اگر نماز شب بخوانم در طول روز به درسم لطمه وارد می‌شود چه ‌کنم؟

اگر انسان بخواهد نماز شب بخواند به درس روز لطمه وارد نمی‌شود به شرط ‌این‌که شب‌ها یک مقدار زود بخوابد و شام را سبک‌تر میل کند. شام را هرچه سبک‌تر میل ‌کنید بهتر است. شما مستحضرید بدن دو وعده غذا بیشتر احتیاج ندارد. به ما گفته‌اند ‌اگر سیر هستید غذا نخورید، در روایات آمده است در حال سیری غذا خوردن استعداد را ‌کم می‌کند. یکی از بیانات نورانی حضرت امیر این است که لَمْ تَجْتَمِعَ الْفِطْنَةُ والْبِطْنَة ‌یعنی فطانت و هوشمندی با پرخوری جمع نمی‌شود. پُرخور هرگز خردمند نمی‌شود، ‌چرا؟ برای این‌که تمام تلاش و کوشش روح این است که این غذاها را هضم کند و دیگر ‌فرصت اندیشیدن ندارد. درست مثل آن است که شما یک انسان متخصص دانشمند را ‌رفتگر کوی و برزن کنید که زباله‌ها را جمع کند.‌
اگر کسی بتواند استاد باشد چرا او را به رفتگری وادار کنیم. روح انسان می‌تواند ‌استاد و مربی خوبی باشد، حیف است او را رفتگر جسم کنیم، بگوییم زباله‌ها را جمع ‌کن‌.‌
غذایی که می‌خوریم تا به مواد دفعی و زباله تبدیل شود طول می‌کشد. این کار را ‌که بدن انجام نمی‌دهد؛ این روح است که با واسطه بدن این‌کارها را انجام می‌دهد. روح ‌یک سلسله قوای ادراکی دارد یک سلسله قوای تحریکی. قوای تحریکی روح هم یک ‌سری ابزار فیزیکی دارد مثل معده و روده و قلب، آن‌که غذا را به صورت خون در می‌آورد و ‌عادلانه بین مو و ناخن و گوش و چشم و مژه چشم تقسیم می‌کند، نفس انسان است، ‌روح آدم است.‌
خلاصه حیف است انسان روح خود را به رفتگری وادار کند. وجود مبارک ‌امیرالمؤمنین(علیه السّلام) فرمود: لاتَجْتَمِعُ عَزِیَمَةٌ وَوَلیمَةٌ (1). یک وقت انسان اهل ‌سورچرانی است، می‌خواهد این‌جا سور بخورد و آنجا سور بخورد و هر روز یک جا ‌میهمان باشد. آدم سورچران اهل عزم نیست انسان تا می‌تواند بهتر است دستش کنار ‌سفره خودش باشد. اگر کسی بخواهد اهل عزیمت و جزء وارثان اولو العزم باشد، در ‌همان رفت و آمد با ارحام هم مراقب است.‌
گاهی میهمانی‌هایی پیش می‌آید که عیبی ندارد انسان برود، اما این‌که ‌سورچران باشد با اهل عزم بودن سازگار نیست. پس نماز شب انسان را از کار روز باز ‌نمی‌دارد، به شرط آن‌که انسان مراقب مسائل جنبی باشد‌.‌
خیلی از برنامه‌های تلویزیون است که انسان می‌تواند نگاه نکند، همه‌ ‌سریال‌ها ‌که سودمند نیست. خیلی از جلسات و گفتن‌ها و شنیدن‌ها سودمند نیست. حضرت ‌امیر(علیه السّلام) به فرزندش فرمود: جوان! مبادا کاری کنی‌ ‌یا حرفی بزنی که دیگران ‌به تو بخندند. این کار، تو را کوچک می‌کند. اگر نیم ساعت به اذان صبح بلند شوید هم به ‌نماز شب می‌رسید هم به نماز اول وقت؛ بعد هم کمی استراحت می‌کنید و به درس ‌روز هم لطمه‌ای وارد نمی‌شود‌.‌
‌( آیة الله جوادی آملی )‌
‌(1) نهج البلاغه، خطبه 241.‌