مهرالمثل
• مهر، همان مهریه است.• مهر، هفتمین ماه سال شمسی می‌باشد.
چند نفر به زنی به اجبار تجاوز کرده اند:
الف) آیا هرکدام باید جداگانه یک مهرالمثل بپردازند یا همه یک مهرالمثل می دهند؟
ب) هرگاه تجاوز از یک نفر چند بار واقع شود آیا مهرالمثل نیز تکرار می شود؟
الف) هرکدام باید مهرالمثل جداگانه بپردازند. ب) هرگاه تکرار شود ظاهراً یک مهر بیشتر ندارد مگر این که مهر را بپردازد و مجدّداً تجاوز کند.
الف) هرکدام باید مهرالمثل جداگانه بپردازند. ب) هرگاه تکرار شود ظاهراً یک مهر بیشتر ندارد مگر این که مهر را بپردازد و مجدّداً تجاوز کند.
عنوان سوال:
چند نفر به زنی به اجبار تجاوز کرده اند:
چند نفر به زنی به اجبار تجاوز کرده اند:
الف) آیا هرکدام باید جداگانه یک مهرالمثل بپردازند یا همه یک مهرالمثل می دهند؟
ب) هرگاه تجاوز از یک نفر چند بار واقع شود آیا مهرالمثل نیز تکرار می شود؟
پاسخ:
الف) هرکدام باید مهرالمثل جداگانه بپردازند.
ب) هرگاه تکرار شود ظاهراً یک مهر بیشتر ندارد مگر این که مهر را بپردازد و مجدّداً تجاوز کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پزشکی که در استخدام دولت می باشد، بفرمایید: الف) اگر از طرف دولت موظّف شد برای کنترل موالید، مردان و زنان را عقیم سازد چه تکلیفی دارد؟ ب) اگر طبیب را برای انجام این کارها مجبور نمودند در چه مرحله ای از اجبار، چنین اقدامی برای وی معصیت محسوب نمی گردد؟ ج) آیا در مورد اجبار، ضمانی هم به عهده طبیب خواهد آمد؟
- زنی از راه نامشروع حامله شده است، سپس آن بچّه را کشته است: الف) آیا بچّه دیه دارد؟ ب) اگر دارد به چه کسی می رسد؟
- زنی از راه نامشروع حامله شده است، سپس آن بچّه را کشته است: الف) آیا بچّه دیه دارد؟ ب) اگر دارد به چه کسی می رسد؟
- لطفاً درباره بحث قسامه بفرمایید: الف) آیا مرد بودن سوگند خورندگان شرط است؟ آیا در این مورد میان مدّعی وقوم او فرقی می باشد؟ ب) در صورت عدم اشتراط مرد بودن، چنانچه در میان مدّعیان و قوم او به تعداد کافی مرد باشد، آیا زنی که یکی از مدّعی ها است می تواند از جمله سوگند خورندگان به حساب آید؟ اگر به تعداد کافی مرد وجود نداشته باشد چطور؟ ج) در صوت جواز تکرار سوگند به وسیله قسم خورندگان، زنان مدّعی نیز می توانند قسم را تکرار نمایند؟
- درباره دفاع مشروع بفرمایید: الف) اگر شخصی دیگری را مجروح کند یا بکشد، و ادّعا کند که در مقام دفاع بوده، امّا اولیای دم مدّعی باشند از باب دفاع نبوده، آیا قصاص و دیه ساقط است؟ ب) آیا فرد می تواند در مقام دفاع از اقوام خویش یا افراد دیگر، مهاجمی را که به آنها تجاوز کرده به قتل برساند؟ج) فردی به خیال این که دیگری مهاجم است، به سوی وی تیراندازی کرده، و او را می کشد. آیا قصاص می شود؟
- درباره دفاع مشروع بفرمایید: الف) اگر شخصی دیگری را مجروح کند یا بکشد، و ادّعا کند که در مقام دفاع بوده، امّا اولیای دم مدّعی باشند از باب دفاع نبوده، آیا قصاص و دیه ساقط است؟ ب) آیا فرد می تواند در مقام دفاع از اقوام خویش یا افراد دیگر، مهاجمی را که به آنها تجاوز کرده به قتل برساند؟ج) فردی به خیال این که دیگری مهاجم است، به سوی وی تیراندازی کرده، و او را می کشد. آیا قصاص می شود؟
- نظر خود را در خصوص نحوه استیفای قصاص، در دو فرض زیر بیان فرمایید: الف) چنانچه اولیای دمِ مقتول منحصر به فرزند صغیر یا صغار (از دو نفر بیشتر) باشد حکم چیست؟ ب) در صورتی که فرزند یا فرزندان اولیای دم جملگی مجنون باشند، حکم چیست؟
- در صورتی که مردی زنی را به قتل رسانده باشد بفرمایید: الف . هنگامی که اولیای مقتول میخواهند برای قصاص، نصف دیه را به قاتل بدهند انتخاب نوع دیه با اولیای دم است یا جانی؟ ب . در صورت عدم تمکن اولیای دم از پرداخت این مبلغ و درخواست آنان از دستگاه قضایی، آیا میتوان فاضل دیه را از بیت المال پرداخت نمود؟
- لطفاً جواب مسائل زیر را مرقوم بفرمایید: الف) آیا آوردن متّهم به زنا به دادگاه جهت اعتراف جایز است؟ ب) در صوت جواز آیا جایز است قاضی مأذون به متّهم تفهیم کند که جرم او چیست؟ ج) در صورت جواز سؤال ب و اظهار قبولی متّهم آیا قبول اتّهام تفهیمی به عنوان اقرار محسوب می شود یا این که باید اقرار کند و تصریح به عمل، موضوعیّت دارد و در صورت اقرار واحد آیا تکرار سؤال به دفعات یا جلسات متعدّد لازم یا جایز است؟ د) آیا سکوت متّهم کاشف از انکار اوست؟
- لطفاً جواب مسائل زیر را مرقوم بفرمایید: الف) آیا آوردن متّهم به زنا به دادگاه جهت اعتراف جایز است؟ ب) در صوت جواز آیا جایز است قاضی مأذون به متّهم تفهیم کند که جرم او چیست؟ ج) در صورت جواز سؤال ب و اظهار قبولی متّهم آیا قبول اتّهام تفهیمی به عنوان اقرار محسوب می شود یا این که باید اقرار کند و تصریح به عمل، موضوعیّت دارد و در صورت اقرار واحد آیا تکرار سؤال به دفعات یا جلسات متعدّد لازم یا جایز است؟ د) آیا سکوت متّهم کاشف از انکار اوست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] چند نفر به زنی به اجبار تجاوز کرده اند.
- [آیت الله علوی گرگانی] در خصوص ارش البکاره با دو فرض بلوغ و عدم بلوغ زانیه بفرمائید : 1 - آیا زانیه در موارد ذیل مستحقّ ارش البکاره می‌باشد : الف - زنا با رضایت و میل وی انجام شود؟ ب - زنا در اثر اکراه یا عنف واقع شود؟ ج - زنا با فریب وی مبنی بر وعده قطعی ازدواج و ( واقع شود؟ 2 - اگر ازاله بکارت دختر با انگشت یا شیئی صورت گیرد حکم ارش البکاره چیست؟ آیا رضایت یا عدم رضایت وی در حکم تأثیری دارد؟ 3 - در موارد ثبوت ارش البکاره، آیا علاوه بر ارش پرداخت مهرالمثل نیز لازم است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] از نظر علمی هرگاه مردی فوت کند تا مدت محدودی می توان نطفه او را به رحم زنی منتقل کرد و وی را بارور کرد. الف) انتقال نطفه زوج پس از مرگ به رحم زوجه چه حکمی دارد؟ ب) احکام مربوط به والد را از نظر طهارت وارث و... بیان فرمایید:
- [آیت الله اردبیلی] پزشکان برای معاینه و معالجه بیمار، نیاز به وسایل پزشکی دارند. در صورت خرید این وسایل، حکم خمس موارد ذیل چگونه است؟ الف. در صورتی که وسایل را به طور نقد خریداری کرده باشند. ب. در صورتی که وسایل را به طور اقساطی خریداری کرده باشند و به تدریج در ظرف چند سال، اقساط آنها را بپردازند. ج. در صورتی که مبلغی را وام گرفته و این وسایل را خریده باشند و ماهانه اقساط وام را بپردازند.
- [آیت الله نوری همدانی] در خصوص ارش البکارة با دو فرض بلوغ و عدم بلوغ زانیه، بفرمایید:1 - آیا زانیه در موارد ذیل مستحق ارش البکارة می‌باشد؟ الف - زنا با رضایت و میل وی انجام شود. ب - زنا در اثر اکراه یا عنف واقع شود.ج - زنا با فریب وی مبنی بر وعده قطعی ازدواج و... واقع شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مردی دو زن یا بیشتر را کشته باشد و اولیاء آنان خواهان قصاص باشند بفرمائید: الف - آیا اولیاء خواهان قصاص باید چیزی به عنوان فاضل دیه بپردازند یا خیر؟ ب - در صورت لزوم پرداخت، آیا باید هر یک از اولیاء خواهان قصاص، مستقلاّو جداگانه نصف دیه یک مرد را بدهند یا این که نصف دیه یک مرد، به نسبت اولیاء خواهان قصاص تقسیم می‌شود؟ (مثلااگر مردی دو زن را کشته است و اولیاء هر دو خواهان قصاص هستند، آیا باید هر یک از اولیاء نصف دیه یک مرد را بدهند یا یک چهارّم دیه یک مرد)
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مردی دو زن یا بیشتر را کشته باشد و اولیاء آنان خواهان قصاص باشند بفرمائید : الف - آیا اولیاء خواهان قصاص باید چیزی به عنوان فاضل دیه بپردازند یا خیر؟ ب - در صورت لزوم پرداخت، آیا باید هر یک از اولیاء خواهان قصاص، مستقلاو جداگانه نصف دیه یک مرد را بدهند یا اینکه نصف دیه یک مرد به نسبت اولیاء خواهان قصاص تقسیم می‌شود؟(مثلااگر مردی دو زن را کشته است و اولیاء هر دو خواهان قصاص هستند آیا باید هر یک از اولیاء نصف دیه یک مرد را بدهند یا یک چهارّم دیه یک مرد)
- [سایر] در فرق بین (امر) و (نهی)، آیا نهی مُفید تکرار است بر خلاف امر؟ توضیح: بعضاً گفته می‌شود که (وجودِ فرد واحد برای صدق و تحقّق امر کافی است، امّا تحقّق نهی منوط به انتفاء تمام افراد است. در نتیجه نهی مفید تکرار است، بر خلاف امر. وجه تکرار در این است که در امر سخن این است که (یا فرد الف باید باشد یا فرد ب یا فرد ج)، امّا در نهیْ سخن این است که (فرد الف نباید باشد و فرد ب نباید باشد و فرد ج هم نباید باشد)؛ یعنی فرق بین (یا) (or) و (و) (and).). آیا در جواب میتوان گفت که (همانطور که یک طبیعتْ دارای وجودهای متعدّد است، اعدام متعدّد نیز برایش متصوّر است، و در نتیجه فرقی بین این دو از نظر تأکید نیست)؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه قاتل به قصد (الف) تیری را به سوی او پرتاب کند، غافل از این که شخص مورد هدف (ب) است; قتل واقع شده چه نوع قتلی دارد؟ (با توجه به این که هم تعهد در فعل بر روی مجنی علیه، و هم تعهد در قتل وجود دارد).
- [آیت الله نوری همدانی] الف: چنانچه در اثر ضربه وارده یک مورد شکستگی حادث گردد، ولی به خاطر خون ریزی شدید جمجمه مورد عمل جراحی قرار گیرد، آیا شکستگی ایجاد شده در استخوان جمجمه توسط طبیب، علاوه بر شکستگی ناشی از ضربه وارده، دیه جداگانه دارد؟ ب: در صورت مثبت بودن پاسخ، پرداخت آن به عهده چه کسی است؟ (جانی یا پزشک معالج)ج- در این مورد آیا بین جنایت عمدی و غیر عمدی نظیر تصادفات رانندگی، تفاوتی وجود دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه زنی یقین پیدا کند که شوهرش در سفر فوت کرده و عده وفات (به مقداری که در احکام طلاق گفته خواهد شد) نگه دارد سپس شوهر کند، بعد شوهرش از سفر برگردد باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است، ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد زن باید عده نگه دارد و احتیاط واجب آن است که شوهر دوم مهر او را مطابق آنچه با او قرار داده بپردازد و اگر مهرالمثل بیشتر است آن را بپردازد.
- در چند صورت قضای روزه لازم نیست: الف) هرگاه چیز دیگری غیراز مایعات را در دهان ببرد و بی اختیار فرو رود، یا آب داخل بینی کند و بی اختیار فرو رود. ب) در ماه رمضان اگر بعد از تحقیق یقین کند صبح نشده و چیزی بخورد و بعد معلوم شود صبح بوده است. ج) اگر فراموش کرده که روزه است و آب را فرو برد. د) اگر برای وضو آب در دهان کند و بی اختیار فرو رود. ه ) کسی با همسر خود بازی کند و اطمینان داشته باشد که با این کار منی خارج نمی شود و تصادفاً خارج شود. و) در صورتی که در شب ماه رمضان جنب باشد و بخوابد؛ ولی در خواب اوّل بیدار نشود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] هرگاه دو نفر باهم چیزی را غصب کنند، اگر در تصرّف هر دو باشد، هرکدام ضامن تمام مال است. و اگر تلف شود و به یکی رجوع کرد و مثل و یا قیمت آن را گرفت دیگر نمی تواند به دیگری رجوع کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه دو نفر باهم چیزی را غصب کنند، اگر هریک به تنهاییمی توانستهاند آن را غصب نمایند، هرکدام آنان ضامن تمام آن است در صورتی که فعلاً عین مال در تصرّف هردو باشد و اگر هر کدام نصف آنرا تحت قدرت دارند ضامن نصف هستند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] افراد به دو واسطه از متوفی ارث می برند: الف: نسبی ب: سببی. الف: وارث نسبی یعنی کسانی که با متوفی نسبت فامیلی دارند و به سه دسته عمده تقسیم می شوند که هر دسته را یک طبقه میگویند وتا یک نفر از طبقه اول باشد افراد طبقه دوم ارث نمیرند. ب وارث سببی یعنی کسانی که به سبب ازدواج ارث می برند و در کنار وراث نسبی و همراه آنها ارث می برند و تفصیل آن بعداً بیان می شود. ارث طبقه اول
- [آیت الله اردبیلی] زنهای حائض دو دستهاند: اوّل: زنهایی که در حیض دارای عادت هستند، یعنی در دو ماه متوالی به گونهای که گفته می‌شود در وقت معیّن یا در چند روز معیّن خون میبینند که خود سه قسم میباشند: الف صاحب عادت وقتیّه و عددیّه. ب صاحب عادت وقتیّه. ج صاحب عادت عددیّه، و این سه قسم هر یک به سه دسته تقسیم میشوند که گفته خواهد شد. دوم:زنهایی که در حیض دارای عادت نیستند و آنها نیز سه دسته میباشند: الف مُضطربه: و او زنی است که چند ماه خون دیده ولی عادت معینی پیدا نکرده یا عادت او به هم خورده و عادت تازهای پیدا نکرده است. ب مبتدئه: و او زنی است که برای اولین مرتبه حائض می‌شود. ج ناسیه: و او زنی است که عادت خود را فراموش کرده است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث همسر میت و یک نفر از طبقه اول باشند: الف: پدر یامادر و شوهر: سهم شوهر 21 و بقیه سهم پدر یا مادر می شود. ب: پدر یا مادر و زن: سهم زن 41 و بقیه سهم پدر یا مادر می شود. ج: یک پسر یا یک دختر و شوهر: سهم شوهر 41 وبقیه به پسر یا دختر می رسد. د یک پسر یا یک دختر وزن سهم زن 81 وبقیه به پسر یا دختر می رسد.
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که ضمن عقد دائم مهریه ذکر نشود و یا عدم مهر شرط شود، عقد نکاح صحیح است و زن و شوهر میتوانند بعد از عقد مهریّه را معیّن کنند و اگر قبل از تعیین مهریه آمیزش واقع شده باشد، زن مستحقّ مهرالمثل است یعنی مقدار مهریّهای که چنین زنی با توجّه به ویژگیهای مربوط و شرایط خانوادگی در بین امثال و فامیل و معمول محل خود دارد و در صورتی که یکی از زوجین قبل از تعیین مهریه و آمیزش بمیرد، زن مستحقّ مهریه نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در بین کسانی که ارث میبرند کودکی باشد که هنوز متولد نشده باشد: الف: اگر بدانند پسر است یا دختر و یک نفر است یا دو نفر سهم الارث او را برای او کنار میگذارند و اگر بعد از تولد معلوم شد اشتباه کرده اند یا کودک مرده به دنیا آمد جبران میکنند. ب: اگر بدانند یک نفر است ولی ندانند دختراست یا پسر سهم الارث یک پسر را برای او کنار میگذارند و اگر بعد از تولد معلوم شود اشتباه شده جبران میکنند. ج: اگر ندانند که چند نفر است و چه جنسی دارد بنا بر احتیاط واجب سهم الارث دو پسر را برای او کنار میگذارند و بعد از تولد اگر اشتباه شده بود جبران میکنند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث دو نفر از طبقه اول باشند: الف دو پسر: که مال میت بین آنها بالسویه تقسیم می شود. ب دو دختر: که مال میت بین آنها بالسویه تقسیم می شود. ج یک پسر و یک دختر: که سهم دختر 31 وسهم پسر 32 می شود. د پدر یا مادر و یک پسر: سهم پدر یا مادر 61 و بقیه سهم پسر می شود. ه پدر یا مادر و یک دختر: سهم پدر یا مادر 41 وبقیه سهم دختر می شود. و پدر و مادر: تفصیل آن بیان می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث برادر و خواهر پدر و مادری و برادر و خواهر پدری و برادر و خواهر مادری داشته باشد: همانطور که در مساله قبل ذکر شد برادر وخواهر پدری ارث نمی برند و ارث تنها به برادر وخواهر مادری و برادر و خواهر پدر و مادری به تفصیل زیر می رسد: الف اگر تنها یک برادر یا خواهر مادری داشته باشد 61 مال میت به او میرسد و بقیه مال به خواهر و برادر پدری و مادری می رسد که طبق مسأله 2897 بین آنها تقسیم می شود (حتی اگر یک نفر هم باشد بقیه مال به او می رسد). ب اگر چند برادر یا چند خواهر یا چند خواهر و برادر مادری داشته باشد سهم آنها31 می شود که بین انها بالسویه تقسیم می شود و بقیه مال به خواهر و برادر پدر و مادری می رسد که طبق مسأله 2897 بین آنها تقسیم می شود (حتی اگر یک نفر هم باشد بقیه مال به او می رسد).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن و شوهر در صورتی که ازدواجشان به هر علتی باطل باشد ولو آنها ندانند از همدیگر ارث نمیبرند الف: اگر انسان در مرضی که احتمال مرگ او میرود ازدواج کند و با آن زن نزدیکی نکند تا از دنیا برود این ازدواج باطل است و زن از مرد ارث نمیبرد همانطور که استحقاق مهریه را هم ندارد ب: اگر انسان با یکی از زنهایی که ازدواج با آنها باطل است ازدواج کند ویکی از آنها بمیرد از همدیگر ارث نمیبرند هر چند در صورت جهل به مسئله استحقاق مهر المثل داردو میتواند آنرا مطالبه کند ج: اگر زنی که مریض است با مردازدواج کند ازدواج صحیح است ولو قبل از همبستر شدن زن بواسطه آن مرض بمیرد شوهر از او ارث می برد.