پرخاشگری، رفتار خصمانه‌ای است که در قالب کتک زدن، لگد زدن، دعوا کردن، آزار دادن، داد و فریاد و از بین بردن وسایل دیگری جلوه می‌کند؛ بنابراین، گریه کردن و اخم کردن، پرخاشگری نیست. علل پرخاشگری کودکان حدود چهار سال عبارتند از: 1. گرسنگی: هرگاه زمان غذای کودک بگذرد، پرخاشگر می‌شود و در موارد بسیاری، گرسنگی خود را به مادر نمی‌گوید. به مادران عزیز توصیه می‌کنم به ویژه در مهمانی‌ها و زمانی که مهمان دارند، از غذای کودک خود غافل نشوند. 2. خستگی: اگر فعالیت کودک بیش از حد باشد و در پیاده‌روی و بازی زیاده‌روی کند، با کوچک‌ترین بهانه‌ها به مرحله‌ی فروپاشی می‌رسد و پرخاشگری خواهد کرد. اعتدال در فعالیت‌های جسمی برای کودک مطلوب است. 3. بی‌خوابی: طبیعی است که هرگاه زمان خواب کودک به تأخیر افتد، پرخاشگر می‌شود. این مشکل بیشتر در مهمانی‌ها و زمانی که مادر و پدر مشغول پذیرایی از مهمان‌ها هستند، پیش می‌آید. 4. بی‌توجهی به کودک: وقتی کودک چهار ساله‌ی شما، خواسته‌ای دارد، به خواسته‌ی او توجه کنید. در صورت بی‌توجهی )به ویژه در حضور دیگران(، ممکن است با کتک و داد و فریاد، نظر شما را به خود جلب کند. برخی والدین، هنگام صحبت با دوستان و نزدیکان، از پاسخگویی به کودک خود غافل می‌شوند. 5. بیماری: یکی دیگر از عوامل پرخاشگری کودک، بیماری )تب( است. در این حالت باید با او مدارا کرد. 6. انگل: برخی انگل‌ها روی اعصاب کودک اثر می‌گذارند. در این صورت باید به پزشک مراجعه کرد. 7. در تنگنا قرار دادن کودک: کودکان در این سنین، دوست داشتنی‌اند؛ به همین جهت، نزدیکان و دوستان خانواده، به رغم میل کودکان، آنان را در آغوش می‌گیرند؛ می‌فشارند و می‌بوسند. با این گونه اعمال، کودک در تنگنا قرار می‌گیرد و پرخاشگری می‌کند؛ به ویژه اگر بزرگسالی او را به زور بگیرد و با لب‌های خیس ببوسد. (1) بزرگسالانی که می‌خواهند با کودکان ارتباط برقرار کنند، به هیچ وجه نباید از زور استفاده کنند. نرمی، آغاز ارتباط با بازی، شعر، قصه و... می‌تواند زمینه‌ی ارتباط عاطفی بعدی را فراهم سازد. درصد کمی از کودکان وجود دارند که در برابر رفتارهای خشن بزرگسالان، مقاومت چندانی از خود نشان نمی‌دهند؛ اما اگر کودکی، هنگام حرکت بزرگسال به سویش، خود را پشت سر پدر یا مادر پنهان می‌کند؛ وحشت زده می‌شود و اخم می‌کند، نشان می‌دهد که تجربه‌ی ناخوشایندی از بزرگسالان دارد که در این صورت باید از راه‌های پیش گفته با او ارتباط برقرار کرد. پی نوشت: (1) می‌گویند مردی زشت رو، کودکی را در آغوش گرفته بود و می‌بوسید و آن کودک فریاد می‌زد و گریه می‌کرد. آن مرد می‌گفت: عزیزم! گریه نکن؛ از چی می‌ترسی؟ خودم این جا هستم!! لطیفی گفت: آقای عزیز! مشکل آن کودک، خود شما هستید. او را رها کنید، مشکلش حل می‌شود. منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
پرخاشگری، رفتار خصمانهای است که در قالب کتک زدن، لگد زدن، دعوا کردن، آزار دادن، داد و فریاد و از بین بردن وسایل دیگری جلوه میکند؛ بنابراین، گریه کردن و اخم کردن، پرخاشگری نیست. علل پرخاشگری کودکان حدود چهار سال عبارتند از:
1. گرسنگی: هرگاه زمان غذای کودک بگذرد، پرخاشگر میشود و در موارد بسیاری، گرسنگی خود را به مادر نمیگوید.
به مادران عزیز توصیه میکنم به ویژه در مهمانیها و زمانی که مهمان دارند، از غذای کودک خود غافل نشوند.
2. خستگی: اگر فعالیت کودک بیش از حد باشد و در پیادهروی و بازی زیادهروی کند، با کوچکترین بهانهها به مرحلهی فروپاشی میرسد و پرخاشگری خواهد کرد.
اعتدال در فعالیتهای جسمی برای کودک مطلوب است.
3. بیخوابی: طبیعی است که هرگاه زمان خواب کودک به تأخیر افتد، پرخاشگر میشود. این مشکل بیشتر در مهمانیها و زمانی که مادر و پدر مشغول پذیرایی از مهمانها هستند، پیش میآید.
4. بیتوجهی به کودک: وقتی کودک چهار سالهی شما، خواستهای دارد، به خواستهی او توجه کنید. در صورت بیتوجهی )به ویژه در حضور دیگران(، ممکن است با کتک و داد و فریاد، نظر شما را به خود جلب کند.
برخی والدین، هنگام صحبت با دوستان و نزدیکان، از پاسخگویی به کودک خود غافل میشوند.
5. بیماری: یکی دیگر از عوامل پرخاشگری کودک، بیماری )تب( است. در این حالت باید با او مدارا کرد.
6. انگل: برخی انگلها روی اعصاب کودک اثر میگذارند. در این صورت باید به پزشک مراجعه کرد.
7. در تنگنا قرار دادن کودک: کودکان در این سنین، دوست داشتنیاند؛ به همین جهت، نزدیکان و دوستان خانواده، به رغم میل کودکان، آنان را در آغوش میگیرند؛ میفشارند و میبوسند. با این گونه اعمال، کودک در تنگنا قرار میگیرد و پرخاشگری میکند؛ به ویژه اگر بزرگسالی او را به زور بگیرد و با لبهای خیس ببوسد. (1)
بزرگسالانی که میخواهند با کودکان ارتباط برقرار کنند، به هیچ وجه نباید از زور استفاده کنند. نرمی، آغاز ارتباط با بازی، شعر، قصه و... میتواند زمینهی ارتباط عاطفی بعدی را فراهم سازد.
درصد کمی از کودکان وجود دارند که در برابر رفتارهای خشن بزرگسالان، مقاومت چندانی از خود نشان نمیدهند؛ اما اگر کودکی، هنگام حرکت بزرگسال به سویش، خود را پشت سر پدر یا مادر پنهان میکند؛ وحشت زده میشود و اخم میکند، نشان میدهد که تجربهی ناخوشایندی از بزرگسالان دارد که در این صورت باید از راههای پیش گفته با او ارتباط برقرار کرد.
پی نوشت:
(1) میگویند مردی زشت رو، کودکی را در آغوش گرفته بود و میبوسید و آن کودک فریاد میزد و گریه میکرد. آن مرد میگفت: عزیزم! گریه نکن؛ از چی میترسی؟ خودم این جا هستم!! لطیفی گفت: آقای عزیز! مشکل آن کودک، خود شما هستید. او را رها کنید، مشکلش حل میشود.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
- [سایر] پسری 2 ونیم ساله دارم که خواهر 11 ماههاش را کتک میزند، با او چه کنم؟
- [سایر] پسری 6 ساله دارم که خیلی زود عصبانی می شود و گریه می کند و فحش می دهد؛ این پرخاشگری او، من و پدرش را سخت عصبی می کند و ما بعضی وقت ها او را کتک می زنیم. به نظرشما ما چگونه با او رفتار کنیم. لطفأ راهنمایی کنید.
- [سایر] پسری 8 ساله دارم که بسیار سر به هوا و به سخنان من بیتوجه است. آیا این حالت، به او لطمه میزند؟
- [سایر] فرزند 4 ساله ام با همسالان خود دعوا می کند و آن ها را کتک می زند. با این رفتار او چگونه مقابله کنم؟
- [آیت الله جوادی آملی] شخصی ارمنی مراسم ترحیم پدرش را در مسجد برگزار میکند و در مجلس ترحیم مؤمنان و بزرگداشت شهیدان نیز در مسجد حضور مییابد. آیا حضور فرد اهلکتاب در مسجد، هتک مقام مسجد به شمار میآید؟
- [آیت الله جوادی آملی] شخصی ارمنی مراسم ترحیم پدرش را در مسجد برگزار میکند و در مجلس ترحیم مؤمنان و بزرگداشت شهیدان نیز در مسجد حضور مییابد. آیا حضور فرد اهل کتاب در مسجد، هتک مقام مسجد به شمار میآید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی هنگام حیات پدرش، پدر خود را کتک زده و پدرش با نارضایتی از دنیا رفته آیا میتواند توبه نماید و کاری کند که پدرش در آن دنیا از او راضی شود چگونه؟
- [آیت الله مظاهری] سوال : پسر جوانی دارم که مدام با اعضای خانواده درگیری دارد و به قول معروف حرف حساب سرش نمیشود و فقط حرف خودش را میزند. در خانه بیشتر با پدرش ناسازگار است و چون نمیتواند به پدرش زور بگوید عصبانیتش را سر من و خواهر بزرگش خالی میکند. دخترم از استرس حال و روز خوبی ندارد. همسرم در امر تربیت فرزندان هیچ وقت به من کمک نکرده و همیشه به زور و کتک خواسته مشکلات را حل کند، برای همین به خاطر ترس از زد و خورد، آزار و اذیت پسرم را به او نگفتم و پسرم روز به روز خشنتر شده است. برای آرام شدن اوضاع خانه چه کار کنم؟
- [سایر] پسری 5 ساله دارم که با تحمل فشار و سختی و گاهی به صورت قطرهای ادرارش را دفع میکند. آیا اختلالی وجود دارد؟
- [سایر] پسری 5 ساله دارم که با تحمل فشار و سختی و گاهی به صورت قطرهای ادرارش را دفع میکند. آیا اختلالی وجود دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تازیانه تا نودونه تازیانه هرقدر صلاح میداند، به او میزند، وروایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش بدهان او میزند وملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنّم برای او مهیّا خواهد بود ولی اگر توبه کند، توبه او قبول میشود.
- [آیت الله بروجردی] هرگاه پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تا نود هر قدر صلاح میداند تازیانه به او میزند و روایت شده که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکة آسمان و زمین و ملائکة رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود، ولی اگر توبه کند توبهی او قبول میشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح میداند به او میزند، و روایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند، و جهنم برای او مهیا خواهد بود، ولی اگر توبه کند، توبه او قبول میشود.
- [آیت الله خوئی] هر گاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تازیانه تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح میداند، به او میزند. و روایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکة آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود. ولی اگر توبه کند توبة او قبول میشود.
- [آیت الله اردبیلی] حیوانی که برای عقیقه انتخاب میشود، باید شتر یا گاو یا گوسفند باشد و بهتر است شرایط قربانی در آن رعایت شود، یعنی حیوان سالم و بدون عیب باشد و (شتر) حدّاقل پنج ساله و (گاو) دو ساله و (بز) بنابر احتیاط دو ساله و (میش) یک ساله باشد، ولی رعایت این شرایط لازم نیست، بلکه چنانچه حیوان چاق و پرگوشت باشد، کفایت میکند.
- [آیت الله سیستانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا ، بداند یک نماز خوانده ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی ، باید قضای نماز مغرب و عشا را بخواند . 4 کثیر الشک (کسی که زیاد شک میکند) :
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که اختیارش در سفر با دیگری است مانند پسری که با پدر خود مسافرت می کند، چنانچه بداند سفر پدرش هشت فرسخ است باید نماز را شکسته بخواند، حتی اگر کسی را به اجبار به جایی می برند (مانند زندانی) و بداند مسافت او هشت فرسخ یا بیشتر است همین حکم را دارد، مگر این که احتمال عقلایی بدهد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از آنها جدا می شود و برمی گردد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کفالت آن است که انسان ضامن شود که هر وقت طلبکار بدهکار را خواست به دست او بدهد، یا کسی را که لازم است در دادگاه صالح حضور پیدا کند حاضر نماید، مثل این که مردی ادّعای زوجیّت زنی را دارد و زن آن را انکار میکند و انسان ضامن میشود که آن زن را در موقع لزوم در محضر حاکم شرع حاضر نماید، به کسی که این گونه ضمانت میکند (کفیل) میگویند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه کسی در حال احرام پسری را از روی شهوت ببوسد، صد تازیانه به او میزنند و اگر چنین گناهی را در غیر حال احرام مرتکب شود هر مقداری که حاکم شرع صلاح بداند، از سی تازیانه تا نود تازیانه، به او میزنند. درباره این گناه روایت شده که هر کس آن را مرتکب شود، خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و نیز روایت شده که ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیّا است.
- [آیت الله خوئی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشاء، بداند یک نماز خوانده، ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی، باید قضای نماز مغرب و عشاء را بخواند. 4 کثیر الشک (کسی که زیاد شک میکند) (مسألة 1193)- کثیرالشک کسی است که عرفاً بگویند زیاد شک میکند یا حال او به نحوی باشد که در هر سه نماز لا اقل یک مرتبه شک کند، چنین شخصی به شک خود اعتنا نکند.