فروش
«معاملات» عبارت از احکام شرعی متعلق به امور دنیاست به اعتبار بقای شخص؛ مانند بیع، رهن، اجاره، نکاح و جز آن‌ها... و بالجمله آنچه مقصود اهم از آن دنیا باشد، معامله است. [۱]
فروش تمبرهای پستی که قیمت معینی دارند به قیمت بیشتر چه حکمی دارد؟
در صورتی که غرض عقلایی داشته باشد مانعی ندارد.
در صورتی که غرض عقلایی داشته باشد مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فروش ارزی مانند دلار به یورو اما ملاک قیمت ارز دیگری مثلا ین باشد آیا این معامله باطل است؟
- از کارمندان بانک هستم. بعضاً مشاهده می شود که برخی مشتریان پول نو (اسکناس تازه منتشر شده بانک مرکزی) را از بانک تهیه و به قیمت هایی بالاتر از قیمت اسمی منقوش بر روی آن‌ها به فروش می رسانند. لطفاً بفرمایید حکم خرید و فروش پول نو (در صورتی که هر دو طرف بیع رضایت دارند) چیست؟ در صورت حرمت این مسأله وظیفه شرعی کارمندان بانک در این صورت چیست؟
- عقدی است که آن مالک مالی، با دادن ایجاب به طرف دیگر و تعهد بر حفظ ایجاب خویش تا مدت معینی خود را ملتزم می کند البته با این شرط که طرف مقابل مقدار معینی وجه نقد در مقابل این عمل به او پرداخت کند. این عقد را در حقوق خارجی Option Contract می گویند که در واقع نوعی انتقال حق خرید و فروش است.
- شرایط جدید پیش فروش سکه به این شیوه است که: یک میلیون تومان پیش پرداخت می گیرند شش ماه بعد با 18 درصد تخفیف به قیمت روز سکه را می فروشند، آیا این نوع معامله صحیح است؟
- گاه خانه ها و اتومبیل هایی که هنوز ساخته نشده را پیش فروش می کنند؛ و در بعضی موارد قیمت نهایی را نیز تعیین نمی کنند و مبالغی را علی الحساب می گیرند و قیمت جنس را به نرخ روز تحویل، معلّق می کنند، این گونه معاملات چه حکمی دارد؟
- آیا فروش کارتن همراه جنس در حالیکه مشتری راضی به خرید کارتن به قیمت جنس مورد نظر نیست، حکم غش را دارد؟ (مثلا کارتن تخم مرغ و یا شیرینی که به اجبار به همراه جنس و به قیمت آن فروخته می شود)
- در صورت تعلق خمس به چیزی و اختلاف قیمت خرید با قیمت روز، کدام قیمت میزان است؟
- عقدی است که در آن مالک مالی با دادن ایجاب به طرف دیگر و تعهد بر حفظ ایجاب خویش تا مدت معینی خود را ملتزم می کند البته با این شرط که طرف مقابل مقدار معینی وجه نقد در مقابل این عمل به او پر داخت کند. این عقد را در حقوق خارجی "option contract" می گو یند که در واقع نوعی انتقال حق خرید و فروش است. ضمنا حاج آقا محمد قمی نیز در فصلنامه تخصصی اهل بیت(علیهم السلام) به شماره 33 بدان اشاره داشته اند. با تشکر
- در صورت تلف شدن مال غصب شده ای که در مدت غصب افزایش یا کاهش قیمت داشته، غاصب قیمت زمان غصب را ضامن است یا قیمت زمان تلف، یا بیشترین قیمت زمان غصب تا زمان تلف را؟
- شخصی آهن فروش است. وقتی با شخص خریدار معامله می کند به او می گوید اگر چک من را سر موعد مقرر پاس نکنی این کار تو به منزله فسخ محسوب می شود و من معامله نسیه دیگری با قیمت جدید با تو می بندم. آیا این کار اشکال دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] گاهی تمبرهای پستی در معاملات تجاری به قیمتی بیش از نرخ تعیین شده فروخته می شوند، مثلاً تمبری که بیست ریال قیمت گذاری شده، به قیمت بیست و پنج ریال به فروش می رسد، آیا این معامله صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] خرید کالا به طور نسیه به مدّت یک سال به قیمتی بیشتر، از قیمت نقدی آن چه حکمی دارد؟ و همچنین فروش چک به قیمتی بیشتر یا کمتر از مبلغ آن برای مدّت معیّنی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شمش طلا به قیمت روز به مبلغ معیّنی به طور نقدی فروخته شود، آیا جایز است که با رضایت دو طرف یک ماهه به مبلغی بیشتر از قیمت امروزی آن فروخته شود؟ و آیا سود حاصل از فروش این شمش، حلال است یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] بعضی از مردم اشیایی که در واقع یا قیمت، هیچ ندارد و یا اینکه ارزش مختصری دارد، به قیمتهای گزاف میخرند و ذخیره مینمایند مثلاً تمبر پستی باطله مربوط به سالهای پیش و یا سکههای سلاطین سابق و غیره، بفرمائید آیا خمس آن‌ها را به قیمت واقعی باید بدهد یا به پولی که خریده؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کارخانهای کالا را به عامل فروش جهت توزیع میدهد و قیمت فروش را نیز مشخّص میکند، امّا پس از مدّتی قیمت کالا افزایش مییابد، حالا آیا فروشنده باید کالاهای موجود را به قیمت مصوّب نرخ قبل بفروشد، یا به قیمت جدید اعلام شده از سوی کارخانه؟
- [سایر] شخصی اتومبیلی را به من تحویل میدهد و از من تقاضای فروش اتومبیل را به قیمت مثلاً 100تومان میکند. من اتومبیل را به قیمت 110 تومان میفروشم و الباقی مبلغ 10 تومان را علاوه بر حق العملم برای خودم بر میدارم. با توجه به اینکه فروشنده به فروش اتومبیل به قیمت 100 تومان راضی بوده است و در جریان فروش به قیمت 110تومان نباشد، حکم این 10تومان ما به التفاوت برای من چیست؟ اگر یک معامله صوری انجام دهم حکم آن چیست؟
- [آیت الله سبحانی] در بازار کالا و اوراق بهادار(سهام)، معاملاتی تحت عنوان اختیار خرید یا فروش وجود دارد یعنی در مقابل دریافت مبلغ معینی ملتزم می شود در صورت درخواست طرف مقابل، مقدار معینی از کالا یا دارایی خاص را در سر رسید مشخص به قیمت معین به وی بفروشد یا از وی خریداری کند و این کار به جهت مصون ماندن از نوسانات احتمالی و سود بردن است آیا این معاملات صحیح است؟
- [سایر] خرید و فروش ارز با تفاوت قیمت، به صورت نقد و نسیه چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا فروش اسکناسهای نو و خرده با قیمت بیشتر جایز است؟
- [سایر] فروش مبلغ چک مدت دار به صورت نقد با قیمت کمتر، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه بخواهد قیمت طلا را بپردازد باید به قیمت روزی که می پردازد حساب کند.
- در چند صورت با وجود عیب نمی تواند معامله را فسخ کند یا تفاوت قیمت را بگیرد: 1 در صورتی که موقع خریدن عیب مال را بداند. 2 درصورتی که بعداً راضی شود. 3 فروشنده موقع معامله بگوید این مال را با هر عیبی که دارد می فروشم، ولی اگر عیب معینی را ذکر کند و بگوید با این عیب می فروشم بعد معلوم شود عیب دیگری دارد خریدار می تواند معامله را فسخ کند. 4 خریدار در موقع معامله بگوید اگر مال عیبی داشته باشد فسخ نمی کنم و تفاوت قیمت هم نمی گیرم.
- هرگاه غیر مال التجاره مالی دارد که خمس آن را داده یا اصلاً خمس ندارد (مانند ارث) چنانچه قیمتش بالا رود، اگر آن را بفروشد باید خمس اضافه قیمت را بدهد، همچنین اگر گوسفندی را که خمسش داده چاق شود باید خمس آنچه زیاد شده بعد از فروش بدهد.
- ساختن و خرید و فروش مجسّمه اشکال دارد، ولی خرید و فروش چیزهایی که روی آن نقشهای برجسته است اشکالی ندارد. همچنین خرید و فروش عروسک هایی که جنبه¬ی اسباب بازی دارد مانعی ندارد.
- هرگاه فروشنده قیمت خرید جنس را به مشتری بگوید و براساس آن معامله کند باید تمام چیزهایی را که به واسطه آن‌ها قیمت کم و زیاد می شود بیان کند، مثلاً بگوید که آن را نقد به این قیمت خریده یا نسیه (خواه به همان قیمت بفروشد یا کمتر یا بیشتر).
- مکان نمازگزار باید از جای میت پست تر و بلندتر نباشد، ولی مختصر پستی و بلندی اشکال ندارد، همچنین نمازگزار نباید از میت دور بایستد، ولی کسانی که به جماعت می خوانند اگر دور باشند و به صف اتصال داشته باشند اشکالی ندارد.
- خرید و فروش تمام انواع مسکرات حرام و باطل است.
- هرگاه نذر کند مقدار معینی را صدقه دهد، چنانچه پیش از دادن صدقه بمیرد باید آن مقدار را از مال او صدقه بدهند.
- هرگاه نذر کند به فقیر معینی صدقه دهد نمی تواند آن را به دیگری دهد و اگر آن فقیر بمیرد بنابر احتیاط به ورثه او بدهد.
- درختانی را که برای استفاده از چوبشان پرورش می دهند وقتی موقع فروش چوب آن‌ها رسید باید خمس آن را بدهند، هر چند نخواهند آن‌ها را بفروشند، ولی اگر موقع فروش آن‌ها نرسیده خمس ندارد هر چند سالها بگذرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] وام گرفتن از این بانکهای شخصی و وام دادن به آن‌ها که در شرط سود و فایده شده باشد جایز نیست و ربا و حرام است، ولی میتوان با انجام دادن عملی که ذیلًا اشاره می‌شود، از ارتکاب به حرام و از ابتلاء و ربا دور شد و آن شخصی که میخواهد وام بگیرد کالا و جنسی را از بانک و یا وکیل او به نسبت معینی 10 درصد یا 20 درصد از قیمت بازار گرانتر بخرد، به شرط بانک مبلغ مورد تقاضای او را تا مدت معینی به او قرض دهد و یا کالا و جنسی را به بانک یا وکیل او به کمتر از قیمت بازار به نسبت معینی بفروشد، به شرط بانک مبلغ مورد تقاضای او را قرض دهد و همین طور در عکس قضیه، اگر بخواهد وام به بانک دهد، بانک کالا و جنسی را بیشتر از قیمت بازار از او بخرد به شرط مبلغ مورد نظر را به بانک قرض دهد یا کالا و جنسی را به کمتر از قیمت بازار، بانک به او بفروشد به شرط مبلغی را تا مدت معینی به بانک قرض دهد و با این کار میتوان از ربا دور شد. اما فروختن مبلغی به ضمیمة چیزی به مبلغ بیشتری تا مدت معینی، مانند یک صد تومان را به ضمیمة یک قوطی کبریت و یا یک عدد استکان مثلًا بفروشند به یک صد و ده تومان به مدت دو یا سه ماه یا بیشتر، جایز نیست و این عمل در واقع همان وام دادن با سود است که به صورت خرید و فروش انجام می‌شود.
- [آیت الله مظاهری] مکان نمازگزار نباید از جای میّت پستتر یا بلندتر باشد ولی پستی و بلندی مختصر، اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] مکان نماز گزار باید از جای میت پست تر یا بلندتر نباشد ، ولی پستی و بلندی مختصر ، اشکال ندارد .
- [آیت الله سبحانی] مکان نمازگزار باید از جای میّت پست تر یا بلندتر نباشد ولی پستی و بلندی مختصر اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مکان نمازگزار باید از جای میت خیلی پست تر یا بلندتر نباشد ولی پستی و بلندی مختصر اشکال ندارد.
- [امام خمینی] مکان نمازگزار باید از جای میت پست یا بلندتر نباشد. ولی پستی و بلندی مختصر اشکال ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .خرید و فروش اقسامی دارد ; مانند : 1 .فروشنده قیمت خرید خود را نگوید, بلکه فقط به خریدار بگوید این کالا را به فلان قیمت میفروشم (بیع مساوَمَه )؛ 2 .فروشنده قیمت خرید را بگوید و مقدار سود آن را نیز ذکر کند (مرابحه)؛ 3 .فروشنده قیمت خرید را بگوید و مقدار کم کردن از آن را بیان کند (مواضعه)؛ 4 .فروشنده, قیمت خرید را ذکر کند و بگوید به همان قیمت خرید؛ بدون کم و زیاد میفروشد (تولیه).
- [آیت الله سیستانی] خرید و فروش ارز به قیمت بازار یا کمتر و یا بیشتر از آن، چه نقد و چه مدتدار، صحیح است.
- [آیت الله بهجت] کسی که میخواهد از بانک وام بگیرد، میتواند کالا و جنسی را از بانک و یا وکیل او به نسبت معینی، مثلاً ده درصد و یا بیست درصد از قیمت بازار گرانتر بخرد بهشرط اینکه بانک مبلغ مورد تقاضای او را تا مدت معینی به او قرض دهد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی کالایی را برای تجارت در اختیار داشت و در وسط سال, قیمت آن افزایش یافت و آن را نفروخت , در پایان سال , قیمت آن تنزّل کرد، خمسِ افزایش قیمت وسط سال، واجب نیست، اگرچه عدم فروش در وسط سال، برای گرانتر شدن و غیر آن باشد.