برخی می گویند: احادیث دوازده خلیفه دلالت بر خلافت و حکومت ظاهری دوازده خلیفه بعد از پیامبر دارد در حالی که امامان شیعه به جز امام علی و امام حسن علیه السلام حکومت ظاهری نداشته اند.
این احادیث در حقیقت دلالت بر انشا و امر و نصب الهی دارد نه اخبار و اعلام ، یعنی این دوازده نفر از آنجا که از شاخص های معنوی والایی برخوردارند لذا از جانب خداوند به ولایت و خلافت منصوبند و مردم وظیفه دارند تا با آنها بیعت نمایند.
سید محمد تقی حکیم می گوید:((مقصود به بقای امر در بین آنها بقای امامت و خلافت و به استحقاق است . یعنی آنها مستحق امامت و خلافت هستند نه اینکه هر کدام به سلطنت ظاهری خواهند رسید ، زیرا خلیفه شرعی ، مشروعیت سلطنت خود را از خداوند می گیرد و این سلطنت در حدود سلطنت تشریعی است نه تکوینی ، زیرا این نوع از سلطنت که مقتضای وظیفه امام به عنوان مشرع است ، و این معنا با غصب سلطنت ظاهری از آنها و تسلط دیگران منافاتی ندارد ...)). (1)
پی نوشت:
1- الاصول العامة للفقه المقارن ، ص 173.
منبع : موعود شناسی وپاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی ، انتشارات مسجد مقدس جمکران
