تعبیر رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) درباره جامعیت امیرالمؤمنین (علیه السلام) چنین است: هر کس بخواهد به علم آدم و فهم نوح و حلِم ابراهیم (علیه السلام) و زهد یحیی بن زکریا (علیه السلام) و بطش و شهامت شجاعانه موسی (علیه السلام) بنگرد، علیّ بن ابی طالب (علیه السلام) را نگاه کند (البدایه و النهایة / 7، ح357). مشابه این تعبیر جامع با ذکر نام برخی از انبیای اولوالعزم دیگر در احادیث متعدّد آمده است (بحار، 17 /419و ج39، ص35و38و81). عبارت آن حضرت(صلی الله علیه و آله و سلم) درباره منزلت علوی (علیه السلام) این است: منزلت علی (علیه السلام) از من همانند منزلت من از پروردگار من است (ذخائر العقبی/120)، و از این که آن حضرت(ص)، علی (علیه السلام) را جان خود دانست و در این باره فرمود: (ذاک نفسی) (اختصاص/223)، معنای منزلت دقیق تر خواهدبود؛ چنانکه روشن می شود تنظیر علیّ بن ابی طالب (علیه السلام) به کعبه (عمده/285) و کشتی نوح (خصال/573، ح1.)، ناظر به درجات نازل یا متوسط علوی (علیه السلام) است، نه راجع به درجه رفیع آن حضرت. البته تعبیر از آن حضرت (علیه السلام) به (عمود الدّین) (مناقب ابن شهر آشوب/3، ص76.)، می تواند مقام برتری را ارائه کند؛ چنانکه تعبیر از آن حضرت (علیه السلام) به
(قسیم الجنّة و النار)؛ (خصال، ص496، ح1.) از عمق و سَمْک ویژه ای گزارش می دهد و نیز تعبیر از آن حضرت به
(باب مدینة العلم) و
(باب مدنیة الحکمة) از عظمت خاصی خبر می دهد. مخصوصاً تعبیری که رسول گرامی(صلی الله علیه و آله و سلم) از شهر حکمت کرد و آن را بهشت نامید و در این باره چنین فرمود:
(یا عَلی أنا مدینة الحکمة و هی الجنّة و أنت یا علیّ بابها و کیف یَهتدی المُهتدی إِلی الجنّة و لَا یَهتدی إِلیها إِلّا مِنْ بابها)؛(امالی صدوق /472، ح632.) و چون علی (علیه السلام) دَرِ شَهرِ حکمت است و حکمت، هم اکنون بهشت است پس آن حضرت (علیه السلام) هم اکنون در بهشت است. از این رو درباره آن حضرت (علیه السلام) از رسول گرامی(صلی الله علیه و آله و سلم) چنین نقل شده است که: (علیّ فی الجنّة) یعنی علیّ بن ابی طالب (علیه السلام) اکنون در بهشت به سر می برد،(سنن ابی داود4، /212، ح4649.) نه آن که علی (علیه السلام) فقط در قیامت وارد بهشت می شود.
منبع: آیت الله جوادی آملی،حیات عارفانة امام علی(علیه السلام)
