ازدواج
می‌توانید با اصلاح نحوهٔ ارجاع به منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌شیعه کمک کنید.
در صورتی که فرزند نیاز به ازدواج داشته باشد به نحوی که با ترک آن مرتکب حرام می‌شود و یا به مشقّت می‌افتد بر پدر واجب است نسبت به آن اقدام نماید؛ همچنین در صورت نیاز شدید پدر یا مادر به ازدواج به نحوی که بدون آن به حرج و مشقّت می‌افتند و توانایی فرزند، واجب است فرزند نسبت به آن اقدام نماید.
عنوان مسئله:
در صورتی که فرزند نیاز به ازدواج داشته باشد به نحوی که با ترک آن مرتکب حرام می‌شود و یا به مشقّت می‌افتد بر پدر واجب است نسبت به آن اقدام نماید؛ همچنین در صورت نیاز شدید پدر یا مادر به ازدواج به نحوی که بدون آن به حرج و مشقّت می‌افتند و توانایی فرزند، واجب است فرزند نسبت به آن اقدام نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا اگر عمل به حقّ الحضانه، مستلزم عسرو حرج فوق العاده نسبت به دیگری باشد مثل این که گرفتن فرزند از مادر بعد از دو سال و ردّ به پدر باعث مشقّت خوف عقلایی خطرناک و غیر قابل تحمّل برای مادر باشد، که این مشقّت اضافه بر اصل مشقّت فراق است که معمولاً متوجّه مادر می شود و یا عمل به حقّ الحضانه باعث فساد و انحراف اخلاقی و تربیتی کودک باشد، در این صورت باز حقّ حضانت ثابت است یا به حکم حرج و فساد ساقط می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر عمل به حقّ الحضانه مستلزم عسر و حرج فوق العاده نسبت به دیگری باشد مثل این که گرفتن فرزند از مادر بعد از دو سال و ردّ به پدر باعث مشقّت غیر قابل تحمّل برای او باشد که این مشقّت اضافه بر اصل مشقّت فراق است که معمولا متوجّه مادر می شود و یا عمل به حقّ الحضانه باعث فساد و انحراف اخلاقی و تربیتی باشد و کودک در معرض فساد قرار گیرد در این صورت آیا باز هم حقّ حضانت ثابت است یا به حکم حرج و فساد ساقط می شود؟
- [سایر] 1. آیا واجب است بر پدر ، تهیه مقدمات (از جستجوی همسر و خواستگاری تا مخارج) ازدواج فرزند پسر، در صورت تمکن آنان و عاجز بودن فرزند و در معرض گناه قرار گرفتن وی و بلکه در فرض نیاز مبرم فرزند چه در معرض گناه باشد یا نباشد؟ 3. آیا بر پدر و مادر واجب است تا در مراسم خواستگاری حضور پیدا کنند در صورتی که نیاز مبرم و ضروری به آنها باشد؟ 5. آیا بر فرزندان واجب است مقدمات ازدواج والدین خود را فراهم کنند در صورتی که خود آنها خواهان چنین امری باشند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] حضرتعالی در مناسک حج فرموده اید: (کسی که نیاز به ازدواج دارد بطوری که ترک آن سبب مرض یا ضرر یا مشقّت گردد و برای آن پول لازم باشد در صورتی مستطیع می شود که علاوه بر مخارج حجّ مصارف ازدواج هم داشته باشد)، این حکم آیا فرزند شخصی را که به حد بلوغ رسیده شامل می شود؟
- [آیت الله سیستانی] در چه صورتی نفقه پدر و مادر بر فرزند واجب است و اطاعت از آنها تا چه حدی لازم است ؟
- [آیت الله بهجت] فرزندی متولد شده و پزشکان تشخیص داده اند که اگر عمل شود، به احتمال قوی زنده می ماند اما به صورت دایمی معلولیت جسمی و یا ذهنی خواهد داشت و در صورت عمل نکردن به احتمال قوی و یا 50% خواهد مرد، در صورت عسر و حرج و مشقت های نگهداری چنین فرزندی، آیا رضایت به عمل فرزند برای پدر و مادر واجب است؟
- [سایر] در ایالات متحده، تصمیم گیری درباره نگه داری فرزند، به عهده دادگستری است. در صورتی که پدر بمیرد و یا زندانی شود، نگه داری فرزند از طرف دادگستری، به مادر سپرده می¬شود. اما در قوانین اسلامی، در صورت غیبت پدر، نگه داری فرزند، حتی در شرایطی که مادر توانایی نگه داری و مراقبت از فرزندش را داشته باشد، به جد پدری سپرده می شود، آیا اگر مادر این کار را انجام دهد، اشتباه است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] طبق رساله عملیّه مراجع عظام اطاعت پدر برای فرزند واجب است، حال اگر در یک امر مباح پدر امر به فعل آن کرد ولی مادر بر عکس آن و یا پدر چیزی گفته پدر بزرگ چیز دیگر را، در این صورت چه باید کرد در صورتی که جمع بین فعل و ترک ممکن نیست؟
- [آیت الله بهجت] هر گاه پدر و مادر، بیمار و یا معلول باشند که نیاز به پرستاری و نگهداری داشته باشند، آیا نگهداری آن ها فقط به عهده ی فرزندان پسر می باشد یا دختران نیز در این مورد مسؤولیتی دارند و در صورتی که پدر و مادر فرزند پسری نداشته باشند، آیا وظیفه ی نگهداری و پرستاری آنان به عهده ی دختر می باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستدعی است همانگونه که وجوب نفقه پدر و مادر را بیان فرمودید، مسائل مربوط به سایر واجب النفقه ها و مقدار آن را توضیح دهید، چرا که این مسأله هم نسبت به همسر و فرزندان و هم نسبت به دیگر خویشان مثل عمو و عمه و همچنین نسبت به عروس، مورد نیاز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- صحّت اعتکاف زن نسبت به دو روز اوّل، در صورتی که اعتکاف او منافی حقّ شوهرش باشد، مشروط به اجازه شوهر است و همچنین اعتکاف فرزند، در صورتی که موجب اذیّت پدر یا مادر می‌شود، باید با اجازه آنان باشد؛ ولی اگر نسبت به دو روز اوّل اجازه داده باشند، نسبت به روز سوم اجازه آنان شرط نیست و حتّی نهی آنان نیز تأثیر ندارد، زیرا ماندن روز سوم واجب است.
- پیروی از امر پدر و مادر در غیر از انجام کارهای حرام و ترک کارهای واجب عینی(1) بنابر احتیاط لازم است و مخالفت آنان اگر موجب آزار و بیاحترامی به آنان شود، حرام است و فرزندان در هر سنی که باشند، باید به پدر و مادر خود احترام بگذارند.
- اگر پدر و مادر، فرزند خود را از شرکت در جهاد ابتدایی یا دفاعی نهی نمایند، در صورتی که جهاد بر او واجب عینی باشد، نهی آنان تأثیری ندارد و باید در جهاد شرکت کند؛ ولی اگر جهاد بر او واجب کفایی باشد و نیروی کافی در جبهه حضور داشته باشد، چنانچه شرکت در جهاد موجب اذیت و آزار پدر و مادر باشد، مخالفت با آنان جایز نیست.
- اگر مرد نداند که زن در عدّه است یا نداند که عقدِ در عدّه حرام است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچّهای از آنان به دنیا آید، حلالزاده است و شرعا فرزند هر دو میباشد؛ ولی اگر زن میدانسته که در عدّه است و نیز میدانسته که عقد در عدّه حرام است و مرد نمیدانسته، بچّه شرعا ملحق به پدر است و بین بچه و مادر ارثی نمیباشد.
- بجز سه دستهای که در مسأله قبل بیان شد، خویشاوندان دیگر همچون برادر، خواهر، عمو، عمّه، دایی، خاله و اولاد آنان، واجبالنّفقه نیستند، ولی =============================================================================== 1 (واجب عینی) به واجبی میگویند که بر تک تک افراد واجب باشد و با انجام دادن دیگران از انسان ساقط نشود، مانند: نماز و روزه و در مقابل (واجب کفایی) واجبی است که اگر فرد یا افراد نسبت به آن اقدام نماید از عهده دیگران ساقط می‌شود، مانند: تدفین میّت مسلمان. مستحب است در صورتی که نیازمند باشند و انسان توانایی داشته باشد، نفقه آنان را نیز بدهد.
- (حج) زیارت کردن خانه خداوند متعال و انجام دادن اعمالی است که دستور دادهاند در آنجا بجا آورده شود و در تمام عمر بر هر کسی که شرایط ذیل را دارا باشد، یک مرتبه واجب می‌شود: اوّل:آن که بالغ باشد.دوم:آن که عاقل و آزاد باشد.سوم:به واسطه رفتن به حجّ =============================================================================== 1 آل عمران(3):96 و 97 نهج البلاغه، خطبه 1. 2 مائده(5):97. 3 وسائل الشیعة، چاپ آل البیت، باب 1 از (أبواب وجوب الحجّ و شرائطه)،ح18،ج11،ص14. مجبور نشود کار حرامی را که اهمیّت آن در شرع مقدّس از حجّ بیشتر است انجام دهد، یا عمل واجبی را که از حجّ مهمتر است ترک نماید.چهارم:آن که مستطیع باشد و شرایط استطاعت عبارت است از: 1 آن که توشه راه و چیزهایی را که بر حسب حال خود در سفر به آن احتیاج دارد و در کتاب (مناسک حجّ و عمره) گفته شده دارا باشدو نیز وسیله سفر یا مالی که بتواند آنها را تهیّه کند، داشته باشد. 2 سلامت مزاج و توانایی آن را داشته باشد که بتواند به مکّه برود و اعمال حجّ را بجا آورد. 3 در راه مانعی از رفتن و برگشتن نباشد و اگر راه را بسته باشند یا انسان بترسد که در راه جان یا عرض او از بین برود یا مال او را ببرند، حجّ بر او واجب نیست، ولی اگر از راه دیگری بتواند برود اگرچه دورتر باشد در صورتی که مشقّت زیاد نداشته باشد و یا موجب ضرر قابل توجه به وی نگردد، باید از آن راه برود. 4 به اندازه بجا آوردن اعمال حجّ وقت داشته باشد. 5 مخارج کسانی را که خرجی آنان بر او واجب است، مثل زن و بچّه ومخارج افرادی را که مردم خرجی دادن به آنها را لازم میدانند، داشته باشد. 6 بعد از برگشتن از حجّ، کسب، زراعت، عایدی ملک، یا راه دیگری برای تأمین معاش خود داشته باشد که مجبور نشود به زحمت زندگی کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کنند که نماز را به جماعت بخواند در صورتی که ترک آن موجب اذیت و ناراحتی یا اسائه ادب به پدر یا مادر باشد واجب است نماز را به جماعت بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را با جماعت بخواند، در صورتی که ترک آن موجب اذیّتشان شود، نماز جماعت بر او واجب می‌شود و در غیر این صورت، واجب نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند ، در صورتی که ترک آن موجب اذیت و ناراحتی آنها شود نماز جماعت بر او واجب می شود .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند؛ در صورتی که ترک آن موجب عقوقش شود؛ نماز جماعت براو واجب می شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را با جماعت بخواند ، احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بخواند ، البته اگر امر و نهی پدر یا مادر از روی شفقت نسبت به فرزند باشد ، و مخالفتش موجب اذیت آنان شود ، حرام است بر فرزند مخالفت نماید .
- [آیت الله خوئی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را با جماعت بخواند، درصورتی که ترک آن موجب عقوقش شود نماز جماعت بر او واجب می‌شود و در غیر این صورت واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] سفر به منظور اذیت کردن مؤمن حرام و نماز در آن سفر تمام است، همچنین اگر پدر یا مادر سفر غیر واجبی را به صلاح فرزند ندانند و از روی دلسوزی او را از سفر نهی کنند چنانچه مسافرت فرزند سبب اذیت آنها شود حرام و نماز در آن سفر تمام است ولی اگر سفر واجب باشد - مانند سفر برای حج واجب - حرام نیست و نماز در آن شکسته است، هر چند سبب اذیت پدر و مادر باشد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که به واسطه نداشتن زن یا شوهر به حرام می‌افتد، که اگر همسر داشت معمولاً آن گناه را انجام نمیداد در صورتی که قدرت داشته باشد واجب است ازدواج کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] گرفتن نطفه مردی و گذاشتن ان در رحم مصنوعی و پرورش ان به منظور تولید فرزند جایز است مگر این که متوقف بر انجام کار حرامی باشد که ارتکاب ان کار حرام است و چنانچه از این راه بچه ای به وجود بیاید اگر تخمک زن نباشد ان بچه فرزند صاحب نطفه است و احکام پدر و فرزند بر ان دو جاری می شود ولی مادر ندارد و در صورتی که تخمک زن هم باشد ان زن هم مادر اوست
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پدر یا مادر نذر کنند که دختر خود را به سیّد شوهر دهد، اگر مصلحت فرزند باشد باید به نذرشان عمل کنند، بلکه بنا بر احتیاط واجب اگر انجام نذر با ترک آن یکسان باشد باید به آن عمل کرد، ولی بعد از آن که دختر به تکلیف رسید در فرضی که اختیار ازدواج با خود دختر است، باید او را راضی کنند و اگر راضی کردن دختر ممکن نشد، نذر باطل خواهد بود.