واقعه عاشورا
امام حسین(ع)
عبرتها و درسهای واقعه عاشورا را بیان کنید.
عاشورا، تبلور زنده نماز، مناجات، حماسه، عدالت، و شهادت است. در مورد این رخداد بسیار سخن گفته شده است، ولی به ابعاد گوناگون انسانی و اجتماعی و درسها و پیامهای زندگی ساز و حماسه‌‌آفرین آن کمتر توجه شده است. حال ما در این مختصر به عبرتهای عاشورا می‌پردازیم: 1. عبرتهای سیاسی حرکت و نهضت امام حسین علیه السّلام یک جنبش خصوصی یا خانوادگی نبود بلکه حرکتی عظیم و انقلابی بزرگ علیه حکومت بنی امیه بود. از این رو یک حرکت سیاسی محسوب می‌شود. که ازجهات گوناگون می‌تواند الگوی سیاسی جوامع باشد که مهمترین آنها عبارتند: رعایت تعهدات و پیمانهای سیاسی امام حسین علیه السّلام با اینکه معاویه را انسان شایسته‌ای برای رهبری جامعه اسلامی نمی‌دانست ولی تا وقتی معاویه زنده بود، با او درگیری شدید پیدا نکرد، چرا که می‌خواست به پیمان صلحی که امام حسن علیه السّلام با معاویه بسته بود احترام بگذارد.[1] ولایت و رهبری از مهمترین اصول اسلام، (ولایت) است. ولایت بر مسلمین را امامان حق خودشان می‌دانستند و به غاصب بودن دیگران عقیده داشتند. از این رو امام حسین علیه السّلام فرمودند: ( ما خاندان پیامبر بر تصدی این امر (حکومت بر امت) از این مدّعیان ناحق سزاوارتریم).[2] و در زیارتنامهها گاهی لعنت بر کسانی آمده است که ولایت آنان را انکار کردند. از سرمایه‌‌ها و عبرتهای نهفته در حرکت عاشورا، معرفی (رهبری صالح) به امت اسلام و افشای رهبران ناشایسته است. عدم ترک امر به معروف و نهی از منکر حیات جامعة اسلامی به حساسیت مردم نسبت به احکام خدا ونظارت عمومی در امور والیان و مسئولان و مردم عادی است. از این رو امام حسین علیه السّلام با درک موقعیت حساس جامعه که روز به روز از سنت رسول خدا فاصله می‌گرفت، پرچم امر به معروف و نهی ازمنکر را علم کرد و در این راه جان خود و اطرافیانش را به خطر انداخت و برای همیشه و به همگان آموخت که سکوت در برابر ظلم، بدعت، انحراف، گناهی بزرگ و قیام علیه آنها بالاترین درجه امر به معروف و نهی از منکر است. حال پیروان فرهنگ عاشورا، با الهام از عاشورا باید نبض پرحرکت جامعه اسلامی باشند و نسبت به جریان امور و وضعیت فرهنگی و سیاسی حساسیت نشان دهند و با حضور دائم در میدان امر به معروف و نهی از منکر، عرصه را بر فساد آفرینان تنگ سازند. باطل ستیزی تلاش برای بازگرداندن خلافت اسلامی و حاکمیت مسلمین به مجرای حق و اصیل خود و از بین بردن سلطة جائرانه باطل، صفحه دیگری از مبارزات امام حسین علیه السلام می‌باشد که تکلیف (باطل ستیزی) را بصورت کلی و همیشگی روشن می‌سازد و اینکه در برابر قدرتهای باطل، نباید سکوت و سازش کرد. جهاد از تکالیف مهم مسلمانان در حراست از دین و کیان خویش و مقابله با دشمنان (جهاد) است که عامل عزّت مسلمین است. کربلا و عاشورا یکی از مظاهر عمل به این تکلیف دینی بود و درسی برای همه آزادگان جهان که در همه حال با همة توان تا آخرین دم، به نبرد با دشمنان اسلام و دین خدا برخیزند. تدبیر و برنامه‌‌ریزی قیام عاشورا، یک نهضت حساب شده و با برنامه بود نه یک شورش کور و بی‌هدف. برای لحظه به لحظه و روز بروز آن، دوراندیشی و تدبیر به کار گرفته شده بود. 6. هر روز عاشورا از عبرتها و درسهای مهم عاشورا، شناخت تکلیف دفاع از حق و مبارزه با باطل و ستم در هر جا و هر زمان است. قیام عاشورا تکلیف خاص آنحضرت و یارانش در آن مقطع زمانی خاص نبود، بلکه هرگاه هر جا نظیر آن شرایط پیش آید، همان تکلیف هم ثابت است. 2. پیام‌ها و عبرتهای اخلاقی آزادگی آزادی در مقابل بردگی، اصطلاحی، حقوقی و اجتماعی است، اما (آزادگی) برتر از آزادی است و نوعی حریت و رهایی انسان از قید ذلت‌آور و حقارت بار است. نهضت عاشورا جلوة بارزی از آزادگی در مورد امام حسین علیه السلام و خاندان و یاران شهید او است که از میان دو امر شمشیر یا ذلّت، مرگ با افتخار را پذیرفت و فرمود: (هیهات منَّ الذّلة)[3] انسانهای آزاده در راه استقلال و رهایی از ستم طاغوتها و در آن لحظات حساس و دشوار انتخاب، مرگ سرخ و مبارزه خونین را برمی‌گزینند و فداکارانه جان می‌بازند تا جامعه خود را آزاد کنند. ایثار اوج ایثار، ایثار خون و جان است. ایثارگر کسی است که حاضر باشد هستی و جان خود را برای دین فدا کند. در صحنه کربلا نخستین ایثارگر سید الشهدا علیه السلام بود که در راه خدا از جان و مال و ناموس خود گذشت. و برای همه مخصوصاً شیعیان این درس را داد که در راه رضای خدا و حفظ دین خدا باید از تمنیات خویش گذشت. شجاعت صحنه عاشورا تصویری است واضح از شجاعت امام حسین علیه السلام و اهل بیتش. شجاعت عاشورائیان ریشه در اعتقادشان داشت. لذا عاشورا الهام بخش شجاعت به مبارزان بوده است و محرم همواره روحیه، شهامت و ظلم‌ستیزی به مردم می‌داده است. عزت عزت یعنی، شکست ناپذیری، صلابت نفس، و حفظ کرامت و شخصیت والای انسان است. ستم‌پذیری و تحمل سلطة باطل و سکوت در برابر تعدی و تسلیم فرومایگان شدن و اطاعت از فاجران همه از ذلت نفس و زبونی وحقارت روح سرچشمه می‌گیرد. عزت و کرامت امام علیه السلام در عاشورا درس عبرتی بر تمام مسلمانان که به زیر بار خواسته‌های ستمگران و ظالمان و قدرتهای بزرگ نروند و در برابر تعدی آنها با تمام قوا با عزت و سربلندی بایستند. عمل به تکلیف فرهنگ (عمل به تکلیف) وقتی در جامعه و میان افراد حاکم باشد، همواره احساس پیروزی می‌کنند. امامان شیعه در هر شرایطی طبق تکلیف عمل می‌کردند. حادثه عاشورا نیز یکی از جلوه‌های عمل به وظیفه بود. پیام عاشورا: (شناخت تکلیف) و (عمل به تکلیف) است. از سوی همه مردم، بویژه آنان که موقعیت ویژه و خط دهنده و الگویی برای دیگران دارند. عشق به خدا از والاترین و زلال‌ترین حالات جان آدمی، عشق به کمال مطلق خدای متعال است. سراسر عاشورا و صحنه‌های رزم رزمندگان، جلوه‌ای از این جذبه معنوی و عشق برین است و شهادت یاران و عزیزان هر کدام هدیه‌ای به درگاه دوست است تا رضای او تأمین شود. این مشرب عرفانی و عشق به خدا باید سرمشق صاحبدلان و عاشقان درگاه حضرت دوست باشد. حفظ دین خدا قربانی می‌خواهد که امام و یارانش قربانیان در این راه بودند. برای ملتها هم قربانی شدن و قربانی دادن، رمز عزت و پیروزی است عبرت و پیام عاشورا این است که به ملتی که در راه (آزادی) گام برداشته باید قربانیان بسیاری تقدیم آستان حرّیت کند. آری حوادث تاریخی اگر به چشم عبرت و درس گرفتن مورد مطالعه قرار گیرد (درس آموز) است. حادثه کربلا یکی از این حوادث (الهام بخش) و (عبرت آموز) است. در عین حال که برای همة حقجویان و عدالت خواهان و مبارزان راه حق و آزادی، یکی از غنی‌ترین منابع الهام‌گیری است، از نگاه دیگر یکی از تلخ‌ترین حوادث و فجایعی است که در تاریخ اسلام پدید آمد و جا دارد که کاملاً بیان شود که چه عواملی سبب شد، این فاجعه به بار آمد و از آن درس عبرت گرفت. عواملی مثل دنیاطلبی، غفلت، رها کردن تکلیف، بی‌طرفی نسبت به حق و باطل و... که همة اینها در به وجود آمدن این فاجعه به نوعی دخیل بودند[4] معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1- حماسه حسینی ، شهید مطهری . 2- شرح دعای عرفه ،علامه محمد تقی جعفری. پی نوشتها: [1] . موسوعة کلمات امام حسین، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ص 338. [2] . محمد بن جریر طبری، تاریخ طبری، بیروت، دار الکتب العلمیه، ج 4، ص 303. [3] . لهوف، سید بن طاوس، ص 57. [4] . نویسنده امیر علی حسنلو منبع: اندیشه قم
عاشورا، تبلور زنده نماز، مناجات، حماسه، عدالت، و شهادت است. در مورد این رخداد بسیار سخن گفته شده است، ولی به ابعاد گوناگون انسانی و اجتماعی و درسها و پیامهای زندگی ساز و حماسه‌‌آفرین آن کمتر توجه شده است. حال ما در این مختصر به عبرتهای عاشورا می‌پردازیم: 1. عبرتهای سیاسی حرکت و نهضت امام حسین علیه السّلام یک جنبش خصوصی یا خانوادگی نبود بلکه حرکتی عظیم و انقلابی بزرگ علیه حکومت بنی امیه بود. از این رو یک حرکت سیاسی محسوب می‌شود. که ازجهات گوناگون می‌تواند الگوی سیاسی جوامع باشد که مهمترین آنها عبارتند: رعایت تعهدات و پیمانهای سیاسی امام حسین علیه السّلام با اینکه معاویه را انسان شایسته‌ای برای رهبری جامعه اسلامی نمی‌دانست ولی تا وقتی معاویه زنده بود، با او درگیری شدید پیدا نکرد، چرا که می‌خواست به پیمان صلحی که امام حسن علیه السّلام با معاویه بسته بود احترام بگذارد.[1] ولایت و رهبری از مهمترین اصول اسلام، (ولایت) است. ولایت بر مسلمین را امامان حق خودشان می‌دانستند و به غاصب بودن دیگران عقیده داشتند. از این رو امام حسین علیه السّلام فرمودند: ( ما خاندان پیامبر بر تصدی این امر (حکومت بر امت) از این مدّعیان ناحق سزاوارتریم).[2] و در زیارتنامهها گاهی لعنت بر کسانی آمده است که ولایت آنان را انکار کردند. از سرمایه‌‌ها و عبرتهای نهفته در حرکت عاشورا، معرفی (رهبری صالح) به امت اسلام و افشای رهبران ناشایسته است. عدم ترک امر به معروف و نهی از منکر حیات جامعة اسلامی به حساسیت مردم نسبت به احکام خدا ونظارت عمومی در امور والیان و مسئولان و مردم عادی است. از این رو امام حسین علیه السّلام با درک موقعیت حساس جامعه که روز به روز از سنت رسول خدا فاصله می‌گرفت، پرچم امر به معروف و نهی ازمنکر را علم کرد و در این راه جان خود و اطرافیانش را به خطر انداخت و برای همیشه و به همگان آموخت که سکوت در برابر ظلم، بدعت، انحراف، گناهی بزرگ و قیام علیه آنها بالاترین درجه امر به معروف و نهی از منکر است. حال پیروان فرهنگ عاشورا، با الهام از عاشورا باید نبض پرحرکت جامعه اسلامی باشند و نسبت به جریان امور و وضعیت فرهنگی و سیاسی حساسیت نشان دهند و با حضور دائم در میدان امر به معروف و نهی از منکر، عرصه را بر فساد آفرینان تنگ سازند. باطل ستیزی تلاش برای بازگرداندن خلافت اسلامی و حاکمیت مسلمین به مجرای حق و اصیل خود و از بین بردن سلطة جائرانه باطل، صفحه دیگری از مبارزات امام حسین علیه السلام می‌باشد که تکلیف (باطل ستیزی) را بصورت کلی و همیشگی روشن می‌سازد و اینکه در برابر قدرتهای باطل، نباید سکوت و سازش کرد. جهاد از تکالیف مهم مسلمانان در حراست از دین و کیان خویش و مقابله با دشمنان (جهاد) است که عامل عزّت مسلمین است. کربلا و عاشورا یکی از مظاهر عمل به این تکلیف دینی بود و درسی برای همه آزادگان جهان که در همه حال با همة توان تا آخرین دم، به نبرد با دشمنان اسلام و دین خدا برخیزند. تدبیر و برنامه‌‌ریزی قیام عاشورا، یک نهضت حساب شده و با برنامه بود نه یک شورش کور و بی‌هدف. برای لحظه به لحظه و روز بروز آن، دوراندیشی و تدبیر به کار گرفته شده بود. 6. هر روز عاشورا از عبرتها و درسهای مهم عاشورا، شناخت تکلیف دفاع از حق و مبارزه با باطل و ستم در هر جا و هر زمان است. قیام عاشورا تکلیف خاص آنحضرت و یارانش در آن مقطع زمانی خاص نبود، بلکه هرگاه هر جا نظیر آن شرایط پیش آید، همان تکلیف هم ثابت است. 2. پیام‌ها و عبرتهای اخلاقی آزادگی آزادی در مقابل بردگی، اصطلاحی، حقوقی و اجتماعی است، اما (آزادگی) برتر از آزادی است و نوعی حریت و رهایی انسان از قید ذلت‌آور و حقارت بار است. نهضت عاشورا جلوة بارزی از آزادگی در مورد امام حسین علیه السلام و خاندان و یاران شهید او است که از میان دو امر شمشیر یا ذلّت، مرگ با افتخار را پذیرفت و فرمود: (هیهات منَّ الذّلة)[3] انسانهای آزاده در راه استقلال و رهایی از ستم طاغوتها و در آن لحظات حساس و دشوار انتخاب، مرگ سرخ و مبارزه خونین را برمی‌گزینند و فداکارانه جان می‌بازند تا جامعه خود را آزاد کنند. ایثار اوج ایثار، ایثار خون و جان است. ایثارگر کسی است که حاضر باشد هستی و جان خود را برای دین فدا کند. در صحنه کربلا نخستین ایثارگر سید الشهدا علیه السلام بود که در راه خدا از جان و مال و ناموس خود گذشت. و برای همه مخصوصاً شیعیان این درس را داد که در راه رضای خدا و حفظ دین خدا باید از تمنیات خویش گذشت. شجاعت صحنه عاشورا تصویری است واضح از شجاعت امام حسین علیه السلام و اهل بیتش. شجاعت عاشورائیان ریشه در اعتقادشان داشت. لذا عاشورا الهام بخش شجاعت به مبارزان بوده است و محرم همواره روحیه، شهامت و ظلم‌ستیزی به مردم می‌داده است. عزت عزت یعنی، شکست ناپذیری، صلابت نفس، و حفظ کرامت و شخصیت والای انسان است. ستم‌پذیری و تحمل سلطة باطل و سکوت در برابر تعدی و تسلیم فرومایگان شدن و اطاعت از فاجران همه از ذلت نفس و زبونی وحقارت روح سرچشمه می‌گیرد. عزت و کرامت امام علیه السلام در عاشورا درس عبرتی بر تمام مسلمانان که به زیر بار خواسته‌های ستمگران و ظالمان و قدرتهای بزرگ نروند و در برابر تعدی آنها با تمام قوا با عزت و سربلندی بایستند. عمل به تکلیف فرهنگ (عمل به تکلیف) وقتی در جامعه و میان افراد حاکم باشد، همواره احساس پیروزی می‌کنند. امامان شیعه در هر شرایطی طبق تکلیف عمل می‌کردند. حادثه عاشورا نیز یکی از جلوه‌های عمل به وظیفه بود. پیام عاشورا: (شناخت تکلیف) و (عمل به تکلیف) است. از سوی همه مردم، بویژه آنان که موقعیت ویژه و خط دهنده و الگویی برای دیگران دارند. عشق به خدا از والاترین و زلال‌ترین حالات جان آدمی، عشق به کمال مطلق خدای متعال است. سراسر عاشورا و صحنه‌های رزم رزمندگان، جلوه‌ای از این جذبه معنوی و عشق برین است و شهادت یاران و عزیزان هر کدام هدیه‌ای به درگاه دوست است تا رضای او تأمین شود. این مشرب عرفانی و عشق به خدا باید سرمشق صاحبدلان و عاشقان درگاه حضرت دوست باشد. حفظ دین خدا قربانی می‌خواهد که امام و یارانش قربانیان در این راه بودند. برای ملتها هم قربانی شدن و قربانی دادن، رمز عزت و پیروزی است عبرت و پیام عاشورا این است که به ملتی که در راه (آزادی) گام برداشته باید قربانیان بسیاری تقدیم آستان حرّیت کند. آری حوادث تاریخی اگر به چشم عبرت و درس گرفتن مورد مطالعه قرار گیرد (درس آموز) است. حادثه کربلا یکی از این حوادث (الهام بخش) و (عبرت آموز) است. در عین حال که برای همة حقجویان و عدالت خواهان و مبارزان راه حق و آزادی، یکی از غنی‌ترین منابع الهام‌گیری است، از نگاه دیگر یکی از تلخ‌ترین حوادث و فجایعی است که در تاریخ اسلام پدید آمد و جا دارد که کاملاً بیان شود که چه عواملی سبب شد، این فاجعه به بار آمد و از آن درس عبرت گرفت. عواملی مثل دنیاطلبی، غفلت، رها کردن تکلیف، بی‌طرفی نسبت به حق و باطل و... که همة اینها در به وجود آمدن این فاجعه به نوعی دخیل بودند[4] معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1- حماسه حسینی ، شهید مطهری . 2- شرح دعای عرفه ،علامه محمد تقی جعفری. پی نوشتها: [1] . موسوعة کلمات امام حسین، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ص 338. [2] . محمد بن جریر طبری، تاریخ طبری، بیروت، دار الکتب العلمیه، ج 4، ص 303. [3] . لهوف، سید بن طاوس، ص 57. [4] . نویسنده امیر علی حسنلو منبع: اندیشه قم
پاسخ:
عاشورا، تبلور زنده نماز، مناجات، حماسه، عدالت، و شهادت است. در مورد این رخداد بسیار سخن گفته شده است، ولی به ابعاد گوناگون انسانی و اجتماعی و درسها و پیامهای زندگی ساز و حماسه‌‌آفرین آن کمتر توجه شده است. حال ما در این مختصر به عبرتهای عاشورا می‌پردازیم:
1. عبرتهای سیاسی
حرکت و نهضت امام حسین علیه السّلام یک جنبش خصوصی یا خانوادگی نبود بلکه حرکتی عظیم و انقلابی بزرگ علیه حکومت بنی امیه بود. از این رو یک حرکت سیاسی محسوب می‌شود. که ازجهات گوناگون می‌تواند الگوی سیاسی جوامع باشد که مهمترین آنها عبارتند:
رعایت تعهدات و پیمانهای سیاسی
امام حسین علیه السّلام با اینکه معاویه را انسان شایسته‌ای برای رهبری جامعه اسلامی نمی‌دانست ولی تا وقتی معاویه زنده بود، با او درگیری شدید پیدا نکرد، چرا که می‌خواست به پیمان صلحی که امام حسن علیه السّلام با معاویه بسته بود احترام بگذارد.[1]
ولایت و رهبری
از مهمترین اصول اسلام، (ولایت) است. ولایت بر مسلمین را امامان حق خودشان می‌دانستند و به غاصب بودن دیگران عقیده داشتند. از این رو امام حسین علیه السّلام فرمودند: ( ما خاندان پیامبر بر تصدی این امر (حکومت بر امت) از این مدّعیان ناحق سزاوارتریم).[2]
و در زیارتنامهها گاهی لعنت بر کسانی آمده است که ولایت آنان را انکار کردند.
از سرمایه‌‌ها و عبرتهای نهفته در حرکت عاشورا، معرفی (رهبری صالح) به امت اسلام و افشای رهبران ناشایسته است.
عدم ترک امر به معروف و نهی از منکر
حیات جامعة اسلامی به حساسیت مردم نسبت به احکام خدا ونظارت عمومی در امور والیان و مسئولان و مردم عادی است. از این رو امام حسین علیه السّلام با درک موقعیت حساس جامعه که روز به روز از سنت رسول خدا فاصله می‌گرفت، پرچم امر به معروف و نهی ازمنکر را علم کرد و در این راه جان خود و اطرافیانش را به خطر انداخت و برای همیشه و به همگان آموخت که سکوت در برابر ظلم، بدعت، انحراف، گناهی بزرگ و قیام علیه آنها بالاترین درجه امر به معروف و نهی از منکر است. حال پیروان فرهنگ عاشورا، با الهام از عاشورا باید نبض پرحرکت جامعه اسلامی باشند و نسبت به جریان امور و وضعیت فرهنگی و سیاسی حساسیت نشان دهند و با حضور دائم در میدان امر به معروف و نهی از منکر، عرصه را بر فساد آفرینان تنگ سازند.
باطل ستیزی
تلاش برای بازگرداندن خلافت اسلامی و حاکمیت مسلمین به مجرای حق و اصیل خود و از بین بردن سلطة جائرانه باطل، صفحه دیگری از مبارزات امام حسین علیه السلام می‌باشد که تکلیف (باطل ستیزی) را بصورت کلی و همیشگی روشن می‌سازد و اینکه در برابر قدرتهای باطل، نباید سکوت و سازش کرد.
جهاد
از تکالیف مهم مسلمانان در حراست از دین و کیان خویش و مقابله با دشمنان (جهاد) است که عامل عزّت مسلمین است. کربلا و عاشورا یکی از مظاهر عمل به این تکلیف دینی بود و درسی برای همه آزادگان جهان که در همه حال با همة توان تا آخرین دم، به نبرد با دشمنان اسلام و دین خدا برخیزند.
تدبیر و برنامه‌‌ریزی
قیام عاشورا، یک نهضت حساب شده و با برنامه بود نه یک شورش کور و بی‌هدف. برای لحظه به لحظه و روز بروز آن، دوراندیشی و تدبیر به کار گرفته شده بود.
6. هر روز عاشورا
از عبرتها و درسهای مهم عاشورا، شناخت تکلیف دفاع از حق و مبارزه با باطل و ستم در هر جا و هر زمان است. قیام عاشورا تکلیف خاص آنحضرت و یارانش در آن مقطع زمانی خاص نبود، بلکه هرگاه هر جا نظیر آن شرایط پیش آید، همان تکلیف هم ثابت است.
2. پیام‌ها و عبرتهای اخلاقی
آزادگی
آزادی در مقابل بردگی، اصطلاحی، حقوقی و اجتماعی است، اما (آزادگی) برتر از آزادی است و نوعی حریت و رهایی انسان از قید ذلت‌آور و حقارت بار است. نهضت عاشورا جلوة بارزی از آزادگی در مورد امام حسین علیه السلام و خاندان و یاران شهید او است که از میان دو امر شمشیر یا ذلّت، مرگ با افتخار را پذیرفت و فرمود: (هیهات منَّ الذّلة)[3] انسانهای آزاده در راه استقلال و رهایی از ستم طاغوتها و در آن لحظات حساس و دشوار انتخاب، مرگ سرخ و مبارزه خونین را برمی‌گزینند و فداکارانه جان می‌بازند تا جامعه خود را آزاد کنند.
ایثار
اوج ایثار، ایثار خون و جان است. ایثارگر کسی است که حاضر باشد هستی و جان خود را برای دین فدا کند. در صحنه کربلا نخستین ایثارگر سید الشهدا علیه السلام بود که در راه خدا از جان و مال و ناموس خود گذشت. و برای همه مخصوصاً شیعیان این درس را داد که در راه رضای خدا و حفظ دین خدا باید از تمنیات خویش گذشت.
شجاعت
صحنه عاشورا تصویری است واضح از شجاعت امام حسین علیه السلام و اهل بیتش. شجاعت عاشورائیان ریشه در اعتقادشان داشت. لذا عاشورا الهام بخش شجاعت به مبارزان بوده است و محرم همواره روحیه، شهامت و ظلم‌ستیزی به مردم می‌داده است.
عزت
عزت یعنی، شکست ناپذیری، صلابت نفس، و حفظ کرامت و شخصیت والای انسان است. ستم‌پذیری و تحمل سلطة باطل و سکوت در برابر تعدی و تسلیم فرومایگان شدن و اطاعت از فاجران همه از ذلت نفس و زبونی وحقارت روح سرچشمه می‌گیرد.
عزت و کرامت امام علیه السلام در عاشورا درس عبرتی بر تمام مسلمانان که به زیر بار خواسته‌های ستمگران و ظالمان و قدرتهای بزرگ نروند و در برابر تعدی آنها با تمام قوا با عزت و سربلندی بایستند.
عمل به تکلیف
فرهنگ (عمل به تکلیف) وقتی در جامعه و میان افراد حاکم باشد، همواره احساس پیروزی می‌کنند. امامان شیعه در هر شرایطی طبق تکلیف عمل می‌کردند. حادثه عاشورا نیز یکی از جلوه‌های عمل به وظیفه بود.
پیام عاشورا: (شناخت تکلیف) و (عمل به تکلیف) است. از سوی همه مردم، بویژه آنان که موقعیت ویژه و خط دهنده و الگویی برای دیگران دارند.
عشق به خدا
از والاترین و زلال‌ترین حالات جان آدمی، عشق به کمال مطلق خدای متعال است. سراسر عاشورا و صحنه‌های رزم رزمندگان، جلوه‌ای از این جذبه معنوی و عشق برین است و شهادت یاران و عزیزان هر کدام هدیه‌ای به درگاه دوست است تا رضای او تأمین شود. این مشرب عرفانی و عشق به خدا باید سرمشق صاحبدلان و عاشقان درگاه حضرت دوست باشد. حفظ دین خدا قربانی می‌خواهد که امام و یارانش قربانیان در این راه بودند.
برای ملتها هم قربانی شدن و قربانی دادن، رمز عزت و پیروزی است عبرت و پیام عاشورا این است که به ملتی که در راه (آزادی) گام برداشته باید قربانیان بسیاری تقدیم آستان حرّیت کند.
آری حوادث تاریخی اگر به چشم عبرت و درس گرفتن مورد مطالعه قرار گیرد (درس آموز) است. حادثه کربلا یکی از این حوادث (الهام بخش) و (عبرت آموز) است. در عین حال که برای همة حقجویان و عدالت خواهان و مبارزان راه حق و آزادی، یکی از غنی‌ترین منابع الهام‌گیری است، از نگاه دیگر یکی از تلخ‌ترین حوادث و فجایعی است که در تاریخ اسلام پدید آمد و جا دارد که کاملاً بیان شود که چه عواملی سبب شد، این فاجعه به بار آمد و از آن درس عبرت گرفت. عواملی مثل دنیاطلبی، غفلت، رها کردن تکلیف، بی‌طرفی نسبت به حق و باطل و... که همة اینها در به وجود آمدن این فاجعه به نوعی دخیل بودند[4]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1- حماسه حسینی ، شهید مطهری .
2- شرح دعای عرفه ،علامه محمد تقی جعفری.
پی نوشتها:
[1] . موسوعة کلمات امام حسین، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ص 338.
[2] . محمد بن جریر طبری، تاریخ طبری، بیروت، دار الکتب العلمیه، ج 4، ص 303.
[3] . لهوف، سید بن طاوس، ص 57.
[4] . نویسنده امیر علی حسنلو
منبع: اندیشه قم
- [سایر] نقش سقیفه در حادثه عاشورا چیست؟
- [سایر] لطفاً اسامی کتب معتبر و صحیح در مورد واقعة کربلا از مکه تا پایان روز عاشورا را بنویسید.
- [سایر] اولین شهید کربلا در روز عاشورا چه کسی بود؟
- [سایر] مختار ثقفی روز عاشورا چرا در کربلا حضور نداشت؟
- [سایر] راز ماندگاری عاشورا چیست؟
- [سایر] پیامهای عاشورا چه بوده است؟
- [سایر] جریان عَلَم در واقعه کربلا چیست؟ آیا عَلَم های امروزی بیانگر همان عَلَم های واقعه کربلا است؟
- [سایر] تاسوعا و عاشورا به چه معنا است وآیا قبل از شهادت امام حسین (ع)تاسوعا و عاشورا وجود داشت؟
- [سایر] چه کسی در کربلا و روز عاشورا اذان گفت؟
- [سایر] عاشورا، خاستگاه انقلاب اسلامی ایران ؟
- [آیت الله علوی گرگانی] روزه روز عاشورا وروزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است.
- [آیت الله اردبیلی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [آیت الله مظاهری] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [آیت الله سبحانی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است.
- [آیت الله بروجردی] روزهی روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [امام خمینی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان،مکروه است.
- [آیت الله نوری همدانی] روزة روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است . روزه های مستحب:
- [آیت الله سیستانی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است . روزههای مستحب