در واقع این لقب به امام رضا علیه السلام توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله سالها قبل از تولد داده شده است .[1] امام موسی بن جعفر علیه السلام به فرزندانش توصیه فرمود: برادرتان و فرزندم علی (امام رضا) عالم آل محمد است. درباره عقاید و دین تان از او سؤال کنید از پدرم جعفر بن محمد (امام صادق) بارها شنیدم به من فرمود عالم آل محمد از فرزندان توست، ای کاش او را می دیدم او همنام امیرالمؤمنین علی علیه السلام است.[2]
این لقب اختصاص به امام رضا علیه السلام دارد اگر چه برخی از مردم در دوره بعضی از ائمه از میان سادات و خاندان پیامبر (آل محمد) برخی از امامان را به خاطر برجستگی علمی آنها عالم ترین آل محمد یا عالم آل محمد در آن دوره معرفی کرده یا به برجستگی علمی آنان اعتراف داشته اند. برای نمونه وقتی ابو بجیر از زیدیه به حضور امام صادق علیه السلام رسید پس از گفتگو و پرسش به مقام و رتبه و حقانیت امام پی برد و گفت من پیش از این گمراه بودم اکنون فهمیدم که امام بر حق امام صادق علیه السلام و به راستی او عالم آل محمد است.[3]
مأمون که از دشمنان امام رضا علیه السلام است و او را شهید کرده اعتراف کرده است که امام رضا علیه السلام عالمترین مردم است.[4] بنابراین لقب آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم برای امام رضا(ع) از سوی پدر بزرگوارش داده شده است ؛ اباصلت از اسحاق فرزند امام هفتم و اوازپدرش نقل کرده است ، که امام علیه السلام به فرزندانش فرمود این برادر شما علی بن موسی، عالم آل محمد است سؤالات دینی خود را از آن بپرسید و آنچه که برای شما می گوید آن را حفظ نمائید.[5] از اینرو حکمت ملقب شدن امام رضا علیه السلام به این لقب در حیات امام رضا علیه السلام روشن گردید، و در مناظراتی که مأمون با حضور رهبران مذاهب و ادیان مختلف برگزار کرد علمیت امام بر تمام دنیا اثبات گردید. بسیاری از حاضرین و دانشمندان به برتری شخصیت امام پی بردند، مأمون به هدف و انگیزه ای که در برگزاری این همایش بزرگ داشت نرسید، علمیت و دانایی امام بر همه روشن شد و این امر سبب حسادت مأمون به شخصیت حضرت گردید و برای برداشتن حضرت از ولایتعهدی طراحی کرد و حضرت را به شهادت رساند. [6]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 مجموعه مقالات کنگره امام رضا علیه السلام .
پی نوشتها:
[1]. علی کورانی، الحق الیمین فی معرفة المعصومین، ص415.
[2]. علی بن یونس العاملی، الصراط المستقیم، ج2، ص164.
[3]. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج76، ص224.
[4]. باقر شریف القرشی، حیاة الامام رضا علیه السلام ، ج1، ص55.
[5]. الطبرسی، الشیخ الفضل بن حسن، اعلام الوری باعلام الهدی، ناشر موسسه آل البیت، لاحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1417ق، ج2، ص64.
[6].رک: علی کورانی، همان.مقاله چاپ شده از امیر علی حسنلو در مجموعه مقالات همایش علمی امام رضادر زنجان سال 88.
منبع: اندیشه قم
