته، بردارد. گفتند: این چگونه ممکن است؟ آب ها با یکدیگر ممزوج شده اند و تشخیص آنها ممکن نیست. علی علیه السلام فرمود: اگر یک زن چند شوهر داشته باشد، خواه ناخواه با همه آنها هم بستر می شود و بعد آبستن می گردد. چگونه می توان تشخیص داد که فرزندی که به دنیا آمده، از نسل کدام شوهر است؟
از نظر [طبیعت] زن [نیز باید گفت:] چند شوهری هم با طبیعت زن منافی است و هم با منافع وی. زن از مرد فقط عاملی برای ارضای غریزه جنسی خود نمی خواهد [تا] گفته شود هر چه بیشتر، برای زن بهتر. زن از مرد موجودی می خواهد که قلب آن موجود را در اختیار داشته و حامی و مدافع او باشد. برای او فداکاری کند، زحمت بکشد و پول درآورد، محصول کار و زحمت خود را نثار او سازد و غم خوار او باشد. پولی که زن [از راه] (روسپی[گری]) [یا] از راه کار و فعالیت به دست می آورد، نه به احتیاجات مالی وسیع زن که چندین برابر احتیاجات مرد است ، وافی بوده و نه ارزش آن پولی را که مرد به خاطر علاقه و محبت و در راه عشق به زن [به او می پردازد، دارد].
احتیاجات مالی وسیع زن را همواره مرد به عنوان یک فداکار تأمین کرده است. بهترین و نیرومندترین مشوّق مرد به کار و فعالیت نیز کانون خانوادگی او؛ یعنی همسر و فرزندان او است. زن در چند شوهری، هرگز نمی تو[اند ]حمایت و محبت و عواطف خالصانه وفداکاری یک مرد را نسبت به خود جلب کند. ازاین رو، چند شوهری نظیر روسپی گری همواره مورد تنفر زن بوده است. [بنابراین، ]چندشوهری نه با تمایلات و خواسته های مرد [سازگار] است و نه با خواسته ها و تمایلات زن.
منبع: علامه شهید مطهری(ره)، نظام حقوق زن در اسلام، صص 379 381.
