در پاسخ باید گفت که این حدیث در کتب روانی شیعه و اهل سنت آمده است و متن کامل چنین است. (حسینٌ منی و انا من حسین، احب الله من احبَ حسیناً و ابغض الله من ابغض حسیناً، حسین سبطٌ من الاسباط، لعن الله قاتِلَهٌ)[1] معنای قسمت اول روایت معلوم است آنجا که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله امام حسین علیه السّلام را از خود می داند، زیرا که امام حسین علیه السّلام فرزند حضرت زهرا سلام الله علیها بوده و این واسطه فرزند پیامبر نیز محسوب می شود، آن گونه که خود پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می فرمایند:(هذانِ اِبْنای و ابنا ابنتی)[2] این دو (حسن و حسین) پسران دختر من هستند. اما سوال بیشتر در مورد قسمت دوم روایت است که چگونه پیامبر خود را از حسین علیه السّلام می داند. پاسخ این است که این گونه تعبیر در واقع نشانه وحدت کامل فکری، روحی و مرامی است، پیامبر گرامی اسلام نیم قرن پیش از حادثه کربلا با این فرمایش خود خواسته اند که نهضت حسینی را تداوم راه خویش نمایند، و دشمنان سید الشهداء را، دشمنان و قاتلان خود به حساب آورد، چرا که این دو یک جان در دو بدن و یک خط و فکر، در دو زمان هستند. (مفهوم بلند دیگری که در این حدیث نهفته است آن است که وجود پیامبر صلّی الله علیه و آله و آئین و مکتب او در وجود ابا عبدالله تداوم یافته است، آن هم نه تنها تداوم جسمی، بلکه نگهبان دین پیامبر صلّی الله علیه و آله امام حسین علیه السّلام است،و قیام و شهادت او سبب بقای دین رسول خدا است.) اگر که دین مصطفی هنوز در جهان بپاست از آن سر بریدة تو هست و از نوای تو خود ابا عبدالله الحسین علیه السّلام در خطبه ای که فلسفة قیام خویش را بیان کرده اشاره فرموده اند که هدف او حرکت در مسیر سیرة پیامبر صلّی الله علیه و آله و علی علیه السّلام و امر به معروف و نهی از منکر است. این گونه است که انحرافها زدوده شده و دین خدا پا برجا و استوار می ماند. اینکه گفته اند(ان الاسلام محمدی الحدوث، حسینی البقاء) اشاره به احیا دین پیامبر صلّی الله علیه و آله در سایة قیام عاشورا است، یعنی پیدایش اسلام، محمد است، و بقای آن حسینی.)[3] به تعبیر امام خمینی رحمة الله علیه :(با زنده نگه داشتن او ]امام حسین[ اسلام زنده می شود(انا من حسین) که روایت شده که پیغمبر فرموده است، این معنایش، معنی این است که حسین مال من است و من از او زنده می شوم.)[4] احتمال دارد معنای عمیق تر و دقیقتری نیز مراد باشد که بر ما معلوم نیست. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. بررسی تاریخ عاشورا دکتر محمد ابراهیم آیتی. 2. یادنامة علامه طباطبائی مقاله(حسین منی و انا من حسین) از محمد باقر بهبودی، ص 305 3. شهید جاوید صالحی نجف آبادی. پی نوشتها: [1] . بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 43، ص 261 احقاق الحق، قاضی نور الله تستری، ج 11، ص 265. زندگانی امام حسین علیه السّلام ، [2] . سید هاشم رسولی محلاتی، ص 81 مناقب ابن شهر آشوب، ج 3، ص 382. [3] . برگرفته از کتاب فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، ص 149. [4] . صحیفة نور، ج 13، ص 158. منبع: اندیشه قم
در پاسخ باید گفت که این حدیث در کتب روانی شیعه و اهل سنت آمده است و متن کامل چنین است.
(حسینٌ منی و انا من حسین، احب الله من احبَ حسیناً و ابغض الله من ابغض حسیناً، حسین سبطٌ من الاسباط، لعن الله قاتِلَهٌ)[1]
معنای قسمت اول روایت معلوم است آنجا که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله امام حسین علیه السّلام را از خود می داند، زیرا که امام حسین علیه السّلام فرزند حضرت زهرا سلام الله علیها بوده و این واسطه فرزند پیامبر نیز محسوب می شود، آن گونه که خود پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می فرمایند:(هذانِ اِبْنای و ابنا ابنتی)[2] این دو (حسن و حسین) پسران دختر من هستند.
اما سوال بیشتر در مورد قسمت دوم روایت است که چگونه پیامبر خود را از حسین علیه السّلام می داند. پاسخ این است که این گونه تعبیر در واقع نشانه وحدت کامل فکری، روحی و مرامی است، پیامبر گرامی اسلام نیم قرن پیش از حادثه کربلا با این فرمایش خود خواسته اند که نهضت حسینی را تداوم راه خویش نمایند، و دشمنان سید الشهداء را، دشمنان و قاتلان خود به حساب آورد، چرا که این دو یک جان در دو بدن و یک خط و فکر، در دو زمان هستند.
(مفهوم بلند دیگری که در این حدیث نهفته است آن است که وجود پیامبر صلّی الله علیه و آله و آئین و مکتب او در وجود ابا عبدالله تداوم یافته است، آن هم نه تنها تداوم جسمی، بلکه نگهبان دین پیامبر صلّی الله علیه و آله امام حسین علیه السّلام است،و قیام و شهادت او سبب بقای دین رسول خدا است.)
اگر که دین مصطفی هنوز در جهان بپاست
از آن سر بریدة تو هست و از نوای تو
خود ابا عبدالله الحسین علیه السّلام در خطبه ای که فلسفة قیام خویش را بیان کرده اشاره فرموده اند که هدف او حرکت در مسیر سیرة پیامبر صلّی الله علیه و آله و علی علیه السّلام و امر به معروف و نهی از منکر است. این گونه است که انحرافها زدوده شده و دین خدا پا برجا و استوار می ماند. اینکه گفته اند(ان الاسلام محمدی الحدوث، حسینی البقاء) اشاره به احیا دین پیامبر صلّی الله علیه و آله در سایة قیام عاشورا است، یعنی پیدایش اسلام، محمد است، و بقای آن حسینی.)[3]
به تعبیر امام خمینی رحمة الله علیه :(با زنده نگه داشتن او ]امام حسین[ اسلام زنده می شود(انا من حسین) که روایت شده که پیغمبر فرموده است، این معنایش، معنی این است که حسین مال من است و من از او زنده می شوم.)[4]
احتمال دارد معنای عمیق تر و دقیقتری نیز مراد باشد که بر ما معلوم نیست.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. بررسی تاریخ عاشورا دکتر محمد ابراهیم آیتی.
2. یادنامة علامه طباطبائی مقاله(حسین منی و انا من حسین) از محمد باقر بهبودی، ص 305
3. شهید جاوید صالحی نجف آبادی.
پی نوشتها:
[1] . بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 43، ص 261 احقاق الحق، قاضی نور الله تستری، ج 11، ص 265. زندگانی امام حسین علیه السّلام ،
[2] . سید هاشم رسولی محلاتی، ص 81 مناقب ابن شهر آشوب، ج 3، ص 382.
[3] . برگرفته از کتاب فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، ص 149.
[4] . صحیفة نور، ج 13، ص 158.
منبع: اندیشه قم
- [سایر] منظور از این حدیث شریف که نبی اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «حسین منی و أنا من حسین» یعنی چه؟
- [سایر] پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند:«حسین منی و أنا من حسین»[1]؛ «أنا من حسین» در این حدیث شریف یعنی چه و چه مفهومی میتواند داشته باشد؟
- [سایر] مراد از حدیث رسول خدا که می فرماید: حسین منی و انا من حسین" چیست؟
- [سایر] رسول خدا - صلی الله علیه و آله و سلم - در تشویق به نوشتن دانش چه فرمود؟
- [سایر] رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم – درباره ی فرزند صالح چه فرمود؟
- [سایر] فرق بین قیام امام حسین علیه السلام و جنگهای دوران پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم چیست؟
- [سایر] تفاوت بین قیام امام حسین علیه السلام و جنگهای دوران پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم چیست؟
- [سایر] رسول خدا –صلی الله علیه و آله و سلم- فرمود: «امام حسین را در حالی به شهادت می رسانند که ایمان دارند»؛ منظور ا ز ایمان چیست؟
- [سایر] چرا خداوند متعال به پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) فرمود که قرآن را بنویسید؟
- [سایر] آیا فتوحات بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله همان انگیزههای زمان پیامبر صلی الله علیه و آله را دنبال میکرد؟
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام به قصد رجاء این دعا را بخوانند: (یا محْسن قدْ اتاک الْمسیء و قدْ أمرْت الْمحْسن انْ یتجاوز عن الْمسیئ انت الْمحْسن و أنا الْمسیئ بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوزْ عنْ قبیح ما تعْلم منی. یعنی: (ای خدای نیکوکار! بنده گنهکارت به در خانه تو آمده است تو امر کرده ای که نکوکار از گنهکار بگذرد،تو نیکو کاری و من گنهکارم، به حق محمد و آل محمد رحمتت را بر محمد و آل محمد بفرست و از کارهای زشتی که می دانی از من سرزده بگذر!)
- [آیت الله بروجردی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:(یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِییءُ وَ قَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَ اَنا المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَز عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی)؛یعنی؛ ای خدایی که به بندگان احسان میکنی، بندهی گنهکار به در خانهی تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار، به حق محمّد و آل محمّد / رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَد أَتاکَ الْمُسیئُ وَ قَدْ أَمَرْتَ الُْمحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسیءِ أَنْتَ الْمُحْسِنُ وَ أَنَا الْمُسیئُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) (ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار به حقّ محمّد و آل محمّدصلی الله علیه وآله وسلم رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر).
- [آیت الله بهجت] کسی که منکر خدا یا برای خدا شریک قائل است یا پیامبری حضرت خاتم الانبیاء محمّد بن عبداللّه صلی الله علیه و آله وسلم را قبول ندارد و همین طور کسی که ایمان به خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم نداشته باشد، کافر و نجس می باشد . همچنین کسی که یکی از ضروریّات دین اسلام مثل نماز یا روزه را با علم به اینکه ضروری دین است انکار نماید ، نجس می باشد . و اگر از روی تقصیر نداند و انکار نماید ، احتیاطا باید از او اجتناب کرد .
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است قبل از تکبیره الاحرام بگوید یا محسن قد اتاک المسیی و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی انت المحسن و انا المسیی فبحق محمد و ال محمد صل علی محمد و ال محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی یعنی ای خدایی که احسان کننده ای بنده بدکردار به درگاه تو امده و تو امر کرده ای به نیکوکار که از بدکردار بگذرد تو نیکوکاری و من بدکردار پس به حق محمد و ال محمد رحمت خود را برمحمد وال محمد بفرست واز زشتیهایی که می دانی از من سرزده بگذر
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: یا مُحْسِنُ قَدْ أَتاکَ المُسِیءُ وَقَدْ اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ أنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِیءِ أنْتَ الْمُحْسِنُ وَ اَنَا الْمُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَ تَجَاوَزْ عَنْ قَبِیحِ مَا تَعْلَمُ مِنِّی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی بنده گنه کار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار؛ به حق محمد وآل محمد:رحمت خود را بر محمد وآل محمد: بفرست و از بدی هایی که می دانی از من سرزده بگذر.
- [آیت الله شبیری زنجانی] صلوات بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آل او از مستحبات مؤکد است و هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد یا لقب یا کنیه آن جناب؛ مثل مصطفی و ابو القاسم، را بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد صلی الله علیه و آله یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابو القاسم بگوید یا بشنود اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.