مکیدن انگشت در کودکان را چگونه بر طرف کیم؟

عمل مکیدن در نوزادان امری غریزی است. میزان احساس نیاز در همه کودکان به طوریکسان دیده نمی شود. نوزادان با مکیدن پستان مادر احساس آرامش و ا طمینان خاطر می کنند. به همین دلیل مکیدن انگشت در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، به ندرت دیده می شود و تنها ممکن است به هنگام گرسنگی به این عمل مبادرت ورزند در سه ماه اول، کودک به محض احساس گرسنگی، می خواهد چیزی را بمکد. به همین علت، مکیدن انگشت تا قبل از 6 ماهگی، یا دلیل بر ( گرسنگی ) نوزاد است و یا عدم ارضاء کافی ( حس غریزی مکیدن ). بنابراین اگر کودکی با وجود تغذیه از شیر مادر، سعی در مکیدن انگشت خود دارد، مادر بایستی وقت بیشتری را برای هر وعده شیر دادن به او اختصاص دهد و بدین ترتیب به کودک فرصت بیشتری جهت مکیدن ( حدود 20 دقیقه ) از یک پستان داشته باشد. اما اگر کودک با شیر خشک تغذیه می شودو در عین حال تمایل زیادی به مکیدن از انگشت خود دارد، باید با انتخاب سر پستانکی که سوراخ کوچکتری دارد ؛ مدت زمان بیشتری را جهت مکیدن در اختیار کودک گذاشت.

عکس العمل والدین در برابر مکیدن انگشت توسط کودک


زمانی که کودک برای اولین بار سعی در مکیدن دست و یا انگشت خود دارد، بهترین زمان برای پیشگیری است. این پیشگیری اگر بر اساس آگاهی و درک موقعیت کودک صورت گیرد، برخوردی به جا و منطقی و صحیح خواهد بود.
والدین بایستی به خوبی این مطلب را دریابند که اگر کودک به مکیدن انگشت خود ( عادت ) کند، ترک دادن آن کار آسانی نخواهد بود.
تا قبل از 6 ماهگی، هدف نوزاد از این عمل، ارضای حس غریزی خود است، اما پس از آن ( احساس عدم آرامش روحی ) است که علت تداوم عمل مکیدن انگشت خواهد بود و به عبارتی دیگر، کودک برای ( تسکین و دلداری ) خود انگشتش را می مکد.
او با این رفتار، سعی در زنده کردن خاطره خوش دوران نوزادی خود را دارد، زمانی که در آغوش گرم مادر و تماس مستقیم با بدن و بوی آشنای او، در نهایت آرامش سینه مادر را می مکید. در واقع مکیدن انگشت برای کودک، تداعی کننده مکیدن پستان مادر است. به همین دلیل است که کودک درلحظات بحرانی و به هنگام خستگی و بی حوصلگی، مواقعی که احساس ضعف و ناتوانی و عدم اطمینان می کند و در هنگام خواب، برای کسب آرامش ، انگشت خود را در دهان برده و با شدت تمام آن را می مکد. برخی دیگر از کودکان با رفتارهای مشابهی مانند مالیدن گوشه ای از ملحفه یا لباس خود و یا بازی با موهایشان، به خصوص به هنگام خواب، خاطره آغوش مادر را زنده می کنند. گاه ( خجالت ) علت مکیدن انگشت است.
کودکانی که از مشاهده بازی و سرگرمی کودکان بزرگتر از خود غرق در شادی و شعف می شوند، ولی به دلیل خجالتی بودن، خود را کنار می کشند، با مکیدن انگشت این حالت خود را جبران می کنند.
در برخی از موارد ( بی حوصلگی ) و نداشتن وسایل سرگرم کننده، سبب پناه آوردن کودک به مکیدن انگشت خود می شود. اگر احساس می کنید و این امر در مورد کودک شما نیزصادق است، با تهیه اسباب بازی های متنوعی و متناسب با سن او، وسیله سرگرمی کودک را فراهم آورده و بدین ترتیب از شدت مکیدن انگشت بکاهید.
والدین بایستی با آگاهی کامل، شیوه های صحیح برخورد را برگزینند و در برابر این عمل کودک حساسیتی از خود نشان نداده و کاملاً خود را ( بی تفاوت ) جلوه دهند. هرگز چه مستقیم وچه غیر مستقیم به کودک نگویید که انگشت یا دستت را در دهان نبر. زیرا تذکرات پی در پی مادر به هنگام مکیدن انگشت، حساسیت بیشتر کودک را برخواهد انگیخت و ممکن است از روی لجاجت، شدت مکیدن را بیشتر کند.
متأسفانه گاه مادران از شیوه هایی مانند تهدید و ترساندن کودک از موجودی وحشتناک و یا تنبیهی شدید و نیز به کار بردن جملاتی مانند: (اگه دوباره ا نگشتت را بمکی، دیگه دوستت ندارم ) سعی در ترک این عادت طفل می کنند. در حالی که این رفتارها نه تنها هیچگونه اثری نخواهد داشت، بلکه حتی برعکس، به علت تشویش و اضطراب بیشتر کودک از تهدید و تنبیه و یا شک و یا شبهه در مورد توجه و علاقه مادر نسبت به خود، نتیجه معکوس داشته و کودک با شدت بیشتری سعی در مکیدن انگشت خود خواهد کرد. بنابراین:
1- والدین بایستی درصدد کشف علت اصلی، پناه بردن کودک به عمل مکیدن برآیند و عواملی مانند اختلاف والدین و ناآرامی محیط خانوادگی، حسادت نسبت به برادر و یا خواهر کوچکتر، عادت به مکیدن انگشت در اثر تقلید از کودکان و همبازیهای دیگر، عدم ارضاء حس مکیدن در دوران نوزادی در دسترس نداشتن اسباب بازی های مناسب و بی حوصلگی و علل مشکوک دیگر را مد نظر داشته باشند و پس از شناخت علت اصلی، سعی درجبران کمبود احتمالی برآیند.
2- حساسیت به خرج نداده و از روشهای غلط معمول مبنی بر تهدید، تنبیه، فلفل زدن، باندپیچی کردن و به کار بردن جملاتی که کودک با شنیدن آنها احساس ناامنی بیشتری می کند ( مانند دیگه دوستت ندارم و... )، استفاده نکنند.
3- و الدین ضمن انتخاب رفتار صحیح در جهت ابراز عشق و علاقه بیشتر نسبت به او، بایستی آرامش خود را نیز حفظ کرده و بپذیرند که اگر برخوردی منطقی و نه احساسی داشته باشند، دیر یا زود کودک در پاسخگویی به راه حل درست آنها، دست از این کار خواهد کشید.
البته در برخی از موارد پس از ترک عادت، کودک ممکن است بعد از گذراندن دوران نقاهت بیماری خاصی و یا قرار گرفتن در برابر مشکل روحی جدیدی، مجدداً برای مدتی شروع به مکیدن انگشت خود کند. در این صورت، نیز والدین با توجه به توصیه های فوق، رفتار مناسب را باید در پیش گیرند.

آیا می توان پستانک را جانشین مکیدن انگشت کرد ؟


اگر نوزادی درسه ماهه نخست، با بردن مچ دست و یا انگشت به دهان، میل زیادی به مکیدن از خود نشان می دهدو علیرغم عمل مادر به توصیه های داده شده ابتدای این مبحث، باز هم می خواهد به عمل مکیدن انگشت خود ادامه دهد، می توان از پستانک استفاده نمود . پستانک در سه ماه اول و با توجه به دل دردهای کولیک کودک، می تواند تسکین دهنده باشد. در هر حال، عادت به مکیدن پستانک بهتر از عادت به مکیدن انگشت است. زیرا مکیدن پستانک هر چقدر هم که طولانی شود، معمولاً تاقبل از سه سالگی کنار گذاشته می شود، ولی مکیدن انگشت در برخی از کودکان گاه حتی تا سن 5 و یا 6 سالگی ادامه می یابد و این عمل ممکن است سبب تمایل دندانهای جلو بالا به سمت خارج و دندان های پیشین پایین به سمت داخل شود.
البته برخی از متخصصین معتقدند که این فرم ظاهری در دندان های شیری به دندان های دائمی کودک انتقال نخواهد یافت.
منبع: کتاب کودک من