چه باید کرد تا نسبت به مطالعه و خواندن قرآن و کتب دیگر علاقمند شویم؟

در جواب سؤال شما رعایت این نکات ضروری است: 1. انگیزه و علاقه: انسان هر رفتاری را که انجام می دهد براساس یک هدف و غایتی است که در نظر گرفته است هر اندازه هدف و غایت رفتار ارزشمندتر باشد، رفتار نیز با استحکام بیشتر بروز خواهد نمود اگر بدانید که فلان موضوع برای شما مفید است قطعاً علاقه پیدا می کنید که موضوع را در کتاب مطالعه کنید.[1]
2. شناخت موضوع: قبل از مطالعه باید موضوع را شناخت و سنجید که چه موضوعی برای او سودمند است در این هنگام علاقه پیدا می کند که آن موضوع را مطالعه کند.
3. رعایت کردن آداب و شرائط مطالعه: آدابی راکه برای مطالعه گفته شده در حد امکان رعایت کند من جمله دعای مطالعه را فراموش نکند.[2]
4. تنوع در مطالعه: سعی شود به طور یکنواخت بر یک موضوع متمرکز نشویم برخی روانشاسان بر این عقیده اند که بهره وری کیفی وکامل از یک موضوع با مطالعه ای در حدود سی دقیقه در اطراف آن انجام می پذیرد و پس از آن کیفیت و بهره وری هر مطالعه به تدریج سیر نزولی خواهد داشت حضرت علی علیه السلام در این مورد می فرمایند: انّ هذه القلوب تمل کما تمل الابدان فابتغوا لها طرائف الحکم: همانا دلها نیز همچون کالبدها ملول و خسته گردند پس برای آسایش دلها در پی حکمتهای تازه و نو بر آیید.[3]
5. توجه به فوائد دانستن: اگر توجه به این داشته باشید که مطالعه هم فوائد معنوی دارد مثل قرب به خدا، الگو شدن در جامعه و خانه و تأثیرگذاری بر دیگران، یا مثل خواندن قرآن و توجه به این نکته که با خواندن هر آیه از قرآن درجه ای در بهشت نصیب انسان می شود و فوائد مادی که کمک انسان در زندگی است خواه ناخواه انسان علاقة به مطالعه پیدا می کند.
6. توجه به ضررهای ندانستن: یعنی اگر به این نکته پی ببرد که اگر دنبال علم نرود و علاقمندی به آن نشان ندهد از مقامات معنوی محروم است در جامعه جایگاهی ندارد و دیگران او را سرزنش می کنند علاقمند به مطالعه می شود.
7. همنشینی با اهل علم: سعی کنیم با کسانی قدم بزنیم که اهل علم اند و اوقات خود را بیهوده تلف نمی کنند و همیشه در حال پیشرفت هستند.
8. مقدمة ایمان: اگر بدانیم مقدمة ایمان، دانستن بعضی از احکام، عقائد، قرآن است نسبت به مطالعه اینها علاقه نشان می دهیم.
9. شرکت در جلسات گروهی: روان شناسان بر این عقیده اند که کارهای گروهی و مطالعات گروهی ثمربخش تر است لذا انسان باید اگر خود علاقه به مطالعه ندارد در گروههائی قرار و با آنها بحث کند که اهل مطالعه اند.[4]
10. عهد کردن: که دو نوع است تشویقی و تنبیهی دانشمندان تعلیم و تربیت بهترین روش را همین ذکر کرده اند در مورد تنبیهی مثلاً بگوید که من روزی چهار صفحه باید بخوانم اگر نخواندم پارک رفتن و تفریح من ممنوع یا در مورد تشویقی اگر من روزی چهار صفحه خواندم برتفریحات خود بیفزاید.[5]
11. توجه به مسائل کاربردی مطالعه: یعنی بدانم که مثلاً اگر این مطلب را بدانم با تربیت اولاد رابطة مستقیم دارد یا بدانم که اگر اهل مطالعه باشم در بین افراد جامعه محبوبترم یا اگر با مطالعه شغل من در جامعه جایگاه بهتری پیدا می کند علاقمند به مطالعه می شوم.
12. سعی کنید مطالعات خود را با مباحث شیرین مثل قصه های قرآنی، کشکول، شعر، داستان آغاز کنید تا علاقمند به مطالعه شوید.[6]
13. استفاده از وسائل صوتی مثل نوراهای مذهبی، گوش دادن به سخنرانی های جذاب، گوش دادن به نوارهائی که بحث خانوادگی دارد که کم کم باعث می شود که شما علاقه مند شوید به مطالعه این مباحث.
14. توجه به حالات افراداهل مطالعه: یعنی اگر ما به این پی بردیم که کسانی که اهل مطالعه اند چه جایگاهی در جامعه دارند و از چه مقامی برخوردارند ما هم تصمیم بر این می گیریم که دنبال مطالعه رویم
منابع کمکی:
1. روش های مطالعه، علی اکبر سیف، چاپ اول، انتشارات رشد، 1358.
2. مطالعه روشمند، دکتر عین الله خادمی، چاپ اول، قم نشر پارسیان، 1379.
3. چگونه کودکان و نوجوانان را به مطالعه علاقمند کنیم، ماشاءالله کار بخش راوری، تهران، انتشارات مدرسه 1378.


[1] . روشهای یادگیری و مطالعه، دکتر علی اکبر سیف، چاپ اول 1376، چاپ نیل، مؤسسه انتشارات آگاه، ص 104.
[2] . رجوع به مفاتیح الجنان، محدث قمی، ص 680.
[3] . نهج البلاغه، فیض الاسلام، کلمات قصار، شماره 89.
[4] . روش مطالعه و تلخیص، عبدالرحیم موگهی، چاپ 1369، نشر کتاب ص 33.
[5] . رجوع شود به کتاب تنبیه و کودک آزاری، محمد یاریگر روش، تهران، سال 1378.
[6] . برای مطالعه رجوع شود به کتاب قصة یوسف تفسیر سوره‌یوسف توسط؟ ترجمه و نشر کتاب در سال 1345.
( اندیشه قم )