تبعیض
بعض: بخشى نامعیّن از چیزى.
علت تبعیض قائل شدن والدین بین فرزندان چیست و آیا این کار نادرست است؟
والدین، به عللی بین فرزندان تبعیض قائل می‌شوند که عبارتند از: 1. سن کودکان: به طور معمول، فرزند کوچک‌تر، بیشتر مورد توجه است. 2. جنس کودکان: به دختران بیشتر از پسران توجه می‌شود. 3. فرزند اول: فرزند اول، بیشتر مورد توجه است. 4. رفتار فرزندان: پدر و مادر، فرزندان آرام‌تر را بیشتر دوست دارند و توجهشان به آنان، افزون‌تر است. 5. وضعیت والدین در کودکی: اگر مادر در کودکی مورد توجه نبوده است، اکنون به دختر خود بیشتر توجه می‌کند یا اگر فرزند بزرگ خانواده بوده و بین او و فرزند کوچک تبعیض قائل می‌شده‌اند، اکنون از فرزند بزرگ، جانبداری می‌کند. اگر پدر در کودکی مورد توجه نبوده، اکنون به پسر خود توجه بیشتری دارد. 6. علل خاص و مقطعی: گاهی یکی از فرزندان توفیقی یافته و در مسأله‌ای کامیاب شده است که همین مطلب، سبب توجه افزون‌تر به او می‌شود. تبعیض بین فرزندان درست نیست و پیامدهای نامطلوبی دارد و اگر می‌خواهید به جهت امتیازات و کامیابی‌های یکی از فرزندان، توجه بیشتری به او داشته باشید و او را تشویق کنید، بکوشید تا جایی که امکان دارد، در حضور فرزند دیگر نباشد و اگر مجبور شدید فرزندتان را در حضور برادر یا خواهرش تشویق کنید، از ذکر نقاط مثبت برادر یا خواهر غفلت نورزید که سبب کینه و حسادت او می‌شود. گاهی والدین به پیروی از روایت امام علی علیه‌السلام که فرمود: )ازجر المسیی بثواب المحسن؛(1) (1)نهج‌البلاغه، کلمات قصار، 177.@ بدکار را با خوبی کردن به نیکوکار، تنبیه کن(، در حضور فرزند بدکار خود، از فرزند خوب، تعریف و تمجید می‌کنند یا برایش هدایایی می‌خرند. این شیوه خوب است؛ اما زمانی باید از آن استفاده کرد که شیوه‌های دیگر (تشویق، تحریک عواطف، اظهار محبت و...)را به کار گرفته باشید. توجه داشته باشید که مقصود از رفتار عادلانه با فرزندان، رفتار در ظاهر است؛ و گرنه دوست داشتن قلبی، مصداق تبعیض نیست. منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
والدین، به عللی بین فرزندان تبعیض قائل می‌شوند که عبارتند از: 1. سن کودکان: به طور معمول، فرزند کوچک‌تر، بیشتر مورد توجه است. 2. جنس کودکان: به دختران بیشتر از پسران توجه می‌شود. 3. فرزند اول: فرزند اول، بیشتر مورد توجه است. 4. رفتار فرزندان: پدر و مادر، فرزندان آرام‌تر را بیشتر دوست دارند و توجهشان به آنان، افزون‌تر است. 5. وضعیت والدین در کودکی: اگر مادر در کودکی مورد توجه نبوده است، اکنون به دختر خود بیشتر توجه می‌کند یا اگر فرزند بزرگ خانواده بوده و بین او و فرزند کوچک تبعیض قائل می‌شده‌اند، اکنون از فرزند بزرگ، جانبداری می‌کند. اگر پدر در کودکی مورد توجه نبوده، اکنون به پسر خود توجه بیشتری دارد. 6. علل خاص و مقطعی: گاهی یکی از فرزندان توفیقی یافته و در مسأله‌ای کامیاب شده است که همین مطلب، سبب توجه افزون‌تر به او می‌شود. تبعیض بین فرزندان درست نیست و پیامدهای نامطلوبی دارد و اگر می‌خواهید به جهت امتیازات و کامیابی‌های یکی از فرزندان، توجه بیشتری به او داشته باشید و او را تشویق کنید، بکوشید تا جایی که امکان دارد، در حضور فرزند دیگر نباشد و اگر مجبور شدید فرزندتان را در حضور برادر یا خواهرش تشویق کنید، از ذکر نقاط مثبت برادر یا خواهر غفلت نورزید که سبب کینه و حسادت او می‌شود. گاهی والدین به پیروی از روایت امام علی علیه‌السلام که فرمود: )ازجر المسیی بثواب المحسن؛(1) (1)نهج‌البلاغه، کلمات قصار، 177.@ بدکار را با خوبی کردن به نیکوکار، تنبیه کن(، در حضور فرزند بدکار خود، از فرزند خوب، تعریف و تمجید می‌کنند یا برایش هدایایی می‌خرند. این شیوه خوب است؛ اما زمانی باید از آن استفاده کرد که شیوه‌های دیگر (تشویق، تحریک عواطف، اظهار محبت و...)را به کار گرفته باشید. توجه داشته باشید که مقصود از رفتار عادلانه با فرزندان، رفتار در ظاهر است؛ و گرنه دوست داشتن قلبی، مصداق تبعیض نیست. منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
پاسخ:
والدین، به عللی بین فرزندان تبعیض قائل می‌شوند که عبارتند از:
1. سن کودکان: به طور معمول، فرزند کوچک‌تر، بیشتر مورد توجه است.
2. جنس کودکان: به دختران بیشتر از پسران توجه می‌شود.
3. فرزند اول: فرزند اول، بیشتر مورد توجه است.
4. رفتار فرزندان: پدر و مادر، فرزندان آرام‌تر را بیشتر دوست دارند و توجهشان به آنان، افزون‌تر است.
5. وضعیت والدین در کودکی: اگر مادر در کودکی مورد توجه نبوده است، اکنون به دختر خود بیشتر توجه می‌کند یا اگر فرزند بزرگ خانواده بوده و بین او و فرزند کوچک تبعیض قائل می‌شده‌اند، اکنون از فرزند بزرگ، جانبداری می‌کند. اگر پدر در کودکی مورد توجه نبوده، اکنون به پسر خود توجه بیشتری دارد.
6. علل خاص و مقطعی: گاهی یکی از فرزندان توفیقی یافته و در مسأله‌ای کامیاب شده است که همین مطلب، سبب توجه افزون‌تر به او می‌شود.
تبعیض بین فرزندان درست نیست و پیامدهای نامطلوبی دارد و اگر می‌خواهید به جهت امتیازات و کامیابی‌های یکی از فرزندان، توجه بیشتری به او داشته باشید و او را تشویق کنید، بکوشید تا جایی که امکان دارد، در حضور فرزند دیگر نباشد و اگر مجبور شدید فرزندتان را در حضور برادر یا خواهرش تشویق کنید، از ذکر نقاط مثبت برادر یا خواهر غفلت نورزید که سبب کینه و حسادت او می‌شود.
گاهی والدین به پیروی از روایت امام علی علیه‌السلام که فرمود: )ازجر المسیی بثواب المحسن؛(1) (1)نهج‌البلاغه، کلمات قصار، 177.@ بدکار را با خوبی کردن به نیکوکار، تنبیه کن(، در حضور فرزند بدکار خود، از فرزند خوب، تعریف و تمجید می‌کنند یا برایش هدایایی می‌خرند. این شیوه خوب است؛ اما زمانی باید از آن استفاده کرد که شیوه‌های دیگر (تشویق، تحریک عواطف، اظهار محبت و...)را به کار گرفته باشید.
توجه داشته باشید که مقصود از رفتار عادلانه با فرزندان، رفتار در ظاهر است؛ و گرنه دوست داشتن قلبی، مصداق تبعیض نیست.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
- [سایر] چرا پیامبر اسلام(ص) بین آزاد کردن دختر حاتم طائی و بقیه تبعیض قائل شد؟
- [سایر] آیا فقه اسلام، بین قصاص زن و مرد تبعیض قایل شده است؟
- [آیت الله بهجت] آیا والدین می توانند تنها به یکی از فرزندان خود ارث بدهند و آیا این کار گناهی ندارد؟
- [سایر] شبهه: بنابر اعتقاد شیعه، پیامبر اسلام(ص) که فدک را به حضرت زهرا هبه کردهاند، بین فرزندانش تبعیض قائل شدهاند.
- [سایر] بر فرض این که پیامبر ص فدک را به حضرت زهرا هبه کردهاند، چرا بین فرزندانش تبعیض قائل شدهاند؟
- [سایر] دانستنیهای والدین در قبال فرزندان چیست؟
- [سایر] علت تضاد بین فرزندان و والدین چیست؟
- [سایر] وظایف فرزندان نسبت به والدین چیست؟
- [سایر] وظایف والدین نسبت به فرزندان چیست؟
- [سایر] راجع به عاق والدین نسبت به فرزندان شنیدهایم، ولی آیا عاق فرزندان نسبت به والدین هم داریم یا خیر؟ اگر مواردی وجود دارد ذکر نمائید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] طبقه اول عبارتند از پدر مادر فرزندان فرزندان آنها (نوه) به تفصیلی که بیان می شود.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مال ندارد و مخارجی مثل خرج زن و بچّه بر او واجب است، باید کسب و کار نماید و برای کارهای مستحب، مانند بهبود زندگی زن و فرزندان و دستگیری از فقرا، کاسبی کردن مستحب است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر تمام فرزندان میت قبل از او مرده باشند فرزندان آنها (نوه ها) از متوفی ارث می برند. نحوه ارث بردن به این صورت است که فرض می شود فرزندان میت زنده هستند و سهم هر یک را طبق مسائل قبل معین نموده و بین فرزندان آنها تقسیم می کنیم مثلا اگر میت یک پسر و یک دختر داشته است 32 اموال میت به فرزندان پسر او می رسد (هر چند یک دختر باشد) و 31 اموال او به فرزندان دختر او می رسد (هرچند پسر باشند).
- [آیت الله اردبیلی] سزاوار نیست پدر و مادر با تفاوت و تبعیض بین اولاد، مالی را به آنان ببخشند، مگر این که بعضی از آنها نیازمند یا دارای امتیازات عقلی و شرعی باشند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر عمو و عمّه و دایی و خاله خود میّت و فرزندان آنان و اولادِ فرزندان آنان وجود نداشته باشند، عمو و عمّه و دایی و خاله پدر و مادر میّت ارث میبرند و اگر اینها نباشند، فرزندان آنها ارث میبرند و اگر اینها هم نباشند، عمو و عمّه و دایی و خاله جد و جدّه میّت و اگر اینها نباشند، فرزندان آنها ارث میبرند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر هیچیک از عمو وعمه و دایی. خاله میت زنده نباشند فرزندان آنان جایگزین آنها شده و سهم الارث آنها را بر فرض اینکه پدرشان زنده باشد می برند منتهی فرزندان عمو وعمه سهم خود رابه نحوی تقسیم می کنند که هر پسر دو برابر دختر ارث ببرد اما بین فرزندان دایی و خاله مال بالسویه تقسیم می شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر میّت عمو و عمّه و دایی و خاله نداشته باشد، مقداری که به عمو و عمّه میرسد، به فرزندان آنان و مقداری که به دایی و خاله میرسد، به فرزندان آنان داده می‌شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر فرزندان خواهر و برادر هم قبل از متوفی مرده باشند نوه های آنها از متوفی ارث می برند ولی باید توجه داشت که تا یک نفر از فرزندان خواهر وبرادر زنده باشند نوه ها ارث نمی برند.
- [آیت الله سبحانی] فرزندان کافر بسان خود او محکوم به نجاست هستند، مگر فرزند ممیّزی که به اسلام اعتراف کند. و فرزندان مسلمان هرچند تنها پدرش مسلمان باشد پاک هستند ولی اگر تنها مادر، مسلمان باشد احتیاط اجتناب است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر هیچیک از عمو وعمه و دایی و خاله و فرزندان آنان زنده نباشند عمو و عمه ودایی و خاله پدر یا مادر میت از او ارث می برند واگر اینها هم زنده نباشند فرزندان آنان ارث می برند.