در مراسم خواستگاری برای شناخت کامل شخص مقابل سوالات مهم و اساسی که باید مطرح شود چیست ؟

موضوعات قابل طرح در گفت و گوی قبل از مراسم عقد مختلف است؛ زیرا افراد عقیده‌ها، آرمان‌ها، هدف‌ها و خواسته‌های گوناگون دارند. البته بعضی از مسائل و موضوعات عمومی است و ضرورت دارد جوانان قبل از ازدواج برای آگاهی یافتن از ویژگی‌های جسمانی، روانی، اخلاقی یکدیگر مطرح کنند و درباره آن‌ها به گفت و گو بنشینند. ناگفته پیداست، این گونه جلسات حتماً باید تحت اشراف خانواده‌های دو طرف صورت گیرد؛ زیرا مذاکره مستقیم و بدون اطلاع خانواده دختر و پسر مطلوب عرف و در اکثر موارد مورد پسند شرع و عقل نیست و به جای این که زوج جوان را به حقیقت برساند، مایه انحراف و مشکلات دیگر می‌شود. در این جلسات می‌توان درباره مسائل زیر گفت و گو کرد:
1. خط مشی کلی زندگی آینده‌
مراد تبیین مبنای زندگی آینده است؛ برای مثال جوان متدین می‌خواهد زندگی اش بر اساس قوانین اسلام بنا شود. در این جا باید از میزان پای بندی افراد به ارزش‌های دینی و اخلاقی سؤال شود . یا مثلا تا چه اندازه به قوانین و دستورات اسلام و تکالیف عملی و دینی پایبند هستید و می خواهید تا چه اندازه زندگی را بر اساس آن بنا کرده و در تصمیم گیریها آنها را مورد توجه قرار می دهید؟
2. اهداف زندگی‌
یعنی هدف هایی که هر کدام قصد دارند در زندگی آینده شان دنبال کنند؛ هدف‌ها و آرمان‌های علمی و تحصیلی، اجتماعی، شغلی و...؛ برای مثال تا چه اندازه به ادامه تحصیل علاقه‌مند است و مشکلات تحصیل را تحمل می‌کند. شغل مناسب و مورد علاقه‌اش چیست؟ جایگاه اجتماعی را دارای چه اهمیتی می‌داند؟ از نظر اقتصادی و مالی به چه سطحی می‌اندیشد و حداقل و حداکثر چقدر است؟
3. چگونگی رابطه با خانواده و بستگان
برای مثال به چه اندازه به رفت و آمد با اقوام و خویشان و نیز دوستان اهمیت می‌دهید و بر آن اصرار می‌ورزید؟ به آداب و رسوم فرهنگی و اجتماعی رفتار با بستگان چقدر پایبندید؟
4. خواست‌ها و انتظارهای دو طرف از یکدیگر, مثلا از همسر مطلوب خود چه انتظاری دارید؟
5. گفتگو درباره شغل ، مسکن و محل سکونت و امکانات زندگی
5 . پرسش از صفات اخلاقی و خصوصیات فردی یکدیگر.
6. شیوه تربیت فرزندان
مسؤولیت تربیت با چه کسی است و چگونه باید آن را آموخت؟
7. نقص‌های جسمانی و بیماری‌های مزمن احتمالی یکدیگر (1)
البته برای شناخت بهتر و پی بردن به سلایق و روحیه فرد می توان سوالات فروان و جزئی تر مطرح کرد که به بعضی از آنها اشاره می شود و انتخاب سوالات به اختیار خودتان می باشد . قابل توجه این که بعضی سولات مربوط به آقایان و بعضی مر بوط به خانمها می باشد و بعضی نیز مشترک.
بخش اول:
سؤالات مربوط به آینده زندگی:
1- به نظر شما مهمترین عامل موفقیت در زندگی چیست؟
2- ملاک خوشبختی و موفقیت را در چه می بینید؟
3- افکار مذهبی همسرتان و خانواده او، چقدر برای شما اهمیت دارد؟
4- چه صفاتی را برای همسر آینده خود لازم می بینید؟
5- نظر شما در مورد مراسم عقد و عروسی چیست؟
6- نظر شما در مورد مهریه چیست؟
7- زندگی در شهری دیگر را چگونه می بینید؟
8- آیا آمادگی دارید کمبودهای اقتصادی همسرتان و خانواده او را نادیده بگیرید؟ تا چه حد؟
بخش دوم:
سؤالات مربوط به خانواده همسر
1- از نظر اجتماعی، خانواده شما چه ایده هایی دارند؟(مثلاً در مورد جامعه، مردم، مشکلات و...)
2- سطح فرهنگی و طرز تفکر خانواده خود را چگونه ارزیابی می کنید؟
3- خانواده شما چقدر مذهبی هستند؟
4- خانواده شما سنتی هستند یا متجدد و یا معمولی؟
5- خانواده شما شاد و پر جنب و جوش هستند یا ساکت و آرام؟
6- خانواده شما مرد سالار است یا زن سالار یا شایسته سالار؟
بخش سوم:
سؤالات مربوط به مسائل اقتصادی
1- انتظارات اقتصادی شما از همسرتان تا چه اندازه است؟
2- نظر شما در مورد کار کردن همسرتان در خارج از منزل چیست؟
3- چه کاری را برای اشتغال انتخاب خواهید کرد؟
4- تصور شما از صرفه جویی چیست؟
5- چقدر معتقد به صرفه جویی و قناعت در منزل هستید؟
6- شما مایلید همسر شما در خرید لوازم زندگی، چه مسائلی را رعایت نماید؟
بخش چهارم:
سوالات مربوط به مسائل فرهنگی
1- تحصیلات شما چقدر است؟
2- آیا قصد ادامه تحصیل دارید یا خیر؟ در چه رشته ای و از چه طریقی و در کجا؟
3- در طول سال چند کتاب غیر درسی مطالعه میکنید؟
4- مطالعات شما اغلب در چه زمینه هایی بوده است؟
5- بهترین کتابهایی که تاکنون خوانده اید را اگر ممکن است نام ببرید؟
6- معمولاً چه نشریاتی را مطالعه می کنید؟
7- اگر ممکن است چند نفر از شخصیتهای مورد نظر و احترامتان[ شخصیتهای فرهنگی، مذهبی، هنری، سیاسی و...] را نام ببرید و دلیل محترم بودن آنها نزد شما چیست؟
بخش پنجم:
سؤالات مربوط به مسائل روحی و عاطفی
1- از چه نوع افرادی احساس انزجار و ناراحتی می کنید؟ چرا؟
2- اجتماعی بودن در نظر شما یعنی چه؟
3- خودتان را تا چه اندازه ای اجتماعی می دانید؟
4- در اصلاح دیگران چگونه عمل می کنید و نوع واکنشهای شما در مقابل مشکلات چگونه است؟
5- چقدر خود را خونسرد می دانید؟
6- منطقی بودن را چه می دانید؟
7- چقدر در زندگی خود را منطقی میدانید؟
8- واقع گرا هستید یا احساساتی؟
9- بیشتر تأثیر گذارید یا تأثیر پذیر؟ به چه میزان؟
10- چه چیزهایی موجب ناراحتی و عصبانیت شما می شود؟
11- در مواقع عصبانیت چه می کنید؟
12- دروغ گفتن را در چه مواردی جایز می دانید؟
13- در چه مسائلی سختگیر هستید؟
14- آیا انتقاد پذیر هستید؟در مقابل انتقاد چه عکس العملی از خود نشان می دهید؟
15- چگونه از دیگران انتقاد می کنید؟
16- در اکثر اوقات شاد هستید یا افسرده؟
17- در زندگی چگونه تصمیم می گیرید؟ تا چه اندازه قدرت تصمیم گیری دارید؟
18- در مسائل اساسی زندگی شخصیتان، خودتان تصمیم می گیرید یا خانواده تان؟
بخش ششم:
سؤالات مربوط به مسائل مذهبی
1- اعتقادتان به خدا چگونه است؟ آیا این اعتقاد توانسته شما را از گناه باز دارد؟
2- آشنایی شما با مسائل و دستورات مذهبی چقدر است؟
3- آیا مایل هستید همسر شما تمایلات مذهبی داشته باشد یا خیر؟
4- رعایت حجاب را تا چه اندازه ضروری می دانید؟ تا چه حد آن را رعایت می کنید؟دلیل آن چیست؟
5- چقدر با قرآن آشنا هستید؟
بخش هفتم:
سؤالات مربوط به روابط خانوادگی
1- میزان دلبستگی شما به پدر و مادرتان تا چه حد است؟
2- پدر و مادر شما چگونه با شما برخورد می کنند؟
3- چقدر در فامیل و خانواده محبوبیت دارید؟ دلیل آن چیست؟
4- عکس العمل والدین شما در مقابل شکستهای شما در زندگی چگونه است؟
بخش هشتم:
اساسی ترین سؤالات خواستگاری
1- چه توقعاتی از زندگی آینده خود دارید؟
2- چه توقعاتی از همسر آینده خود دارید؟
3- آرزوهای بزرگ شما چیست؟
4- مشکلات را چگونه و تا چه حد تحمل می کنید؟
برخی سؤالات نیز هست که بهتر است به صورت غیر مستقیم پرسیده شوند، مثلاً در مورد اطلاع از وجود بیماری خاص در طرف مقابل بگویید:
" من از نظر سلامتی روحی و جسمی مشکلی ندارم، شما چطور؟ "
نکته مهم دیگر آنکه اگر نسبت به نوع خاصی از گرایشات سیاسی یا فکری و عقیدتی و یا حتی شخص خاصی حساسیت مثبت یا منفی دارید، حتماً آن را به صورت کامل بیان نموده و نظر طرف مقابل را در مورد آن بدون تعارف و ملاحظه بخواهید.
لازم به ذکر است در چنین جلسه ای باید دو طرف صادقانه از حقایق و ویژگیهای واقعی یکدیگر خبر دهند و در صدد گمراه کردن یا فریب دادن یکدیگر بر نیایند بلکه باید با کمال شجاعت و به طور صادقانه پاسخ گوی پرسش های یکدیگر باشند.
در این جلسات باید به نکات زیر توجه شود تا به شکل مناسب انجام گیرد و دو طرف به هدف خود دست یابند.
1. گفت و گو باید خونسردانه و با آمادگی قبلی و در فضایی آرام و بدون خوف و فشار از طرف دیگران صورت گیرد.
2. گفت و گو پس از انجام خواستگاری رسمی از طرف خانوادها و تحقیق و آگاهی از بعضی شرایط که در مرحله تفحص به دست می‌آید، انجام گیرد نه در ابتدای آشنایی و اولین جلسه .
3. برای موفقیت بیش‌تر، دو طرف باید در ابتدای جلسه از یکدیگر بخواهند صادقانه به پرسش‌ها و مسائل مطرح شده پاسخ دهند تا از صفات اخلاقی و خصوصیات یکدیگر آگاهی یابند.
همچنین باید از فاکتورهای گوناگونی استفاده کرد. با سؤالاتی از قبیل (نظر شما درباره زندگی مشترک چیست و به نظر شما همسر مطلوب و به دنبال آن زندگی مطلوب چگونه زندگی می‌تواند باشد) می‌توان تا حدودی با دیدگاههای او و انتظار از زندگی آینده پی برد البته لازم به ذکر است همسر مورد نظر را نمی‌توان صرفا با طرح چند سؤال آن هم در یکی دو جلسه، شناسایی کرد چه اینکه این جلسات بیشتر جنبه تشریفاتی دارد و طرفین به خاطر برخوردهای اولیه ممکن است خیلی خوب نتوانند همدیگر را ارزیابی کنند لذا علاوه بر این جلسات گفتگو باید راهکارهای مطمئن‌تری را ضمیمه کرد تا مجموعا به یک نتیجه مطلوب رسید و آگاهانه دست به انتخاب زد .
و بعد از همه این مسائل باید با توکل به خداوند متعال و توسل به اهلبیت کمک خواست تا آنها نیز در یافتن یک همسرمناسب و کفو که از هر نظر در زمینه‌های گوناگون به صورت نسبی نزدیک به ما باشد، ما را یاری کنند .
1- رک :جوانان و انتخاب همسر ، علی اکبر مظاهری – راهنمای ازدواج ، امیر ملک محمودی
www.morsalat.com