پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : مَن طَلَبَ العِلمَ للّه‌ِ لَم یُصِبْ مِنهُ بابا إلاّ ازدادَ بهِ فی نَفسِهِ ذُلاًّ ، وفی النّاسِ تَواضُعا ، وللّه‌ِ خَوفا ، وفی الدِّینِ اجتِهادا ، وذلکَ الّذی یَنتَفِعُ بِالعِلمِ فَلیَتَعَلَّمْهُ ، ومَن طَلَبَ العِلمَ لِلدّنیا والمَنزِلَةِ عِندَ النّاسِ والحَظوَةِ عِندَ السُّلطانِ لَم یُصِبْ مِنهُ بابا إلاّ ازدادَ فی نَفسِهِ عَظَمَةً ، وعَلی النّاسِ استِطالَةً ، وبِاللّه اغتِرارا ، ومِنَ الدِّینِ جَفاءً ، فذلکَ الّذی لا یَنتَفِعُ بِالعِلمِ ، فَلْیَکُفَّ وَلُیمسِکْ عَنِ الحُجَّةِ عَلی نَفسِهِ ، والنَّدامَةِ والخِزیِ یَومَ القِیامَةِ ؛ هر که دانش را برای خدا بیاموزد ، به هیچ بابی از آن نرسد مگر این که بیش از پیش ، خود را حقیرتر بیند ، با مردم افتاده‌تر شود ، ترسش از خدا بیشتر گردد و در دین کوشاتر شود . چنین کسی از علم بهره‌مند می‌شود . پس ، باید آن را بیاموزد . امّا کسی که دانش را برای دنیا و منزلت یافتن نزد مردم و موقعیت یافتن نزد سلطان و حاکم فرا گیرد ، به هیچ بابی از آن نرسد مگر این که خود بزرگ بین‌تر شود و بر مردم بیشتر بزرگی فروشد و از خدا بیشتر غافل شود و از دین بیشتر فاصله گیرد . چنین کسی از دانش سود نمی‌برد ؛ بنابراین ، باید (از تحصیل دانش) خودداری ورزد و علیه خود حجّت و پشیمانی و رسوایی در روز قیامت فراهم نیاورد . روضه الواعظین : 16 منتخب میزان الحکمة : 400
دانش آموختن برای خدا و برای غیر خدا چه آثار و پیامدهایی دارد؟
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن طَلَبَ العِلمَ للّهِ لَم یُصِبْ مِنهُ بابا إلاّ ازدادَ بهِ فی نَفسِهِ ذُلاًّ ، وفی النّاسِ تَواضُعا ، وللّهِ خَوفا ، وفی الدِّینِ اجتِهادا ، وذلکَ الّذی یَنتَفِعُ بِالعِلمِ فَلیَتَعَلَّمْهُ ، ومَن طَلَبَ العِلمَ لِلدّنیا والمَنزِلَةِ عِندَ النّاسِ والحَظوَةِ عِندَ السُّلطانِ لَم یُصِبْ مِنهُ بابا إلاّ ازدادَ فی نَفسِهِ عَظَمَةً ، وعَلی النّاسِ استِطالَةً ، وبِاللّه اغتِرارا ، ومِنَ الدِّینِ جَفاءً ، فذلکَ الّذی لا یَنتَفِعُ بِالعِلمِ ، فَلْیَکُفَّ وَلُیمسِکْ عَنِ الحُجَّةِ عَلی نَفسِهِ ، والنَّدامَةِ والخِزیِ یَومَ القِیامَةِ ؛
هر که دانش را برای خدا بیاموزد ، به هیچ بابی از آن نرسد مگر این که بیش از پیش ، خود را حقیرتر بیند ، با مردم افتادهتر شود ، ترسش از خدا بیشتر گردد و در دین کوشاتر شود . چنین کسی از علم بهرهمند میشود . پس ، باید آن را بیاموزد . امّا کسی که دانش را برای دنیا و منزلت یافتن نزد مردم و موقعیت یافتن نزد سلطان و حاکم فرا گیرد ، به هیچ بابی از آن نرسد مگر این که خود بزرگ بینتر شود و بر مردم بیشتر بزرگی فروشد و از خدا بیشتر غافل شود و از دین بیشتر فاصله گیرد . چنین کسی از دانش سود نمیبرد ؛ بنابراین ، باید (از تحصیل دانش) خودداری ورزد و علیه خود حجّت و پشیمانی و رسوایی در روز قیامت فراهم نیاورد .
روضه الواعظین : 16 منتخب میزان الحکمة : 400
- [سایر] معنای تکبر چیست؟ چه آثار و پیامدهایی دارد؟ برای برطرف کردن تکبر چه راهکارهایی وجود دارد؟
- [سایر] اسراف و تبذیر از نگاه قرآن کریم چیست و چه آثار و پیامدهایی دارد؟
- [سایر] معنای تکبّر چیست؟ چه آثار و پیامدهایی دارد؟ برای برطرف کردن آن چه راهکارهایی وجود دارد؟
- [سایر] عضویت بانوان مجتهد در مجلس خبرگان رهبری چه آثار و پیامدهایی نزد افکار عمومی داخل و خارج خواهد داشت؟
- [سایر] تعریف دانش دینی، اعمال دینی، عواطف دینی، باورهای دینی، آثار دینی چیست؟
- [سایر] هر کس برای غیر خدا دانش بجوید چه عواقبی دارد؟
- [سایر] مجادله چه پیامدهایی دارد؟
- [سایر] دروغ چه پیامدهایی دارد؟
- [سایر] خود ارضایی چه پیامدهایی دارد؟
- [سایر] آیا علم خدا با دانش روز؛ مثل هواشناسی و سونوگرافی منافات دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر به واسطه ندانستن مسأله، یکی از اعمالی را که روزه را باطل میکنند انجام دهد، چنانچه در آموختن مسأله کوتاهی کرده باشد، روزه او باطل است و اگر کوتاهی نکرده باشد نیز بنابر احتیاط روزهاش باطل است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اشیاء عتیقه و آثار باستانی که از زیر خاک به دست می آید، اگرچه گنج نیستند; ولی خمس دارند.
- [آیت الله اردبیلی] راه دادن بچّه و دیوانه به مسجد مکروه است؛ ولی راه دادن بچّه اگر برای آموختن احکام اسلام و آشنایی با مسجد باشد، اشکال ندارد و کسی که پیاز و سیر و مانند آنها خورده و بوی دهانش مردم را اذیّت میکند، مکروه است به مسجد برود.
- [آیت الله سیستانی] آثار بجا مانده پس از ویران کردن مسجد مانند سنگ و چوب و آهن، و وسایل آن مانند لوازم روشنایی، گرمایشی و سرمایشی، اگر وقف بر مسجد باشد، واجب است که صرف مسجد دیگری شود، و اگر این کار ممکن نباشد، در مصالح عمومی مصرف گردد، و اگر نتوان جز با فروششان از آنها استفاده کرد، باید متولّی یا آن که مانند او حق تصرف دارد آنها را بفروشد و صرف مسجد دیگری بکند. و در صورتی که آثار بجا مانده مسجد، ملک آن باشد، مثل آنکه از منافع عینِ وقف شده بر مسجد خریداری شده باشد، واجب نیست که خود این آثار صرف مسجد دیگری شود، بلکه جایز است که متولّی یا آن که مانند او حق تصرف دارد در صورت صلاحدید آنها را بفروشد، و بهای آنها را صرف مسجد دیگری کند. و حکم تفصیلی که گذشت درباره آثار بجا مانده اوقاف عام، مانند مدارس و حسینیهها که در راهها قرار میگیرند، نیز جاری است.
- [آیت الله مظاهری] از گناهان بزرگ در اسلام کوتاهی در حقوق فرزند است، زیرا همانطور که پدر و مادر در اسلام حقوقی دارند فرزندان نیز چنین هستند، و اگر پدر و مادر آن حقوق را مراعات نکنند، از نظر قرآن موجب خسران در قیامت است. حقوقی که فرزندان بر پدر و مادر دارند چند چیز است: الف) تربیت صحیح اسلامی (آشنا نمودن فرزند با احکام اسلام از اصول و فروع و اخلاق و مقیّد نمودن او به ظواهر شرع از اهمیّت دادن به واجبات و اجتناب از گناهان خصوصاً گناهان بزرگ) و اگر کوتاهی کنند، شریک در جرایم فرزند میباشند. ب) تربیت فرزند به آداب و رسوم اجتماعی و به عبارت دیگر به او ادب آموختن. ج) آموختن دانش در حدّ خوب خواندن و خوب نوشتن. د) فراهم نمودن راهی برای زندگی متوسّط و پرهیزدادن او از تنبلی و بیکاری. ه) فراهم کردن مقدّمات ازدواج برای فرزند خصوصاً اگر دختر باشد که در روایات اهلبیت(سلاماللهعلیهم) برای ازدواج دختر بیشتر سفارش و تأکید شده است. و) گذاشتن اسم اسلامی که سفارش در نامهای پیامبر گرامی و اهلبیت او(سلاماللهعلیهم) زیاد شده است، و شیعه باید از انتخاب نامهای غیر اسلامی برای فرزندان خود پرهیز کند و سزاوار نیست که با وجود اسمهای اهلبیت(سلاماللهعلیهم) برای فرزند خود نام دیگری را انتخاب کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دانش آموزان و دانشجوها در هر رشته ای از علوم مباحه اگر غرضشان از تحصیل، خدمت به جامعه و ازدیاد عظمت اسلام و رفع حاجت مسلمانان از بیگانگان باشد، اجر و ثواب بسیار دارند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که اجازه احیا دارد، لازم نیست شخصا اقدام به کارهای مقدّماتی و احیا نماید، بلکه اگر دیگری را اجیر یا وکیل کند، کافی است و آثار عمل برای کسی است که اجیر یا وکیل گرفته است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و نیز اگر ماموم مرد است امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیز دیگر مانعی ندارد اگرچه آثار جماعت بر او مترتب نمی شود.
- [آیت الله نوری همدانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل حلال زاده باشد و نماز را بطور صحیح بخواند و نیز اگر ماموم مرد است امام اوهم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچة ممیز که خوب وبد را می فهمد به بچة ممیز دیگر مانعی ندارد اگر چه آثار جماعت بر او مترتب نمی شود .
- [امام خمینی] جایز نیست برای طلاب علوم دینیه دخول در مدارس که بعض معممین و ائمه جماعت از طرف دولت جائر و یا با اشاره دولت تصدی نمودهاند چه برنامه تحصیلی از طرف دولت جائر باشد یا از طرف این نحو متصدیان که عمّال دولت جائر هستند، زیرا در این امور نقشه محو آثار اسلام و احکام قرآن کریم کشیده شده است.