پاسخ از آقای دکتر حسین ابراهیمی مقدم، روان شناس: بچه هایی که ناتوانی یادگیری دارند هوش متوسط و یا بالاتر از نرمال دارند . یعنی هوش آنها 100 است و می بایست میتوانستند خوب پیش بروند . من خودم شخصا اعتقاد دارم که شاید هوش آنها بیشتر از این هم باشد. ولی چون آن ناتوانی مثل بیش فعالی را داشتند مشکل ایجاد کرده است یا سرآزمون که باید تست می زدند حواسشان جمع نبوده است . نمره ی خوب نگرفتند. اگر همین هوش را یک بچه ی دیگری داشت که توجه و دقت داشت ، نمره هوشی بالاتری را می آورد . اتفاقا آنها مشکل هوشی ندارند ولی ما دل ما نمیسوزد که بچه ای که نمره ی هوش آن نرمال است چرا عملکرد آن ضعیف است . در زبان گفتاری شان خیلی مشکل دارند . اینکه بتوانند با دیگران ارتباط کلمه برقرار کنند بتوانند حرف بزنند و روخوانی کنند و در ارتباطات نوشتاری. کافی است که به آنها بگویید که خودتان را روی کاغذ بیاورید . خودت را تعریف کن یا مشکل خودت را بنویس ، می بینید که نمی تواند . دیکته نوشتن آنها ضعیف است . در واقع قبل از اینکه فکر کنند عمل می کنند که امکان دارد این عملکرد نشان تِکانشی باشد . شاید خوب صحبت هم نکنند . هجی کردنشان مشکل دارد . اگر بخواهید بگوید که چهارمنهای دو چند میشود ؟ حتما باید بگویید که چهار تا دارم دو تای آن می رود چند تا می ماند ؟ یادسپاری اوبشدت دچار مشکل است . وقتی این بچه ها چنینی مشکلی پیدا میکنند چطور میشود از آنها انتظار روابط خوب داشت ؟ در دوست یابی مشکل دارند و دوست هم ندارند و معمولا با بچه های پایین تر از سن خودش دوست میشود و با انسانهایی دوست میشود که در شان خودش نیست . بعد که او بزرگتر میشود با انسانهای بزهکار و خطاکار دوست میشود و در جامعه می تواند برایش خطرآفرین باشد . بزبان خیلی ساده دیگران را می رنجاند .بچه ای در بیمارستان خوابیده بود و بچه ای که ناتوانی یادگیری داشت می خواست دیدن این بچه برود ، معلم به اوگفت که وقتی به بیمارستان پیش دوستت رفتی سلام من را هم برسان و بگو انشاءالله زودتر خوب بشوی . او رفت و برگشت . معلم به اوگفت رفتی ؟ و سلام من را رساندی ؟ او گفت : بله . معلم پرسید او چه گفت ؟ او گفت : فضولی موقوف . درک نمی کند که او یک چیزی گفته و او نباید آن را به معلم بگوید . این روابط اجتماعی را بشدت مختل می کند. مادری تعریف میکرد که داشتیم خانه ی مادرشوهرم می رفتیم و راه خیلی دوربود و من به شوهرم اعتراض کردم . وقتی به خانه ی مادرشوهرم رسیدم او را بغل کردم و گفتم که دلم برای شما تنگ شده بود .پسرم گفت که مادر در راه چیز دیگری می گفتی . اگر بخواهیم یک دسته بندی اصولی و خوب انجام بدهیم می توانیم روی سه دسته کار بکنیم . یک دسته مشکلاتی که بعنوان مشکلات حرکتی از آن نام می بریم . یک دسته مشکلاتی است که بعنوان کمبودهای ادراکی مثل کمبودهای توجه از آن نام می بیرم . یک دسته بحث های اختلالت زبانی و گفتاری است . مشکلات حرکتی را می توان به دو دسته تقسیم کرد . یکی مشکلات حرکتی درشت . این بچه ها وقتی راه می روند به در و دیوار می خورند . خیلی مهارت های حرکتی را که می بایست داشته باشند ندارند . در زمین فوتبال همیشه سرخورده میشوند و نمی توانند آنچنان که باید و شاید نقشی را ایفا کنند . در حرکات ضعیف مثلا می خواهد فنجان آب را بردارد روی خودش می ریزد . موقع نوشتن خودکار را از انتها می گیرد و این موجب بد خطی او میشود . بلد نیست قاشق را چگونه دست بگیرد و این باعث خواهد شد که بعنوان انسانی بی دست و پا باشند که مشکل رفتاری دارند . اگر چند تا پازل به آنها بدهیم و چند مکعب به آنها بدهید که روی هم بگذارند نمی توان این کارها را بکند و یک بچه ی پنجم دبستان هنوز نمیتواند پرتغال پوست بکند و بند کفشش را خودش ببندد . کارهای شخصی حرکتی را بدرستی انجام نمیدهد . www.ch3.ir
ناتوانی یادگیری چه عواملی از خودش بروز می دهد و از چه طریقی میشود فهمید که بچه چنین مشکلی دارد؟
پاسخ از آقای دکتر حسین ابراهیمی مقدم، روان شناس:
بچه هایی که ناتوانی یادگیری دارند هوش متوسط و یا بالاتر از نرمال دارند . یعنی هوش آنها 100 است و می بایست میتوانستند خوب پیش بروند . من خودم شخصا اعتقاد دارم که شاید هوش آنها بیشتر از این هم باشد. ولی چون آن ناتوانی مثل بیش فعالی را داشتند مشکل ایجاد کرده است یا سرآزمون که باید تست می زدند حواسشان جمع نبوده است . نمره ی خوب نگرفتند. اگر همین هوش را یک بچه ی دیگری داشت که توجه و دقت داشت ، نمره هوشی بالاتری را می آورد . اتفاقا آنها مشکل هوشی ندارند ولی ما دل ما نمیسوزد که بچه ای که نمره ی هوش آن نرمال است چرا عملکرد آن ضعیف است . در زبان گفتاری شان خیلی مشکل دارند . اینکه بتوانند با دیگران ارتباط کلمه برقرار کنند بتوانند حرف بزنند و روخوانی کنند و در ارتباطات نوشتاری. کافی است که به آنها بگویید که خودتان را روی کاغذ بیاورید . خودت را تعریف کن یا مشکل خودت را بنویس ، می بینید که نمی تواند . دیکته نوشتن آنها ضعیف است . در واقع قبل از اینکه فکر کنند عمل می کنند که امکان دارد این عملکرد نشان تِکانشی باشد . شاید خوب صحبت هم نکنند . هجی کردنشان مشکل دارد . اگر بخواهید بگوید که چهارمنهای دو چند میشود ؟ حتما باید بگویید که چهار تا دارم دو تای آن می رود چند تا می ماند ؟ یادسپاری اوبشدت دچار مشکل است . وقتی این بچه ها چنینی مشکلی پیدا میکنند چطور میشود از آنها انتظار روابط خوب داشت ؟ در دوست یابی مشکل دارند و دوست هم ندارند و معمولا با بچه های پایین تر از سن خودش دوست میشود و با انسانهایی دوست میشود که در شان خودش نیست . بعد که او بزرگتر میشود با انسانهای بزهکار و خطاکار دوست میشود و در جامعه می تواند برایش خطرآفرین باشد . بزبان خیلی ساده دیگران را می رنجاند .بچه ای در بیمارستان خوابیده بود و بچه ای که ناتوانی یادگیری داشت می خواست دیدن این بچه برود ، معلم به اوگفت که وقتی به بیمارستان پیش دوستت رفتی سلام من را هم برسان و بگو انشاءالله زودتر خوب بشوی . او رفت و برگشت . معلم به اوگفت رفتی ؟ و سلام من را رساندی ؟ او گفت : بله . معلم پرسید او چه گفت ؟ او گفت : فضولی موقوف . درک نمی کند که او یک چیزی گفته و او نباید آن را به معلم بگوید . این روابط اجتماعی را بشدت مختل می کند. مادری تعریف میکرد که داشتیم خانه ی مادرشوهرم می رفتیم و راه خیلی دوربود و من به شوهرم اعتراض کردم . وقتی به خانه ی مادرشوهرم رسیدم او را بغل کردم و گفتم که دلم برای شما تنگ شده بود .پسرم گفت که مادر در راه چیز دیگری می گفتی . اگر بخواهیم یک دسته بندی اصولی و خوب انجام بدهیم می توانیم روی سه دسته کار بکنیم . یک دسته مشکلاتی که بعنوان مشکلات حرکتی از آن نام می بریم . یک دسته مشکلاتی است که بعنوان کمبودهای ادراکی مثل کمبودهای توجه از آن نام می بیرم . یک دسته بحث های اختلالت زبانی و گفتاری است . مشکلات حرکتی را می توان به دو دسته تقسیم کرد . یکی مشکلات حرکتی درشت . این بچه ها وقتی راه می روند به در و دیوار می خورند . خیلی مهارت های حرکتی را که می بایست داشته باشند ندارند . در زمین فوتبال همیشه سرخورده میشوند و نمی توانند آنچنان که باید و شاید نقشی را ایفا کنند . در حرکات ضعیف مثلا می خواهد فنجان آب را بردارد روی خودش می ریزد . موقع نوشتن خودکار را از انتها می گیرد و این موجب بد خطی او میشود . بلد نیست قاشق را چگونه دست بگیرد و این باعث خواهد شد که بعنوان انسانی بی دست و پا باشند که مشکل رفتاری دارند . اگر چند تا پازل به آنها بدهیم و چند مکعب به آنها بدهید که روی هم بگذارند نمی توان این کارها را بکند و یک بچه ی پنجم دبستان هنوز نمیتواند پرتغال پوست بکند و بند کفشش را خودش ببندد . کارهای شخصی حرکتی را بدرستی انجام نمیدهد .
www.ch3.ir
- [سایر] ناتوانی یادگیری در چه سنی شایع است و شروع میشود ؟
- [سایر] سلام علیکم. حجاب استغناء چیست؟ چه عواملی باعث میشوند که انسان احساس بینیازی از یادگیری و کسب معرفت کند و علمش را (کافی) بپندارد؟ چه عواملی سبب میشوند که انسان به دنبال یادگیری یک علم مفید نرود؟ راههای پیشگیری از مبتلا شدن به آنها چیست؟ راههای درمان چیست؟ واقعاً چگونه میتوانیم جهل و فقر خود را کاملاً درک کنیم تا از غرور و انواع توهمات نظیر آن، انشاء الله در امان بمانیم؟ اساساً چرا یک انسان دوست دارد که خودش را عالم و عقل کل بپندارد؟ بهترین انگیزهها برای یادگیری و مطالعه چیست؟ چه عواملی باعث بیانگیزه شدن نسبت به مطالعه و یادگیری میشود؟
- [آیت الله بهجت] آیا می توان بچه را برای یادگیری تنبیه کرد؟
- [سایر] بچه معلولی که ناتوانی جسمی دارد، ولی همه چیز را میفهمد، از نظر تکلیف و بعد از مرگ چگونه است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] برای دختر بچه ها درسن 9 سالگی روزه گرفتن مشقت دارد آیا میتوانند بخاطر ضعف و ناتوانی روزه نگیرند؟ آیا تکلیف آنان چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] بچه در چه سنّی ممیّز میشود؟
- [آیت الله سیستانی] آیا میشود پول صدقه را برای معالجه ی بچه داد ؟
- [سایر] با سلام من دبیر آموزش وپرورشم علاقه ی شدیدی به یادگیری دروس حوزوی دارم ولی همانطور که آیین نامه حوزه است در این سن امکان تحصیل حضوری وجود ندارد میخواستم بدانم از چه طریقی می شود به این امکان دست پیدا کرد بسیارممنونم اگر راهنمایی بفرمایید
- [آیت الله اردبیلی] آیا خمس به پولی که به بچه به عنوان جایزه داده میشود، تعلّق میگیرد؟
- [سایر] من یک تک فرزند دارم که پسری 8 ساله است و بنای فرزند دوم هم ندارم، آیا مشکلی برایمان و یا بچه ایجاد خواهد شد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث پدر یا مادر و چند پسر ودختر باشند سهم پدر یا مادر 61 می شود و بقیه مال بین بچه ها بگونه ای تقسیم میشود که هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد.
- [آیت الله جوادی آملی] .زنی که پرستار بچه است و بیش از یک لباس ندارد و اگر هم بیش از آن داشته باشد , ناچار است همه را بپوشد و لباس او به بول بچه نجس میشود، شبانه روز یک بار آن را بشوید , کافی است, هرچند نمازهای بعدی را با لباسِ نجس شده اقامه می کند. مناسب است که لباس را نزدیک غروب بشوید تا با آن, نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء را انجام دهد.
- [امام خمینی] موکّل یعنی کسی که دیگری را وکیل میکند و نیز کسی که وکیل میشود، باید بالغ و عاقل باشند و از روی قصد و اختیار اقدام کنند، و بچه ممیز هم اگر فقط در خواندن صیغه وکیل شده باشد و صیغه را با شرایطش بخواند صیغهای که خوانده صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] شیز دادنی که علّت محرم شدن است هشت شرط دارد : اوّل : بچّه شیر زن زنده را بخورد ، پس اگر از پستان زنی که مرده است شیر بخورد تأثیر ندارد . دوّم : شیر آن زن از حرام نباشد ، پس اگر شیر بچّه ای را که از زنا بدنیا آمده به بچّه دیگر بدهند ، به واسطة آن شیر ، بچّه به کسی محرم نمی شود . سوّم : بچّه شیر را از پستان بمکد ، پس اگر شیر را در گلوی او بریزند لازم است کسانی که به واسطة شیر خوردن به آن بچّه محرم می شوند با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند . چهارم : شیر ، خالص و با چیز دیگر مخلوط نباشد . پنجم : شیر از یک شوهر باشد . پس اگر زن شیر دهی را طلاق دهند ، بعد شوهر دیگری کند و از او آبستن شود و تا موقع زائیدن شیری که از شوهر اوّل داشته باقی باشد و مثلاً هشت دفعه پیش از زائیدن از شیر شوهر اوّل و هفت دفعه بعد از زائیدن از شوهر دوّم به بچّه ای بدهد ، آن بچّه به کسی محرم نمی شود . ششم : بچّه به واسطة مرض شیر را قی نکند ، بنا بر احتیاط واجب کسانی که به واسطة شیر خوردن به آن بچّه محرم می شوند ، باید با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند . هفتم : پانزده مرتبه ، یا یک شبانه روز به طوری که در مسألة بعد گفته میشود شیر سیر بخورد ، یا مقداری شیر به او بدهند که بگویند از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت در بدنش روئیده است ، بلکه اگر ده مرتبه هم به او شیر دهند ، احتیاط مستحّب آن است کسانی که به واسطة شیر خوردن او به او محرم می شوند ، با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند . هشتم : دو سال بچّه تمام نشده باشد و اگر بعد از تمام شدن دو سال ، او را شیر دهند به کسی محرم نمی شود ، بلکه اگر مثلاً پیش از تمام شدن دو سال ، چهارده مرتبه و بعد از آن ، یک مرتبه شیر بخورند ، به کسی محرم نمی شود ، ولی چنانچه از موقع زائیدن زن شیر ده بیشتر از دو سال گذشته باشد و شیر او باقی باشد و بچّه ای را شیر دهد آن بچه به کسانی که گفته شد ، محرم می شود .
- [امام خمینی] قسم چند شرط دارد: اول: کسی که قسم میخورد باید بالغ و عاقل باشد و اگر میخواهد راجع به مال خودش قسم بخورد باید در حال بالغ شدن سفیه نباشد و حاکم شرع او را از تصرف در اموالش منع نکرده باشد و از روی قصد و اختیار قسم بخورد، پس قسم خوردن بچه و دیوانه و مست و کسی که مجبورش کردهاند، درست نیست، و همچنین است اگر در حال عصبانی بودن بیقصد قسم بخورد. دوم: کاری را که قسم میخورد انجام دهد، باید حرام و مکروه نباشد و کاری را که قسم میخورد ترک کند، باید واجب و مستحب نباشد و اگر قسم بخورد که کار مباحی را به جا آورد باید ترک آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد و نیز اگر قسم بخورد کار مباحی را ترک کند باید انجام آن در نظر مردم بهتر از ترکش نباشد. سوم: به یکی از اسامی خداوند عالم قسم بخورد که به غیر ذات مقدس او گفته نمیشود مانند (خدا) و (اللَّه) و نیز اگر به اسمی قسم بخورد که به غیر خدا هم میگویند ولی بقدری به خدا گفته میشود که هر وقت کسی آن اسم را بگوید، ذات مقدس حق در نظر میآید، مثل آن که به خالق و رازق قسم بخورد صحیح است.بلکه اگر به لفظی قسم بخورد که بدون قرینه، خدا به نظر نمیآید ولی او قصد خدا را کند بنا بر احتیاط باید به آن قسم عمل نماید. چهارم: قسم را به زبان بیاورد و اگر بنویسد یا در قلبش آن را قصد کند صحیح نیست ولی آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحیح است. پنجم: عمل کردن به قسم برای او ممکن باشد و اگر موقعی که قسم میخورد ممکن باشد و بعد تا آخر وقتی که برای قسم معین کرده عاجز شود یا برایش مشقت داشته باشد قسم او از وقتی که عاجز شده به هم میخورد.