علاوه بر وجوب پرداخت مهریه که از حقوق واجب زن نسبت به مرد است زن حقوق دیگری نیز بر مرد دارد که عبارت است از : 1- تهیه غذا 2- تهیه پوشاک 3- تهیه وسایل مورد نیاز منزل 4- تهیه مسکن (در اصطلاح به غذا و لباس و وسایل خانه و منزل نفقه گفته می شود و نفقه عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاثالبیت که باید به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و نیزخادم در صورت عادت زنبه داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاءاز جمله نفقه محسوب می شود . 5- حق آمیزش 6- حق همخوابی 7-زن می تواند برای کارهایی که در خانه انجام می دهد مطالبه مزد و اجرت نماید. 8-علاوه بر موارد بالا هرشرط مادی که در ضمن عقد ازدواج مورد توافق و امضا طرفین بوده است قابلیت اجرای قانونی دارد. از جمله تصنیف اموالی که شوهر بعد از مراسم عقد بدست آورده است تابع شرط ضمن عقد ازدواج می باشد که در دفترچه های قباله ذکر شده است و مقید به طلاق زن بدون عذر موجه قانونی توسط مرد است.البته قانون جدیدمجمع تشخیص مصلحت نظام(الحاق یک تبصره به ماده336 قانون مدنی)شوهر راموظف می کندتادر صورت تقاضای زن،به وی در قبال انجام کار های خانه حق الزحمه بپردازد.(دریافت اجرت برای عمل، مگر این که زن حق تبرع داشته باشد) طبق این اصلاحیه ولو این که شوهر در قید حیات باشدوطلاق مطرح نباشدیا این که شوهر فوت شده باشداین حق الزحمه قابل مطالبه است . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 51/100104735)
علاوه بر وجوب پرداخت مهریه که از حقوق واجب زن نسبت به مرد است زن حقوق دیگری نیز بر مرد دارد که عبارت است از :
1- تهیه غذا
2- تهیه پوشاک
3- تهیه وسایل مورد نیاز منزل
4- تهیه مسکن (در اصطلاح به غذا و لباس و وسایل خانه و منزل نفقه گفته می شود و نفقه عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاثالبیت که باید به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و نیزخادم در صورت عادت زنبه داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاءاز جمله نفقه محسوب می شود .
5- حق آمیزش
6- حق همخوابی
7-زن می تواند برای کارهایی که در خانه انجام می دهد مطالبه مزد و اجرت نماید.
8-علاوه بر موارد بالا هرشرط مادی که در ضمن عقد ازدواج مورد توافق و امضا طرفین بوده است قابلیت اجرای قانونی دارد.
از جمله تصنیف اموالی که شوهر بعد از مراسم عقد بدست آورده است تابع شرط ضمن عقد ازدواج می باشد که در دفترچه های قباله ذکر شده است و مقید به طلاق زن بدون عذر موجه قانونی توسط مرد است.البته قانون جدیدمجمع تشخیص مصلحت نظام(الحاق یک تبصره به ماده336 قانون مدنی)شوهر راموظف می کندتادر صورت تقاضای زن،به وی در قبال انجام کار های خانه حق الزحمه بپردازد.(دریافت اجرت برای عمل، مگر این که زن حق تبرع داشته باشد) طبق این اصلاحیه ولو این که شوهر در قید حیات باشدوطلاق مطرح نباشدیا این که شوهر فوت شده باشداین حق الزحمه قابل مطالبه است . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 51/100104735)
- [سایر] در قرآن برتری مرد به زن دادن نفقه است و مردی که نفقه نمیدهد حقوق و امتیازاتش را از دست نمیدهد؟
- [سایر] نفقه چیست و نفقه زن شامل چه چیزهایی میشود؟
- [سایر] در زمان استفاده زن از حق حبس (خودداری از تمکین تا زمان دریافت مهریه)، حقوق شوهر بر همسرش چیست؟ آیا پرداخت نفقه در این زمان، بر شوهر واجب است؟
- [سایر] آیا تهیه زیورآلات زن جزء نفقه واجب زن محسوب میشود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] میزان نفقه با توجّه به وضعیت زن تعیین میشود یا رعایت حال شوهر معیار و ملاک است و آیا زن مالک نفقه میشود یا فقط حقّ انتفاع دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا غیر از شوهر، شخص دیگری می تواند نفقه ی زن را بدهد؟ اگر فرد دیگر تعهد بدهد در صورتی که بر سر نفقه بین زن و شوهر اختلافی به وجود آمد، نفقه بر عهده او باشد، صحیح است؟
- [سایر] مهر و نفقه زن امروز چه و چگونه می باشد؟ نظر دنیای جدید در مورد نفقه چیست؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که در عقد ازدواج دایم، زوجه از حقوق خود تنازل کند (از حق مضاجعت، حق قسم، نفقه و ارث رفع ید کند)، آیا ازدواج صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا در ازدواج موقت نفقه زن بر مرد واجب است؟
- [سایر] آیا در ازدواج موقّت، نفقه زن بر مرد واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] نفقه خود انسان بر نفقه زوجه مقدّم است و نفقه زوجه بر نفقه خویشانِ واجبالنّفقه مقدّم میباشد و در خویشان واجبالنّفقه نیز، نفقه فرد نزدیکتر بر فرد دورتر اولویّت دارد؛ مثلاً نفقه پدر بر نفقه جدّ یا نفقه اولاد بر نفقه اولادِ اولاد مقدّم میباشد.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه مرد حقوقی را که زن بر او دارد ترک نماید، رعایت حقوق شوهر بر زن لازم نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرند، باید خرج زن را از مال پسر در صورتی که زن ناشزه نباشد بدهند و اگر پسر مالی نداشته باشد، مدیون نفقه زن میماند.
- [آیت الله اردبیلی] بر زنی که طلاق رجعی داده شده، احکام همسر شرعی جاری است، بنابر این نفقه و زکات فطره او بر شوهر واجب است و از یکدیگر ارث میبرند و شوهر حق ندارد در عدّه با خواهر او یا زن پنجم ازدواج نماید، ولی در مدّت عدّه طلاق بائن نفقه زن بر شوهر واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر ، یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد ، پسر باید بعد از بالغ شدن خرج آن زن را بدهد ، بلکه قبل از بلوغ هم در صورتی که به سنی رسیده باشد که قابلیت تلذّذ را داشته باشد ، و زن هم بحدی کوچک نباشد که قابلیت آنکه شوهر از او تلذّذ ببرد را نداشته باشد ، نفقه زن بر ذمّه پسر ثابت است ، و در غیر این صورت نفقه واجب نیست .
- [آیت الله اردبیلی] بعید نیست گفته شود حقوق زن و شوهر در برابر یکدیگر است، بنابر این زمانی که یکی از آنان بدون عذر موجّه از ادای حقّ دیگری امتناع مینماید، دیگری نیز بتواند از ادای حقوق او امتناع نماید.
- [آیت الله اردبیلی] احکام نفقه زن در مسأله 2880 و بعد از آن گذشت، ولی مخارج دو دسته دیگر در صورتی واجب میشود که خود آنها مال و توانایی کسب و کار نداشته باشند و انسان علاوه بر توانایی، نزدیکترین فردی به آنان باشد که نفقه آنان بر وی واجب است و یا به ترتیبی که در مسأله بعد گفته میشود نزدیکترین فرد مخارج آنان را ندهد.
- [آیت الله سیستانی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته ، اگر چه زن آن را پوشیده باشد ، بعد از مردن شوهر ، جزء مال شوهر است ، مگر اینکه به زن تملیک کرده باشد و زن حق دارد بعنوان نفقه از شوهر مطالبه تملیک لباس کند . مسائل متفرقه ارث
- [آیت الله اردبیلی] کارهایی که زن انجام میدهد و مستلزم پایمال شدن حقوق شوهر نمیشود نظیر وصیّت کردن یا قبول وصیّت احتیاج به اجازه شوهر ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نذر زن اگر مزاحم حقوق شوهر باشد بی اجازه او باطل است و اگر مزاحم نباشد احتیاط مستحب آن است که با اجازه او باشد.