در مدرسه معلم دینی می خواهد درباره اشعار حافظ و سعدی تفکر کنیم و حفظ کنیم چگونه این کار راانجام دهیم؟

برای پاسخ به سؤال وراحت تر شدن کار توجه تان را به نکات ذیل جلب می کنیم:
1. به چشم تکلیف ننگرید: به اشعاری را که به شما گفته اند حفظ کنید به چشم کار پرمشقت ننگرید به نغز در گفتار صفای باطن و سیر معنوی یک انسان نگاه کنید، بنگرید چگونه ارتباط به وحی کلام این شعرا را جاودانی کرده است در خود اشتیاق ایجاد کنید بیشتر با کلام آنها آشنا شوید تا از خواندن اشعار و حکایات آنها لذت ببرید. توجه داشته باشید هر چه قدر بیشتر فکر کنید که حفظ کار سختی است کار برای شما سخت تر خواهد شد.
2. گزینش دوستان: مسلّماً در کلاس شما افرادی هستند که این کار را دوست دارند سعی کنید با آنها دوست شوید و با همدیگر برنامه حفظ داشته باشید تلاش و علاقه آنها به شما نیرو می دهد و جذبه کار آنها شما را نیز با خود می کشاند از افرادی که دائماً حرف های مأیوسانه می زنند فاصله بگیرید آنهایی که مرتب می گویند سختِ، نمی شود به چه درد می خورد و ....
3. جلسه حفظ: با چند نفر از همکلاسی هایتان جلسه حفظ بگذارید اگر این کار به طور پیوسته و تدریجی انجام گیرد نتایج بهتری خواهد داشت هرگز کل کار را برای یک شب نگذارید. حفظ گروهی به شما نشاط می دهد و تکرارهایی که به شکل گروهی انجام می گیرد در ذهن بهتر نقش می بندد(روش مشارکتی)[1]
4. تلقین: به خود تلقین کنید که این کار (حفظ تعدادی شعر) کار سختی نیست و من به راحتی از پس آن برمی آیم.
5. مرور قبل از خواب: شب قبل از خوابیدن برخی از اشعار را مرور کنید روان شناسان عقیده دارند که مغز ما در هنگام خواب مشغول پردازش اطلاعات است. پس چه بهتر است ما اشعاری را به آن بدهیم تا مغز خود روی آن کار کند. می توانید اشعار را به کسی که لحن و صدای خوبی دارد بدهید تا روی نوار کاست ضبط کند تا شما قبل از خواب و گاه به گاه گوش دهید.
6. رمز گذاری: برای حفظ بهتر اشعار از رمزگذاری استفاده کنید مثل اول ابیات را بنویسید تا تداعی گر بیت به بیت اشعار گردد. یا از یک شعر یک داستان بسازید و طبق مراحل داستان آنرا حفظ کنید.
7. اعتماد به حافظه:[2] اولین اصل تقویت حافظه اعتماد به حافظه است روان شناسان حافظه را به یک شبکه یا یک تور شبیه کرده اند، به هر میزان نسبت به توانایی حافظه تردید کنید سوراخ های این شبکه بازتر می شود اشخاصی که جملاتی از قبیل حافظه ام ضعیف شده .... زود از یاد می برم .... را زیاد تکرار می کنند به شدت به حافظه خود لطمه می زنند.
8. فرصت مناسب:[3] افرادی که از ذهن و حافظه خود به طور منظم و مستمر استفاده می کنند کمتر از دیگران در معرض فرسایش و ضعف حافظه قرار می گیرد همان گونه که اگر اعضای بدن انسان، جنب و جوش و فعالیت نداشته باشد دچار سستی و تنبلی و بیماری می شود. حافظه هم اگر مورد استفاده قرار نگیرد ضعیف می شود. پس شما این فرصت را غنیمت بشمارید و سعی کنید حافظه خود را فعال سازید.
9. فاصله بین یادگیری:[4] یکی از علت های مهم خستگی مغز طولانی مدت مطالعه است بین یادگیری فاصله بیندازید به طور کلی، روش نیم ساعت مطالعه و پنج دقیقه استراحت را فراموش نکنید.
10. فهم ابیات: از جمله چیزهایی که می تواند به حفظ اشعار کمک کند فهم ابیات است قبل از اینکه به حفظ بپردازید معنی شعر را بفهمید و کلمات مشکل آن را در لغت نامه بیابید و یا از معلمتان بپرسید.
11. سیستم های لایه لایه برای یادگیری اشعار: شعرهایی را که می خوانید، با استفاده از سیستم لایه لایه به خاطر بسپارید هر بیت را که فرا گرفتید برگشته و از اولین بیت تا جایی که یاد گرفته اید مجدداً از حفظ بخوانید.
12. تنفس عمیق: یکی از روش های مهم تقویت حافظه، تنفس عمیق است. با کمک تنفس عمیق می توانید به اندازه کافی اکسیژن به سلول های مغز برسانید مناسب ترین شیوه برای تنفس روش 2 4 1 است یعنی یک شماره دم (ریه ها پر از اکسیژن شود)، چهار شماره حبس نفس، و دو شماره بازدم، اگر تنفس در کنار طبیعت یا هوای آزاد صورت گیرد بهتر است(هنگام مطالعه فضای اتاق باید اکسیژن لازم را داشته باشد)
13. از حفظ خسته کننده بپرهیزد: هرگز زمان حفظ را طولانی نکنید شما می توانید اشعار را دسته بندی کنید(نسبت به زمان) یعنی ببینید چقدر وقت دارید و هر روز چند بیت حفظ کنید از پس حفظ اشعار برمی آید حفظ را می توانید موقعی که قدم می زنید، هنگامی بازی،‌بین مطالعات دیگر انجام دهید(بیشتر برای مرور آنها)
توجه: امروزه در سراسر کشور جامعه القرآن هایی وجود دارد که افراد در سنین مختلف (حتی کودکی) وارد آنها می شوند و حتی کل قرآن را در ظرف مدت یکسال حفظ می کنند پس از توانایی مغز ما بیشتر از آن چیزی است که ما فکر می کنیم.
14. عدم برنامه ریزی: آیا هنوز حساب کرده ایدکه یک ماه چند ساعت است در طول یک ماه چند ساعت کلاس دارید، چند ساعت خواب، چند ساعت تفریح و ..... از شما می خواهم این کار را انجام دهید خواهید دید که ما بیشتر از آنچه که گمان می کنیم وقت و فرصت داریم و بیشتر می توانیم از فرصت ها استفاده کنیم بدون آنکه لحظه ای از خواب و تفریح خود بزنیم.
منابع برای مطالعة بیشتر:
1. مطالعه روشمند، دکتر عین الله خادمی، انتشارات پارسایان(قم) رجوع کنید.
2. روش های یادگیری، دکتر علی اکبر سیف، نشر دوران.
3. 57 درس برای تقویت حافظه، عبدالکریم قریب، نشر دانش روز
----------------------------------
[1] . مطالعه روشمند ، دکتر عین الله خادمی، 1379، چاپ اول، انتشارات پارسایان، ص 111.
[2] . ماهنامه دانش پژوه، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمة الله علیه ، سال دوم شماره 9، 1423 ذی الحجة، ص 27.
[3] . ماهنامه دانش پژوه، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمة الله علیه ، سال دوم شماره 9، 1423 ذی الحجة، ص 27.
[4] . ماهنامه دانش پژوه، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمة الله علیه ، سال دوم شماره 9، 1423 ذی الحجة، ص 27.
( اندیشه قم )