نقاشی کودکان چه مفهومی دارد و والدین چگونه می‌توانند به این مفاهیم پی ببرند؟
نکات گوناگونی در نقاشی کودک وجود دارد که می‌تواند مفهوم خاصی داشته باشد. با آگاهی از این نکات، شما پدر یا مادر گرامی می‌توانید تا حدودی با مفاهیم نقاشی فرزندتان آشنا شوید و در صورت مشاهده نکته‌ای نگران کننده، با روان‌شناس بالینی یا مشاور آگاه ارتباط برقرار کنید و اطلاعات دقیق‌تری را به دست آورید. مشاور یا روان‌شناس بالینی با توجه به ویژگی‌های نقاشی‌ها و محتوای آن‌ها و نیز براساس توضیحات کودک درباره نقاشی خود و رفتارهای او به نتایج دقیق‌تری می‌رسد. در این نوشتار به برخی از این مفاهیم اشاره می‌شود. (1) مفاهیم خطوط: خطوط کمرنگ، از یک سو ظرافت احساسات و معنویت را نشان می‌دهد، و از سوی دیگر غالبا بیان کننده کمرویی، اضطراب و پریشانی است. خطوط پر رنگ، نشانه خشونت و گاهی واکنش در برابر ترس از ناتوانی، اضطراب و پریشانی است. خطوط معمول، امنیت و سازگاری را نشان می‌دهد. خط خطی کردن چهره‌ای که کشیده، به معنای محو عامل ترس است. مفاهیم شکل‌ها: کشیدن آدمک کوچک که به طور معمول در گوشه کنار کاغذ ترسیم می‌شود، به معنای کمرویی، و چشم‌های درشت (دایره‌های بزرگ) که وسط آن‌ها نقطه گذاشته می‌شود. بیانگر ترس کودک است. حذف برادر یا خواهر در نقاشی به معنای حسادت به آن‌ها است. مفاهیم رنگ‌ها: استفاده از رنگ‌های سیاه و تیره، به معنای ترس، اضطراب و غمگینی و ناامیدی است. رنگ خاکستری، رنگی خنثا و چیزی را بیان نمی‌کند. رنگ قهوه‌ای به معنای مقابله با فشار والدین برای نظافت است. بنفش به معنای تمایل به چیزهای مخالف و استفاده زیاد از آن، نشانه اضطراب است. رنگ آبی، صلح و آرامش و تسلیم و درونگرایی را بیان می‌کند. سبز نشانه نیاز به جلب توجه و میل به محبوبیت، گرایش به ارتباط، و پایداری و سرسختی است. قرمز، نیاز به حرکت و برونگرایی و عمل را نشان می‌دهد. زرد نشانه شادی و خوشبینی و میل به مشارکت است. پرتقالی نشانه نشاط و پویایی و میل به کامیابی است. رنگ صورتی، صلح و تعادل را نشان می‌دهد. استفاده از 1 یا 2 رنگ، نشانه گوشه‌گیری و انزوا و استفاده از 5 رنگ، نشانه سازگاری است. فقدان رنگ در قسمتی یا تمام نقاشی می‌تواند گویای خلأ عاطفی یا دلیلی بر گرایش‌های ضد اجتماعی باشد. مفاهیم فضاها: استفاده از فضاهای مختلف صفحه نیز می‌تواند مفاهیم ویژه‌ای داشته باشد. استفاده از بالای صفحه، به معنای آرمان‌گرایی و رؤیاپردازی؛ استفاده از پایین صفحه، به معنای افسردگی؛ استفاده از چپ، بازگشت به کودکی (واپس روی)، و استفاده از قسمت راست صفحه به معنای نگاه به آینده است. توجه داشته باشید که نشانه‌های پیش گفته هیچ یک واقع نمایی دقیق ندارد و فقط می‌تواند قرینه‌ای بر وجود نشانه‌ها باشد. پی نوشت: 1. برای اطلاعات افزون‌تر در این زمینه، به کتاب نقاشی کودکان کاربرد تست ترسیم خانواده در کلینیک، نوشته ل. کرمن، ترجمه پریرخ دادستان و محمود منصور مراجعه فرمایید. منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
عنوان سوال:

نقاشی کودکان چه مفهومی دارد و والدین چگونه می‌توانند به این مفاهیم پی ببرند؟


پاسخ:

نکات گوناگونی در نقاشی کودک وجود دارد که می‌تواند مفهوم خاصی داشته باشد. با آگاهی از این نکات، شما پدر یا مادر گرامی می‌توانید تا حدودی با مفاهیم نقاشی فرزندتان آشنا شوید و در صورت مشاهده نکته‌ای نگران کننده، با روان‌شناس بالینی یا مشاور آگاه ارتباط برقرار کنید و اطلاعات دقیق‌تری را به دست آورید.
مشاور یا روان‌شناس بالینی با توجه به ویژگی‌های نقاشی‌ها و محتوای آن‌ها و نیز براساس توضیحات کودک درباره نقاشی خود و رفتارهای او به نتایج دقیق‌تری می‌رسد.
در این نوشتار به برخی از این مفاهیم اشاره می‌شود. (1)
مفاهیم خطوط: خطوط کمرنگ، از یک سو ظرافت احساسات و معنویت را نشان می‌دهد، و از سوی دیگر غالبا بیان کننده کمرویی، اضطراب و پریشانی است.
خطوط پر رنگ، نشانه خشونت و گاهی واکنش در برابر ترس از ناتوانی، اضطراب و پریشانی است.
خطوط معمول، امنیت و سازگاری را نشان می‌دهد.
خط خطی کردن چهره‌ای که کشیده، به معنای محو عامل ترس است.
مفاهیم شکل‌ها: کشیدن آدمک کوچک که به طور معمول در گوشه کنار کاغذ ترسیم می‌شود، به معنای کمرویی، و چشم‌های درشت (دایره‌های بزرگ) که وسط آن‌ها نقطه گذاشته می‌شود. بیانگر ترس کودک است.
حذف برادر یا خواهر در نقاشی به معنای حسادت به آن‌ها است.
مفاهیم رنگ‌ها: استفاده از رنگ‌های سیاه و تیره، به معنای ترس، اضطراب و غمگینی و ناامیدی است. رنگ خاکستری، رنگی خنثا و چیزی را بیان نمی‌کند.
رنگ قهوه‌ای به معنای مقابله با فشار والدین برای نظافت است.
بنفش به معنای تمایل به چیزهای مخالف و استفاده زیاد از آن، نشانه اضطراب است.
رنگ آبی، صلح و آرامش و تسلیم و درونگرایی را بیان می‌کند.
سبز نشانه نیاز به جلب توجه و میل به محبوبیت، گرایش به ارتباط، و پایداری و سرسختی است.
قرمز، نیاز به حرکت و برونگرایی و عمل را نشان می‌دهد.
زرد نشانه شادی و خوشبینی و میل به مشارکت است.
پرتقالی نشانه نشاط و پویایی و میل به کامیابی است.
رنگ صورتی، صلح و تعادل را نشان می‌دهد.
استفاده از 1 یا 2 رنگ، نشانه گوشه‌گیری و انزوا و استفاده از 5 رنگ، نشانه سازگاری است.
فقدان رنگ در قسمتی یا تمام نقاشی می‌تواند گویای خلأ عاطفی یا دلیلی بر گرایش‌های ضد اجتماعی باشد.
مفاهیم فضاها: استفاده از فضاهای مختلف صفحه نیز می‌تواند مفاهیم ویژه‌ای داشته باشد.
استفاده از بالای صفحه، به معنای آرمان‌گرایی و رؤیاپردازی؛ استفاده از پایین صفحه، به معنای افسردگی؛ استفاده از چپ، بازگشت به کودکی (واپس روی)، و استفاده از قسمت راست صفحه به معنای نگاه به آینده است.
توجه داشته باشید که نشانه‌های پیش گفته هیچ یک واقع نمایی دقیق ندارد و فقط می‌تواند قرینه‌ای بر وجود نشانه‌ها باشد.
پی نوشت:
1. برای اطلاعات افزون‌تر در این زمینه، به کتاب نقاشی کودکان کاربرد تست ترسیم خانواده در کلینیک، نوشته ل. کرمن، ترجمه پریرخ دادستان و محمود منصور مراجعه فرمایید.
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین