ما فی الذمه
آنچه بر گردن مكلف است، هر چند به آن علم نداشته باشد.
معنی مافی الذمه برای نیت نماز چیست یا در واقعیت نماز قضا شده یا ما فی الذمه چیزی بین قضا و ادا است؟؟
به نام خدا با سلام دوست گرامی نماز به نیت ما فی الذمه یعنی اینکه مکلف میداند که باید نماز بخواند ولی نمیداند باید با نیت ادا بخواند یا قضا.مثلا کسی برای نماز صبح بیدار میشود اما نمیداند که آفتاب طلوع کرده یا خیر.در اینجا کافی است نماز صبح را با نیت ما فی الذمه بخواند یعنی نه نیت ادا بکند و نه نیت قضا و همین نماز او را کفایت میکند.موفق باشید
به نام خدا با سلام دوست گرامی نماز به نیت ما فی الذمه یعنی اینکه مکلف میداند که باید نماز بخواند ولی نمیداند باید با نیت ادا بخواند یا قضا.مثلا کسی برای نماز صبح بیدار میشود اما نمیداند که آفتاب طلوع کرده یا خیر.در اینجا کافی است نماز صبح را با نیت ما فی الذمه بخواند یعنی نه نیت ادا بکند و نه نیت قضا و همین نماز او را کفایت میکند.موفق باشید
عنوان سوال:
معنی مافی الذمه برای نیت نماز چیست یا در واقعیت نماز قضا شده یا ما فی الذمه چیزی بین قضا و ادا است؟؟
پاسخ:
به نام خدا با سلام دوست گرامی نماز به نیت ما فی الذمه یعنی اینکه مکلف میداند که باید نماز بخواند ولی نمیداند باید با نیت ادا بخواند یا قضا.مثلا کسی برای نماز صبح بیدار میشود اما نمیداند که آفتاب طلوع کرده یا خیر.در اینجا کافی است نماز صبح را با نیت ما فی الذمه بخواند یعنی نه نیت ادا بکند و نه نیت قضا و همین نماز او را کفایت میکند.موفق باشید
- [سایر] در چه مواقعی می توان نمازی را که به قضا شدن آن شک داریم به نیت (ما فی الذمه) خواند؟
- [آیت الله سیستانی] در مورد نمازی که نمیدانیم وقتش گذشته یا نه فرصت تحقیق هم نیست باید چه نیتی نماز بخوانیم (مافی الذمه) یا نیت دیگر؟
- [آیت الله خامنه ای] نیّت ما فی الذمه و نیّت رجاءً چیست؟
- [آیت الله بهجت] نمازگزاری که عمدا در وقت نماز، نیّت ما فی الذمّه می کند؛ آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان در نماز، نیّت را از نماز ادا به نماز قضا و یا از نماز قضا به نماز ادا برگرداند؟
- [سایر] باسلام 1-اگرنمازی رابه صورت فرادا خواندیم وبعدازآن قصدخواندن نمازجماعت راداشته باشیم،آیامیشودآن نمازفرادارا ،نمازقضاحساب کرد،وبعدنمازجماعت مربوطه را بخوانیم!؟ 2-همچنین میشودزمانیکه شک داریم یااحساس میکنیم نمازمان کمی مشکل داردویابقول معروف تودلمون ننشست،آیامیتوانیم مجددانمازبخوانیم بااین تفاوت که نیت "مافی الذمه"بکنیم؟!(درکل چه وقت میشودنیت مافی الذمه کنیم؟!) باسپاس
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان در ایام البیض ( اعتکاف ) نیت به روزه قضاء عن ماء فی الذمه گرفت؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که نمی داند قضای روزه دارد، آیا می تواند روزه ما فی الذمه بگیرد؟ یعنی نیت کند اگر روزه قضا داشته باشد، آن را به جا آورد؛ وگرنه به عنوان روزه مستحبی حساب شود؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی که حج واجب خود را انجام داده است ایا می تواند ان را به قصد مافی الذمه اعاده کند
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی می خواهد در بعضی از شبها، خصوصاً شبهای قدر یک شبانه روز نماز قضا بخواند به این نیت که اگر خودش نماز قضا دارد، برای خودش باشد و برئ الذمّه شود و اگر خودش نماز قضا ندارد برای پدرش باشد والاّ برای مادرش باشد، و اگر آنها هم قضا ندارند، مثلاً برای خواهرش باشد، آیا چنین نمازی با این نیت صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسافر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید احتیاطا یک نماز دو رکعتی به قصد ادا و به نیّت ما فی الذمّه (بدون قصد ظهر و عصر) بخواند و پس از آن یک نماز دو رکعتی دیگر بدون قصد ادا و قضا و به نیّت ما فی الذمّه بجا آورد و اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت داشته باشد، باید هر دو نماز ظهر و عصر را احتیاطا بدون قصد ادا و قضا بخواند و اگر به اندازه سه رکعت وقت نداشته باشد، باید نماز عصر را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بخواند و سپس نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نیمه شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز مغرب و عشاء را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید فقط نماز عشاء را بخواند و بعد نماز مغرب را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بجا آورد و سپس احتیاطا نماز عشاء را نیز بدون نیّت ادا و قضا اعاده کند و چنانچه بعد از خواندن نماز عشاء معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نیمه شب باقی مانده است، باید فورا نماز مغرب را به نیّت ادا بخواند اگرچه احتیاط مستحب این است که آن را به قصد ما فی الذمّه بجا آورد و سپس بنابر احتیاط واجب نماز عشاء را بدون نیت ادا و قضا، اعاده نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر موقعی که دادن زکات فطره واجب است فطره را ندهد و کنار هم نگذارد احتیاط آن است که بعداً به نیت (ما فی الذمه) یعنی بدون این که قصد ادا و قضا کند فطره را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مسافر نیست اگر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت داشته باشد، باید هر دو نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر به اندازه پنج رکعت وقت نداشته باشد، باید احتیاطا یک نماز چهار رکعتی به قصد ادا و به نیّت ما فی الذمّه (بدون قصد ظهر و عصر) بخواند و پس از آن یک نماز چهار رکعتی دیگر بدون قصد ادا و قضا و به نیّت ما فی الذمّه بجا آورد و اگر تا مغرب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت داشته باشد، باید هر دو نماز ظهر و عصر را احتیاطا بدون قصد ادا و قضا بخواند و اگر به اندازه پنج رکعت وقت نداشته باشد، باید نماز عصر را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بخواند و سپس نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نیمه شب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز مغرب و عشاء را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید نماز عشاء را به نیّت ادا خوانده و بعد نماز مغرب را بخواند و احتیاط واجب این است که نیّت ادا و قضا ننماید و سپس نماز عشاء را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا اعاده نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر بداند فقط چهار رکعت نماز خوانده ولی نداند به نیّت ظهر خوانده یا به نیّت عصر باید چهار رکعت نماز قضا به نیت نمازی که بر او واجب است (مافِی الذّمة) بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر بعد از داخل شدن وقت نماز و گذشتن مقداری از آن که میتوانسته در آن مدّت نماز بخواند بمیرد، بر پسر بزرگتر لازم است آن نماز را بدون نیّت ادا و قضا و به قصد ما فی الذمّه از طرف پدر بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می شود و وقت فضیلت آن تا موقعی است که سایه شاخص به چهار هفتم آن برسد و چنان چه بخواهد نافله ظهر را بعد از نماز ظهر یا نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند بنابر احتیاط واجب نیت ادا و قضا نکند و به قصد ما فی الذمه به جا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مدت گرفتن خورشید یا ماه به اندازه خواندن یک رکعت نماز باشد، نمازی که می خواند ادا است. و هم چنین است اگر مدت گرفتن آنها بیشتر باشد ولی انسان نماز را نخواند، تا به اندازه خواندن یک رکعت به باز شدن تمام قرص مانده باشد. ولی اگر مدت گرفتن ماه یا خورشید به اندازه خواندن یک رکعت نباشد بنابر احتیاط نیت ادا و قضا نکند و به قصد ما فی الذمه نماز را به جا آورد.
- [آیت الله مظاهری] برگرداندن نیّت از نماز قضا به نماز ادا و از نماز مستحب به نماز واجب جایز نیست. مسئله 616 - اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد، انسان می‌تواند در بین نماز نیّت را به نماز قضا برگرداند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخصی وقت نماز در شهر ومحل خودش گذشته باشد با این که آفتاب طلوع کرده و او نماز صبح را نخوانده و یا آفتاب غروب کرده و او نماز ظهر وعصر را نخوانده وسپس با هواپیما به محلّی مسافرت میکند که در آنجا آفتاب طلوع نکرده و یا غروب نکرده، آیا لازم است بر اونمازهایی که از او فوت شده، بطور ادأ یا قضأ یا به قصد ما فی الذمّه بجاآورد؟ احتیاط آن است که نمازها را به قصد ما فیالذمّه اعمّ از قضأ و یا ادأ بجا آورد گرچه می‌تواند به نیّت ادأ نماز را بخواند.
- [آیت الله جوادی آملی] .برگردان نیّت از نماز سابق به لاحق؛ مانند نماز ظهر به عصر یا مغرب ب ه عشا ء, خواه در نماز اَدا و خواه در نماز قضا , جایز نیست , نیز برگرداندن نیّت از نماز قضا به نماز اَدا جایز نیست؛ ولی از اَدا به قضا جایز است .