چرا علی علیه السّلام هفت روز بعد از وفات حضرت فاطمه سلام الله علیها ازدواج کردند؟ آیا این از نظر تاریخی صحت دارد؟
ازدواج یک امر مقدس و از سنّت‌های الهی است و هر انسانی نیازمند به همسر می‌باشد و در دین اسلام نسبت به این امر تأکید زیادی شده است، و آثار و برکاتی که در این امر هست بر کسی پوشیده نیست. علی علیه السّلام هم مطابق این سنت الهی با حضرت فاطمه سلام الله علیها ازدواج کردند و آثار و برکات این ازدواج تا قیامت باقی و پابرجا خواهد بود. آنحضرت تا هنگامی که فاطمه سلام الله علیها در قید حیات بود همسر دیگری اختیار نکرد، همان‌گونه که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم تا زمانی که خدیجه زنده بود همسر دیگری نگرفت. امّا علی علیه السّلام پس از شهادت فاطمه سلام الله علیها مجبور شد که ازدواج کند و همسری اختیار نماید تا به وضع ایتام و فرزندان آن حضرت که مادر خود را از دست داده بودند رسیدگی کند. و از طرفی فاطمه سلام الله علیها هم روز شهادتش ضمن وصایایی به علی علیه السّلام فرمود: مردان ناچارِ از داشتن همسر هستند (به همین جهت) شما (امامه) (نوه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم یعنی دختر زینب که دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم بود) را برای همسری اختیار کن، زیرا او همانند خودم نسبت به فرزندانم مهربان است.)[1] علی علیه السّلام برای آن‌که به وصیت فاطمه سلام الله علیها عمل کرده باشد با امامه ازدواج کرد.)[2] اما زمان ازدواج را اکثر منابع تعیین نکرده‌اند و تنها در بحارالانوار چنین آمده است که علی علیه السّلام هفت روز پس از شهادت فاطمه سلام الله علیها طبق وصیت فاطمه سلام الله علیها با امامه بنت ابی العاص ازدواج کرد.)[3] بنابراین‌، اقدام علی علیه السّلام در ازدواج با امامه مطابق با وصیت حضرت زهرا سلام الله علیها بوده است. امّا این‌که اندک زمانی پس از شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها اقدام به ازدواج کردند، شاید چنین امری که در عرف امروز ناپسند به نظر می‌آید، در آن زمان اینگونه نبوده است. و البتّه این عمل به نشانه بی‌مهری علی علیه السّلام نسبت به همسر بزرگوارشان حضرت زهرا سلام الله علیها نبوده است و بلکه احترام فوق‌العاده‌ای هم برای همسرشان قائل بودند و به همین دلیل هم تا زمانی که فاطمه سلام الله علیها زنده بود با هیچ زن دیگری ازدواج نکرد. اگر روایت علامه را بپذیریم قطعنا باید نیاز فرزندان خرد سال علی(ع) به مادر را از علل اصلی ازدواج زود هنگام علی(ع) با امامه. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. پیامبر و یارانش، علی دامغانی. 2. زندگانی حضرت امیرالمومنین علی بن ابیطالب، محمد جواد نجفی. 3. زندگی و سیمای امام علی(ع)، محمد تقی مدرسی. 4. نگاهی به زندگی علی(ع)، محمد محمدی اشتهاردی. 5. امام علی(ع) از ولادت تا شهادت: سید محمد کاظم قزوینی. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . صدوق، علل الشرایع، مؤسسة دارالحقة الثقافه، اول، 1416 ق، ج 1، ص 222. [2] . ابن اثیر، اسدالغابه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، اول، 1417 ق، ج 7، ص 25، قرطبی، استیعاب، بیروت، دارالکتب العلمیه، اول، 1415 ق، ج 4، ص351. [3] . مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج 42، ص 92.
عنوان سوال:

چرا علی علیه السّلام هفت روز بعد از وفات حضرت فاطمه سلام الله علیها ازدواج کردند؟ آیا این از نظر تاریخی صحت دارد؟


پاسخ:

ازدواج یک امر مقدس و از سنّت‌های الهی است و هر انسانی نیازمند به همسر می‌باشد و در دین اسلام نسبت به این امر تأکید زیادی شده است، و آثار و برکاتی که در این امر هست بر کسی پوشیده نیست. علی علیه السّلام هم مطابق این سنت الهی با حضرت فاطمه سلام الله علیها ازدواج کردند و آثار و برکات این ازدواج تا قیامت باقی و پابرجا خواهد بود. آنحضرت تا هنگامی که فاطمه سلام الله علیها در قید حیات بود همسر دیگری اختیار نکرد، همان‌گونه که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم تا زمانی که خدیجه زنده بود همسر دیگری نگرفت. امّا علی علیه السّلام پس از شهادت فاطمه سلام الله علیها مجبور شد که ازدواج کند و همسری اختیار نماید تا به وضع ایتام و فرزندان آن حضرت که مادر خود را از دست داده بودند رسیدگی کند. و از طرفی فاطمه سلام الله علیها هم روز شهادتش ضمن وصایایی به علی علیه السّلام فرمود: مردان ناچارِ از داشتن همسر هستند (به همین جهت) شما (امامه) (نوه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم یعنی دختر زینب که دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم بود) را برای همسری اختیار کن، زیرا او همانند خودم نسبت به فرزندانم مهربان است.)[1] علی علیه السّلام برای آن‌که به وصیت فاطمه سلام الله علیها عمل کرده باشد با امامه ازدواج کرد.)[2] اما زمان ازدواج را اکثر منابع تعیین نکرده‌اند و تنها در بحارالانوار چنین آمده است که علی علیه السّلام هفت روز پس از شهادت فاطمه سلام الله علیها طبق وصیت فاطمه سلام الله علیها با امامه بنت ابی العاص ازدواج کرد.)[3] بنابراین‌، اقدام علی علیه السّلام در ازدواج با امامه مطابق با وصیت حضرت زهرا سلام الله علیها بوده است. امّا این‌که اندک زمانی پس از شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها اقدام به ازدواج کردند، شاید چنین امری که در عرف امروز ناپسند به نظر می‌آید، در آن زمان اینگونه نبوده است. و البتّه این عمل به نشانه بی‌مهری علی علیه السّلام نسبت به همسر بزرگوارشان حضرت زهرا سلام الله علیها نبوده است و بلکه احترام فوق‌العاده‌ای هم برای همسرشان قائل بودند و به همین دلیل هم تا زمانی که فاطمه سلام الله علیها زنده بود با هیچ زن دیگری ازدواج نکرد. اگر روایت علامه را بپذیریم قطعنا باید نیاز فرزندان خرد سال علی(ع) به مادر را از علل اصلی ازدواج زود هنگام علی(ع) با امامه.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. پیامبر و یارانش، علی دامغانی.
2. زندگانی حضرت امیرالمومنین علی بن ابیطالب، محمد جواد نجفی.
3. زندگی و سیمای امام علی(ع)، محمد تقی مدرسی.
4. نگاهی به زندگی علی(ع)، محمد محمدی اشتهاردی.
5. امام علی(ع) از ولادت تا شهادت: سید محمد کاظم قزوینی.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . صدوق، علل الشرایع، مؤسسة دارالحقة الثقافه، اول، 1416 ق، ج 1، ص 222.
[2] . ابن اثیر، اسدالغابه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، اول، 1417 ق، ج 7، ص 25، قرطبی، استیعاب، بیروت، دارالکتب العلمیه، اول، 1415 ق، ج 4، ص351.
[3] . مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج 42، ص 92.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین