فرزند
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
آیا فرزند نسبت به مادری که با او زندگی نمی کند و از پدرش جدا شده وظیفه ای دارد؟
وظیفه فرزند احسان به پدر و مادر و خوش‌رفتاری با آنان است. خداوند متعال در چهار آیه قرآن، پس از دعوت مردمبه عبادت خویش، آنان را به احسان و نیکی به پدر و مادر فرمان داده است، و در سه آیه دیگر سفارش به احسان به پدرو مادر نموده است. بقره ، آیه 83 / نساء ، آیه 36 / انعام ، آیه 151 / اسراء ، آیه 23 / عنکبوت ، آیه 8 / لقمان ، آیه 14 / احقاف ، آیه15 در سوره اسراء فرموده است: (و خدای تو حکم فرموده که جز او هیچ کس را نپرستید و درباره پدر و مادر نیکویی کنید و اگر یکی یا هردو پیر و سالخورده شوند، کلمه‌ای که آنان را رنجیده خاطر کند بر زبان نیاورید و کمترین آزاری به آنها نرسانید و با ایشان با اکرام و احترام سخنبگویید و همواره بال و پر تواضع و تکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو: پرودگارا! همانگونه که پدر و مادر مرا از کودکی به مهربانی بپروردند، تو در حق آنها رحمت و مهربانی فرما). و در سوره لقمان فرموده است: (... شکر من و شکر پدر و مادرت را به جای آور ... و اگر آنها تو را به شرک دعوت کردند، در اینصورت از آنان اطاعت مکن، ولی در دنیا با آنها به حسن خلق مصاحبت کن). تنها اطاعت از والدین در جهت معصیت خدا جایز نیست، ولی احترام و خوش‌رفتاری با آنان همواره لازماست. اما راجع به شرایط خاصی که ذکر کرده‌اید ضمن این که کاملاً شما را درک می‌کنیم خدمتتان عرض می‌کنیم مادراصلی شما در هر حال کسی است که شما را به دنیا آورده و همین اندازه برای حق مادری کافی است و مشکلی که راجع به ایشان ذکر کرده‌اید امتحان الهی برای شما است. خداوند هر شخصی را به شکلی امتحان می‌نماید، شما را نیزاینگونه مورد آزمایش قرار داده، زیرا جمع بین راضی نگه‌داشتن ایشان همراه با پدر و زن پدرتان کار بسیار دشواریاست ولی چاره‌ای نیست باید آن قدر ظریف و حساب‌شده برخورد کنید که از این امتحان الهی سربلند بیرون آیید.البته لازم نیست رفت و آمد و رابطه خود را با ایشان زیاد کنید، بلکه می‌توانید صحنه را طوری بسازید که او باور کندرابطه بیش از این مقدور شما نیست و با شگردهای مختلف از عدم رضایت ایشان نسبت به خود جلوگیری نمایید،زیرا عاق والدین مخصوصا مادر اثرات بسیار وخیمی را به دنبال خواهد داشت و در مقابل دعای خیر آنها زندگی دنیا وآخرت آدمی را بهبود خواهد بخشید، حتی اگر مسلمان نباشند. www.eporsesh.com
وظیفه فرزند احسان به پدر و مادر و خوش‌رفتاری با آنان است. خداوند متعال در چهار آیه قرآن، پس از دعوت مردمبه عبادت خویش، آنان را به احسان و نیکی به پدر و مادر فرمان داده است، و در سه آیه دیگر سفارش به احسان به پدرو مادر نموده است. بقره ، آیه 83 / نساء ، آیه 36 / انعام ، آیه 151 / اسراء ، آیه 23 / عنکبوت ، آیه 8 / لقمان ، آیه 14 / احقاف ، آیه15 در سوره اسراء فرموده است: (و خدای تو حکم فرموده که جز او هیچ کس را نپرستید و درباره پدر و مادر نیکویی کنید و اگر یکی یا هردو پیر و سالخورده شوند، کلمه‌ای که آنان را رنجیده خاطر کند بر زبان نیاورید و کمترین آزاری به آنها نرسانید و با ایشان با اکرام و احترام سخنبگویید و همواره بال و پر تواضع و تکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو: پرودگارا! همانگونه که پدر و مادر مرا از کودکی به مهربانی بپروردند، تو در حق آنها رحمت و مهربانی فرما). و در سوره لقمان فرموده است: (... شکر من و شکر پدر و مادرت را به جای آور ... و اگر آنها تو را به شرک دعوت کردند، در اینصورت از آنان اطاعت مکن، ولی در دنیا با آنها به حسن خلق مصاحبت کن). تنها اطاعت از والدین در جهت معصیت خدا جایز نیست، ولی احترام و خوش‌رفتاری با آنان همواره لازماست. اما راجع به شرایط خاصی که ذکر کرده‌اید ضمن این که کاملاً شما را درک می‌کنیم خدمتتان عرض می‌کنیم مادراصلی شما در هر حال کسی است که شما را به دنیا آورده و همین اندازه برای حق مادری کافی است و مشکلی که راجع به ایشان ذکر کرده‌اید امتحان الهی برای شما است. خداوند هر شخصی را به شکلی امتحان می‌نماید، شما را نیزاینگونه مورد آزمایش قرار داده، زیرا جمع بین راضی نگه‌داشتن ایشان همراه با پدر و زن پدرتان کار بسیار دشواریاست ولی چاره‌ای نیست باید آن قدر ظریف و حساب‌شده برخورد کنید که از این امتحان الهی سربلند بیرون آیید.البته لازم نیست رفت و آمد و رابطه خود را با ایشان زیاد کنید، بلکه می‌توانید صحنه را طوری بسازید که او باور کندرابطه بیش از این مقدور شما نیست و با شگردهای مختلف از عدم رضایت ایشان نسبت به خود جلوگیری نمایید،زیرا عاق والدین مخصوصا مادر اثرات بسیار وخیمی را به دنبال خواهد داشت و در مقابل دعای خیر آنها زندگی دنیا وآخرت آدمی را بهبود خواهد بخشید، حتی اگر مسلمان نباشند. www.eporsesh.com
پاسخ:
وظیفه فرزند احسان به پدر و مادر و خوش‌رفتاری با آنان است. خداوند متعال در چهار آیه قرآن، پس از دعوت مردمبه عبادت خویش، آنان را به احسان و نیکی به پدر و مادر فرمان داده است، و در سه آیه دیگر سفارش به احسان به پدرو مادر نموده است.
بقره ، آیه 83 / نساء ، آیه 36 / انعام ، آیه 151 / اسراء ، آیه 23 / عنکبوت ، آیه 8 / لقمان ، آیه 14 / احقاف ، آیه15
در سوره اسراء فرموده است: (و خدای تو حکم فرموده که جز او هیچ کس را نپرستید و درباره پدر و مادر نیکویی کنید و اگر یکی یا هردو پیر و سالخورده شوند، کلمه‌ای که آنان را رنجیده خاطر کند بر زبان نیاورید و کمترین آزاری به آنها نرسانید و با ایشان با اکرام و احترام سخنبگویید و همواره بال و پر تواضع و تکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو: پرودگارا! همانگونه که پدر و مادر مرا از کودکی به مهربانی بپروردند، تو در حق آنها رحمت و مهربانی فرما).
و در سوره لقمان فرموده است: (... شکر من و شکر پدر و مادرت را به جای آور ... و اگر آنها تو را به شرک دعوت کردند، در اینصورت از آنان اطاعت مکن، ولی در دنیا با آنها به حسن خلق مصاحبت کن).
تنها اطاعت از والدین در جهت معصیت خدا جایز نیست، ولی احترام و خوش‌رفتاری با آنان همواره لازماست.
اما راجع به شرایط خاصی که ذکر کرده‌اید ضمن این که کاملاً شما را درک می‌کنیم خدمتتان عرض می‌کنیم مادراصلی شما در هر حال کسی است که شما را به دنیا آورده و همین اندازه برای حق مادری کافی است و مشکلی که راجع به ایشان ذکر کرده‌اید امتحان الهی برای شما است. خداوند هر شخصی را به شکلی امتحان می‌نماید، شما را نیزاینگونه مورد آزمایش قرار داده، زیرا جمع بین راضی نگه‌داشتن ایشان همراه با پدر و زن پدرتان کار بسیار دشواریاست ولی چاره‌ای نیست باید آن قدر ظریف و حساب‌شده برخورد کنید که از این امتحان الهی سربلند بیرون آیید.البته لازم نیست رفت و آمد و رابطه خود را با ایشان زیاد کنید، بلکه می‌توانید صحنه را طوری بسازید که او باور کندرابطه بیش از این مقدور شما نیست و با شگردهای مختلف از عدم رضایت ایشان نسبت به خود جلوگیری نمایید،زیرا عاق والدین مخصوصا مادر اثرات بسیار وخیمی را به دنبال خواهد داشت و در مقابل دعای خیر آنها زندگی دنیا وآخرت آدمی را بهبود خواهد بخشید، حتی اگر مسلمان نباشند.
www.eporsesh.com
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه شخصی که از اعضای گروهک منافقین است و در خارج از کشور زندگی می کند پدرش فوت کند وظیفه سایرین نسبت به سهم الارث او چیست؟
- [سایر] وظیفه فرزند نسبت به پدر شرابخوار چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر پدر و مادری یا فقط پدر مخالف با تحصیل علوم دینی فرزند باشند و فرزند هم استعداد و علاقه داشته باشد، وظیفه چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مادری نسبت به فرزند خود در زمان انعقاد نطفه و یا در دوران بارداری سهل انگاری کند مثلاً از مشروبات الکلی مصرف کند و فرزند معلول به دنیا بیاید آیا وی مسئول خواهد بود؟
- [سایر] آیا مادری با داشتن 2 فرزند پسر و 2 دختر، پس از مرگ همسرش، می‌تواند فرزند ذکور خود را از سهمارث خود محروم و مابقی که متعلق به شوهرش بوده را به طور مساوی بین 4 فرزند تقسیم نماید، در واقع سهم فرزند ذکور اول نسبت به مابقی کمترین حد می‌باشد؟ این مسئله از نظر خدا اشکال ندارد که بین فرزندان فرقی گذاشته شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] الف - مردی که 9 سال زندگی مشترک را رها کرده و هیچگونه تقیّد و پایبندی نسبت به زندگی زناشوئی نداشته و تکالیف همسرداری و پدری را انجام نداده شایسته است زنی مذهبی و معتقد در قید زوجیّت چنین شخصی باشد و آیا این موارد از مصادیق عسر و حرج برای زن می‌باشد و آیا با توجّه به اینکه نام‌برده در نامههایش خود را یک مسیحی طرفدار اسرائیل دانسته در حالی که نام‌برده از پدر و مادری مسلمان متولّد شده است نقض حکم صادره از دادگاه و بر قرار دانستن رابطه زناشوئی و زوجیّت جایز است یا خیر؟ ب - با توجّه به اینکه در حقوق مدنی ایران در فقه امامیّه صلاحیّت اخلاقی پدر را برای نگهداری و حضانت فرزند لازم دانستهاند و احقیّت پدر یا مادر نسبت به حضانت فرزند با توجّه به مصلحت فرزند در نظر گرفته می‌شود آیا پدری که 9 سال هیچگونه توجّهی به تربیت روحی و روانی و اخلاقی فرزند نداشته و وظایف پدری را انجام نداده برای حضانت و نگهداری فرزند شایسته است یا مادری که خود از افراد متشرّع و مذهبی و از اساتید دانشگاه و از قشر فرهیخته جامعه می‌باشد و وظیفه مادری و پدری را در مدّت 9 سال بدون کوچکترین چشم داشتی انجام داده است؟ ج - آیا چنین پدری صلاحیّت اخلاقی نگهداری فرزندی مسلمان را دارد یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] اگر زوج، همسر عقدی خود را از رفتن به عمره مفرده منع کند، با عنایت به این که آن خانم در خانه پدرش زندگی می کند چه وظیفه ای دارد؟
- [سایر] سلام.کسی که بدون اجازه ی پدرش مبلغی ازجیب پدرش برداشته است وسالها ازآن گذشته است اکنون بایدچکارکندوچه وظیفه ای دارد؟آیا بایدبه پدرش بگوید؟ آیت الله سیستانی
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر پدر مانع قسم خوردن فرزند بشود و یا اینکه بدون اجازه پدرش قسمی بخورد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا فرزند می‌تواند از مال خودش از طرف پدرش که خمس بدهکار است، خمس را پرداخت کند؟
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که فرزند نیاز به ازدواج داشته باشد به نحوی که با ترک آن مرتکب حرام می‌شود و یا به مشقّت میافتد بر پدر واجب است نسبت به آن اقدام نماید؛ همچنین در صورت نیاز شدید پدر یا مادر به ازدواج به نحوی که بدون آن به حرج و مشقّت میافتند و توانایی فرزند، واجب است فرزند نسبت به آن اقدام نماید.
- [آیت الله سبحانی] فرزندان کافر بسان خود او محکوم به نجاست هستند، مگر فرزند ممیّزی که به اسلام اعتراف کند. و فرزندان مسلمان هرچند تنها پدرش مسلمان باشد پاک هستند ولی اگر تنها مادر، مسلمان باشد احتیاط اجتناب است.
- [آیت الله اردبیلی] پدر و مادر میتوانند در مقابل یکدیگر از حقّ حضانت خود صرف نظر کنند، ولی نمیتوانند نسبت به نگهداری و تربیت فرزند کوتاهی نمایند و در صورت کوتاهی، حاکم صالح آنان را ملزم به تأمین حقّ فرزند می‌کند.
- [آیت الله بهجت] کسی که دو نسبت در او جمع شود از هر دو سبب ارث می برد، مثل این که کسی هم پسر عموی پدری باشد و هم پسر دایی مادری، یا کسی هم شوهر میت باشد و هم پسر عموی او، یا زنی هم عمه پدری میّت باشد و هم خاله مادری او، مگر آن که دو نسبت او در دو طبقه باشد، مثل این که هم برادر مادری باشد و هم پسر عمو که فقط ارث برادر بودن را می برد. ارث زن و شوهر
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را با جماعت بخواند ، احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بخواند ، البته اگر امر و نهی پدر یا مادر از روی شفقت نسبت به فرزند باشد ، و مخالفتش موجب اذیت آنان شود ، حرام است بر فرزند مخالفت نماید .
- [آیت الله اردبیلی] پس از انجام لعان احکام زیر بر آن جاری می‌شود: اوّل:زن و شوهر از یکدیگر جدا میشوند. دوّم:زن بر این مرد حرام ابدی می‌شود. سوّم:حدّ از کسی که لعان کرده برطرف می‌شود. چهارم:در لعان برای نفی فرزند، خویشاوندی بین این فرزند و این مرد و خویشان او برطرف می‌شود و از یکدیگر ارث نمیبرند؛ ولی بین این فرزند و مادر و خویشان مادری خویشاوندی ثابت است و از یکدیگر ارث میبرند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وارث میت فقط یک خواهر، یا یک برادر مادری باشد، همه مال به او میرسد، و اگر چند برادر مادری، یا چند خواهر مادری، یا چند برادر و خواهر مادری باشند، مال به طور مساوی بین آنان قسمت می‌شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت یک یا چند عمو و یک یا چند عمّه باشند و بعضی از آنها پدر و مادری و بعضی پدری و بعضی مادری باشند، با بودن عمو یا عمّه پدر و مادری، عمو و عمّه پدری ارث نمیبرند، پس اگر میّت علاوه بر عمو و عمّه پدر و مادری، تنها یک عمو یا یک عمّه مادری دارد، 16 را به عمو یا عمّه مادری و بقیّه را به عمو و عمّه پدر و مادری میدهند و عمو دو برابر عمّه می‌برد و اگر میّت علاوه بر عمو یا عمّه پدر و مادری، عمو و عمّه مادری متعدّد دارد (همه عمو، یا همه عمّه، یا مختلف باشند) 13 را به عمو و عمّه مادری میدهند که به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند و بقیّه را به عمو و عمّه پدر و مادری میدهند و عمو دو برابر عمّه می‌برد و احتیاط مستحبّ آن است که در تقسیم با یکدیگر مصالحه کنند. در توضیح مصالحه میگوییم که برخی از علماء معتقدند که عمو و عمّه مادری و عمو و عمّه پدر و مادری همه به طور مساوی ارث میبرند، بنابراین اگر میّت - مثلاً - یک عموی مادری و یک عموی پدر و مادری و دو عمّه پدر و مادری داشته باشد، بر طبق نظر صحیح، سهم عموی مادری 848 و سهم عموی پدری و مادری 2048 و سهم هر یک از دو عمّه پدر و مادری 1048 (مجموعاً: 2048) می‌باشد، ولی طبق نظر برخی از علماء سهم هر یک از این چهار نفر 1248 است، بنابراین سهم قطعی عموی مادری 848 (طبق نظر برخی از علماء: 1248) و سهم قطعی عموی پدر و مادری 1248 (طبق نظر صحیح: 2048) و سهم قطعی هر یک از دو عمّه پدر و مادری 1048 (طبق نظر برخی از علماء: 1248) است و اگر مقدار مردّد را در هر مورد به طور مساوی مصالحه کنند، سهم نهایی عموی مادری 1048 و سهم عموی پدر و مادری 1648 و سهم هر عمّه پدر و مادری 1148 (مجموعاً: 2248) خواهد بود.
- [آیت الله بروجردی] اگر وارث میت فقط چند عموی مادری یا چند عمهی مادری یا عمو و عمهی مادری باشند، مال به طور مساوی بین آنان قسمت می‌شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وکالت، عقد جایز است و هر یک از دو طرف می تواند آنرا بهم بزند، مگر اینکه در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد مثلا فرزند مغازه خود را به پدرش میفروشد و در ضمن عقد بیع شرط می کنند که فرزند وکیل باشد مغازه را تا 5 سال اجاره بدهد و مال الاجاره را بپردازد که در این صورت پدر جائز نیست فرزندش را از وکالت عزل نماید.