رعایت حجاب نیز مانند سایر احکام و فروع دین، مستلزم شناخت و ایمان به خدا و اسلام است و هر کسی به تناسب شناخت و ایمانش خود را به رعایت احکام الهی موظف مینماید. اما رواج هر فرهنگی، مستلزم آموزش، تبلیغ از یک سو و عوامل مشوق و بازدارنده از سوی دیگر است و به همین دلیل خداوند متعال ضمن ضروری دانستن تبلیغ و جذب به روشهای مؤثر، (امر به معروف و نهی از منکر) که جنبهی تحکمی دارد را نیز در دستور کار افراد و جامعهی اسلامی قرار داده است. البته اگر چه جهان اسلام دهها قرن قبل از جامعهی بشری امروز از چنین منابع علمی سرشاری برخوردار بوده [اما عمل ننموده] است، ولی امروزه اتخاذ این روشها اختصاصی به اسلام ندارد و در همه جا و در هر امری جاری و ساری است. چنان چه حتی ترویج فرهنگ رانندگی نیز با آموزش، تبلیغ و سپس پشتوانهی تحکمی به عنوان ضمانت اجرا (قوانین، پلیس، جریمه، دادگاه، مجازات و ...) صورت میپذیرد. یعنی حاکمیت به غیر از آموزش و تبلیغ، (امر) و (نهی) هم دارد و باید داشته باشد و با اکتفای صرف به تبلیغ و گفتگو، هیچ ناهنجاری جای خود را به هنجار نخواهد داد. مسئلهی حجاب و سایر احکام اسلامی و هنجارهای رفتاری نیز از این قواعد مستثنی نمیباشند. لذا به ویژه در سطح دانشگاه باید همهی این شیوهها مورد استفاده قرار گیرند. به عنوان مثال: - اگر کرسیهای آزاد اندیشی در طرح موضوع و نقد حجاب برگزار گردد و نقش حجاب در تمامی عرصههای حقوق فردی و اجتماعی و نیز سیاست، اقتصاد و ... مورد بحث و بررسی قرار گیرد، به طور قطع به عنوان یک مسئلهی جدی و نه فقط علاقه یا عدم علاقهی یک دختر خانم، مطرح گردیده و جاذبههای علمیاش در زمینههای متفاوت نیز در کنار جاذبههای اخلاقیاش تجلی پیدا میکند. - چرا نقش حجاب باید فقط به لحاظ روابط جنسی شخص یا مخاطب مورد بحث قرار گیرد؟ جداً نقش و تأثیر تبلیغی، سیاسی و اقتصادی حجاب چیست که جهان غرب با این شدت با آن مخالف است؟! - تمایل به بد حجابی، نشأت گرفته از میل غریزی زن به جلب توجه است که با ضعف فرهنگی و ایمانی او بروز پیدا کرده است. پس اگر دختران و پسران مسلمان، این رفتار ناپسند را تحویل نگیرند و با روی خوش به این هنجار شکنی ننگرند، او نیز سعی خواهد کرد که از طریق کسب و تجلی فضائل جلب توجه نماید و نه از طریق نمایش بدنش. - در بخش امر به معروف و نهی از منکر نیز اگر چه وظیفهی اصلی با دستگاه حکومتی (قوانین، مدیریت و انتظامات دانشگاه) است و نباید از صواب در مقابل خطا خجالت بکشد و آوانس بدهد، اما افراد نیز میتوانند و باید به عنوان دفاع از حقوق قانونی فردی، اجتماعی و محیطی خود متذکر شده و امر به معروف و نهی از منکر نمایند. چنان چه اگر کسی با عربدهکشی یا بد مستی محیط درسی را تحت تأثیر قرار دهد، هم بخش مدیریتی معترض شده و (امر به معروف و نهی از منکر) مینماید و هم تک به تک افراد. www.aviny.com
چه راهکارهای برای ترویج فرهنگ و رعایت حجاب در انظار عمومی به ویژه دانشگاهها وجود دارد؟ لطفاً راهنمایی نمایید.
رعایت حجاب نیز مانند سایر احکام و فروع دین، مستلزم شناخت و ایمان به خدا و اسلام است و هر کسی به تناسب شناخت و ایمانش خود را به رعایت احکام الهی موظف مینماید.
اما رواج هر فرهنگی، مستلزم آموزش، تبلیغ از یک سو و عوامل مشوق و بازدارنده از سوی دیگر است و به همین دلیل خداوند متعال ضمن ضروری دانستن تبلیغ و جذب به روشهای مؤثر، (امر به معروف و نهی از منکر) که جنبهی تحکمی دارد را نیز در دستور کار افراد و جامعهی اسلامی قرار داده است.
البته اگر چه جهان اسلام دهها قرن قبل از جامعهی بشری امروز از چنین منابع علمی سرشاری برخوردار بوده [اما عمل ننموده] است، ولی امروزه اتخاذ این روشها اختصاصی به اسلام ندارد و در همه جا و در هر امری جاری و ساری است. چنان چه حتی ترویج فرهنگ رانندگی نیز با آموزش، تبلیغ و سپس پشتوانهی تحکمی به عنوان ضمانت اجرا (قوانین، پلیس، جریمه، دادگاه، مجازات و ...) صورت میپذیرد. یعنی حاکمیت به غیر از آموزش و تبلیغ، (امر) و (نهی) هم دارد و باید داشته باشد و با اکتفای صرف به تبلیغ و گفتگو، هیچ ناهنجاری جای خود را به هنجار نخواهد داد.
مسئلهی حجاب و سایر احکام اسلامی و هنجارهای رفتاری نیز از این قواعد مستثنی نمیباشند. لذا به ویژه در سطح دانشگاه باید همهی این شیوهها مورد استفاده قرار گیرند. به عنوان مثال:
- اگر کرسیهای آزاد اندیشی در طرح موضوع و نقد حجاب برگزار گردد و نقش حجاب در تمامی عرصههای حقوق فردی و اجتماعی و نیز سیاست، اقتصاد و ... مورد بحث و بررسی قرار گیرد، به طور قطع به عنوان یک مسئلهی جدی و نه فقط علاقه یا عدم علاقهی یک دختر خانم، مطرح گردیده و جاذبههای علمیاش در زمینههای متفاوت نیز در کنار جاذبههای اخلاقیاش تجلی پیدا میکند.
- چرا نقش حجاب باید فقط به لحاظ روابط جنسی شخص یا مخاطب مورد بحث قرار گیرد؟ جداً نقش و تأثیر تبلیغی، سیاسی و اقتصادی حجاب چیست که جهان غرب با این شدت با آن مخالف است؟!
- تمایل به بد حجابی، نشأت گرفته از میل غریزی زن به جلب توجه است که با ضعف فرهنگی و ایمانی او بروز پیدا کرده است. پس اگر دختران و پسران مسلمان، این رفتار ناپسند را تحویل نگیرند و با روی خوش به این هنجار شکنی ننگرند، او نیز سعی خواهد کرد که از طریق کسب و تجلی فضائل جلب توجه نماید و نه از طریق نمایش بدنش.
- در بخش امر به معروف و نهی از منکر نیز اگر چه وظیفهی اصلی با دستگاه حکومتی (قوانین، مدیریت و انتظامات دانشگاه) است و نباید از صواب در مقابل خطا خجالت بکشد و آوانس بدهد، اما افراد نیز میتوانند و باید به عنوان دفاع از حقوق قانونی فردی، اجتماعی و محیطی خود متذکر شده و امر به معروف و نهی از منکر نمایند. چنان چه اگر کسی با عربدهکشی یا بد مستی محیط درسی را تحت تأثیر قرار دهد، هم بخش مدیریتی معترض شده و (امر به معروف و نهی از منکر) مینماید و هم تک به تک افراد.
www.aviny.com
- [سایر] راهکارهای ترویج فرهنگ مهدوی در خانوادهها چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] ترویج فرهنگ بیگانه در پوشش و آرایش
- [سایر] آیا ترویج فرهنگ شهید و شهادت منجر به ترویج فرهنگ خشونت در جامعه نمی شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] سینهزنی خانمها با رعایت حجاب در مجامع عمومی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفاً به سؤالات زیر در مورد ورزش بانوان پاسخ فرمایید: 1 فعّالیّتهای ورزشی برای دختران مدارس ابتدایی، بدون رعایت حجاب اسلامی چه حکمی دارد؟ 2 ورزش بانوان با رعایت حجاب اسلامی در انظار عمومی (اجتماع مردان و زنان) چه حکمی دارد؟ 3 در ورزشهای انفرادی غیر تماسی (تنیس، بدمینتون و مانند آن) مسابقه یا تمرین خانمها با آقایان چه حکمی دارد؟ 4 آیا رعایت حجاب خانمها در سالنهای ورزشی مخصوص بانوان، لازم است؟ 5 موتور سواری و دوچرخه سواری خانمها با پوشش کامل اسلامی در خیابانها و معابر عمومی چگونه است؟ 6 آیا قبل از سنّ تکلیف، بازی کردن دختران با پسران مجاز است؟ 7 مربّیگری مردان برای تعلیم بانوان تا چه حدّی مجاز است؟ 8 حرکات هوازی و موزون زنان (که منجر به حرکات عضلات بدن می گردد،) بدون حضور نامحرم چه حکمی دارد؟ 9 ورزش کردن زنان با محارم خود چه حکمی دارد؟ 10 تماشای ورزش مردان توسّط خانمها چه محدودیّتهایی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] زنان حجاب را در اماکن عمومی به شکل کامل رعایت می کنند و گاهی بدون اختیار به آنان نگاه می کنیم وظیفه ما چیست؟
- [سایر] اجرای عدالت اجتماعی و ترویج فرهنگ برابری و برادری و عدالت اجتماعی تا چه میزان در ترویج دین مبین اسلام و صلح جهانی اهمیت دارد؟
- [سایر] جایگاه پوشش در فرهنگ اسلامی چیست؟
- [سایر] در رابطه با تأثیرات سوء تلویزیون برروی کودکان و روشهای جلوگیری از آن راهنمائی بفرمائید؟ (خصوصاً راهکارهای عملی)
- [آیت الله خامنه ای] آیا کاشت مو در سر برای کسی که موهای سرش سوخته است و در انظار عمومی مردم از این جهت رنج می برد، جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان بدون قصد لذّت به صورت و دستهای زنهای غیر مسلمان و جاهایی که معمولاً در انظار عمومی آنها را نمیپوشانند نگاه کند، در صورتی که نترسد به حرام بیفتد، اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن شغلی داشته باشد و بخواهد کاری انجام دهد که در مقابل نامحرم مراعات حجاب برای او ممکن نباشد، باید آن را ترک کند و شغلی را انتخاب کند که بتواند حجاب شرعی را رعایت نماید.
- [آیت الله اردبیلی] پوشیدن لباس مخصوص کفار و یا آویختن صلیب و مانند آن و نیز لباسی که ترویج کننده یک نوع فرهنگ یا اندیشه ضد اخلاقی و یا بیبندوباری باشد، جایز نیست و تولید کنندگان و فروشندگان لباس نیز باید از تولید و فروش چنین پوشاکی پرهیز کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] انسان می تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها از سهم سبیل الله زکات بگیرد اگر چه فقیر نباشد یا این که فقیر باشد و به مقدار مخارج سالش زکات گرفته باشد و بنابر احتیاط واجب معتبر است که این امور علاوه بر این که طاعت هستند دارای مصلحت عمومی نیز باشند مانند تعظیم شعایر و ترویج دین
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی عمداً پوشش لازم را در نماز رعایت نکند نمازش باطل است، خواه حکم پوشش نماز را بداند یا در آن شک داشته باشد، بلکه بنا بر احتیاط در صورت غفلت از مسأله، یا اشتباه در آن نیز نمازش باطل است.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب آنچه در سجده نماز معتبر است مانند: وضوداشتن، پاک بودن بدن و لباس، پوشش بدن، رو به قبله بودن، گذاشتن هفت موضع بدن بر زمین، نهادن پیشانی بر چیزی که سجده بر آن صحیح است و نشستن میان دو سجده باید در سجده سهو نیز رعایت شود.
- [آیت الله بهجت] نمازگزار برای بهجا آوردن نماز صحیح، چند شرط را باید قبل از نماز رعایت کند: اول: طهارت، که مسائل آن گذشت؛ دوم: وقت هر نماز؛ سوم: قبله؛ چهارم: پوشش در حال نماز و شرایط آن؛ پنجم: مکان نماز و مسائل مربوط به آن. و تفصیل هر یک از شرایط و سایر مستحبات بیان خواهد شد.
- [آیت الله بهجت] آنچه در سجده نماز واجب است، از قبیل گذاشتن مواضع هفتگانه بر زمین ، گذاشتن پیشانی بر چیزی که سجده بر آن صحیح است ، نشستن بین دو سجده و طمأنینه در آنها ، طهارت ، پوشش و رو به قبله بودن ، بنا بر احوط باید در سجده سهو رعایت شود .
- [آیت الله بهجت] آنچه در سجده نماز واجب است، از قبیل گذاشتن مواضع هفتگانه بر زمین، گذاشتن پیشانی بر چیزی که سجده بر آن صحیح است، نشستن بین دو سجده و طمأنینه در آنها، طهارت، پوشش و رو به قبله بودن، بنابر احوط باید در سجده سهو رعایت شود.
- [آیت الله اردبیلی] حضور علمی و عملی بانوان در شئون گوناگون اجتماع اشکال ندارد، به شرط آن که اوّلاً: عفّت عمومی را رعایت کرده و مرتکب حرام نشوند و ثانیا: حضور آنان مستلزم تضییع حقوق شوهران و منافی حیثیّت و شئون آنان نباشد؛ ولی با این حال مطابق آنچه از کتاب و سنّت استفاده میشود، بهتر است زنان در غیر موارد ضرورت و لزوم، در اجتماعاتی که نامحرم وجود دارد ظاهر نشوند.