باردار
بارداری و باروری در قرآن، به برخی از مسائل فقهی و حقوقی گفته می‌شود که در قرآن کریم پیرامون زن باردار و مسائل مربوط به آن آمده است.
آیا تک فرزندی خوب است؟ فاصله‌ی سنی دو فرزند چقدر باید باشد و مناسب‌ترین سن برای باردار شدن چه زمانی است؟
ابتدا این باور نادرست باید از بین برود که تک فرزندی ساده‌تر و راحت‌تر از چند فرزندی است. تک فرزندی امتیازاتی دارد؛ اما دارای اشکالاتی نیز هست. امتیازات: 1. هزینه‌ی کمتر برای خانواده؛ 2. کنترل راحت‌تر تک فرزند؛ 3. صمیمیت عمیق والدین با تک فرزند؛ 4. آرامش خانه (فرزند دیگری نیست تا با ناسازگاری آنان، آرامش خانه از بین برود)؛ 5. احساس امنیت و اعتماد به نفس بیشتر تک فرزند به جهت رسیدگی بیشتر به او. اشکالات: 1. وابستگی شدید والدین به تک فرزند (این وابستگی سبب اضطراب تک فرزند می‌شود و همیشه نگران است که اگر صدمه‌ای به او برسد، والدین دچار لطمه‌ی روحی شدید خواهند شد)؛ 2. حساسیت فراوان والدین درباره‌ی رفتار و گفتار تک فرزند که او را به رفتار و گفتاری نامطلوب می‌کشد و لوس می‌شود. 3. مراقبت بیش از حد والدین که استقلال تک فرزند را به خطر می‌اندازد؛ 4. وابستگی شدید تک فرزند به والدین که مانع دوست‌یابی او و ارتباط با همسالان می‌شود؛ 5. تأثیر منفی بر رشد تک فرزند به جهت نبودن رقابت، بازی، درگیری با برادر یا خواهر؛ 6. تسلیم‌پذیری والدین و عدم مخالفت با تک فرزند که سبب شکنندگی و آسیب‌پذیری در آینده می‌شود و نمی‌تواند ناامیدی‌ها و فشارهای روحی را تحمل کند؛ 7. برخورد بزرگانه با کودک (این کار سبب می‌شود جلو بچگی کردن او )ر. ک: ص 117( گرفته شود؛ 8. ارتباط کمتر با همسالان )به جهت نبودن برادر یا خواهری در منزل، از ایجاد ارتباط با همسالان خجالت می‌کشد). برخی از زوج‌های جوان به عللی مایلند یا مجبورند تک فرزند داشته باشند. این علل عبارتند از: 1. امتیازات تک فرزندی که پیش‌تر ذکر شد؛ 2. جلوگیری از افزایش جمعیت؛ 3. ازدواج در سنین بالا که برای فرزند دوم، زمینه‌ی بارداری فراهم نیست یا مادر از سن مطلوب بارداری (بین 18 تا 35 سال) گذشته است؛ 4. جدایی زن و مرد؛ 5. علل جسمی و پزشکی که مانع از بارداری دوباره است؛ 6. علل ژنتیکی که بارداری دوباره مشکلاتی را برای فرزند دوم پدید خواهد آورد. توصیه می‌کنم در صورت تمایل یا الزام به تک فرزندی، اشکالات هشتگانه‌ی پیش گفته را به کمترین میزان برسانید و اگر به بارداری مجدد تمایل دارید، بهترین فاصله‌ی سنی برای فرزند اول و دوم، 3 الی 4 سال است. منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
ابتدا این باور نادرست باید از بین برود که تک فرزندی ساده‌تر و راحت‌تر از چند فرزندی است. تک فرزندی امتیازاتی دارد؛ اما دارای اشکالاتی نیز هست. امتیازات: 1. هزینه‌ی کمتر برای خانواده؛ 2. کنترل راحت‌تر تک فرزند؛ 3. صمیمیت عمیق والدین با تک فرزند؛ 4. آرامش خانه (فرزند دیگری نیست تا با ناسازگاری آنان، آرامش خانه از بین برود)؛ 5. احساس امنیت و اعتماد به نفس بیشتر تک فرزند به جهت رسیدگی بیشتر به او. اشکالات: 1. وابستگی شدید والدین به تک فرزند (این وابستگی سبب اضطراب تک فرزند می‌شود و همیشه نگران است که اگر صدمه‌ای به او برسد، والدین دچار لطمه‌ی روحی شدید خواهند شد)؛ 2. حساسیت فراوان والدین درباره‌ی رفتار و گفتار تک فرزند که او را به رفتار و گفتاری نامطلوب می‌کشد و لوس می‌شود. 3. مراقبت بیش از حد والدین که استقلال تک فرزند را به خطر می‌اندازد؛ 4. وابستگی شدید تک فرزند به والدین که مانع دوست‌یابی او و ارتباط با همسالان می‌شود؛ 5. تأثیر منفی بر رشد تک فرزند به جهت نبودن رقابت، بازی، درگیری با برادر یا خواهر؛ 6. تسلیم‌پذیری والدین و عدم مخالفت با تک فرزند که سبب شکنندگی و آسیب‌پذیری در آینده می‌شود و نمی‌تواند ناامیدی‌ها و فشارهای روحی را تحمل کند؛ 7. برخورد بزرگانه با کودک (این کار سبب می‌شود جلو بچگی کردن او )ر. ک: ص 117( گرفته شود؛ 8. ارتباط کمتر با همسالان )به جهت نبودن برادر یا خواهری در منزل، از ایجاد ارتباط با همسالان خجالت می‌کشد). برخی از زوج‌های جوان به عللی مایلند یا مجبورند تک فرزند داشته باشند. این علل عبارتند از: 1. امتیازات تک فرزندی که پیش‌تر ذکر شد؛ 2. جلوگیری از افزایش جمعیت؛ 3. ازدواج در سنین بالا که برای فرزند دوم، زمینه‌ی بارداری فراهم نیست یا مادر از سن مطلوب بارداری (بین 18 تا 35 سال) گذشته است؛ 4. جدایی زن و مرد؛ 5. علل جسمی و پزشکی که مانع از بارداری دوباره است؛ 6. علل ژنتیکی که بارداری دوباره مشکلاتی را برای فرزند دوم پدید خواهد آورد. توصیه می‌کنم در صورت تمایل یا الزام به تک فرزندی، اشکالات هشتگانه‌ی پیش گفته را به کمترین میزان برسانید و اگر به بارداری مجدد تمایل دارید، بهترین فاصله‌ی سنی برای فرزند اول و دوم، 3 الی 4 سال است. منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
عنوان سوال:
آیا تک فرزندی خوب است؟ فاصله‌ی سنی دو فرزند چقدر باید باشد و مناسب‌ترین سن برای باردار شدن چه زمانی است؟
پاسخ:
ابتدا این باور نادرست باید از بین برود که تک فرزندی ساده‌تر و راحت‌تر از چند فرزندی است. تک فرزندی امتیازاتی دارد؛ اما دارای اشکالاتی نیز هست.
امتیازات: 1. هزینه‌ی کمتر برای خانواده؛ 2. کنترل راحت‌تر تک فرزند؛ 3. صمیمیت عمیق والدین با تک فرزند؛ 4. آرامش خانه (فرزند دیگری نیست تا با ناسازگاری آنان، آرامش خانه از بین برود)؛ 5. احساس امنیت و اعتماد به نفس بیشتر تک فرزند به جهت رسیدگی بیشتر به او.
اشکالات: 1. وابستگی شدید والدین به تک فرزند (این وابستگی سبب اضطراب تک فرزند می‌شود و همیشه نگران است که اگر صدمه‌ای به او برسد، والدین دچار لطمه‌ی روحی شدید خواهند شد)؛ 2. حساسیت فراوان والدین درباره‌ی رفتار و گفتار تک فرزند که او را به رفتار و گفتاری نامطلوب می‌کشد و لوس می‌شود. 3. مراقبت بیش از حد والدین که استقلال تک فرزند را به خطر می‌اندازد؛ 4. وابستگی شدید تک فرزند به والدین که مانع دوست‌یابی او و ارتباط با همسالان می‌شود؛ 5. تأثیر منفی بر رشد تک فرزند به جهت نبودن رقابت، بازی، درگیری با برادر یا خواهر؛ 6. تسلیم‌پذیری والدین و عدم مخالفت با تک فرزند که سبب شکنندگی و آسیب‌پذیری در آینده می‌شود و نمی‌تواند ناامیدی‌ها و فشارهای روحی را تحمل کند؛ 7. برخورد بزرگانه با کودک (این کار سبب می‌شود جلو بچگی کردن او )ر. ک: ص 117( گرفته شود؛ 8. ارتباط کمتر با همسالان )به جهت نبودن برادر یا خواهری در منزل، از ایجاد ارتباط با همسالان خجالت می‌کشد).
برخی از زوج‌های جوان به عللی مایلند یا مجبورند تک فرزند داشته باشند. این علل عبارتند از: 1. امتیازات تک فرزندی که پیش‌تر ذکر شد؛ 2. جلوگیری از افزایش جمعیت؛ 3. ازدواج در سنین بالا که برای فرزند دوم، زمینه‌ی بارداری فراهم نیست یا مادر از سن مطلوب بارداری (بین 18 تا 35 سال) گذشته است؛ 4. جدایی زن و مرد؛ 5. علل جسمی و پزشکی که مانع از بارداری دوباره است؛ 6. علل ژنتیکی که بارداری دوباره مشکلاتی را برای فرزند دوم پدید خواهد آورد.
توصیه می‌کنم در صورت تمایل یا الزام به تک فرزندی، اشکالات هشتگانه‌ی پیش گفته را به کمترین میزان برسانید و اگر به بارداری مجدد تمایل دارید، بهترین فاصله‌ی سنی برای فرزند اول و دوم، 3 الی 4 سال است.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
- [سایر] آیا تک فرزندی خوب است؟ فاصله‌ی سنی دو فرزند چقدر باید باشد و مناسب‌ترین سن برای باردار شدن چه زمانی است؟
- [آیت الله بهجت] مراد از سن تمییز چه سنّی است؟
- [آیت الله سیستانی] بهترین سن برای ازدواج چه سنی است؟
- [آیت الله سیستانی] مراد از سن تمییز چه سنی است ؟
- [آیت الله بهجت] پدر از اهل سنّت است و پسر بزرگ او شیعه شده است، آیا نمازهای فوت شده پدر بر این فرزند واجب است؟ اگر سنّی فوت شده فرزند پسر بزرگ نداشته باشد، آیا قضای نمازهایش جزو دیون وی محاسبه می گردد؟
- [آیت الله بهجت] از نظر شرع مقدس، بهترین سن ازدواج برای دختران چه سنی می باشد؟
- [سایر] بهترین سن برای ازدواج از منظر دین، چه سنی است؟
- [سایر] آیا این اعتقاد اهل سنت که امام زمان (عج) فرزند عبدالله و آمنه است، صحت دارد؟
- [سایر] آیا کسی از اهل سنت فرزند امام عسکری علیه السلام را همان منجی منتظر میداند؟
- [سایر] اهل تسنن می‌گویند اهل بیت سنی هستند؟
- [آیت الله سیستانی] از نظر اهل سنّت، زن از همه تَرَکه شوهر اعمّ از منقول و غیرمنقول مانند زمین و غیره، ارث می‌برد. حال آنکه از نظر مذهب امامیه، زن از اصل زمین یا قیمت آن ارث نمیبرد و تنها از قیمت بنا و درختان ارث می‌برد، نه اصل آنها. بنابراین اگر مذهب اهل سنّت بر شیعه نافذ باشد به گونهای که زن سنّی مذهب از زمین و اصل بنا و درختان ارث ببرد، در صورتی که دیگر ورثه امامی مذهب باشند، زن امامی مذهب نیز میتواند میراثی را که از زمین و اصل بنا و درختان به او میرسد، بگیرد که سایر ورثه اهل سنت باشند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه یکی از اولاد از نظر سنّی بزرگتر و دیگری از جهت بلوغ بزرگتر باشد قضاء نماز بر اولّی واجب است.
- [آیت الله سیستانی] نظر اهل سنّت آن است که مازاد سهمالارث میراث بر آن، به عَصَبه میت مانند برادر او داده می‌شود. لکن نظر مذهب امامیه خلاف آن است، مثلاً اگر مردی بمیرد و تنها دختری و برادری داشته باشد، از نظر امامیه باید نیمی از ارث را به دختر به عنوان سهمالارث و نیم دیگر را به عنوان ردّ به او بپردازند و به برادر میت سهمی تعلّق نمیگیرد. لکن نظر اهل سنّت آن است که در این فرض نیمی از ارث میت به برادر پرداخت می‌شود، چون که از عصبه میت به شمار میرود. حال اگر مذهب اهل سنّت بر وارث امامی مذهب نافذ باشد و مازاد سهمالارث به او پرداخت نشود، عصبه میت اگر امامی مذهب باشند، میتوانند از باب قاعده مقاصّه نوعی، مازاد سهمالارث وارثِ سنّی مذهب را بگیرند.
- [آیت الله سیستانی] اگر زنی با منی غیر شوهر خود تلقیح شود، و آن زن باردار شود و فرزندی به دنیا آورد، در صورتی که این اتفاق اشتباهی رخ داده باشد، بدین معنا که میخواستند او را با منی شوهرش تلقیح کنند، لکن با منی شخص دیگری اشتباه شد، در این فرض بیشک فرزند به صاحب منی ملحق می‌گردد، و حکم این مسأله مانند وطی به شبهه است. و اگر این تلقیح آگاهانه و عامدانه صورت گرفته باشد، باز بعید نیست که فرزند به صاحب منی ملحق گردد و همه احکام نَسَب حتّی ارث میان آنها ثابت گردد، زیرا آنچه از ارث استثنا شده است، فرزند زنا است و اگرچه عملی که به انعقاد نطفه منجر شده، حرام است، ولی این مسأله حکم زنا را ندارد. همچنین این فرزند در هر دو فرض به مادرش ملحق می‌گردد و هیچ فرقی میان او و دیگر فرزندانش نیست. در صورتی نیز که زن نطفه شوهر خود را از طریق مساحقه و مانند آن، به رحم زن دیگری منتقل کند و آن زن باردار شود و فرزندی به دنیا آورد، فرزند به صاحب نطفه و زنی که او را به دنیا آورده است، ملحق می‌گردد، گر چه این عمل حرام است.
- [آیت الله خوئی] هرگاه چیزی که پیدا کرده نشانهای دارد که به واسط آن میتواند صاحبش را پیدا کند، اگرچه بداند صاحب آن سنی یا کافری است که اموالش محترم است، در صورتی که قیمت آن چیز به یک درهم برسد باید از روزی که آن را پیدا کرده تا یک سال در محل اجتماع مردم اعلان کند.
- [آیت الله اردبیلی] پیروی از امر پدر و مادر در غیر از انجام کارهای حرام و ترک کارهای واجب عینی(1) بنابر احتیاط لازم است و مخالفت آنان اگر موجب آزار و بیاحترامی به آنان شود، حرام است و فرزندان در هر سنی که باشند، باید به پدر و مادر خود احترام بگذارند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه چیزی که پیدا کرده؛ نشانه ای دارد که به واسطه آن می تواند صاحبش را پیدا کند؛ اگرچه بداند صاحب آن سنی یا کافری است که اموالش محترم است؛ در صورتی که قیمت آن چیز به مقدار یک درهم برسد؛ باید از روزی که آن را پیدا کرده تا یک سال در محل اجتماع مردم اعلان کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحبّ است در شوهر دادن دختری که بالغه است (یعنی مکلّف شده) و به سنی رسیده که حیض دیدن وی متعارف است، عجله کنند، از حضرت صادق علیه‌السلام روایت شده که یکی از سعادتهای مرد آن است که دخترش در خانه او حیض نبیند.
- [آیت الله سیستانی] از نظر اهل سنّت جمع میان عمه و برادرزادهاش یا خاله و خواهرزادهاش جایز نیست، بدین معنا که اگر هر دو را همزمان عقد کنند، هر دو عقد باطل است، و در صورتی که عقد یکی پس از دیگری باشد، عقد دومی باطل است. لکن از نظر فقه امامیه، عقد عمه پس از برادرزادهاش و خاله پس از خواهرزادهاش مطلقاً جایز است. همچنین عقد برادرزاده پس از عقد عمه و عقد خواهرزاده پس از عقد خاله، مشروط بر آنکه پیش از عقد عمه و خاله رضایت داده باشند و یا بعد از عقد رضایت بدهند جایز است. بنابراین اگر پیرو اهل سنّت، در نکاح میان عمه و برادرزادهاش و یا میان خاله و خواهرزادهاش جمع کند، پس اگر عقد آنها متقارن باشد چون به مذهب آنها عقد هر دو باطل است، برای پیرو مذهب امامیه جایز است بر هر یک از آنها و در صورت رضایت عمه یا خاله بر هر دو عقد کند. و اگر عقد مرد سنّی متقارن نباشد، عقد زن دوّم در فرض مذکور به مذهب آنها باطل است و مرد شیعی میتواند با او ازدواج کند. این حکم در مورد هر یک از آن دو زن در صورتی که امامی باشند، نیز جاری است.
- [آیت الله سیستانی] بر طبق مذهب امامیه، زن مطلقه یائسه و صغیره اگر چه با آنها نزدیکی شده باشد عدّه ندارند. لیکن بر طبق مذاهب اهلسنّت با اختلافی که در شروط عدّه برای صغیره دارند عدّه بر آنان واجب است. حال اگر شوهر از اهلسنّت باشد، و زن یائسه یا صغیرهاش را با اعتقاد به لزوم عدّه برای صغیره طلاق دهد، ملزم به رعایت قواعد مذهب خود مانند فساد عقد خواهر مطلقه، و نکاح زنانی که جمع آنها با زن در دوران عدّه حرام است، می‌شود، بنابراین مرد شیعی میتواند با خواهر این مطلقه ازدواج کند هرچند آن مرد سنی با او عقد بسته باشد. و احتیاط واجب برای مرد شیعی نیز آن است که با این زن مطلقه پیش از تمام شدن عدهاش ازدواج نکند، و آن زن نیز اگر شیعه باشد و یا شیعه بشود تا پایان عدّه، ازدواج نکند. همچنین احوط آن است که در ایام عدّه از شوهر نفقه نگیرد، گر چه طبق مذهب شوهر واجبالنفقه او باشد، مگر آنکه از باب اجرای قاعده مقاصّه نوعی در صورت بودن شرایط آن، بتوان نفقه گرفت.