در پاسخ به این سوال توجه به چند نکته ضروری است: 1. اگر هر ایرانی بخواهد در تعیین سرنوشت کشور مؤثر باشد، حضور در انتخابات شوراهای اسلامی یکی از راههای این تاثیر گذاری است چرا که در قانون اساسی در این باب چنین آمده است:(... شوراها،مجلس شورای اسلامی، شورای استان، شهرستان، شهر، محل، بخش، روستا و نظایر اینها از ارکان تصمیم‌گیری و اداره امور کشورند.)[1] در این اصل جایگاه شوراها در پیشبرد امور کشور بخوبی بیان گردیده است به این دلیل که آنها را از ارکان تصمیم گیری در اداره امور کشور می داند. از این رو حضور مردم در انتخابات شوراها می تواند در اداره صحیح امور،موثر بوده و تعیین کننده باشد. 2. از سوی دیگر قانون اساسی برای این که بخوبی بتواند اداره امور را به مردم واگذار نماید(تا همگان در آن نقش آفرین باشند) انتخاب اعضای شوراها را از میان مردم هر محل می داند و می گوید: (برای پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم با توجه به مقتضیات محلی، اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان یا استان با نظارت شورایی به نام شورای ده، بخش، شهر، شهرستان یا استان صورت میگیرد که اعضای آن را مردم همان محل انتخاب میکنند) [2] در این اصل پیشبرد سریع امور جامعه را به همکاری مردم از طریق شوراها دانسته است که این بخوبی بیانگر جایگاه این شوراها از یک سوی و ارزش حضور مردم در انتخابات شوراها می باشد.لذا این جاست که ضرورت و ثمرات شرکت در این انتخابات بر کسی پوشیده نمی ماند. 3. اهمیت تصمیمات شوراها: قانون اساسی تمام مقامات دولتی را به رعایت آنها مکلف کرده و چنین بیان می دارد: (استانداران، فرمانداران، بخشداران و سایر مقامات کشوری که از طرف دولت تعیین میشوند در حدود اختیارات شوراها ملزم به رعایت تصمیمات آنها هستند)[3] بی تردید اگر شوراها در جایگاه رفیع و مهمی قرار نداشتند هیچ گاه قانون گذار مقامات مسئول و دولتی را به رعایت تصمیمات آنها نمی نمود. 4. گذشته از مسائل ذکر شده، قانون اساسی،حق ارائه طرح به مجلس شورای اسلامی را به شورای عالی استان ها داده و چنین تصریح می کند:(شورای عالی استانها حق دارد در حدود وظایف خود طرحهایی تهیه و مستقیما یا از طریق دولت به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کند. این طرحها باید در مجلس مورد بررسی قرار گیرد)[4] با این اوصاف در مجموع ضرورت حضور مردم در انتخابات برای تعیین سرنوشت جامعه بر کسی پوشیده نمی ماند چرا که در نهایت این مردم اند که امور خود را تدبیر و جهت سامان یافتن آن برنامه ریزی می نمایند. پاورقی ها: [1]- قانون اساسی؛اصل 7 [2]- همان؛اصل 100 [3]- همان؛اصل 103 [4]- قانون اساسی؛اصل 102
در پاسخ به این سوال توجه به چند نکته ضروری است:
1. اگر هر ایرانی بخواهد در تعیین سرنوشت کشور مؤثر باشد، حضور در انتخابات شوراهای اسلامی یکی از راههای این تاثیر گذاری است چرا که در قانون اساسی در این باب چنین آمده است:(... شوراها،مجلس شورای اسلامی، شورای استان، شهرستان، شهر، محل، بخش، روستا و نظایر اینها از ارکان تصمیمگیری و اداره امور کشورند.)[1]
در این اصل جایگاه شوراها در پیشبرد امور کشور بخوبی بیان گردیده است به این دلیل که آنها را از ارکان تصمیم گیری در اداره امور کشور می داند. از این رو حضور مردم در انتخابات شوراها می تواند در اداره صحیح امور،موثر بوده و تعیین کننده باشد.
2. از سوی دیگر قانون اساسی برای این که بخوبی بتواند اداره امور را به مردم واگذار نماید(تا همگان در آن نقش آفرین باشند) انتخاب اعضای شوراها را از میان مردم هر محل می داند و می گوید: (برای پیشبرد سریع برنامههای اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم با توجه به مقتضیات محلی، اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان یا استان با نظارت شورایی به نام شورای ده، بخش، شهر، شهرستان یا استان صورت میگیرد که اعضای آن را مردم همان محل انتخاب میکنند) [2]
در این اصل پیشبرد سریع امور جامعه را به همکاری مردم از طریق شوراها دانسته است که این بخوبی بیانگر جایگاه این شوراها از یک سوی و ارزش حضور مردم در انتخابات شوراها می باشد.لذا این جاست که ضرورت و ثمرات شرکت در این انتخابات بر کسی پوشیده نمی ماند.
3. اهمیت تصمیمات شوراها: قانون اساسی تمام مقامات دولتی را به رعایت آنها مکلف کرده و چنین بیان می دارد: (استانداران، فرمانداران، بخشداران و سایر مقامات کشوری که از طرف دولت تعیین میشوند در حدود اختیارات شوراها ملزم به رعایت تصمیمات آنها هستند)[3]
بی تردید اگر شوراها در جایگاه رفیع و مهمی قرار نداشتند هیچ گاه قانون گذار مقامات مسئول و دولتی را به رعایت تصمیمات آنها نمی نمود.
4. گذشته از مسائل ذکر شده، قانون اساسی،حق ارائه طرح به مجلس شورای اسلامی را به شورای عالی استان ها داده و چنین تصریح می کند:(شورای عالی استانها حق دارد در حدود وظایف خود طرحهایی تهیه و مستقیما یا از طریق دولت به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کند. این طرحها باید در مجلس مورد بررسی قرار گیرد)[4]
با این اوصاف در مجموع ضرورت حضور مردم در انتخابات برای تعیین سرنوشت جامعه بر کسی پوشیده نمی ماند چرا که در نهایت این مردم اند که امور خود را تدبیر و جهت سامان یافتن آن برنامه ریزی می نمایند.
پاورقی ها:
[1]- قانون اساسی؛اصل 7
[2]- همان؛اصل 100
[3]- همان؛اصل 103
[4]- قانون اساسی؛اصل 102
- [سایر] چه ضرورتی دارد که در انتخابات شوراهای شهر و روستا شرکت کنیم؟
- [سایر] شرایط نامزدی در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا چیست؟ چرا انتخابات شوراها برای اصلاحطلبان تا این حد اهمیت دارد؟
- [سایر] ضرورت تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا چیست ؟ و ازمنظر قانونی چه وظایفی بر عهده این شوراها گذاشته شده است؟
- [سایر] آیا شوراهای اسلامی شهر و روستا نهاد خاص حکومتی هستند و از 3 قوه خارجند یا فرا قوه ای هستند؟
- [سایر] ضرورت تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا چیست ؟ و ازمنظر قانونی چه وظایفی بر عهده این شوراها گذاشته شده است؟
- [سایر] احکام شرکت در انتخابات چیست؟
- [سایر] چرا مراجع شرکت در انتخابات را تکلیف شرعی میدانند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران جایز است؟
- [سایر] چرا شرکت در انتخابات و رأی دادن واجب شرعی است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی که تا به حال در روستا زندگی می کرده است و فرزندان وی هم در روستا زندگی می کنند به شهر آمده و از فرزندان خود، نفقه مناسب با شهر را طلب می کند، حکم آن را بیان کنید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مسجدی را غصب کنند و به جای آن خانه و مانند آن بسازند یا در طرح توسعه و تعریض کوچه و خیابانهای شهر و روستا قسمتی از مسجد در کوچه و خیابان واقع شود بنابر احتیاط واجب تنجیس آن جایز نیست و تطهیر آن واجب است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر به خاطر ضرورتی ناچار گردد که از مسجد خارج شود و به قدری طول بکشد که صورت اعتکاف به هم بخورد، اعتکاف او باطل میشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در زمینهای بزرگ زراعتی و غیر زراعتی که دیوار ندارد و زراعتی فعلاً در آن نیست نماز خواندن و نشستن و خوابیدن و تصرفات جزئی اشکال ندارد، خواه نزدیک شهر و روستا باشد یا دور از آن و خواه مالکین آن صغیر باشند یا کبیر، ولی اگر صاحبش صریحاً بگوید راضی نیستم یا بدانیم قلباً راضی نیست تصرف در آن حرام و نماز نیز اشکال دارد.
- [آیت الله مظاهری] مسافر میتواند در تمام شهر مکّه و شهر مدینه و شهر کربلا و شهر کوفه نماز را تمام بخواند. و جایی که اوّل جزو این شهرها نبوده و بعد افزوده شده یا در آینده میشود نیز همین حکم را دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر شهر دیوار دارد باید ابتدای هشت فرسخ را از دیوار شهر حساب کند و اگر دیوار ندارد باید از خانه های اخر شهر حساب کند
- [آیت الله بروجردی] اگر شهر دیوار دارد، باید ابتدای هشت فرسخ را از دیوار شهر حساب کند و اگر دیوار ندارد، باید از خانههای آخر شهر حساب نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر چند نفر در مزدی که از کار خودشان میگیرند با یکدیگر شرکت کنند، مثلاً چند دلّاک با هم قرار بگذارند هر قدر مزد میگیرند با هم قسمت کنند، شرکت آنان صحیح نیست و به این شرکت، (شرکت ابدان) میگویند.
- [آیت الله مظاهری] استفاده جنسی زن از شوهرش و شوهر از زنش به هر نحوی که باشد جایز است، ولی استفادههای غیر متعارف باید با اجازه و رضایت یکدیگر باشد، بلکه سزاوار است که اگر ضرورتی نباشد، از استفادههای غیر متعارف پرهیز کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد ولی مکروه است هر چند برای فرار از روزه نباشد مگر این که سفر به جهت ضرورتی باشد و یا به مقتضای بعضی از روایات برای حج یا عمره باشد
- [آیت الله سیستانی] مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد ، ولی برای فرار از روزه مسافرت مکروه است . و همچنین است مطلق سفر در ماه رمضان مگر اینکه برای حج یا عمره یا به جهت ضرورتی باشد .