قوانین حاکم بر این نظام و اجتماع، قوانین اسلام است که بوسیله وحی اعلام شده و احدی نمی‌تواند چیزی بر آن بیفزاید یا چیزی را از آن کم کند که (حلال محمد (ص) حلال الی یوم القیامة وحرام محمد (ص) حرام الی یوم القیامة).
باید همگان، خصوصاً هیئت حاکمه، در این خط مستقیم با احساس مسئولیت و تعهد قدم بردارند و هوی و سلیقه‌های شخصی یا گروهی خود را کنار بگذارند و به راست و چپ منحرف نشوند چنانکه در حدیث است از شخص رسول اکرم (ص) که می‌فرمایند: (لایکون العبد مؤمناً حتی یکون هواه تبعاً لما جئت و لا یزیغ عنه به بنده‌ای مؤمن نخواهد بود تا هوی و خواست او تابع آنچه من آورده‌ام، باشد و از آن مایل نشود).
جلوه های بسیاری از این احساس مسئولیت و خوف از خدا را در ارتباط با زمامداری و اداره اجتماع وحقوق مردم مخصوصاً محرومان و مستضعفان و طبقات بظاهر پائین اجتماع در زندگی رسول خدا (ص) و امیرالمؤمنین علی (ع)، دنیا مشاهده کرد که با اینکه در اداء تکالیف و وظایف خود ذرّه‌ای کوتاهی ننموده‌اند، از این مسئولیت زمامداری بشدّت نگران بوده و می‌گریستند و نشان دادند که درنظام اسلام اگر زمامداری تکلیف و وظیفه نبود هیچ انگیزه‌ای صاحبان شرعی این مقام را به قبول آن بر نمی‌انگیخت. در اینجا در رابطه با زمامداری و مدیریتها در سطوح مختلف درسهای بسیار آموزنده در سیره پیغمبر و امیر المؤمنین علی (ع) داریم که متأسفانه بخاطر طولانی شدن کلام از بیان آنها معذوریم.
حاکم و رهبر و پیشوای کل نظام موعود جهانی مانند نظام مدینه در عصر رسول اکرم (ص) و نظم کوفه در عصر امیر المؤمنین علی (ع) نائب خدا و خلیفة الله است که عادل و معصوم از گناه خطا و عمل به هوای نفسانی است در پرهیزکاری و رعایت حق و عدالت، در تصمیمات و عزل و نصب و تصرف در بیت المال الگو و نمونه و آئینه تمام نمای قوانین عدل و قسط اسلام است، صفتی که بر حسب دلائل محکم عقلی و نقلی که از جمله علامه حلّی (ره) در الفین، یک هزار دلیل بر آن اقامه فرموده است باید امام و خلیفه خدا و رهبر جامعه به آن متّصف و متحلّی باشد و در این امت برای احدی غیر از فاطمه زهرا (س) و ائمه اثنی عشر (ع) که امامت و خلافت آنها برحسب صدها حدیث معتبر منصوص است، قابل اثبات نیست. و از جمله آیاتی که به آنها بر لزوم صلاحیت علمی، عملی و اخلاقی رهبر آن نظام منصوص، که یگانه نظام مشروع است استناد شده است، این آیات است:
1 (أًفمن یهدی الی الحقّ احقُّ ان یتَّبع امَّن لا یهدّی الّا ان یهدی(1) آیا کسی که راه می‌نماید (مردم را) بسوی حق، سزاوارتر است که از او پیرو ی کنند یا کسیکه خود راه نمی‌یابد مگر آنکه راهنمایش کنند).
2 (هل یستوی الَّذین یعلمون و الَّذین لا یعلمون(2) آیا یکسانند آنانکه می‌دانند و آنانکه نمی‌دانند).
(و اذ ابتلی ابراهیم ربُّه بکلماتٍ فاتمَّهنَّ قال انّی جاعلک للنّاس اماماً قال و من ذرّیَّتی قال لا ینال عهدی الظّالمین(3) (بیاد آور) زمانیکه آزمود ابراهیم را پروردگارش به اموری چند پس او بانجام رسانید آنها را، خدا گفت البته من قرار دادم ترا برای مردم پیشوا (در دین) ابراهیم گفت و از فرزندان من نیز (چنین فرما) خدا گفت نرسد عهد من (که امامت است) به ستمکاران).
بدیهی است مقام امام که اعظم مناصب و خلافت الله است بکسی اعطاء میشود که از همه صالحتر و عالمتر و پاکتر باشد و سوابق سوء و انحراف از حق در پرونده زندگیش ثبت نشده باشد.
در این، نظام در گزینش برای مقامات پایین نیز همین اصل صلاحیت علمی و عملی و قدرت بر اداره و حسن تدبیر معیار است وبا وجود اصلح و الیق و اعلم، به صالح و لایق و عالم مقامی اعطاء نمی‌شود.
امتیازات نژادی و طبقه‌ای و صنفی و القاب و عناوین ظاهری در جامعه اسلامی که جامعه موعود جهانی و همگانی خواهد بود ملغی و بی‌اعتبار است در برابر قانون همه با هم برابرند عالم با جاهل، عادل با فاسق، والی و رئیس، و صاحب هر مقام سیاسی با هر شخص عادی و متعارف مساوی هستند مثلًا حکم قتل عمد، قصاص و شبه عمد و خطا دیه است قاتل هر کس که باشد و مقتول هم هرکس باشد و همچنین حکم خدا در مورد سارق با
شرایطی که در فقه بیان شده، قطع دست است و حکم زانی رجم یا جلد است سارق و زانی، هر کس و فرزند هر کس و صاحب هر سابقه و وابسته به هر کس و هر فامیل باشد حکم هرگز، تفاوت نخواهد کرد.
این ویژگی آن جامعه بزرگ اسلامی را در سیرة شخص پیغمبر اکرم (ص) وامیر المؤمنین (ع) در جامعه اسلامی مدینه و کوفه ملاحظه کنید در این دو جامعه احکام اسلام نسبت به همگان علی السواء اجرا می‌شد. همانطور که در نماز جماعت فقیر در کنار غنی، سیاه در کنار سفید و بنده در کنار مولی یا در صف مقدم قرار می‌گرفت، در اجراء احکام سیاسی و انتظامی نیز به همه علی السواء نگاه می‌شد و حتی به مجالست و معاشرت با فقراء بیشتر رغبت نشان می‌دادند و آن را عامل تربیت و توانمندی روح و موجب تقرب بخدا می‌دانستنند و به عکس مجالست با اغنیاء و توانگران و مرفهان را که نسبت به اسلام و مسلمین و اوضاع اجتماعی بی تفاوت بودند موجب دل مردگی و سقوط انسان می‌شمردند.
در جامعة جهانی اسلام تجمل گرایی و افراط در مصرف و خوش گذرانی و تکلف در پذیرایی‌ها و میهمانی‌ها و مراسم دیگر و لباس و پوشاک و مرکب و مسکن و مطرود است. اموری که درزمان ما عامل مهم دشواری زندگی و کمبود عوائد از هزینه و مخارج است که حتی در مراسمی که برای اموات برگزار میشود نیز رقابت در پذیرایی‌های کمرشکن رایج شده است، به طوری که مصیبت صاحب عزا دو چندان میشود درحالی که هزارها جوان دختر و پسر بی همسر، به واسطة فقر از زندگی زناشویی و تشکیل خانواده محروم هستند و مفاسد اجتماعی گوناگون آن، سعادت همة جامعه و امنیت را تهدید می‌نماید، ملاحظه میشود که برخی مرفهان در مجللترین هتلها مبالغی که با آن میشود خانواده‌هایی را از فقر نجات داد صرف می‌نمایند، روشن است وقتی در جامعه این گونه امور افتخار و احترام آفرین باشد فسادهای بسیار گریبانگیر آن جامعه میشود.
امنیت و صلح واقعی و آرامش از ویژگیهای دولت آقا امام زمان (عج) است، خوفها زایل میشود و جان و مال و آبروی اشخاص در ضمان امان قرار می‌گیرد و در سراسر جهان امن عمومی حاکم میشود و اختناق و استبداد و استکبار و استضعاف که همه از آثار حکومتهای غیر الهی است از جهان ریشه کن می‌گردد و حکومتهای طواغیت به هر شکل و هر عنوان برچیده میشود.
از اخبار و روایات استفاده میشود:
(که به واسطة حضرت ولی عصر (أرواحنا فداء) راهها آن قدر امن میشود که احدی حتی ضعیف ترین مردم از مشرق به مغرب سفر می‌نماید، از احدی به او اذیت و آزار نمی‌رسد).(4)
در دولت آن حضرت وضع اقتصاد عمومی بهبود کامل یافته نعمتها فراوان و آبها مهار و زمینها آباد و حاصلخیز و معادن ظاهر میشود تا جایی که فقیری که از بیت المال چیزی دریافت کند باقی نماند، و کسی برای دریافت کمک مالی به خزانة عمومی مراجعه ننماید و اگر اتفاقاً کسی مراجعه کرد به خود او می‌گویند هر اندازه نیاز دارد دریافت کند که او هم پس از دریافت وجه از گرفتن پشیمان میشود و در مقام رد آن به خزانه بر می‌آید ولی از او قبول نمی‌شود.(5)
از ویژگیهای ممتاز دیگر آن جامعة جهانی این است که همگان در آن موحد و خدا را به یگانگی پرستش می‌نمایند و شریکی برای او قرار نمی‌دهند، او را بی شریک و بی نظیر و واحد و یگانه و یکتا می‌شناسند.
این یک امتیاز بزرگ و از ویژگیهای جامعه اسلامی است که در آن عصر عزیز همه افراد به آن ممتاز و سرفراز می‌باشند، همه حق را می‌پرستند و در پرستش حق کسی و چیزی را شریک او نمی‌کنند توحید خالص و سره و پاک از هر شائبه شرک، حاکم میشود.
مشخصه دیگر که از بارزترین ویژگیهای آن جامعه موعود و دولت کریمه محسوب میشود، گسترش جهانی قسط و عدل است که در بیش از یکصد خبر به آن تصریح شده است.
از جمله در بعض روایات به این لفظ: (یَمْلَاءُها قسطاً و عدلًا کما مُلِئت جوراً و ظلماً).
و به این لفظ:
(یملاء الله به الأرض قسطاً و عدلًا کما ملئت جوراً و ظلماً).
و در روایاتی به این لفظ رسیده است:
(بعد ما ملئت جوراً و ظلماً) و در بعض دیگر به تقدیم ظلم بر جور. این الفاظ مشهور و معروف
است و علمای علم حدیث شیعه و سنی در احادیث بسیار روایت کرده‌اند و یکی از احادیث که مانند احادیثی که به آن اشاره شد مشهور نیست اما جالب و شایان توجه است، این عبارت است:
(یملأ الله به الأرض نوراً بعد ظلمتها وعدلًا بعد جورها و علماً بعد جهلها(6) خدا زمین را به وسیلة حضرت مهدی (ع) پر از نور و روشنائی میکند بعد از تاریکی و ظلمت آن و پر از عدل میکند بعد از جور و ستم و پر از علم و دانایی میکند بعد از جهل و نادانی).
البته روشن است که مقصود از تاریکی و ظلمتی که به آن در این حدیث اشاره شده است، تاریکی ظاهری که در اثر غروب آفتاب یا خاموشی‌های برق پیدا میشود نیست بلکه مقصود تاریکی‌هایی است که در آن روزگار در اثر دوری از معارف حقه و نداشتن بینش صحیح و گم کردن راه ارتباط با خدا، جامعه به آن مبتلا میشود.
چنانکه مقصود از نور هم نور حسی نیست بلکه نور معرفت خدا و پیغمبر و امام و درک حقایق و نور عقل و فطرت و وجدان است.
و همچنین مراد ا ز جهل، جهل به علوم متعارفه و مبادی تمدن مادی و تکنولوژی نیست بلکه مراد همین جهلی است که امروز بر دنیای علم و صنعت مستولی شده و روز به روز رو به افزایش است.
و مراد از علوم، علوم حقیقه و دانایی‌ها و دانش‌هائی است که به انسان کمال می‌بخشد و او را از نظر به ظاهر این عالم به باطن آن می‌رساند و سبب خوف و خشیت از خداوند متعال می‌گردد.
پی‌نوشت
(1) یونس/ 35
(2) زمر/ 2
(3) بقره/ 124
(4)) منتخب الاثر، ص 308، ف 2، ب 43، ح 2)
(5)) منتخب الاثر، ص 473، ف 7، ب 4)
(6)) کمال‌الدین 260/ 1، ب 24، ح 5)
امامت و مهدویت ج 3 ج به سوی دولت کریمه، آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی
