حسین علیه السلام
امام حسین (علیه‌السلام) سومین امام شیعیان می‌باشد.
امام حسین علیه السلام در چه تاریخی ازدواج بود؟
اکثر تاریخ نگاران از جمله شیخ مفید تعداد همسران امام حسین (ع) را پنج زن ذکر کرده اند: 1. شهربانو، 2. لیلا، 3. زنی از قبیله قضاعیه، 4. ام اسحاق، 5. رباب.[1] لازم به ذکر است این زنان در یک زمان همسر امام نبودند احتمالا پس از مرگ شهربانو با یکی از زنان ازدواج کرده بود ؛ در مورد تاریخ زندگی همسران حضرت و این که درچه تاریخی با کدام یک از آنان ازدواج نموده در منابع اطلاعات کامل و دقیقی وجود ندارد تنها می توان با حدس وگمان در این باره سخنی گفت که در چه سالی حضرت با کدام همسرش ازدواج نمودند. 1- لیلا (سلام الله علیها): او دختر ابی مروة بن عروة بن مسعود ثقفی است که از قبیله مختار ثقفی بوده است. با توجه به اینکه فرزند ایشان حضرت علی اکبر (ع) است و در کربلا به شهادت رسید، اگر نقلهایی که درباره بیست و هشت سالگی ایشان در موقع شهادت است را بپذیریم [2] که از امام سجاد (ع) بزرگ‌تر بوده است. لذا باید گفت که امام حسین (ع) قبل از سال 32 هجری با ایشان ازدواج کرده است، نسبت به اینکه آن بانوی بزرگوار چه سالی از دنیا رفته معلوم نیست. 2- شهربانو ( سلام الله علیها ): بنا به نقل مورخان ایشان از منسوبان دربار ساسانی بوده و در زمان خلافت عمر بن خطاب بصورت اسیر وارد مدینه شد و بنا به درخواست امام علی (ع) با امام حسین ازدواج نموده[3] است که این بانوی بزرگوار مادر امام سجاد (علیه السلام) بوده است که به نقل مورخین این بانو در (هنگام به دنیا آمدن فرزند ) زندگی را بدرود گفته است. 3- ام اسحاق (سلام الله علیها) دختر طلحه بن عبدالله تیمیه و نام مادرش فاطمه است. در بعضی از کتب نیز به نام عاتکه ثبت شده است که این بانوی بزرگوار، ابتدا همسر امام حسن (علیه السلام) بوده و به سفارش آن حضرت، امام حسین (ع) با او ازدواج کرد.[4] به احتمال قوی این ازدواج بعد از شهادت امام حسن (ع) صورت گرفته است. 4- قضاعیه (سلام الله علیها): مادر جعفر بن حسین (ع) که این پسر در زمان حیات پدر از دنیا رفت. ابن شهر آشوب در مناقب از این بانو و پسرش نام برده است لیکن از تاریخ حیات و وفات او اطلاعی در دست نیست. [5] 5- رباب (سلام الله علیها): دختر امرئ القیس است که عبدالله و سکینه از او متولد شدند. در باره ازدواج این بانو با امام حسین (ع) نقل شده است که پدر وی در زمان خلافت عمر بن خطاب مسلمان شد و وقتی که از جایگاه امام و فرزندانش نسبت به پیامبر با خبر شد دو دخترش را بنامهای سلمی و رباب به ازدواج امام حسن و امام حسین(ع) در آورد.[6] وی از بانوان محترمه‌ای بود که بعد از شهادت امام حسین (علیه السلام ) یک سال زنده بود. خواستگارانی از اشراف و بزرگان قریش را ردّ کرد و حاضر نشد با کسی ازدواج کند. در سوگ ابا عبد اللّه (ع) پیوسته گریان بود و زیر سایه نمی‌رفت، از فرط گریه و اندوه بر شهادت امام حسین (ع) یک سال بعد (در سال 62 هجری) جان باخت.[7] لازم به ذکر است که طبق بیان برخی از منابع تاریخی رباب (سلام الله علیها) نخستین همسر امام حسین(ع) و لیلا (سلام الله علیها) دومین و شهربانو (سلام الله علیها) سومین و ام اسحاق (سلام الله علیها) چهارمین و نسبت به بانو قضائیه (سلام الله علیها) نامعلوم است که در چه زمانی به عقد حضرت درآمده است. [8] معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1- منتهی الامال، جلد 1، صفحه 560.؛شیخ عباس قمی. 2- زندگانی چهارده معصوم،عماد زاده پی نوشتها: [1]- شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، ارشاد، کنگره شیخ مفید، قم، 1413 ق، ج 2، ص 135. [2] - خوارزمی، احمد بن خطیب، مقتل الحسین، قم، انوار الهدی، 1418ه، ج2 ص34. [3] - ر.ک مقرم عبد الرزاق، امام علی بن الحسین، نجف، مطبعه الغری، 1374ه، ص14. [4] - بغدادی، محمد بن حبیب، المحبر، بی جا، بی تا،ص 422. [5] - طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی، قم آل البیت، 1417ه، ج1 ص 478. [6] - ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، بیروت ، دار الفکر، 1415ه، ج 69، ص119. [7] - ابن اثیر، عز الدین، الکامل، دار صادر، بیروت، 1385 ه ق. ج 4، ص 88، [8] - مدرس محمد باقر، شخصیت حسین (علیه السلام) ، قبل از عاشورا، تهران ، دار الکتب الاسلامیه، 1380ش، صفحه 450 . منبع: اندیشه قم
اکثر تاریخ نگاران از جمله شیخ مفید تعداد همسران امام حسین (ع) را پنج زن ذکر کرده اند: 1. شهربانو، 2. لیلا، 3. زنی از قبیله قضاعیه، 4. ام اسحاق، 5. رباب.[1] لازم به ذکر است این زنان در یک زمان همسر امام نبودند احتمالا پس از مرگ شهربانو با یکی از زنان ازدواج کرده بود ؛ در مورد تاریخ زندگی همسران حضرت و این که درچه تاریخی با کدام یک از آنان ازدواج نموده در منابع اطلاعات کامل و دقیقی وجود ندارد تنها می توان با حدس وگمان در این باره سخنی گفت که در چه سالی حضرت با کدام همسرش ازدواج نمودند. 1- لیلا (سلام الله علیها): او دختر ابی مروة بن عروة بن مسعود ثقفی است که از قبیله مختار ثقفی بوده است. با توجه به اینکه فرزند ایشان حضرت علی اکبر (ع) است و در کربلا به شهادت رسید، اگر نقلهایی که درباره بیست و هشت سالگی ایشان در موقع شهادت است را بپذیریم [2] که از امام سجاد (ع) بزرگ‌تر بوده است. لذا باید گفت که امام حسین (ع) قبل از سال 32 هجری با ایشان ازدواج کرده است، نسبت به اینکه آن بانوی بزرگوار چه سالی از دنیا رفته معلوم نیست. 2- شهربانو ( سلام الله علیها ): بنا به نقل مورخان ایشان از منسوبان دربار ساسانی بوده و در زمان خلافت عمر بن خطاب بصورت اسیر وارد مدینه شد و بنا به درخواست امام علی (ع) با امام حسین ازدواج نموده[3] است که این بانوی بزرگوار مادر امام سجاد (علیه السلام) بوده است که به نقل مورخین این بانو در (هنگام به دنیا آمدن فرزند ) زندگی را بدرود گفته است. 3- ام اسحاق (سلام الله علیها) دختر طلحه بن عبدالله تیمیه و نام مادرش فاطمه است. در بعضی از کتب نیز به نام عاتکه ثبت شده است که این بانوی بزرگوار، ابتدا همسر امام حسن (علیه السلام) بوده و به سفارش آن حضرت، امام حسین (ع) با او ازدواج کرد.[4] به احتمال قوی این ازدواج بعد از شهادت امام حسن (ع) صورت گرفته است. 4- قضاعیه (سلام الله علیها): مادر جعفر بن حسین (ع) که این پسر در زمان حیات پدر از دنیا رفت. ابن شهر آشوب در مناقب از این بانو و پسرش نام برده است لیکن از تاریخ حیات و وفات او اطلاعی در دست نیست. [5] 5- رباب (سلام الله علیها): دختر امرئ القیس است که عبدالله و سکینه از او متولد شدند. در باره ازدواج این بانو با امام حسین (ع) نقل شده است که پدر وی در زمان خلافت عمر بن خطاب مسلمان شد و وقتی که از جایگاه امام و فرزندانش نسبت به پیامبر با خبر شد دو دخترش را بنامهای سلمی و رباب به ازدواج امام حسن و امام حسین(ع) در آورد.[6] وی از بانوان محترمه‌ای بود که بعد از شهادت امام حسین (علیه السلام ) یک سال زنده بود. خواستگارانی از اشراف و بزرگان قریش را ردّ کرد و حاضر نشد با کسی ازدواج کند. در سوگ ابا عبد اللّه (ع) پیوسته گریان بود و زیر سایه نمی‌رفت، از فرط گریه و اندوه بر شهادت امام حسین (ع) یک سال بعد (در سال 62 هجری) جان باخت.[7] لازم به ذکر است که طبق بیان برخی از منابع تاریخی رباب (سلام الله علیها) نخستین همسر امام حسین(ع) و لیلا (سلام الله علیها) دومین و شهربانو (سلام الله علیها) سومین و ام اسحاق (سلام الله علیها) چهارمین و نسبت به بانو قضائیه (سلام الله علیها) نامعلوم است که در چه زمانی به عقد حضرت درآمده است. [8] معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1- منتهی الامال، جلد 1، صفحه 560.؛شیخ عباس قمی. 2- زندگانی چهارده معصوم،عماد زاده پی نوشتها: [1]- شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، ارشاد، کنگره شیخ مفید، قم، 1413 ق، ج 2، ص 135. [2] - خوارزمی، احمد بن خطیب، مقتل الحسین، قم، انوار الهدی، 1418ه، ج2 ص34. [3] - ر.ک مقرم عبد الرزاق، امام علی بن الحسین، نجف، مطبعه الغری، 1374ه، ص14. [4] - بغدادی، محمد بن حبیب، المحبر، بی جا، بی تا،ص 422. [5] - طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی، قم آل البیت، 1417ه، ج1 ص 478. [6] - ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، بیروت ، دار الفکر، 1415ه، ج 69، ص119. [7] - ابن اثیر، عز الدین، الکامل، دار صادر، بیروت، 1385 ه ق. ج 4، ص 88، [8] - مدرس محمد باقر، شخصیت حسین (علیه السلام) ، قبل از عاشورا، تهران ، دار الکتب الاسلامیه، 1380ش، صفحه 450 . منبع: اندیشه قم
پاسخ:
اکثر تاریخ نگاران از جمله شیخ مفید تعداد همسران امام حسین (ع) را پنج زن ذکر کرده اند: 1. شهربانو، 2. لیلا، 3. زنی از قبیله قضاعیه، 4. ام اسحاق، 5. رباب.[1]
لازم به ذکر است این زنان در یک زمان همسر امام نبودند احتمالا پس از مرگ شهربانو با یکی از زنان ازدواج کرده بود ؛
در مورد تاریخ زندگی همسران حضرت و این که درچه تاریخی با کدام یک از آنان ازدواج نموده در منابع اطلاعات کامل و دقیقی وجود ندارد تنها می توان با حدس وگمان در این باره سخنی گفت که در چه سالی حضرت با کدام همسرش ازدواج نمودند.
1- لیلا (سلام الله علیها): او دختر ابی مروة بن عروة بن مسعود ثقفی است که از قبیله مختار ثقفی بوده است. با توجه به اینکه فرزند ایشان حضرت علی اکبر (ع) است و در کربلا به شهادت رسید، اگر نقلهایی که درباره بیست و هشت سالگی ایشان در موقع شهادت است را بپذیریم [2] که از امام سجاد (ع) بزرگ‌تر بوده است. لذا باید گفت که امام حسین (ع) قبل از سال 32 هجری با ایشان ازدواج کرده است، نسبت به اینکه آن بانوی بزرگوار چه سالی از دنیا رفته معلوم نیست.
2- شهربانو ( سلام الله علیها ): بنا به نقل مورخان ایشان از منسوبان دربار ساسانی بوده و در زمان خلافت عمر بن خطاب بصورت اسیر وارد مدینه شد و بنا به درخواست امام علی (ع) با امام حسین ازدواج نموده[3] است که این بانوی بزرگوار مادر امام سجاد (علیه السلام) بوده است که به نقل مورخین این بانو در (هنگام به دنیا آمدن فرزند ) زندگی را بدرود گفته است.
3- ام اسحاق (سلام الله علیها) دختر طلحه بن عبدالله تیمیه و نام مادرش فاطمه است. در بعضی از کتب نیز به نام عاتکه ثبت شده است که این بانوی بزرگوار، ابتدا همسر امام حسن (علیه السلام) بوده و به سفارش آن حضرت، امام حسین (ع) با او ازدواج کرد.[4] به احتمال قوی این ازدواج بعد از شهادت امام حسن (ع) صورت گرفته است.
4- قضاعیه (سلام الله علیها): مادر جعفر بن حسین (ع) که این پسر در زمان حیات پدر از دنیا رفت. ابن شهر آشوب در مناقب از این بانو و پسرش نام برده است لیکن از تاریخ حیات و وفات او اطلاعی در دست نیست. [5]
5- رباب (سلام الله علیها): دختر امرئ القیس است که عبدالله و سکینه از او متولد شدند. در باره ازدواج این بانو با امام حسین (ع) نقل شده است که پدر وی در زمان خلافت عمر بن خطاب مسلمان شد و وقتی که از جایگاه امام و فرزندانش نسبت به پیامبر با خبر شد دو دخترش را بنامهای سلمی و رباب به ازدواج امام حسن و امام حسین(ع) در آورد.[6] وی از بانوان محترمه‌ای بود که بعد از شهادت امام حسین (علیه السلام ) یک سال زنده بود. خواستگارانی از اشراف و بزرگان قریش را ردّ کرد و حاضر نشد با کسی ازدواج کند. در سوگ ابا عبد اللّه (ع) پیوسته گریان بود و زیر سایه نمی‌رفت، از فرط گریه و اندوه بر شهادت امام حسین (ع) یک سال بعد (در سال 62 هجری) جان باخت.[7]
لازم به ذکر است که طبق بیان برخی از منابع تاریخی رباب (سلام الله علیها) نخستین همسر امام حسین(ع) و لیلا (سلام الله علیها) دومین و شهربانو (سلام الله علیها) سومین و ام اسحاق (سلام الله علیها) چهارمین و نسبت به بانو قضائیه (سلام الله علیها) نامعلوم است که در چه زمانی به عقد حضرت درآمده است. [8]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1- منتهی الامال، جلد 1، صفحه 560.؛شیخ عباس قمی.
2- زندگانی چهارده معصوم،عماد زاده
پی نوشتها:
[1]- شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، ارشاد، کنگره شیخ مفید، قم، 1413 ق، ج 2، ص 135.
[2] - خوارزمی، احمد بن خطیب، مقتل الحسین، قم، انوار الهدی، 1418ه، ج2 ص34.
[3] - ر.ک مقرم عبد الرزاق، امام علی بن الحسین، نجف، مطبعه الغری، 1374ه، ص14.
[4] - بغدادی، محمد بن حبیب، المحبر، بی جا، بی تا،ص 422.
[5] - طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی، قم آل البیت، 1417ه، ج1 ص 478.
[6] - ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، بیروت ، دار الفکر، 1415ه، ج 69، ص119.
[7] - ابن اثیر، عز الدین، الکامل، دار صادر، بیروت، 1385 ه ق. ج 4، ص 88،
[8] - مدرس محمد باقر، شخصیت حسین (علیه السلام) ، قبل از عاشورا، تهران ، دار الکتب الاسلامیه، 1380ش، صفحه 450 .
منبع: اندیشه قم
- [سایر] آیا ازدواج امام حسین (ع) و خانم شهربانو صحت دارد؟ لطفا اسنادتان تاریخی باشد مثل تاریخ بلعمی.
- [سایر] رفتن حضرت زینب به همراهی امام حسین چگونه بود آیا طلاق گرفت دقیقا با مستندات تاریخی جواب داده شود.
- [سایر] نگرش منابع تاریخی اهل سنت به قضایای کربلا و شهادت امام حسین علیه السلام بیان کرده و آن را نقد و بررسی کنید؟
- [سایر] اگر امام حسین(ع) جای امام حسن(ع) بودند، آیا صلح با معاویه را میپذیرفتند؟ و آیا ممکن است امام معصومی با تصمیم امام دیگر مخالفت کند؟ چون در برخی کتب تاریخی آمده که امام حسین درباره صلح امام حسن اعتراض کرده و تعابیر تندی را نیز به کار میبرند.
- [سایر] مداحان می خوانند که پس از شهادت علی (ع) ایشان پیش امام حسن و امام حسین رفتند. آیا در نماز صبح این بزرگواران در نماز پدر در مسجد حاضر نبودند؟ لطفا به مستندات تاریخی اشاره فرمائید.
- [سایر] اگر امام حسن و امام حسین در جنگ با ایران شرکت نکردند پس چگونه امام حسین با حضرت شهربانو ازدواج کرده است؟
- [سایر] سر کنیه اباعبدالله امام حسین -علیه السّلام- چیست؟ نام‌های دیگر امام حسین -علیه السّلام- کدامند؟
- [سایر] چرا امام حسین علیه السّلام را اباعبدالله می نامند؟ نام های دیگر امام حسین علیه السّلام کدامند؟
- [سایر] چرا به امام حسین (علیه السلام) اباعبدالله گفته می شود؟
- [سایر] چرا علی علیه السّلام هفت روز بعد از وفات حضرت فاطمه سلام الله علیها ازدواج کردند؟ آیا این از نظر تاریخی صحت دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی عَلَی الصَّداقِ المَعْلُوم) (یعنی خود را زن تو نمودم، به مهری که معیّن شده). پس از آن بدون فاصله مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ علی الصَّداقِ المعلومِ) (یعنی قبول کردم ازدواج را با همان مهر معلوم) عقد صحیح است و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی فاطِمَةَ مُوَکِّلِکَ اَحْمَدَ عَلَی الصَّداقِ المَعْلُومِ). پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزویج لِمُوَکِّلِی اَحْمَدَ عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ) صحیح می باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر صیغه دائم را خود زن و مرد بخوانند و اوّل زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسی عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ). (یعنی خود را به همسری تو درآوردم با مهریه معیّن) پس از آن مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزْویجَ). (یعنی قبول کردم این ازدواج را) عقد صحیح است، و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مَوکِّلَتی مُوَکِّلَکَ عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ). (یعنی وکیل خودم را به ازدواج وکیل تو درآوردم با مهریه معین) و وکیل مرد بگوید: (قَبِلْتُ لِمُوَکِّلی عَلَی الصَّداقِ). (یعنی قبول نمودم این ازدواج را برای وکیل خودم با مهریه معین) صحیح می‌باشد. دستور خواندن عقد غیر دائم:
- [آیت الله خوئی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلًا به زیارت حضرت اباعبدالله (علیه‌السلام) مشرف شود چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست، و اگر بواسطة عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند چنانچه مثلا اسم زن فاطمه باشد بگوید بارات زوجتی فاطمه علی ما بذلت فهی طالق یعنی من و زنم فاطمه در مقابل انچه او بذل کرده از هم جدا شدیم پس او رها است و اگر دیگری را وکیل کند وکیل باید بگوید بارات زوجه موکلی فاطمه علی ما بذلت فهی طالق یا بگوید عن قبل موکلی بارات زوجته فاطمه علی ما بذلت فهی طالق و لزوم گفتن فهی طالق در صیغه های ذکر شده مبنی بر احتیاط واجب است و اگر به جای علی ما بذلت بما بذلت بگوید اشکال ندارد
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند باید زن را به گونه‌ای مشخّص کند، مثلاً چنانچه اسم زن فاطمه باشد و مالی را به شوهرش بخشیده تا طلاقش دهد، شوهر او میگوید: (بارَأْتُ زَوْجَتی فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلَتْ) (یعنی من از زنم فاطمه در مقابل مالی که او بذل کرده جدا میشوم) و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل میگوید: (عَنْ قِبَلِ مُوَکِّلی بارَأْتُ زَوْجَتُهُ فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلَتْ) و در هر دو صورت پس از صیغه مبارات بنا بر احتیاط واجب صیغه طلاق را نیز بگوید، مثلاً بگوید: (هِیَ طالِقٌ) یا (فَهِیَ طالِقٌ) و اگر به جای کلمه (عَلی ما بَذَلَتْ) (بِما بَذَلَتْ) بگوید اشکال ندارد.
- [امام خمینی] اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: "زوجتک نفسی علی الصداق المعلوم" یعنی خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده، پس از آن بدون فاصله مرد بگوید: "قبلت التزویج" یعنی قبول کردم ازدواج را عقد صحیح است. و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلا اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل بگوید: "زوجت موکلتی فاطمة موکلک احمد علی الصداق المعلوم" پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: "قبلت لموکلی احمد علی الصداق"، صحیح می باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی عَلَی الصِّدَاقِ الْمَعْلُوم)؛ یعنی: (خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده)، و پس از آن مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ التَّزوِیجْ)، یعنی: (ازدواج را قبول کردم)، عقد صحیح است، و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی فَاطِمَة، مُوَکلَکَ اَحْمَد، عَلَی الصِّداقِ الْمَعْلُوم)، و سپس وکیل مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ لِمُوَکِّلِی اَحْمَد، عَلَی الصِّداقِ)، صحیح می‌باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اوّل زن به قصد انشا بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ) یعنی: (خود را زن تو نمودم به مهری که معیّن شده) و بدون فاصله مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزوِیجَ عَلَی الصَّداقِ المَعْلُومِ) یعنی: (قبول کردم ازدواج را به مهری که معین شده) عقد صحیح است و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلاً اسم مرد (احمد) و اسم زن (فاطمه) باشد و وکیل زن خطاب به وکیل مرد با قصد انشا بگوید: (زَوَّجْتُ مُوکِّلَتِی فاطِمَةَ مُوَکِّلَکَ أحْمَدَ عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ)، یعنی: (موکّل خودم فاطمه را به زوجیّت موکّل تو احمد در آوردم به مهری که معین شده) و بدون فاصله وکیل مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزوِیجَ لِمُوَکِّلِی أحْمَدَ عَلَی الصَّداقِ المَعلُومِ) یعنی: (قبول کردم ازدواج را برای موکّلم احمد به مهری که معین شده)، عقد صحیح می‌باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلا به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام) مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر بواسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، بگوید: )بارَأْتُ زَوْجَتی فاطِمََْ عَلی مَهْرِها فَهِیَ طالِقٌ( یعنی مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او پس او رهاست، و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: )بارَأتُ زَوْجََْ مُوَکِّلی فاطِمََْ عَلی مَهْرِها فَهِیَ طالِقٌ( و در هر دو صورت اگر به جای کلمه )عَلی مَهْرِها( )بِمَهْرِها( بگوید، اشکال ندارد.