آدابی برای دعا کردن از سوی ائمه اطهار علهیم السلام بیان ده است که فهرست‌وار عبارتند از:
1- با بسم الله آغاز کردن: حضرت پیامبر فرمود: (دعایی که با بسم الله الرحمن الرحیم آغاز شود، رد نمی‌شود [1]
2- تمجید: در کتاب حضرت علی (ع) است که مدح قبل از سؤال و درخواست است پس هرگاه از خدا حاجتی خواستی ابتدا او را تمجید کن. راوی می‌گوید به او عرض کردم چگونه او را تمجید کنم فرمودند: بگو: (یامن اقرب الیّ من حبل الورید یا من یحول بین المرء و قلبه یا من هو باالمنظر الاعلی یا من لیس کمثله شیء)[2].
3- صلوات: امام صادق (ع) فرمودند: هرکس به خدا حاجتی دارد آغاز کند، با صلوات بر محمد و آل محمد سپس حاجت خود را درخواست کند و ختم کند آن را به صلوات بر محمد و آل محمد، به درستی که خداوند کریمتر از آن است که دو طرف دعا را بپذیرد و وسط آن را رها کند چرا که صلوات بر محمد و آل محمد هیچگاه رد نمی‌شود.[3]
4- اقرار به گناه: امام صادق فرمودند. دعا را با مدح خدا آغاز کن و سپس اقرار به گناه نما و سپس حاجتت را بطلب.[4]
5- تضرع و زاری در برابر خدا: در آنچه که خداوند حضرت عیسی (ع) را بدان موعظه نموده است آمده است: که ای عیسی مثل فرد محزونی که در حال غرق شدن است مرا بخوان و مرا نخوان مگر با حالت تضرع بسوی من و این که همت تو تنها یک چیز باشد، به درستی که هرگاه چنین مرا بخوانی تو را اجابت می‌کنم.[5]
6- خواند دو رکعت نماز: امام صادق (ع) فرمود: هرکس وضوی نیکویی گرفت سپس دو رکعت نماز خواند در حالی که رکوع و سجود آن را کامل به جا آورد و سلام و ثنای خدا و رسولش را به جا آورد سپس حاجت خود را طلب نمود، چنین کسی حاجتش را در محل مناسبش طلب کرده، و هرکس خیر را در این جایگاه طلب کند ناامید نمی‌شود.[6]
7- درخواست خود را زیاد مشمارد: خداوند متعال به بعضی از انبیائش وحی کرد که: اگر اهل هفت آسمان و زمینها همه از من درخواست کنند و من درخواست همة آنها را برآورده سازم از ملک من به اندازه بال مگسی کم نمی‌شود، چگونه از ملکی کم شود که من قیّم آن هستم.[7]
8- بلند همتی در دعا: حضرت علی (ع) به امام حسن علیه السلام وصیت نمود که: سزاوار است که درخواست تو در آنچه که از خدا می‌خواهی از چیزهایی باشد که جمال و زیبائیش برای تو باقی بماند و وزر و وبالی هم برای تو نداشته باشد و این در حالی است که مال برای تو باقی نمی‌ماند و تو هم برای آن باقی نمی‌مانی.[8]
9- تعمیم دعا: حضرت پیامبر (ص) فرمود: هرگاه فردی دعا کرد دیگران را نیز دعا کند که به اجابت نزدیکتر است و هرکس چهل فرد مؤمن از برادرانش را قبل از دعا برای خود دعا کند، خداوند دعا را در حق آنها و خود او اجابت می‌کند.[9]
10- دعای پنهانی: حضرت پیامبر (ص) فرمود: دعای پنهانی برابر هفتاد دعای آشکار است.[10]
11- دعا در اوقات مناسب : دعا در بعضی از اوقات مستجاب است. دعا بعد از نماز واجب،هنگام بارش باران، هنگام سحر و هنگام عیادت از مریض مستجاب است.[11]
12- حسن ظن به اجابت: حضرت پیامبر (ص) فرمود: دعا کنید از خدا و یقین به اجابت داشت باشید.[12]
13- پافشاری بر دعا: امام باقر (ع) فرمود: قسم به خدا مؤمن پافشاری بر برآورده شدن حاجت از خدا نمی‌کند مگر این که خداوند حاجت او را می‌دهد.[13]
امید که با رعایت آداب دعا دعاهایتان مستجاب باشد.
--------------------------------------------------------------------------------
[1]- بحار، ج 93، ص 313.
[2]- بحار، ج 93، ص 315.
[3]- بحار، ج 93، ص 316.
[4]- بحار، ج 93، ص 318.
[5]- بحار، ج 93، ص 314.
[6]- همان.
[7]- همان، ص 303
[8]- بحار، ح 77، ص 207.
[9]- بحار، ج 93، ص 313.
[10]- همان، ص 312.
[11]- همان، ص 344، و ج 81، ص 217، و ج 85، ص 321.
[12]- بحار، ج 93، ص 305.
[13]- اصول کافی، ج 2، ص 475.
