نحوه تعامل پدرها و مادرها با جوانان در بُعد عبادی و اخلاقی چگونه باید باشد؟

پاسخ از حجت الاسلام دکتر رفیعی:
نامه سی و یک نهج البلاغه که امام علی (علیه السلام) می فرمایند: از پدری پیر به فرزندی جوان. حضرت علی(علیه السلام) به امام حسن (علیه السلام) که سی سال داشته می گوید: ای پسرَکم . ادبیات گفتار مادر و یا پدر با فرزند چگونه باید باشد؟ مثلا مادری می خواهد بگوید: پسرم این سی دی که می بینی برای تو بد است . پسرم نماز بخوان این ها را چگون بیان کند؟ پنج وظیفه مهم را به آنها می گویم . اول این که تکریم شخصیت است. یعنی این که با احترام به جوانش سخن بگوید. مقایسه نکند. الفاظ زشت بکار نبرد . نفرین و ناله نکند . پسر ابوجهل بعد از اینکه پدرش کشته شد و خودش هم در برابر اسلام سرسخت بود ولی تصمیم گرفت مسلمان بشود. تا بر پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) وارد شد و پیامبر پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) او را دیدند، گفتند: آفرین بر کسی که از گناه هجرت کرده و به نیکی آمده است . هشام بن حکم امام صادق (علیه السلام) را قبول نداشت و دین او چیز دیگری بود . وقتی او را خدمت امام بردند، این قدر امام او را خوب تحویل گرفتند که مرید امام شد. جوانان بیشتر از این که از استدلالات ما تاثیر بگیرند، از رفتار و برخورد ما تاثیر می گیرند . شما بیست حدیث با تندی و ناسزا در فضیلت نماز اول وقت برای جوان بخوانید این رویش اثر نمی کند ولی یک تکریم شخصیت ، روی او اثر را دارد. دوم استدلال و مجاب کردن جوانان است . باید به بچه فهماند این سی دی اثر تخریب دارد که می گویم نگاه نکن. جوانی پیش پیامبر پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) آمد و گفت : من زنا و فحشا را دوست دارم . حضرت گفتند: دوست داری کسی به خانواده تو چنین نظری داشته باشد؟ گفت: خیر . پیامبر پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) گفتند: تو به هرکس که نظر داشته باشی بالاخره او هم خواهر و مادری دارد و او را مجاب کرد. یک جوانی که دوستی های ناشرعی دارد، ممکن است وقتی بخواهد ازدواج کند، دست روی هرکس بگذارد ممکن است او هم این دوستی ها را داشته باشد و جامعه ناامن می شود. جوان بگوید: برای این که جامعه و خانواده ناامن نشود، من این دوستی را برقرار نکنم و اگر خواستگاری کسی رفتم این احساس به من دست ندهد. جوانی در مشهد به من گفت: من با کسی ازدواج می کنم که شش ماه او را زیر نظر داشته باشم چون اعتمادم سلب شده است. باید جوانان را با دلیل مجاب کرد . نکته سوم پرهیز از سرزنش و ملامت است. الان بچه شش ساله هم نمی پذیرد چه برسد به جوان. حدیث داریم : افراط درملامت لجاجت ایجاد می کند. حضرت یحیی فردی را نصیحت کرد و گفت: هیچ گاه کسی راملامت نکن. نکته چهارم بحث تقویت نقاط مثبت جوانان است. یک جوانی در مسجد دعا می خواند رسول پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) وقتی دعای او تمام شد، فرمودند: چه قدر قشنگ دعا می خوانی. مثلا الان جوان بلد نیست قرآن بخواند و حمد و سوره اش هم درست نیست ولی جوان مودبی است . بگویید: باریک الله حیف نیست شما با این ادب و حافظه و رشته ای که در دانشگاه قبوا شده اید بلد نباشید قرآن بخوانید. تقویت جنبه های مثبت،کم کم جنبه های منفی را از بین می برود. قرآن می فرماید: پیامبر بشیر و نذیر است. این تاکید روی نقاط مثبت دارد. نکته آخر مسئولیت بخشی جوان است. به جوانان خودتان مسئولیت بدهید هرچند که آن را به خوبی انجام ندهند. اگر چیزی از بازارخرید و سر او را هم پنج هزار تومان کلاه گذاشتند، اشکالی ندارد مهم این است که ایشان به بازار برود و خودش خرید کند. نگویید: تو نمی توانی. این باعث افت در جوانان می شود.
ch3.iribtv.ir