خلال
خِلال به کسر خاء نوعی چوب برای تمیز کردن لای دندان است. از آن در بابهای طهارت، صوم و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.
آیا می توان آنچه را با خلال کردن از لای دندانها بیرون می آید فرو خورد؟
رسول اللّه‌ صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : مَن تَخَلَّلَ فَلیَلفِظ ، مَن فَعَلَ فَقَد أحسَنَ ، ومَن لَم یَفعَل فَلا حَرَجَ . پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : هر کس خلال می‌کند ، [پس مانده‌ها را] بیرون افکند . هر کس چنین کند ، کار خوبی کرده است و هر کس چنین نکند ، [بر او] ایرادی نیست . المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 378 ، حدیث 2328 عن ابن القدّاح عن الإمام الصادق علیه‌السلام ؛ سنن ابن ماجة ، جلد 1 ، صفحه 121 ، حدیث 337 عن أبی هریرة نحوه ، کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 254 ، حدیث 40835 وراجع مسند ابن حنبل ، جلد 3 ، صفحه 304 ، حدیث 8845 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 358 ******* الإمام الصادق علیه‌السلام : لا یَزدَرِدَنَّ أحَدُکُم ما یَتَخَلَّلُ بِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَکونُ مِنهُ الدُّبَیلَةُ . امام صادق علیه‌السلام : مبادا کسی از شما آنچه را با آن خلال می‌کند ، فرو دهد ؛ چرا که شکم‌کلن ، از آن می‌خیزد . الکافی ، جلد 6 ، صفحه 378 ، حدیث 4 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 408 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 358 شکم‌کلن (دبیله) ، جوش یا دُمَل بزرگی است که در شکم ، رُخ می‌نماید و غالباً شخص را می‌کُشد . ******* عنه علیه‌السلام : ما أدَرتَ عَلَیِهِ لِسانَکَ فَأَخرَجتَهُ فَابلَعهُ ، وما أخرَجتَهُ بِالخِلالِ فَارمِ بِهِ. امام صادق علیه‌السلام : آنچه زبانت را بر آن چرخاندی و از [لای دندان] بیرون کشیدی ، فرو ده ؛ ولی آنچه را با خلال بیرون کشیدی ، بیرون افکن . کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 3 ، صفحه 357 ، حدیث 4262 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 329 ، حدیث 1051 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 ******* الإمام الکاظم علیه‌السلام - لِلفَضلِ بنِ یونُسَ: یا فَضلُ ، أدِر لِسانَکَ فی فیکَ ؛ فَما تَبِعَ لِسانَکَ فَکُلهُ إن شِئتَ ، ومَا استَکرَهتَهُ بِالخِلالِ فَالفِظهُ . امام کاظم علیه‌السلام - به فضل بن یونس: ای فضل! زبان خویش را در دهان بچرخان . آنچه را در پیِ زبانت به حرکت در آمد ، اگر خواستی ، بخور ، و آنچه را با خلال [بیرون کشیدی و] خوش نداشتی ، بیرون افکن . المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 239 ، حدیث 1736 عن الفضل بن یونس ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 407 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 ****** عنه علیه‌السلام : مِن حَقِّ الخِلالِ أن تُدیرَ لِسانَکَ فی فَمِکَ ؛ فَما أجابَکَ تَبتَلِعُهُ ، ومَا امتَنَعَ تُحَرِّکُهُ بِالخِلالِ ، ثُمَّ تُخرِجُهُ فَتَلفِظُهُ . امام کاظم علیه‌السلام : بایسته خلال ، آن است که زبان خویش را در دهان بچرخانی و آن‌گاه ، آنچه را بدین‌سان از جای درآید ، بخوری؛ ولی آنچه را سرسختی کند ، به خلال جابه‌جا کنی و سپس [از لای دندان‌ها] بیرون آوری و از دهان ، بیرون افکنی . مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 312 ، حدیث 993 عن محمّد بن جعفر بن العاصم عن أبیه عن جدّه ، بحار الأنوار ، جلد 48 ، صفحه 118 ، حدیث 35 وج 66 ، صفحه 421 ، حدیث 36 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 ******* الکافی عن الفضل بن یونس : تَغَدّی عِندی أبُو الحَسَنِ علیه‌السلام ، فَلَمّا فَرَغَ مِنَ الطَّعامِ اُتِیَ بِالخِلالِ ، فَقُلتُ : جُعِلتُ فِداکَ ! ما حَدُّ هذَا الخِلالِ؟ فَقالَ : یا فَضلُ ، کُلُّ ما بَقِیَ فی فَمِکَ فَما أدَرتَ عَلَیهِ لِسانَکَ فَکُلهُ ، ومَا استَکَنَّ فَأَخرِجهُ بِالخِلالِ فَأَنتَ فیهِ بِالخِیارِ ؛ إن شِئتَ أکَلتَهُ وإن شِئتَ طَرَحتَهُ . الکافی- به نقل از فضل بن یونس: امام کاظم علیه‌السلام ، نزد من ناهار خورد . چون از خوردن فراغت یافت ، خلال آوردند . گفتم : فدایت شوم! اندازه این خلال چیست؟ فرمود : (ای فضل! از آنچه در دهانت مانده است ، هر چه زبان خویش را بر آن می‌چرخانی ، بخور ؛ امّا هر چه را در جای خود محکم شده است ، با خلال بیرون آور و از آن پس نیز خود ، انتخابگری . اگر خواستی ، آن را می‌خوری و اگر خواستی ، بیرون می‌افکنی . الکافی ، جلد 6 ، صفحه 377 ، حدیث 3 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 379 ، حدیث 2329 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 440 ، حدیث 15 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 مقصود ، موادّی است که بلعیدن آن ، غیر بهداشتی نیست . ******* المحاسن عن الفضل بن یونس الکاتب : أتانی أبُو الحَسَنِ موسَی بنُ جَعفَرٍ علیه‌السلام فی حاجَةٍ لِلحُسیَنِ بنِ یَزیدَ ، فَقُلتُ : إنَّ طَعامَنا قَد حَضَرَ ، فَاُحِبُّ أن تَتَغَدّی عِندی . قالَ : نَحنُ نَأکُلُ طَعامَ الفَجأَةِ . ثُمَّ نَزَلَ فَجِئتُهُ بِغَداءٍ ووَضَعتُ مِندیلاً عَلی فَخِذَیهِ ، فَأَخَذَهُ فَنَحّاهُ ناحِیَةً ، ثُمَّ أکَلَ ، ثُمَّ قالَ لی : یا فَضلُ ، کُل مِمّا فِی اللَّهَواتِ وَالأَشداقِ ، ولا تَأکُل ما بَینَ أضعافِ الأَسنانِ. المحاسن- به نقل از فضل بن یونس کاتب -: امام کاظم علیه‌السلام ، در پیِ کاری برای حسین بن یزید ، نزد من آمد . گفتم : غذایمان آماده است . دوست دارم نزد ما غذا بخوری . فرمود : (ما غذای ناگهانی (بدون دعوت قبلی) را می‌خوریم) . سپس ، فرود آمد و من برای وی ، ناشتایی آوردم و دستمالی نیز روی پای وی گذاردم . او دستمال را برداشت و به کناری انداخت . سپس خورد . آن‌گاه به من فرمود : (ای فضل! آنچه را در بالای کام و کناره‌های دهان مانده است ، بخور ؛ امّا آنچه را لابه‌لای دندان‌هاست ، نخور) . المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 238 ، حدیث 1735 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 407 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 ******* الإمام الحسین علیه‌السلام : کانَ أمیرُ المُؤمِنینَ علیه‌السلام قَد أمَرَنا إذا تَخَلَّلنا ألاّ نَشرَبَ الماءَ ، حَتّینَتَمَضمَضَ ثَلاثاً . امام حسین علیه‌السلام : امیرمؤمنان ، به ما فرموده بود که به هنگام خلال کردن ، آب ننوشیم ، مگر پس از سه بار چرخاندن آن در دهان . صحیفة الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 271 ، حدیث 4 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 331 ، حدیث 1062 کلاهما عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم‌السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 438 ، حدیث 5 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 362 www.hadithcity.com
رسول اللّه‌ صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : مَن تَخَلَّلَ فَلیَلفِظ ، مَن فَعَلَ فَقَد أحسَنَ ، ومَن لَم یَفعَل فَلا حَرَجَ . پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : هر کس خلال می‌کند ، [پس مانده‌ها را] بیرون افکند . هر کس چنین کند ، کار خوبی کرده است و هر کس چنین نکند ، [بر او] ایرادی نیست . المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 378 ، حدیث 2328 عن ابن القدّاح عن الإمام الصادق علیه‌السلام ؛ سنن ابن ماجة ، جلد 1 ، صفحه 121 ، حدیث 337 عن أبی هریرة نحوه ، کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 254 ، حدیث 40835 وراجع مسند ابن حنبل ، جلد 3 ، صفحه 304 ، حدیث 8845 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 358 ******* الإمام الصادق علیه‌السلام : لا یَزدَرِدَنَّ أحَدُکُم ما یَتَخَلَّلُ بِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَکونُ مِنهُ الدُّبَیلَةُ . امام صادق علیه‌السلام : مبادا کسی از شما آنچه را با آن خلال می‌کند ، فرو دهد ؛ چرا که شکم‌کلن ، از آن می‌خیزد . الکافی ، جلد 6 ، صفحه 378 ، حدیث 4 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 408 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 358 شکم‌کلن (دبیله) ، جوش یا دُمَل بزرگی است که در شکم ، رُخ می‌نماید و غالباً شخص را می‌کُشد . ******* عنه علیه‌السلام : ما أدَرتَ عَلَیِهِ لِسانَکَ فَأَخرَجتَهُ فَابلَعهُ ، وما أخرَجتَهُ بِالخِلالِ فَارمِ بِهِ. امام صادق علیه‌السلام : آنچه زبانت را بر آن چرخاندی و از [لای دندان] بیرون کشیدی ، فرو ده ؛ ولی آنچه را با خلال بیرون کشیدی ، بیرون افکن . کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 3 ، صفحه 357 ، حدیث 4262 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 329 ، حدیث 1051 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 ******* الإمام الکاظم علیه‌السلام - لِلفَضلِ بنِ یونُسَ: یا فَضلُ ، أدِر لِسانَکَ فی فیکَ ؛ فَما تَبِعَ لِسانَکَ فَکُلهُ إن شِئتَ ، ومَا استَکرَهتَهُ بِالخِلالِ فَالفِظهُ . امام کاظم علیه‌السلام - به فضل بن یونس: ای فضل! زبان خویش را در دهان بچرخان . آنچه را در پیِ زبانت به حرکت در آمد ، اگر خواستی ، بخور ، و آنچه را با خلال [بیرون کشیدی و] خوش نداشتی ، بیرون افکن . المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 239 ، حدیث 1736 عن الفضل بن یونس ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 407 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 ****** عنه علیه‌السلام : مِن حَقِّ الخِلالِ أن تُدیرَ لِسانَکَ فی فَمِکَ ؛ فَما أجابَکَ تَبتَلِعُهُ ، ومَا امتَنَعَ تُحَرِّکُهُ بِالخِلالِ ، ثُمَّ تُخرِجُهُ فَتَلفِظُهُ . امام کاظم علیه‌السلام : بایسته خلال ، آن است که زبان خویش را در دهان بچرخانی و آن‌گاه ، آنچه را بدین‌سان از جای درآید ، بخوری؛ ولی آنچه را سرسختی کند ، به خلال جابه‌جا کنی و سپس [از لای دندان‌ها] بیرون آوری و از دهان ، بیرون افکنی . مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 312 ، حدیث 993 عن محمّد بن جعفر بن العاصم عن أبیه عن جدّه ، بحار الأنوار ، جلد 48 ، صفحه 118 ، حدیث 35 وج 66 ، صفحه 421 ، حدیث 36 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 ******* الکافی عن الفضل بن یونس : تَغَدّی عِندی أبُو الحَسَنِ علیه‌السلام ، فَلَمّا فَرَغَ مِنَ الطَّعامِ اُتِیَ بِالخِلالِ ، فَقُلتُ : جُعِلتُ فِداکَ ! ما حَدُّ هذَا الخِلالِ؟ فَقالَ : یا فَضلُ ، کُلُّ ما بَقِیَ فی فَمِکَ فَما أدَرتَ عَلَیهِ لِسانَکَ فَکُلهُ ، ومَا استَکَنَّ فَأَخرِجهُ بِالخِلالِ فَأَنتَ فیهِ بِالخِیارِ ؛ إن شِئتَ أکَلتَهُ وإن شِئتَ طَرَحتَهُ . الکافی- به نقل از فضل بن یونس: امام کاظم علیه‌السلام ، نزد من ناهار خورد . چون از خوردن فراغت یافت ، خلال آوردند . گفتم : فدایت شوم! اندازه این خلال چیست؟ فرمود : (ای فضل! از آنچه در دهانت مانده است ، هر چه زبان خویش را بر آن می‌چرخانی ، بخور ؛ امّا هر چه را در جای خود محکم شده است ، با خلال بیرون آور و از آن پس نیز خود ، انتخابگری . اگر خواستی ، آن را می‌خوری و اگر خواستی ، بیرون می‌افکنی . الکافی ، جلد 6 ، صفحه 377 ، حدیث 3 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 379 ، حدیث 2329 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 440 ، حدیث 15 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 مقصود ، موادّی است که بلعیدن آن ، غیر بهداشتی نیست . ******* المحاسن عن الفضل بن یونس الکاتب : أتانی أبُو الحَسَنِ موسَی بنُ جَعفَرٍ علیه‌السلام فی حاجَةٍ لِلحُسیَنِ بنِ یَزیدَ ، فَقُلتُ : إنَّ طَعامَنا قَد حَضَرَ ، فَاُحِبُّ أن تَتَغَدّی عِندی . قالَ : نَحنُ نَأکُلُ طَعامَ الفَجأَةِ . ثُمَّ نَزَلَ فَجِئتُهُ بِغَداءٍ ووَضَعتُ مِندیلاً عَلی فَخِذَیهِ ، فَأَخَذَهُ فَنَحّاهُ ناحِیَةً ، ثُمَّ أکَلَ ، ثُمَّ قالَ لی : یا فَضلُ ، کُل مِمّا فِی اللَّهَواتِ وَالأَشداقِ ، ولا تَأکُل ما بَینَ أضعافِ الأَسنانِ. المحاسن- به نقل از فضل بن یونس کاتب -: امام کاظم علیه‌السلام ، در پیِ کاری برای حسین بن یزید ، نزد من آمد . گفتم : غذایمان آماده است . دوست دارم نزد ما غذا بخوری . فرمود : (ما غذای ناگهانی (بدون دعوت قبلی) را می‌خوریم) . سپس ، فرود آمد و من برای وی ، ناشتایی آوردم و دستمالی نیز روی پای وی گذاردم . او دستمال را برداشت و به کناری انداخت . سپس خورد . آن‌گاه به من فرمود : (ای فضل! آنچه را در بالای کام و کناره‌های دهان مانده است ، بخور ؛ امّا آنچه را لابه‌لای دندان‌هاست ، نخور) . المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 238 ، حدیث 1735 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 407 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 ******* الإمام الحسین علیه‌السلام : کانَ أمیرُ المُؤمِنینَ علیه‌السلام قَد أمَرَنا إذا تَخَلَّلنا ألاّ نَشرَبَ الماءَ ، حَتّینَتَمَضمَضَ ثَلاثاً . امام حسین علیه‌السلام : امیرمؤمنان ، به ما فرموده بود که به هنگام خلال کردن ، آب ننوشیم ، مگر پس از سه بار چرخاندن آن در دهان . صحیفة الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 271 ، حدیث 4 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 331 ، حدیث 1062 کلاهما عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم‌السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 438 ، حدیث 5 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 362 www.hadithcity.com
پاسخ:
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن تَخَلَّلَ فَلیَلفِظ ، مَن فَعَلَ فَقَد أحسَنَ ، ومَن لَم یَفعَل فَلا حَرَجَ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
هر کس خلال می‌کند ، [پس مانده‌ها را] بیرون افکند . هر کس چنین کند ، کار خوبی کرده است و هر کس چنین نکند ، [بر او] ایرادی نیست .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 378 ، حدیث 2328 عن ابن القدّاح عن الإمام الصادق علیه‌السلام ؛ سنن ابن ماجة ، جلد 1 ، صفحه 121 ، حدیث 337 عن أبی هریرة نحوه ، کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 254 ، حدیث 40835 وراجع مسند ابن حنبل ، جلد 3 ، صفحه 304 ، حدیث 8845 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 358
*******
الإمام الصادق علیه‌السلام :
لا یَزدَرِدَنَّ أحَدُکُم ما یَتَخَلَّلُ بِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَکونُ مِنهُ الدُّبَیلَةُ .
امام صادق علیه‌السلام :
مبادا کسی از شما آنچه را با آن خلال می‌کند ، فرو دهد ؛ چرا که شکم‌کلن ، از آن می‌خیزد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 378 ، حدیث 4 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 408 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 358 شکم‌کلن (دبیله) ، جوش یا دُمَل بزرگی است که در شکم ، رُخ می‌نماید و غالباً شخص را می‌کُشد .
*******
عنه علیه‌السلام :
ما أدَرتَ عَلَیِهِ لِسانَکَ فَأَخرَجتَهُ فَابلَعهُ ، وما أخرَجتَهُ بِالخِلالِ فَارمِ بِهِ.
امام صادق علیه‌السلام :
آنچه زبانت را بر آن چرخاندی و از [لای دندان] بیرون کشیدی ، فرو ده ؛ ولی آنچه را با خلال بیرون کشیدی ، بیرون افکن .
کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 3 ، صفحه 357 ، حدیث 4262 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 329 ، حدیث 1051 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360
*******
الإمام الکاظم علیه‌السلام
- لِلفَضلِ بنِ یونُسَ: یا فَضلُ ، أدِر لِسانَکَ فی فیکَ ؛ فَما تَبِعَ لِسانَکَ فَکُلهُ إن شِئتَ ، ومَا استَکرَهتَهُ بِالخِلالِ فَالفِظهُ .
امام کاظم علیه‌السلام
- به فضل بن یونس: ای فضل! زبان خویش را در دهان بچرخان . آنچه را در پیِ زبانت به حرکت در آمد ، اگر خواستی ، بخور ، و آنچه را با خلال [بیرون کشیدی و] خوش نداشتی ، بیرون افکن .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 239 ، حدیث 1736 عن الفضل بن یونس ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 407 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360
******
عنه علیه‌السلام :
مِن حَقِّ الخِلالِ أن تُدیرَ لِسانَکَ فی فَمِکَ ؛ فَما أجابَکَ تَبتَلِعُهُ ، ومَا امتَنَعَ تُحَرِّکُهُ بِالخِلالِ ، ثُمَّ تُخرِجُهُ فَتَلفِظُهُ .
امام کاظم علیه‌السلام :
بایسته خلال ، آن است که زبان خویش را در دهان بچرخانی و آن‌گاه ، آنچه را بدین‌سان از جای درآید ، بخوری؛ ولی آنچه را سرسختی کند ، به خلال جابه‌جا کنی و سپس [از لای دندانها] بیرون آوری و از دهان ، بیرون افکنی .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 312 ، حدیث 993 عن محمّد بن جعفر بن العاصم عن أبیه عن جدّه ، بحار الأنوار ، جلد 48 ، صفحه 118 ، حدیث 35 وج 66 ، صفحه 421 ، حدیث 36 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360
*******
الکافی عن الفضل بن یونس :
تَغَدّی عِندی أبُو الحَسَنِ علیه‌السلام ، فَلَمّا فَرَغَ مِنَ الطَّعامِ اُتِیَ بِالخِلالِ ، فَقُلتُ : جُعِلتُ فِداکَ ! ما حَدُّ هذَا الخِلالِ؟
فَقالَ : یا فَضلُ ، کُلُّ ما بَقِیَ فی فَمِکَ فَما أدَرتَ عَلَیهِ لِسانَکَ فَکُلهُ ، ومَا استَکَنَّ فَأَخرِجهُ بِالخِلالِ فَأَنتَ فیهِ بِالخِیارِ ؛ إن شِئتَ أکَلتَهُ وإن شِئتَ طَرَحتَهُ .
الکافی- به نقل از فضل بن یونس: امام کاظم علیه‌السلام ، نزد من ناهار خورد . چون از خوردن فراغت یافت ، خلال آوردند . گفتم : فدایت شوم! اندازه این خلال چیست؟
فرمود : (ای فضل! از آنچه در دهانت مانده است ، هر چه زبان خویش را بر آن می‌چرخانی ، بخور ؛ امّا هر چه را در جای خود محکم شده است ، با خلال بیرون آور و از آن پس نیز خود ، انتخابگری . اگر خواستی ، آن را می‌خوری و اگر خواستی ، بیرون می‌افکنی .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 377 ، حدیث 3 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 379 ، حدیث 2329 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 440 ، حدیث 15 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360 مقصود ، موادّی است که بلعیدن آن ، غیر بهداشتی نیست .
*******
المحاسن عن الفضل بن یونس الکاتب :
أتانی أبُو الحَسَنِ موسَی بنُ جَعفَرٍ علیه‌السلام فی حاجَةٍ لِلحُسیَنِ بنِ یَزیدَ ، فَقُلتُ : إنَّ طَعامَنا قَد حَضَرَ ، فَاُحِبُّ أن تَتَغَدّی عِندی .
قالَ : نَحنُ نَأکُلُ طَعامَ الفَجأَةِ .
ثُمَّ نَزَلَ فَجِئتُهُ بِغَداءٍ ووَضَعتُ مِندیلاً عَلی فَخِذَیهِ ، فَأَخَذَهُ فَنَحّاهُ ناحِیَةً ، ثُمَّ أکَلَ ، ثُمَّ قالَ لی :
یا فَضلُ ، کُل مِمّا فِی اللَّهَواتِ وَالأَشداقِ ، ولا تَأکُل ما بَینَ أضعافِ الأَسنانِ.
المحاسن- به نقل از فضل بن یونس کاتب -: امام کاظم علیه‌السلام ، در پیِ کاری برای حسین بن یزید ، نزد من آمد . گفتم : غذایمان آماده است . دوست دارم نزد ما غذا بخوری .
فرمود : (ما غذای ناگهانی (بدون دعوت قبلی) را می‌خوریم) .
سپس ، فرود آمد و من برای وی ، ناشتایی آوردم و دستمالی نیز روی پای وی گذاردم . او دستمال را برداشت و به کناری انداخت . سپس خورد .
آن‌گاه به من فرمود : (ای فضل! آنچه را در بالای کام و کناره‌های دهان مانده است ، بخور ؛ امّا آنچه را لابه‌لای دندان‌هاست ، نخور) .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 238 ، حدیث 1735 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 407 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 360
*******
الإمام الحسین علیه‌السلام :
کانَ أمیرُ المُؤمِنینَ علیه‌السلام قَد أمَرَنا إذا تَخَلَّلنا ألاّ نَشرَبَ الماءَ ، حَتّینَتَمَضمَضَ ثَلاثاً .
امام حسین علیه‌السلام :
امیرمؤمنان ، به ما فرموده بود که به هنگام خلال کردن ، آب ننوشیم ، مگر پس از سه بار چرخاندن آن در دهان .
صحیفة الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 271 ، حدیث 4 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 331 ، حدیث 1062 کلاهما عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم‌السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 438 ، حدیث 5 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 362
www.hadithcity.com
- [آیت الله اردبیلی] خونی که از لای دندانها بیرون میآید چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] خون در زرده تخم مرغ، آیا نجس است یا پاک و آیا می‌شود آن را خورد؟ خونی که از لای دندانها بیرون میآید و نیز خون پس از کشیدن دندان در دهان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در بین نماز غذایی را که لای دندان هایش مانده است فرو برد، آیا نمازش اشکال پیدا می کند؟
- [آیت الله اردبیلی] فرو بردن خونی که از لای دندانها (به واسطه بیماری یا مسواک کردن) میآید، چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا می توان چیزی از دهان مورچگان گرفت و خورد؟
- [آیت الله بهجت] اگر پس از غذا مشغول نماز شویم و غذاهای باقی مانده لای دندان را در وقت نماز فرو دهیم، آیا موجب اخلال در نماز می شود؟
- [آیت الله سیستانی] آبجویی را می توان خورد که روی بطری آن نوشته شده "خالی از الکل است؟
- [آیت الله بهجت] آیا نانی که از گندم زکات نداده، پخته شده است را می توان خورد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا می توان به دلیل داشتن مسابقه فوتبال و گرسنگی و تشنگی زیاد در آن روزه خود را خورد؟
- [سایر] خلال دندان چگونه باید باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که میخواهد روزه بگیرد لازم نیست پیش از اذان، دندانهایش را خلال کند ولی اگر بداند غذایی که لای دندان مانده در روز فرو میرود، چنانچه خلال نکند و چیزی از آن فرو رود، روزهاش باطل می‌شود.
- [آیت الله مظاهری] کسی که میخواهد روزه بگیرد، لازم نیست پیش از اذان دندانهایش را خلال کند، ولی اگر بداند غذایی که لای دندان مانده در روز فرو میرود چنانچه خلال نکند و چیزی از آن فرو رود روزهاش باطل می‌شود.
- [آیت الله خوئی] کسی که میخواهد روزه بگیرد، لازم نیست پیش از اذان دندانهایش را خلال کند. ولی اگر بداند غذایی که لای دندان مانده در روز فرو میرود، چنانچه خلال نکند و چیزی از آن فرو رود روزهاش باطل می‌شود.
- [آیت الله بهجت] کسی که میخواهد روزه بگیرد، لازم نیست پیش از اذان دندانهایش را خلال کند، ولی اگر بداند غذایی که لای دندان مانده در روز فرو میرود باید خلال کند و چنانچه خلال نکند و چیزی از آن فرو رود، روزهاش باطل می‌شود و اگر هم فرو نرود باز اخلال به نیت کرده، ولی اگر نمیداند که غذا فرو خواهد رفت یا نه، مستحب است خلال کند و اگر هم اتفاقاً و سهواً فرو برد، روزه باطل نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] خونی که از لای دندانها میآید، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود پاک است، و جائز است فرو بردن آن.
- [آیت الله سیستانی] کسی که میخواهد روزه بگیرد، لازم نیست پیش از اذان دندانهایش را خلال کند، ولی اگر بداند غذائی که لای دندان مانده در روز فرو میرود، باید خلال کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خونی که از لای دندانها میآید، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود پاک است ولی احتیاط آن است که آن را فرو نبرند.
- [امام خمینی] خونی که از لای دندانها میآید، اگر بواسط? مخلوط شدن با آب دهان از بین برود، پاک است، و فرو بردن آب دهان در این صورت اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر خونی که از لای دندانها بیرون میآید به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود، پاک است ولی احتیاطا نباید آب دهان را فرو ببرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که می خواهد روزه بگیرد؛ لازم نیست پیش از اذان دندانهایش را خلال کند؛ ولی اگر بداند غذائی که لای دندان مانده در روز فرو می رود؛ چنانچه خلال نکند روزه اش باطل می‌شود.