: یکی از مشکلات جدی کودکان، مشکلات صبحگاهی و به ویژه دیر بیدار شدن است که سبب ایجاد تنش و فشارهای روحی کودک و والدین می شود و بر کار و فعالیت آنان تأثیر منفی می گذارد. برای مواجهه با این مشکل باید علل آن را بیابید و آن ها را از بین ببرید: 1. کمبود خواب: برای خواب به موقع کودک برنامه ریزی کنید تا کمبود خواب نداشته باشد. برای تعیین میزان نیاز او به خواب، تا چند شب او را کمی زودتر بخوابانید تا زمانی که احساس کنید صبح ها به راحتی برمی خیزد. برای خوابیدن به موقع کودک، از راهکارهای ذیل استفاده کنید: أ. برنامه ریزی درسی: برنامه درسی و انجام تکالیف مدرسه را با نظر خودش زمانی قرار دهید( ر.ک: ج1، ص 165) که به اواخر شب کشیده نشود و خواب او را به تأخیر نیندازد. ب. برنامه شبانگاهی: برنامه شبانگاهی جذاب( ر.ک: ص 169 و 170) او را به خواب به موقع ترغیب می کند. ج. خواب بموقع والدین: اگر اعضای خانواده همزمان بخوابند، کودکان راحت تر خواهند خوابید. طبیعی است که صدای تلویزیون، گفت و گو و خنده پدر و مادر، خواب را برای کودک سخت می کند. با توجه به این که میزان خواب والدین، از کودکان کمتر است می توانند صبح ها زودتر برخیزند و به کارهایشان بپردازند. 2. رژیم غذایی: خوراکی های با طبع سرد، آب زیاد، شیرینی فراوان، شام سنگین و شام قبل از خواب، در سخت بیدار شدن کودک مؤثر است. 3. بی رغبتی به مدرسه: گاهی به جهت عدم علاقه به مدرسه، انگیزه ای برای بیدار شدن ندارد. با بررسی علل این بی رغبتی( ر.ک:ص 154 و 155) که ممکن است مربوط به معلم یا همسالان یا فضای مدرسه باشد، این مشکل را حل کنید. 4. علل پزشکی: گاهی به جهت بی حالی و سستی بدن به سختی بیدار می شود که ممکن است منشأ پزشکی( کارکرد بد کبد، عفونت کلیه، سل، ورم کبد یا اختلالات هورمونی) داشته باشد که باید به متخصص مراجعه کرد. منبع: کتاب نسیم مهر(2)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
: یکی از مشکلات جدی کودکان، مشکلات صبحگاهی و به ویژه دیر بیدار شدن است که سبب ایجاد تنش و فشارهای روحی کودک و والدین می شود و بر کار و فعالیت آنان تأثیر منفی می گذارد. برای مواجهه با این مشکل باید علل آن را بیابید و آن ها را از بین ببرید:
1. کمبود خواب: برای خواب به موقع کودک برنامه ریزی کنید تا کمبود خواب نداشته باشد. برای تعیین میزان نیاز او به خواب، تا چند شب او را کمی زودتر بخوابانید تا زمانی که احساس کنید صبح ها به راحتی برمی خیزد.
برای خوابیدن به موقع کودک، از راهکارهای ذیل استفاده کنید:
أ. برنامه ریزی درسی: برنامه درسی و انجام تکالیف مدرسه را با نظر خودش زمانی قرار دهید( ر.ک: ج1، ص 165) که به اواخر شب کشیده نشود و خواب او را به تأخیر نیندازد.
ب. برنامه شبانگاهی: برنامه شبانگاهی جذاب( ر.ک: ص 169 و 170) او را به خواب به موقع ترغیب می کند.
ج. خواب بموقع والدین: اگر اعضای خانواده همزمان بخوابند، کودکان راحت تر خواهند خوابید. طبیعی است که صدای تلویزیون، گفت و گو و خنده پدر و مادر، خواب را برای کودک سخت می کند. با توجه به این که میزان خواب والدین، از کودکان کمتر است می توانند صبح ها زودتر برخیزند و به کارهایشان بپردازند.
2. رژیم غذایی: خوراکی های با طبع سرد، آب زیاد، شیرینی فراوان، شام سنگین و شام قبل از خواب، در سخت بیدار شدن کودک مؤثر است.
3. بی رغبتی به مدرسه: گاهی به جهت عدم علاقه به مدرسه، انگیزه ای برای بیدار شدن ندارد. با بررسی علل این بی رغبتی( ر.ک:ص 154 و 155) که ممکن است مربوط به معلم یا همسالان یا فضای مدرسه باشد، این مشکل را حل کنید.
4. علل پزشکی: گاهی به جهت بی حالی و سستی بدن به سختی بیدار می شود که ممکن است منشأ پزشکی( کارکرد بد کبد، عفونت کلیه، سل، ورم کبد یا اختلالات هورمونی) داشته باشد که باید به متخصص مراجعه کرد.
منبع: کتاب نسیم مهر(2)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
- [سایر] فرزند 8 ساله ام صبح ها به سختی از خواب بیدار می شود. او را چگونه بیدار کنم؟
- [آیت الله سیستانی] اگر پدری جهت انجام فریضه نماز صبح فرزند بالغ خود را از خواب بیدار کند و این نوع بیدار کردن نوع بدی باشد که باعث ناراحت شدن فرزند شود آیا فرد بیدار کننده معصیت کرده است یا خیر؟
- [سایر] فرزند پیش دبستانی ام پس از بیدار شدن در صبح، غر می زند و بهانه گیری می کند. علل آن چیست و چگونه می توان آن را از بین برد؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی خواب باشد، لازم است او را برای نماز صبح بیدار کنیم؟
- [سایر] آدم پرخوابی هستم و برای بیدار شدن در صبح مشکل دارم. چهکار کنم منظم شوم و به موقع از خواب بیدار شوم؟
- [سایر] فرزند 12 ساله ام کابوس می بیند. علل آن چیست و چگونه می توان آن را از بین برد؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که در شب ماه رمضان در خواب محتلم شود و نیمه شب از خواب بیدار شود و بدون اینکه بفهمد صبح شده یا نه، دوباره بخوابد و پس از طلوع آفتاب بیدار شود، روزه او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی از خواب بیدار شود و یا از خواب اوّل بعد از جنابت بیدار شود و وقت تا اذان صبح برای غسل و تیمّم تنگ است تکلیف روزه معیّنآن روز چه میشود؟
- [سایر] شب از خون حیض پاک شدم؛ تصمیم گرفتم بخوابم و پیش از اذان صبح غسل کنم؛ ولی بعد از اذان صبح از خواب بیدار شدم، تکلیف روزهام چیست؟
- [سایر] با اینکه تقریبا 6 یا 7 ساله که درسم تموم شده بعضی شبها خواب می بینم که امتحان دارم ولی بری امتحان اماده نیستم .تو خواب خیلی استرس دارم و از خواب که بیدار میشم خیلی خوشحالم که همش خواب بوده .لطفا بگید چی کار کنم از این خوابها کمتر ببینم چون در هفته 1 یا 2 بار از این خوابها می بینم. با تکر
- [آیت الله اردبیلی] خواب دوم و سوم حائض یا نفساء در شب ماه رمضان پس از پاک شدن، حکم خواب دوم و سوم جنب را ندارد، بلکه اگر برای بیدار شدن و غسل کردن کوتاهی نکرده باشد، خواب سوم او نیز اشکال ندارد؛ وچنانچه تا اذان صبح بیدار نشود، روزه او صحیح است و در صورتی که کوتاهی کرده باشد، خواب اوّل او نیز اشکال دارد و چنانچه تا اذان صبح بیدار نشود، روزه او باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود و بداند یا احتمال دهد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود و تصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل یا تیمم کند، چنانچه دوباره بخوابد و تا اذان بیدار نشود، باید روزه آن روز را قضا کند؛ همچنین اگر از خواب دوم بیدار شود و برای مرتبه سوم بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود، باید روزه آن روز را قضا کند و بنا بر احتیاط مستحبی کفاره نیز بدهد، بلکه بنا بر احتیاط مستحب در خواب دوم و همچنین در خواب اول در صورتی که عادت به بیدار شدن نداشته باشد، کفاره بدهد.
- [آیت الله سیستانی] خوابی که در آن احتلام صورت گرفته است، خواب اوّل حساب میشود، بنابراین اگر پس از بیدار شدن دوباره بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود، چنانچه در مسأله قبل گفته شد، روزه آن روز را باید قضا کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود و بداند یا احتمال دهد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود، و تصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند، چنانچه دوباره بخوابد و تا اذان بیدار نشود، باید آن روز را قضا کند، و همچنین است اگر از خواب دوم بیدار شود و برای مرتبه سوم بخوابد، و بنابر احتیاط واجب در خواب سوم کفاره هم لازم است.
- [آیت الله بروجردی] اگر جُنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود و بداند یا احتمال دهد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود و تصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند، چنانچه دوباره بخوابد و تا اذان بیدار نشود، باید روزهی آن روز را قضا کند و اگر از خواب دوم بیدار شود و برای مرتبهی سوم بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود، قضای روزه و کفاره بر او واجب میشود.
- [آیت الله مظاهری] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و احتمال میدهد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند روزهاش صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد وبیدار شود وبداند یا اطمینان دارد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود وتصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند چنانچه دوباره بخوابد وتا اذان بیدار نشود، باید روزه آن روز را قضا کند و همچنین است از خواب دوم بیدار شود وبرای مرتبه سوم بخوابد وتا اذان صبح بیدار نشود، قضای روزه بر او واجب میشود و بنابر احتیاط واجب کفّاره هم دارد.
- [امام خمینی] اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود و بداند یا احتمال دهد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود و تصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند، چنانچه دوباره بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود، باید روزه آن روز را قضا کند، و همچنین است اگر از خواب دوم بیدار شود و برای مرتبه سوم بخوابد، و کفاره بر او واجب نمی شود.
- [آیت الله خوئی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و یقین دارد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود، چنانچه تصمیم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند و با این تصمیم بخوابد و تا اذان خواب بماند، روزهاش صحیح است. و همچنین است کسی که عادت بیدار شدن قبل از اذان صبح را داشته و احتمال بیدار شدن را نیز بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و یقین دارد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود؛ چنانچه تصمیم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند و با این تصمیم بخوابد و تا اذان خواب بماند؛ روزه اش صحیح است. و همچنین است کسی که عادت بیدار شدن قبل از اذان صبح را داشته و احتمال بیدار شدن را نیز بدهد.