حقوق زن
حقوق زن، مبحثی مهم با گستره وسیع شاملِ حقوق خصوصی و عمومی زنان است.
عناصر محوری ترسیم حقوق زن چیست؟
منابع غنیّ و قویِ اصول و مبانیِ حقوق در اسلام، چیزی را حق می‌داند که از ثبات تکوینی ‌سهمی برده باشد و نیز مطابق با واقعیت نظام هستی باشد و چیزی که نه خود از ثباتِ تکوینی ‌سهم بسزایی دارد و نه پشتوانه تکوینی دارد، بلکه برخاسته از خواسته‌های نفسانی است، حق ‌نخواهد بود بلکه باطلی است شبیه حق و ظلمی است در کسوت عدل.‌ برای ترسیم حقوق زن بررسی دو عنصر محوری لازم می‌باشد؛ یکی شناخت اصل انسانیت که ‌حقیقتِ مشترکِ بین زن و مرد است و دیگر هویت صنفی زن که واقعیت مختص به اوست. و هیچ ‌مبدأی برای تشخیص صحیح آن حقیقتِ مشترک و این هویتِ مختص، صالح‌تر از خداوند که آفریدگار ‌عالم و آدم است نمی‌باشد. و خداوند نظر صائب و رأی ثاقب خویش را در چهره وحی آسمانی به ‌خوبی روشن نمود و شرح آن را به عهده صدور مشروح اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام ‌سپرد.‌ آنچه در تشریح خطوطِ کلّیِ حقّ مشترک و حقّ مختص زن و مرد استنباط می‌شود آن است که ‌چیزی حق مشترک است که در تعالی روح وارتقای انسانیتِ مشترک بین زن و مرد مؤثّر باشد و ‌همچنین چیزی حقّ مختص می‌باشد که در پرورش هویتِ مختص زن یا مرد سهم بسزایی داشته ‌باشد. مثلاً علوم و معارف که در بخش حکمت نظری پایه کمال انسانیت است، فراگیری آنها حق ‌مسلّم زن می‌باشد چه این که تعلّم آنها نیز حق قطعی مرد است و همچنین فضائل اخلاقی که در ‌بخش حکمت عملی مایه کمال بشریّت می‌باشد تخلّق به آنها حق مسلّم هر دو صنفِ یاد شده ‌است.‌ ‌( آیةالله جوادی آملی ،زن در آئینه جلال و جمال، ص 333.)‌
منابع غنیّ و قویِ اصول و مبانیِ حقوق در اسلام، چیزی را حق می‌داند که از ثبات تکوینی ‌سهمی برده باشد و نیز مطابق با واقعیت نظام هستی باشد و چیزی که نه خود از ثباتِ تکوینی ‌سهم بسزایی دارد و نه پشتوانه تکوینی دارد، بلکه برخاسته از خواسته‌های نفسانی است، حق ‌نخواهد بود بلکه باطلی است شبیه حق و ظلمی است در کسوت عدل.‌ برای ترسیم حقوق زن بررسی دو عنصر محوری لازم می‌باشد؛ یکی شناخت اصل انسانیت که ‌حقیقتِ مشترکِ بین زن و مرد است و دیگر هویت صنفی زن که واقعیت مختص به اوست. و هیچ ‌مبدأی برای تشخیص صحیح آن حقیقتِ مشترک و این هویتِ مختص، صالح‌تر از خداوند که آفریدگار ‌عالم و آدم است نمی‌باشد. و خداوند نظر صائب و رأی ثاقب خویش را در چهره وحی آسمانی به ‌خوبی روشن نمود و شرح آن را به عهده صدور مشروح اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام ‌سپرد.‌ آنچه در تشریح خطوطِ کلّیِ حقّ مشترک و حقّ مختص زن و مرد استنباط می‌شود آن است که ‌چیزی حق مشترک است که در تعالی روح وارتقای انسانیتِ مشترک بین زن و مرد مؤثّر باشد و ‌همچنین چیزی حقّ مختص می‌باشد که در پرورش هویتِ مختص زن یا مرد سهم بسزایی داشته ‌باشد. مثلاً علوم و معارف که در بخش حکمت نظری پایه کمال انسانیت است، فراگیری آنها حق ‌مسلّم زن می‌باشد چه این که تعلّم آنها نیز حق قطعی مرد است و همچنین فضائل اخلاقی که در ‌بخش حکمت عملی مایه کمال بشریّت می‌باشد تخلّق به آنها حق مسلّم هر دو صنفِ یاد شده ‌است.‌ ‌( آیةالله جوادی آملی ،زن در آئینه جلال و جمال، ص 333.)‌
پاسخ:
منابع غنیّ و قویِ اصول و مبانیِ حقوق در اسلام، چیزی را حق می‌داند که از ثبات تکوینی سهمی برده باشد و نیز مطابق با واقعیت نظام هستی باشد و چیزی که نه خود از ثباتِ تکوینی سهم بسزایی دارد و نه پشتوانه تکوینی دارد، بلکه برخاسته از خواسته‌های نفسانی است، حق نخواهد بود بلکه باطلی است شبیه حق و ظلمی است در کسوت عدل.
برای ترسیم حقوق زن بررسی دو عنصر محوری لازم می‌باشد؛ یکی شناخت اصل انسانیت که حقیقتِ مشترکِ بین زن و مرد است و دیگر هویت صنفی زن که واقعیت مختص به اوست. و هیچ مبدأی برای تشخیص صحیح آن حقیقتِ مشترک و این هویتِ مختص، صالح‌تر از خداوند که آفریدگار عالم و آدم است نمی‌باشد. و خداوند نظر صائب و رأی ثاقب خویش را در چهره وحی آسمانی به خوبی روشن نمود و شرح آن را به عهده صدور مشروح اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام سپرد.
آنچه در تشریح خطوطِ کلّیِ حقّ مشترک و حقّ مختص زن و مرد استنباط می‌شود آن است که چیزی حق مشترک است که در تعالی روح وارتقای انسانیتِ مشترک بین زن و مرد مؤثّر باشد و همچنین چیزی حقّ مختص می‌باشد که در پرورش هویتِ مختص زن یا مرد سهم بسزایی داشته باشد. مثلاً علوم و معارف که در بخش حکمت نظری پایه کمال انسانیت است، فراگیری آنها حق مسلّم زن می‌باشد چه این که تعلّم آنها نیز حق قطعی مرد است و همچنین فضائل اخلاقی که در بخش حکمت عملی مایه کمال بشریّت می‌باشد تخلّق به آنها حق مسلّم هر دو صنفِ یاد شده است.
( آیةالله جوادی آملی ،زن در آئینه جلال و جمال، ص 333.)
- [سایر] عناصر تشکیل دهنده انتظار چیست؟
- [سایر] آیا در دین اسلام، عناصر متغیر وجود دارد؟
- [سایر] آیا در دین اسلام، عناصر متغیّر وجود دارد؟
- [سایر] عناصر استحکام ساخت درونی کشور چیست؟
- [سایر] چرا از مرگ می ترسیم؟
- [سایر] چرا از مرگ می ترسیم؟
- [سایر] چرا از مرگ می ترسیم ؟
- [سایر] امروز دشمنان تبلیغات خود را بر چه محوری قرار داده اند و راه مقابله با آن چیست ؟
- [سایر] حقوق و نفقه زن چیست؟
- [سایر] حج در قرآن چگونه ترسیم شده است؟
- [آیت الله اردبیلی] بعید نیست گفته شود حقوق زن و شوهر در برابر یکدیگر است، بنابر این زمانی که یکی از آنان بدون عذر موجّه از ادای حقّ دیگری امتناع مینماید، دیگری نیز بتواند از ادای حقوق او امتناع نماید.
- [آیت الله اردبیلی] کارهایی که زن انجام می‌دهد و مستلزم پایمال شدن حقوق شوهر نمیشود نظیر وصیّت کردن یا قبول وصیّت احتیاج به اجازه شوهر ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نذر زن اگر مزاحم حقوق شوهر باشد بی اجازه او باطل است و اگر مزاحم نباشد احتیاط مستحب آن است که با اجازه او باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن به واسطه گرفتن روزه مستحبی، حق شوهرش از بین برود، روزه او حرام است و بنا بر احتیاط، از حقوق شوهر آن است که زن بدون اجازه او روزه مستحبی نگیرد.
- [آیت الله سیستانی] جایز است که زن از داروهای پیشگیری از حاملگی به شرط آنکه به او زیان مهمی نزند، استفاده کند، حتی اگر شوهر راضی نباشد، مگر اینکه با حقی از حقوق شرعی او منافات داشته باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زن می‌تواند برای شیر دادن اجیر شود و لازم نیست از شوهر خود اجازه بگیرد؛ ولی اگر نتواند بدون تضییع حقّی از حقوق شوهر به اجاره عمل کند، باید از وی برای اجیر شدن اجازه بگیرد.
- [آیت الله سبحانی] نذر زن در صورتی که با حقوق شوهر منافی باشد صحیح نیست و اگر در چنین مورد با اذن او نذر کرد، شوهر نمی تواند از انجام آن ممانعت کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر مرد زنی را گول بزند که رعایت حقوق زناشوئی شوهرش را نکند تا او وادار شود طلاقش دهد و زنِ آن مرد شود ، آن طلاق و عقد صحیح است ، ولی هر دو معصیت بزرگی کرده‌اند .
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که عقد دائمی شده، نباید بیعذر شرعی بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود و باید خود را برای هر لذّتی که او میخواهد و عذر شرعی برای زن در اجتناب آن نیست، تسلیم نماید و اگر در اینها از شوهر اطاعت کند، تهیّه غذا و لباس و منزل و سایر لوازم منزل او (با در نظر گرفتن شؤون زن) بر شوهر واجب است و اگر تهیّه نکند؛ چه توانایی داشته باشد یا نداشته باشد، مدیون زن است. (گفتنیست که نزدیکی از راه دبر جزء حقوق مرد بر زن نیست و زن می‌تواند از تسلیم شدن در این زمینه امتناع ورزد. بلکه مرد نمیتواند بدون رضایت زن به این کار اقدام ورزد).
- [آیت الله مظاهری] کسی که اجیر شده برای کاری، مثل کارمندان ادارهها و شرکتها و کارخانجات، اگر کم کاری کند یا اصلاً کار نکند، حقّ گرفتن تمام حقوق را ندارد و اگر تمام حقوق را بگیرد به همان نسبتی که کمکاری کرده غصباست.