اگر فلسفه امامت و ضرورت وجود راهنمایان بشری که از درجات بالای کمال علمی و عصمت برخوردارند به خوبی روشن باشد، ادامة این امر مهم، یعنی هدایت انسان در زمان غیبت کبری توسط افرادی برگزیده با ویژگیهای خاص نیز ضروری مینماید.
توضیح مطلب اینکه: بعد از ختم نبوت پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله) رابطه انسان با ملکوت از طریق وحی قطع شد. در حالی که جمعیت انسانها رو به افزایش و قهراً مسایل جدیدی در حوزة اندیشه و عمل به وجود می آمد. و از طرفی به تناسب زمان و مکان، باید مصادیق آیات و روایات روشن شود، تا مردم از نعمت بزرگ قرآن و سنت نبوی(صلی الله علیه وآله) محروم نگردند.
در زمان حضور هر کدام از ائمه معصومین(علیها السلام) و تفسیر و توضیح متون دینی توسط آن بزرگواران، مشکلی وجود نداشت. اما در زمان غیبت حضرت ولی عصر( عجلالله تعالی فرجه الشریف )، که مردم از نعمت بهرهمندی از منابع علم ناب محروم بودند و با گذشت زمان و فاصله گرفتن از صدر اسلام و هجوم بیوقفه شیاطین فکری از یک سو و پیشرفتهای صنعتی و گرایش به تجملات در زندگی از سوی دیگر، نیاز به راهنمایانی وارسته و شاگردانی که در مکتب وحی زانو زده و به تناسب ظرفیت وجودی خود از چشمه علم و معرفت دین نوشیدهاند، همچنان باقی و روز به روز شدیدتر میشود. و قرار گرفتن بشریت در مسیر نادرست و دور شدن از راه صحیح در درازمدت، مورد پیشبینی حضرات معصومین(علیها السلام)از جمله امام عصر عجلالله تعالی فرجه الشریف بوده و به این خاطر راهنماییهای لازم را به مردم نمودهاند که به صورت روایات و احادیث به دست ما رسیده است. از جمله در تحفالعقول حدیثی از امام حسین(علیه السلام) در این مورد نقل شده که حضرت فرمودند: (مجاری الامور بیدالعلمأ بالله الامنأ علی حلاله و حرامه جریان کارها باید به دست افرادی باشد که عالم به خداوند و امین بر حلال و حرام اویند.) قهراً این افراد متخصص در دین الهی هستند که پاسدار حفظ احکام (حلال و حرام) می باشند.
و یا در پاسخ سؤالاتی که اسحقبن یعقوب در طی نامهای از محضر شریف امام عصر ارواحنا فداه نموده آن حضرت فرمودند: (واماالحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی راوة حدیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجةالله(عج) در رویدادهای آینده به راویان و متخصصان حدیث ما رجوع کنید که آنها از طرف من برای شما حجت می باشند و من حجت خدا هستم.)
و مراد از (حوادث واقعه) تنها احکام شرعی نمیتواند باشد بلکه معنای وسیعتری دارد که شامل مسایل و مشکلات اجتماعی نیز می شود. زیرا تعبیر به (حوادث واقعه) در مورد احکام شرعی باید به علمای دین مراجعه کنند و نیازی به سؤال نبوده است.
این دو نمونه، از روایات فراوان در این زمینه می باشد. از این روایات روشن میشود که لزوم رهبری جامعه خصوصاً در زمان غیبت کبری، مورد عنایت معصومین بوده است و مسألهای با این اهمیت هرگز نمی توانسته مورد غفلت قرار گیرد. و به خصوص از ناحیه دین جامعی نظیر اسلام که در تمام مسایل از جزئیترین آنها تا مسایل کلّی توجه نموده، و برای هر یک حکمی بیان نموده است. مسایلی از قبیل طهارت و نحوه تطهیر، بحث مربوط به دیات، نماز، روزه، حج، خمس، و.... حال آیا عقل سلیم می پذیرد که تشکیل حکومت که سبب اجرای بهتر و کاملتر دستورات دینی و تکامل مردم می شود، را مورد عنایت قرار نداده باشد و یا در مورد شرایط رئیس حکومت، سخنی به میان نیاورده باشد؟
لذا حضرت ولی عصر ارواحنا فداه در زمان غیبت کبری، نواب خود را به طور عموم و با ذکر صفات و ویژگی معرفیکردهاند و از مجموع روایات متعدد در این زمینه، شرایط حاکم دینی (ولایت فقیه) بدست می آید که عبارتند از: تخصص و فقاهت در دین، تقوای الهی، دارا بودن بینش سیاسی و مدیریت و شجاعت. برای مطالعه بیشتر در مورد مبحث ولایت فقیه می توانید به کتابهای زیر مراجعه نمایید: 1 حکومت اسلامی امام خمینی 2 پرسش و پاسخ پیرامون ولایت فقیه (سه جلد)، آیتالله مصباح یزدی 3 ولایت فقیه آیت الله جوادی آملی 4 وحی و رهبری آیت الله جوادی آملی 5 ولایت فقیه حجةالاسلام هادوی تهرانی 6 نگاهی گذار به ولایت فقیه محمد مهدی نادری قمی
پی نوشت:
1 . اکمال الدین، ج 1 ص 483.
منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
